Mỹ bắt đầu rút quân khỏi Afghanistan

Tuyên bố được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đưa ra hôm 2-3 và là một phần trong tiến trình rút toàn bộ lực lượng khỏi Afghanistan sau 14 tháng nếu Taliban duy trì cam kết theo thỏa thuận.

Thỏa thuận giữa chính quyền Tổng thống Donald Trump và quân nổi dậy Taliban được ký kết tại Qatar ngày 29-2, mở đường cho hòa bình ở Afghanistan sau hơn 18 năm xung đột. Theo đó, trong vòng 135 ngày, Mỹ giảm sự hiện diện xuống còn 8.600 binh sĩ từ khoảng 12.000 quân đang đóng tại quốc gia Nam Á, sau đó sẽ tạm dừng để đánh giá các điều kiện.

Kế hoạch rút quân có thể là tiền đề chấm dứt cuộc chiến sa lầy 18 năm của Mỹ tại Afghanistan. Ảnh: NYT

Với lực lượng còn lại, Bộ trưởng Esper cho biết Lầu Năm Góc vẫn duy trì 7 căn cứ trên khắp Afghanistan nhưng tập trung vào hoạt động chống các nhóm khủng bố như al Qaeda và tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng thu hẹp quy mô với nhiệm vụ chủ yếu huấn luyện quân đội Afghanistan. Đổi lại, Taliban cam kết không tấn công quân Mỹ và các đồng minh. Tiến trình rút quân sẽ phụ thuộc vào việc lực lượng này đáp ứng cam kết ngăn bất kỳ nhóm hoặc cá nhân nào, kể cả al-Qaeda, sử dụng lãnh thổ Afghanistan để tổ chức các cuộc tấn công đe dọa Mỹ và đồng minh. Tuy nhiên, quan chức Mỹ nhấn mạnh thỏa thuận trên không ràng buộc kế hoạch rút quân đội nước ngoài với kết quả từ cuộc đàm phán nội bộ Afghanistan.

Dự kiến, các cuộc thảo luận giữa Chính phủ Afghanistan và Taliban sẽ diễn ra từ ngày 10-3. Ngoài câu hỏi về hình thức chia sẻ quyền lực giữa chính quyền Kabul với Taliban, tiến trình này có thể bị chững lại khi Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani từ chối phóng thích 5.000 tù nhân Taliban trước khi tiến hành thương thuyết nội bộ như được quy định trong thỏa thuận Mỹ-Taliban. Hôm 2-3, đại diện phát ngôn Taliban Zabihullah Mujahid cảnh báo không có bất kỳ cuộc đàm phán nào trừ phi chính phủ trao đổi tù nhân. Trước đó, lực lượng này khẳng định đã thực thi quá trình “giảm bạo lực” hay lệnh ngừng bắn một phần kéo dài 7 ngày trước khi ký thỏa thuận với Mỹ. Nhưng với tuyên bố từ Tổng thống Ghani, các tay súng Taliban một mặt được lệnh tuân thủ thỏa thuận với Mỹ và không nhắm vào lực lượng quốc tế; mặt khác tiếp tục cuộc chiến với lực lượng an ninh Afghanistan để phản đối cái gọi là “chính quyền bù nhìn Kabul”.

Theo giới chức địa phương, Taliban cuối tuần rồi đã bắt cóc hàng chục người ở tỉnh Wardak. Một số nạn nhân có mối liên hệ với nhân viên chính phủ. Hôm 2-3, quân đội Afghanistan cho biết Taliban còn hạ sát một lính biệt kích và tiến hành nhiều đợt tấn công vào các trạm kiểm soát khu vực phía Bắc. Cùng ngày, một vụ đánh bom bằng xe máy nhắm vào trận bóng đá tại tỉnh Khost đã khiến ít nhất 3 người thiệt mạng và 11 người khác bị thương. Taliban bác bỏ trách nhiệm trong vụ việc ở tỉnh Khost nhưng Lầu Năm Góc cho biết sẽ xem xét các vụ tấn công và có biện pháp hỗ trợ quân đội Afghanistan nếu cần thiết. Bộ trưởng Esper mặt khác hy vọng tình hình bạo lực những ngày tới có thể được kéo giảm, mở đường cho thỏa thuận hòa bình cuối cùng giữa các bên ở Afghanistan. Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley ngược lại không đặt nhiều kỳ vọng về khả năng ngay lập tức giảm hoàn toàn bạo lực ở Afghanistan. Theo New York Times, tình hình bạo lực bùng phát ngay sau khi ký kết thỏa thuận đã dập tắt hy vọng về lệnh ngừng bắn kéo dài, gieo rắc nỗi sợ hãi cho người dân Afghanistan về khả năng xung đột sẽ tiếp tục sau thời gian tạm lắng.

MAI QUYÊN (Theo NYT, AP)

Theo baocantho.com.vn