Mỹ: Cậu bé chết do nhiễm ký sinh trùng ăn não từ nước máy
Các bản tin cho biết, amip ăn não được tìm thấy trong nguồn cung cấp nước của thành phố Texas (Mỹ), đã giết chết một cậu bé 6 tuổi gần đây do nhiễm sinh vật này.
Gia đình Josiah cho biết cậu bé có thể đã tiếp xúc với Naegleria fowleri từ vòi nước của nhà họ, hoặc từ vòi phun nước cảnh quan của thành phố – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Theo NBC News, cậu bé Josiah McIntyre, sống ở Lake Jackson, một thành phố gần Houston (Texas) vừa mới qua đời vì nhiễm amip hiếm gặp, có tên là Naegleria fowleri.
Gia đình của Josiah cho biết cậu bé có thể đã tiếp xúc với Naegleria fowleri từ vòi nước của nhà họ, hoặc từ vòi phun nước cảnh quan của thành phố – phun lên từ mặt đất, theo The New York Times.
Các quan chức đã kiểm tra 11 mẫu từ nguồn cung cấp nước của Lake Jackson và bước đầu đã phát hiện ra 3 mẫu dương tính, bao gồm các mẫu từ vòi chữa cháy thành phố, bể chứa vòi phun nước cảnh quan và vòi nước tại nhà của cậu bé xấu số Josiah, tờ Times đưa tin.
Tiếp đến, Thống đốc Texas Greg Abbott đã ban hành tuyên bố về thảm họa đối với Quận Brazoria, nơi có hồ Jackson, do sự hiện diện của Naegleria fowleri trong nguồn cung cấp nước.
Ông Abbott nói: “Mối đe dọa sắp xảy ra đối với sức khỏe và an toàn cộng đồng, bao gồm cả thiệt hại về tính mạng”.
Tại Quận Brazoria, các quan chức đưa ra lời khuyên “Không sử dụng” nước từ hồ Jackson, sau đó được đổi thành “Đề nghị đun sôi nước”, nghĩa là người dân được khuyến cáo nên đun sôi nước để uống và nấu ăn, trong khi thành phố tiến hành xả và khử trùng hệ thống nước.
Nhiều ca nhiễm ký sinh trùng ăn não người tại Mỹ gần đây được cho là từ các đài phun nước giải trí – REUTERS
Cho đến khi quá trình xả nước và khử trùng hoàn tất, Ủy ban Chất lượng Môi trường Texas khuyên người dân nên tránh các hoạt động có thể khiến nước lọt vào mũi, như hít nước lên mũi khi tắm, ngâm đầu trong nước tắm hoặc chơi với vòi phun nước.
Sau đó, chủ tịch thành phố Modesto Mundo, thông báo việc thanh lọc hệ thống nước của thành phố sẽ mất 60 ngày, AP đưa tin.
Bệnh amip ăn não là bệnh gì?
Naegleria fowleri thường sống ở ao, hồ, sông và suối nước nóng, hoặc ở trong đất, nguồn cấp nước đô thị bảo trì kém, bình đun nước nóng, gần nguồn nước thải ấm của các nhà máy công nghiệp, nguồn nước được khử trùng không đảm bảo, các bể bơi không được xử lý clo.
Chúng rất thích nhiệt và phát triển tốt ở nhiệt độ cao tới 45 độ C, nhưng không sống được trong nước biển, theo NCBI.
Video đang HOT
Nhiễm trùng xảy ra khi nước nhiễm amip đi vào đường mũi và đi vào hệ thần kinh trung ương. Nhưng chúng không lây từ người sang người hoặc không nhiễm do uống nước bị ô nhiễm.
Sau khi vào mũi, amip sẽ thâm nhập vào biểu mô đường hô hấp và niêm mạc khứu giác, rồi xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, gây xuất huyết vỏ não trên diện rộng, hoại tử mô và phù nề ở mô não.
Triệu chứng viêm não do nhiễm amip
Nhiễm Naegleria fowleri dẫn đến viêm não – biểu hiện giống như bệnh viêm màng não do vi khuẩn.
Theo Mayo Clinic, các triệu chứng ban đầu bao gồm:
Thay đổi khứu giác hoặc vị giác
Sốt
Đau đầu đột ngột, dữ dội
Cứng cổ
Nhạy cảm với ánh sáng
Buồn nôn và ói mửa
Lú lẫn
Mất thăng bằng
Buồn ngủ
Co giật
Ảo giác
Những triệu chứng này có thể tiến triển nhanh và dẫn đến tử vong trong vòng 1 tuần, theo Mayo Clinic.
