Mỹ áp thuế 50%, Tổng thống Brazil triệu tập họp khẩn

Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ Latinh, ngày 30/7, Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đã triệu tập một cuộc họp khẩn với nội các sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh áp thuế 50% lên hàng hóa nhập khẩu từ Brazil và ban hành lệnh trừng phạt mới đối với thẩm phán Alexandre de Moraes của Tòa án Tối cao Brazil .

Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Cuộc họp diễn ra tại Phủ Tổng thống ở Brasília, với sự tham dự của các bộ trưởng nhằm đánh giá tác động và phản ứng của lệnh áp thuế từ Chính phủ Mỹ. Sắc lệnh do ông Trump ký ngày 30/7 bao gồm tăng thuế nhập khẩu lên 50% đối với hàng hóa Brazil, trừ một số sản phẩm như máy bay, nước cam, khoáng sản và bột giấy, những ngành mà Mỹ phụ thuộc nhiều vào nguồn cung từ Brazil.

Ngành hàng không Brazil được miễn trừ hoàn toàn, giúp Embraer – nhà sản xuất máy bay lớn thứ ba thế giới – tránh khỏi các tác động tiêu cực. Sau khi thông báo được Nhà Trắng đưa ra, cổ phiếu Embraer tăng hơn 10% trên sàn São Paulo. Công ty này xuất khẩu khoảng 70% máy bay phản lực cỡ nhỏ sang Mỹ, phục vụ các hãng như SkyWest và Republic.

Ngoài ra, nước cam, sản phẩm chiếm tới 80% lượng tiêu thụ ở Mỹ, cũng được miễn thuế. Tuy nhiên, nhiều mặt hàng nông sản khác như cà phê và thịt bò sẽ phải chịu mức thuế mới.

Cùng ngày, Bộ Tài chính Mỹ cũng áp dụng Đạo luật Magnitsky để trừng phạt thẩm phán Alexandre de Moraes, người phụ trách xét xử cựu Tổng thống Jair Bolsonaro vì âm mưu đảo chính. Biện pháp bao gồm đóng băng tài sản của ông De Moraes tại Mỹ và cấm các cá nhân Mỹ giao dịch với thẩm phán này. Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã thu hồi thị thực của ông De Moraes và gia đình. Chính quyền Tổng thống Trump cáo buộc ông Moraes lạm dụng quyền lực để đàn áp đối lập chính trị và kiểm soát tự do ngôn luận.

Tổng thống Trump nhiều lần lên tiếng bênh vực chính trị gia cực hữu Bolsonaro và gọi tiến trình pháp lý này là “cuộc săn phù thủy chính trị”. Trong sắc lệnh mới, ông Trump cáo buộc Chính phủ Tổng thống Lula gây áp lực lên các công ty công nghệ Mỹ như X (Twitter) và Rumble để kiểm duyệt nội dung và trao thông tin người dùng.

Về phần mình, Tổng thống Brazil Lula da Silva tuyên bố sẽ bảo vệ chủ quyền của nhân dân. Ngoại trưởng Mauro Vieira tuyên bố Brazil giữ quyền đáp trả và chỉ trích Nhà Trắng can thiệp vào chủ quyền quốc gia dù vẫn để ngỏ khả năng tiếp tục đàm phán về thuế quan . Người đứng đầu Văn phòng Luật sư Nhà nước (AGU), Jorge Messias, gọi các biện pháp trừng phạt là “cuộc tấn công” nghiêm trọng và không thể chấp nhận đối với chủ quyền quốc gia.

Contener hàng hóa chờ được bốc dỡ tại cảng Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Trong khi đó, Bộ trưởng Doanh nghiệp nhỏ Brazil, ông Márcio Frana, cho biết Chính phủ Brazil đang nghiên cứu phương án trợ cấp cho khoảng 20.000 doanh nghiệp nhỏ bị ảnh hưởng, chủ yếu là các nhà sản xuất thực phẩm dễ hư hỏng như cá, tôm, mật ong và trái cây. Theo ông, mức thuế 50% gần như là một “cuộc tẩy chay”, khiến các sản phẩm không còn khả năng cạnh tranh tại thị trường Mỹ. Chính phủ Brazil có thể áp dụng các biện pháp khẩn cấp, như trợ giá để tiêu thụ nội địa thông qua chương trình bữa ăn học đường hoặc phân phối với giá rẻ cho người tiêu dùng.

Ngoài ra, Chính phủ Brazil có kế hoạch mua lại sản phẩm và tái phân phối, hỗ trợ những người bị ảnh hưởng mà không cần Quốc hội phê chuẩn. Bộ trưởng Frana nhấn mạnh rằng dù Mỹ từng chiếm đến 50% thị phần xuất khẩu của Brazil, nhưng hiện nay chỉ còn khoảng 15 – 16% nhờ nỗ lực mở rộng thị trường sang trên 200 quốc gia khác.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, thời hạn để hai nước đạt được thỏa thuận thương mại là ngày 6/8, thời điểm sắc lệnh thuế quan chính thức có hiệu lực.