Mỹ bắt giáo sư lén nhận tài trợ từ Trung Quốc

Bộ Tư pháp Mỹ hôm 11/5 buộc tội một giáo sư ở Arkansas vì nhận tiền và che giấu khoản tài trợ từ chính phủ Trung Quốc.

Giáo sư Simon Ang từ Đại học Arkansas bị bắt giữ hồi cuối tuần trước và bị buộc tội hôm 11/5 vì tội danh gian lận tài chính.

Theo đó, ông Ang nhận tài trợ từ các công ty Trung Quốc và từ chương trình “Ngàn nhân tài” của Trung Quốc. “Ngàn nhân tài” trao các khoản tài trợ cho các nhà khoa học để khuyến khích mối quan hệ của họ với chính phủ Trung Quốc.

Ang được cho là đã cảnh báo một cộng sự của mình giữ im lặng về chương trình này.

Giáo sư Simon Ang. (Ảnh: Eeweb)

Theo cáo trạng của tòa án, Ang giữ bí mật các khoản tài trợ của Trung Quốc để tiếp tục nhận thêm các khoản tài trợ khác từ các cơ quan chính phủ Mỹ, bao gồm NASA.

Trong vụ việc tương tự, Tiến sỹ Xiao-Jiang Li, cựu giáo sư Đại học Emory ở Atlanta hôm 8/5 thừa nhận tội danh kê khai thuế sai lệnh, không liệt kê khoản tài trợ 500.000 USD nhận được từ chương trình “Ngàn nhân tài”.

Li bị kết án 1 năm quản chế và phải nộp 35.089 USD tiền bồi thường.

Đây là những nỗ lực mới nhất của Bộ Tư pháp Mỹ nhằm làm giảm ảnh hưởng của Trung Quốc trong các trường đại học của Mỹ và cũng là một phần trong đường lối cứng rắn của chính quyền Trump đối với Bắc Kinh.

Theo The New York Times, trong khi nhiều người Mỹ cho rằng lợi ích học thuật tách biệt với kinh doanh hoặc quân sự, chính phủ Trung Quốc sử dụng tất cả chúng làm đòn bẩy để tăng sức ảnh hưởng trên toàn cầu.

“Bộ Tư pháp vẫn hết sức dè chừng với các chương trình như “Ngàn nhân tài” vốn đang tìm kiếm các giáo sư và các nhà nghiên cứu làm việc cho Trung Quốc”, Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ phụ trách an ninh quốc gia John Demers cho hay.

Trung Quốc tăng cường các khoản tài trợ như vậy để tìm kiếm những người có quyền truy cập trực tiếp vào các thông tin khoa học, thậm chí là giấy phép an ninh, theo The New York Times.

Trước thực tế đó, Cục điều tra liên bang (FBI) và Viện Sức khỏe Quốc gia Mỹ đang bắt đầu rà soát các trường đại học và cao đẳng để thanh lọc các học giả đã và đang trở thành đối tượng thu thập thông tin tình báo cho Trung Quốc.

Hồi đầu năm, giáo sư Charles M. Lieber, trưởng khoa Hóa học và Sinh hóa của Đại học Harvard, bị các đặc vụ FBI bắt giữ do cáo buộc che giấu tiền tài trợ từ Trung Quốc.

Bộ Giáo dục Mỹ cho biết họ đang điều tra Harvard và Yale vì nghi ngờ các trường đại học này không tiết lộ ít nhất 375 triệu USD tiền tài trợ từ Trung Quốc, Nga, Iran và các đối thủ khác của Mỹ.

Năm 2019, một nghiên cứu sinh y khoa Trung Quốc bị bắt giữ tại Boston (Mỹ) do nghi ngờ tìm cách đánh cắp mẫu sinh học mang về nước.