Khi nào phải đi cấp cứu?
Cấp cứu ngay lập tức nếu bị sốt đột ngột, đau đầu, cứng cổ và nôn mửa, đặc biệt nếu gần đây có tắm trong sông hồ với nước ấm.
Phòng tránh bằng cách nào?
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ khuyến nghị tránh để nước vào mũi. Bằng cách giữ đầu trên mặt nước hoặc sử dụng kẹp mũi khi bơi. Cũng nên tránh vui chơi ở sông hồ trong mùa nắng nóng.
Khử trùng đúng cách hồ bơi và hệ thống nước công cộng bằng clo sẽ tiêu diệt được amip này, theo NCBI.
Hàng triệu người tiếp xúc với loại amip gây nhiễm trùng naegleria, nhưng chỉ một số ít nhiễm bệnh. Bệnh này hiếm gặp nhưng có tỷ lệ tử vong rất cao. Hầu hết những người bị nhiễm sẽ chết trong vòng 1 tuần.
Trùng ăn não không có khả năng thành dịch
Mặc dù tỷ lệ tử vong do ký sinh trùng Naegleria fowleri gây ra vô cùng cao, nhưng bệnh không lây trực tiếp từ người sang người, không lây qua không khí, nước uống. Khả năng bị lây bệnh còn tùy thuộc vào cơ địa và tiền sử bệnh lý mạn tính vùng mũi xoang.
Naegleria fowleri rất nhạy cảm với clo. Ảnh minh họa.
Căn bệnh hiếm gặp
Mới đây, cư dân của 8 thành phố tại Mỹ được cảnh báo có sự xuất hiện của amip ăn não trong nguồn nước tại phía Đông Nam Texas. Ủy ban Chất lượng Môi trường Texas thông báo tới Cơ quan Cấp nước Brazosport về việc kêu gọi người dân không sử dụng nước máy do sự xuất hiện của ký sinh trùng ăn não Naegleria fowleri.
Cảnh báo được ban hành cho cư dân của Lake Jackson, Freeport, Angleton, Brazoria, Richwood, Oyster Creek, Clute và Rosenberg. Khuyến nghị này sau đó được rút lại, trừ thành phố Lake Jackson.
Vụ việc bắt đầu vào ngày 8/9, khi một bé trai 6 tuổi nhập viện. Bệnh nhi này được xác định là nhiễm ký sinh trùng ăn não Naegleria fowleri từ đài phun nước ở phía trước của Trung tâm Hành chính Lake Jackson.
Không chỉ Mỹ, các quốc gia khác trên thế giới cũng báo cáo ca bệnh do amip ăn não gây ra, trong đó có Việt Nam. Năm 2012, Việt Nam ghi nhận trường hợp đầu tiên mắc ký sinh trùng ăn não Naegleria fowleri.
Bệnh nhân tên P.V.T. (25 tuổi), quê ở Phú Yên, tạm trú tại Bình Thạnh (TPHCM) đã tử vong sau một ngày nhập viện. Kết quả điều tra dịch tễ cho thấy, giữa tháng 7/2012, người bệnh về quê dự đám cưới người thân và cùng bạn bè lặn bắt trai ở một hồ nước lớn gần nhà.
Cuối tháng 7, sau khi trở lại nơi tạm trú tại TPHCM, người này bắt đầu có triệu chứng sốt, nhức đầu, tình trạng lơ mơ và tới khám tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM.
Kết quả khám lâm sàng cũng như các xét nghiệm cận lâm sàng trước và sau khi người bệnh tử vong cho thấy, thanh niên này bị viêm não - màng não, với các biến chứng suy hô hấp, xuất huyết tiêu hóa và ngưng tim đột ngột. Xét nghiệm bằng kỹ thuật sinh học phân tử PCR cho kết quả dương tính với đơn bào chân giả Naegleria fowleri. Trường hợp này đã xác định được yếu tố dịch tễ và đường lây nhiễm bệnh rõ ràng.
