Mùa gặt ‘hạt vàng’ ở ruộng bậc thang Y Tý
Trong thời gian này tại các vùng núi phía Bắc, đi đây cũng thấy cảnh tay liềm gặt lúa trên các thửa ruộng bậc thang.
Đây là mùa thu hoạch lúa chủ đạo trong năm của đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng đất khan hiếm nguồn nước này.
Thóc được phơi dọc vệ đường – Ảnh: NGUYỄN DUY
Trên những rẻo cao thuộc các tỉnh miền núi phía Bắc, cả năm người dân chỉ trồng được một vụ lúa, vì là vùng không chủ động nguồn nước. Họ đợi mùa mưa đến để tích nước rồi gieo mạ từ tháng 5, tháng 6. Gần một tháng sau thì nhổ mạ mang đi cấy, sau đó chăm sóc đến khi thu hoạch vào tháng 10 – 11. Cây lúa ở xã vùng cao Y Tý ( huyện Bát Xát, Lào Cai) là một hành trình gian nan từ cây lúa ra đến hạt gạo.
Người thiểu số Hà Nhì Đen chiếm đến hơn 80% dân số toàn xã, và là chủ nhân của những thửa ruộng bậc thang. Ông Phà Mừ Có ở thôn Choẳn Thèn cho biết: “Dân bản tận dụng nước mưa và dẫn thêm nước từ các con suối ở hèm núi ra ruộng. Sau đó họ vạt cỏ, đắp bờ giữ nước”. Vào mùa nước đổ, toàn bộ trâu từ bản được chủ hộ dẫn theo bờ ruộng lên để cày bừa, làm mềm đất…
Khi ruộng đã bằng phẳng, bà con đồng loạt lên nương đi cấy lúa. Trong suốt vụ lúa, mọi người trong nhà phải thường xuyên lên nương thăm ruộng, nhổ cỏ dại, chăm bón, thậm chí dựng nhà giữa ruộng làm lễ cầu mùa…
Khi lúa chín rộ, già trẻ, trai gái bắt đầu lên nương thu hoạch. Gặt xong, những bó lúa được cho vào bao, gùi hoặc để nguyên. Người dân dùng tấm lưng trần, bờ vai khỏe khoắn để đưa lúa xuống bản. Họ cõng lúa trên lưng đi men theo bờ ruộng nhấp nhô giữa trời nắng chang chang.
Những hạt gạo có được sau bao tháng ngày vun trồng, chăm sóc, cõng chở, gặt, đậ.p với bà con vùng cao Y Tý quý giá như hạt vàng.
Con trai bản đảm đang tham gia công việc gặt lúa – Ảnh: NGUYỄN DUY
Những gùi lúa cao quá đầu thành thứ che nắng cho người dân – Ảnh: NGUYỄN DUY
Anh Ly Seo May cặm cụi đậ.p từng bó lúa vào tấm gỗ để hạt thóc bung ra – Ảnh: NGUYỄN DUY
Bà Sào Thó Sơ cõng 2 bó lúa khủng trên lưng về nhà – Ảnh: LY XÁ XUY
Video đang HOT
Ngồi nghỉ bên đống lúa vừa được cõng xuống – Ảnh: NGUYỄN DUY
Trước đó 5 tháng là việc gieo mạ, cấy, chăm cây lúa trên vùng đất núi đồi Tây Bắc này.
Bà con bớt lại một số ô ruông bậc thang để gieo mạ, sau 2-3 tuần mạ được nhổ để đem đi cấy – Ảnh: VĂN HẢI
Anh Phà Ha Dê ở thôn Mò Phú Chải dắt trâu đi cày ruộng – Ảnh: LY XÁ XUY
Sau khoảng 2 -3 tuần, mạ được nhổ để đem đi cấy – Ảnh: VĂN HẢI
Bà con thôn Choẳn Thèn dựng nhà giữa đồng để trông coi và làm lễ cầu mùa – Ảnh: NGUYỄN DUY
Chị em phụ nữ đi thăm ruộng khi lúa chuẩn bị chín – Ảnh: NGUYỄN DUY
Những mùa vàng trên núi
Thời gian này, khi Hoàng Su Phì hay Mù Cang Chải đều chỉ còn trơ gốc rạ, thì Bắc Hà lại vào vụ gặt.
Những thửa ruộng bậc thang vàng óng trĩu nặng lúa ở Bắc Hà đang trở thành điểm đến mới vào mùa gặt đối với nhiều du khách.
Thời gian này, khi Hoàng Su Phì hay Mù Cang Chải đều chỉ còn trơ gốc rạ, thì Bắc Hà lại vào vụ gặt. Những thửa ruộng bậc thang vàng óng trĩu nặng lúa ở Bắc Hà đang trở thành điểm đến mới vào mùa gặt đối với nhiều du khách.
Không được chú ý đến nhiều như Y Tý, Mù Cang Chải (Yên Bái), Hoàng Su Phì, Xín Mần (Hà Giang) hay Sa Pa (Lào Cai)..., Bắc Hà như một cô gái đẹp lặng lẽ trong một góc, tỏa sáng chỉ với những người biết đến. Mùa gặt về, khắp các thửa ruộng bậc thang ở Bắc Hà là tiếng máy tuốt lúa, tiếng nói cười râm ran của những người nông dân tranh thủ đi gặt và tuốt lúa ngoài ruộng.
Giao mùa, thời tiết Bắc Hà ngày mưa xen kẽ ngày nắng cho nên cứ thửa nào lúa chín là người dân tranh thủ gặt. Trời có khi vừa nắng xong đã kéo mây mù dọa mưa.
Lúa được tuốt luôn tại ruộng rồi che tạm bằng bạt trước khi người nông dân gùi về nhà.
Nhiều người không thuê nhân công gặt lúa mà thường tự làm lấy.
Có khi cả ông bà, cha mẹ và con cái cùng nhau xuống đồng.
Vợ chồng Vàng Bình, xã Bản Liền, Bắc Hà cùng nhau gặt trên thửa ruộng của mình.
Bầy trâu nhẩn nha ăn cỏ trên những thửa ruộng đã gặt xong.
Những thửa ruộng chỉ còn gốc rạ.
Một phụ nữ đang gùi lúa về nhà.
Chị nói thấy dự báo mai kia sẽ mưa nên tranh thủ mang lúa về cho khỏi ướt.
Những gùi lúa trĩu nặng vẫn chưa thấm vào đâu so với số lúa còn ngoài ruộng.
Quả nhiên, những ngày sau đó, Bắc Hà mưa lạnh.
Những bông lúa nặng trĩu nước mưa.
Lúa đẹp nhưng người dân Bản Liền bảo năm nay bông không mẩy.
Những ngôi nhà sàn thu mình lặng lẽ dưới chân đồi chè và đồi quế.
Mây sà xuống trắng mặt ruộng, càm giác sắp chạm tay vào được.
Trong những đám mây nặng sương, có đôi vợ chồng đi gặt lúa non. Người Tày ở Bản Liền bảo, hôm nào trời mưa thì gặt lúa non về giã cốm ăn chơi.
Mường Hoa mùa gặt Cuối tháng 8, tuần đầu tháng 9 là thời điểm những thửa ruộng bậc thang nhuộm vàng cả thung lũng Mường Hoa. Xuôi theo tỉnh lộ 152 từ thị xã Sa Pa về phía dòng suối Mường Hoa, du khách có thể ngắm khung cảnh thơ mộng của lúa chín trong nắng vàng dọc những sườn núi bản Ý Linh Hồ, Lao Chải,...