Mỹ – Ấn Độ: Nâng cấp quan hệ đối tác quốc phòng

Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis đã có chuyến thăm tới Ấn Độ nhằm đảm bảo thúc đẩy quan hệ với đất nước Nam Á. Đây là dịp để hai nền dân chủ lớn nhất thế giới nhấn mạnh mối quan hệ đối tác chiến lược.

Từ trái sang phải: Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis; Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo; Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Sushma Swaraj và Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Nimala Sitharaman tại cuộc đối thoại 2 2 giữa hai nước. Ảnh: EPA

Tiếp tục giữ mối quan hệ gần gũi với Ấn Độ là một trong những chính sách đối ngoại mà chính quyền tổng thống Mỹ Donald Trump mong muốn tiếp cận từ khi ông Donald Trump nhậm chức. Trong nhiều năm qua, dưới sự năm quyền của cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, quan hệ của Mỹ và Ấn Độ đã ngày càng được củng cố. Hai nước chia sẻ nhiều vấn đề thuộc mối quan tâm chung, từ sự trỗi dậy của Trung Quốc, an ninh hàng hải cho đến những vấn đề chống khủng bố và các nhóm nổi dậy.

Nhưng gần đây, quan hệ Mỹ – Ấn Độ đã xảy ra một số bất đồng khi Ấn Độ phụ thuộc nhập khẩu vũ khí từ Nga, và việc Ấn Độ tăng cường quan hệ kinh tế với Iran. Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra nhiều cách tiếp cận để làm sâu sắc thêm mối quan hệ hai nước. Đầu năm nay, Lầu Năm Góc đã đã đổi tên Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương thành Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương-Ấn Độ Dương – động thái được cho là “bật đèn xanh” đối với Ấn Độ.

Tháng 7 năm nay, khi nhắc đến vấn đề xuất khẩu các thiết bị công nghệ như phần cứng, phần mềm điện tử và thiết bị thông tin liên lạc trong các văn bản luật, Mỹ đồng ý xếp Ấn Độ ngang hàng với các thành viên tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và các nước đồng minh thân cận khác.

Về phía Ấn Độ, nước này ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn của Mỹ đối với Pakistan khi Mỹ quyết định đóng bắt quỹ tài trợ trí giá 300 triệu đô-la Mỹ cho Islamabad. Theo ông Arvind Gupta, người từng là cố vấn an ninh quốc gia Ấn Độ, tất cả những thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ với Ấn Độ đều đi theo hướng tích cực. Mỹ đã bắt đầu cho thấy những mối tương đồng trong vấn đề an ninh giữa hai nước.

Tuy nhiên, trong một số lĩnh vực, hai nước vẫn còn những bất đồng. Ấn Độ là một trong những nước mà Mỹ muốn nhắm đến trong cuộc chiến thương mại. Sau khi Mỹ áp thuế lên sản phẩm thép và nhôm của Ấn Độ, nước này đã đáp trả bằng cách áp thuế cao đối với sản phẩm xe mô-tô của Mỹ. Bên cạnh đó, Ấn Độ có kế hoạch mua hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không S-400 của Nga.

Việc mua bán S-400 có thể vi phạm các biện pháp trừng phạt mà Mỹ đang áp dụng đối với Nga. Một vấn đề khác gây bất đồng giữa hai nước đó là việc Ấn Độ nhập khẩu dầu mỏ của Iran. Tháng 11 tới, Mỹ sẽ tái áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Iran, vì vậy Mỹ đang thúc đẩy các nước như Ấn Độ giảm số lượng nhập khẩu dầu mỏ.

Ngày 6-9 (giờ địa phương), tại cuộc đối thoại 2 2 cấp Ngoại trưởng, hai bên đã ký thỏa thuận đảm bảo liên lạc quân sự. Theo đó, thỏa thuận cho phép Ấn Độ tiếp nhận các thiết bị liên lạc quân sự từ Mỹ và cho phép trao đổi các thông tin đã được mã hóa trên nền tảng sử dụng chung giữa lực lượng vũ trang Ấn Độ và Mỹ.

Phát biểu tại buổi ký kết, ông Mike Pompeo cho biết quan hệ Mỹ và Ấn Độ đã bước vào một “kỷ nguyên mới” và thỏa thuận quân sự trên là biểu tượng cho mối quan hệ đối tác ngày càng chặt chẽ giữa hai nước. Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Nimala Sitharaman cũng cho rằng hợp tác quốc phòng giữa hai nước đang đi theo chiều hướng tích cực và là động lực chính cho mối quan hệ song phương.

Thỏa thuận trên có tên gọi Hiệp ước An ninh và Tương thích Liên lạc (COMCASA), là một trong những hiệp định nền tảng mà Mỹ sử dụng trong khuôn khổ hợp tác quân sự với các nước. Washington đã ký các thỏa thuận tương tự với khoảng 30 nước, Reuters đưa tin.

Trong năm qua, chính quyền tổng thống Donald Trump đã nhiều lần trì hoãn đối thoại cấp cao với Ấn Độ. Điều này khiến Ấn Độ quan ngại về mối quan hệ đối tác giữa hai nước. Chuyến thăm lần này của ông Mike Pompeo và Jim Mattis thể hiện mong muốn của Mỹ có thể tiếp tục hợp tác bỏ qua mọi bất đồng, đồng thời tái đảm bảo và nâng cấp quan hệ đối tác quốc phòng với Ấn Độ.

Hà Thu

Theo bienphong