Bệnh nhân thứ hai là L.T.T (6 tuổi), ngụ tại Tân Đông Hòa, Bình Tân (TPHCM). Bệnh nhi tử vong vào ngày 12/8/2012 tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM. Khảo sát yếu tố liên quan ghi nhận bệnh nhi có tiền sử xuất huyết não sau sinh, bị động kinh, chậm phát triển tâm thần vận động.
Mọi sinh hoạt tắm rửa hằng ngày của bệnh nhi đều sử dụng nguồn nước máy và do người thân giúp đỡ, chưa bao giờ bị sặc nước lên mũi họng. Kết quả phẫu thuật tử thi và xét nghiệm bằng kỹ thuật sinh học phân tử PCR dương tính với đơn bào chân giả Naegleria fowleri.
Tỷ lệ tử vong cao
Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Mỹ (CDC), căn bệnh do nhiễm Naegleria fowleri khá hiếm gặp. Tuy nhiên, hầu hết trường hợp mắc bệnh đều tử vong. Từ năm 2009 - 2018, có 34 trường hợp nhiễm amip ăn não được báo cáo ở Mỹ. Từ năm 1962 - 2018, Mỹ ghi nhận 145 trường hợp nhiễm bệnh và chỉ 4 người sống sót.
Theo Bộ Y tế, viêm não - màng não do đơn bào dạng amip Naegleria fowleri là bệnh nhiễm trùng cấp tính hệ thần kinh trung ương.
Đơn bào sống trong môi trường nước ngọt, xâm nhập vào niêm mạc mũi, qua các đám rối thần kinh dưới niêm mạc để vào não, gây nên tình trạng viêm và tổn thương các tế bào não.
Bệnh phát triển nhanh chóng trong vòng vài ngày sau khi bị lây nhiễm và thường gây tử vong trong vòng 1 - 2 tuần sau khi mắc bệnh.
Đơn bào dạng amip Naegleria fowleri sống trong môi trường nước ngọt nóng ẩm tự nhiên như các ao hồ, sông ngòi... Naegleria fowleri bền với nhiệt và có thể tồn tại ở nhiệt độ lên đến 46 độ C.
Bệnh biểu hiện cấp tính giống như viêm não, màng não với các triệu chứng: Sốt cao liên tục; Đau đầu, buồn nôn và nôn; Hội chứng màng não rõ; Có thể liệt các dây thần kinh sọ.
Vòng đời của Naegleria fowleri có 3 giai đoạn: Tự dưỡng - tạo roi - bào nang. Trong đó, tự dưỡng là thể gây bệnh cho người. Tỷ lệ mắc bệnh do Naegleria fowleri gây ra là rất thấp. Ước tính là 1 trường hợp mắc bệnh trên 2,6 triệu nguy cơ tiếp xúc.
Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người, không lây qua không khí, nước uống và không lây thành dịch. Khả năng bị lây bệnh còn tùy thuộc vào cơ địa và tiền sử bệnh lý mạn tính vùng mũi xoang. Naegleria fowleri rất nhạy cảm với clo. Vì vậy, Bộ Y tế khuyến cáo các hồ bơi nên khử trùng đầy đủ bằng clo.
Mặc dù đây là bệnh hiếm gặp, nhưng tỷ lệ tử vong vô cùng cao. Do đó, Bộ Y tế nhấn mạnh, phòng bệnh là biện pháp tốt nhất để giảm tỷ lệ mắc và tử vong.
Để phòng, chống nhiễm đơn bào Naegleria fowleri, Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên tắm, bơi ở những nơi có nguy cơ cao. Trong khi tắm, bơi bể bơi, hồ, ao, suối hạn chế tối đa nước vào mũi bằng cách giữ cao đầu không để ngập nước, sử dụng kẹp mũi.
Sau khi tắm, bơi nên vệ sinh mũi sạch sẽ, sử dụng dung dịch sát khuẩn đường mũi, họng để xịt, rửa mũi... Khi phát hiện đau đầu, sốt, buồn nôn, nôn cần đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
TP.HCM ghi nhận 640 ca mắc tay chân miệng chỉ trong một tuần Chỉ trong vòng một tuần, TP.HCM ghi nhận 640 ca mắc tay chân miệng. Đây là số mắc cao nhất trong tất các tuần tính từ đầu năm 2020 đến nay. Từ đầu năm 2020 đến nay, TP.HCM ghi nhận 6.358 ca mắc tay chân miệng Ảnh minh họa Ngày 1/10, thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, từ đầu...