Một trong số tác giả nước ngoài bị triển lãm Plus by Bảo Nam đạo nhái lên tiếng: “Anh ta quá lười biếng”

Mới đây, phía Jamie North – tác giả người Australia có tác phẩm bị triển lãm Plus by Bảo Nam đạo nhái đã có những chia sẻ chính thức về sự việc.

Plus by Bảo Nam – một triển lãm diễn ra tại Sài Gòn vẫn đang là chủ đề nhận được khá nhiều sự quan tâm trên MXH dù triển lãm đã kết thúc hôm 15/4 vừa qua. Lý do là vì nhiều tác phẩm trưng bày tại triển lãm được cho đã đạo nhái hàng loạt tác phẩm của các nghệ sĩ nước ngoài, thậm chí có tác phẩm còn trông y hệt đồ order Taobao.

Từ trước đến nay, hành động sao chép, đạo nhái ý tưởng, cướp công sức sáng tạo của người khác luôn bị lên án gay gắt và lần này đương nhiên không phải ngoại lệ. Cộng đồng những người yêu nghệ thuật tỏ ra rất bức xúc trước việc làm của Giám đốc sáng tạo Bảo Nam – tác giả cũng như người đứng ra tổ chức triển lãm kể trên.

Giám đốc Sáng tạo Bảo Nam đang vướng phải lùm xùm đạo nhái hàng loạt tác phẩm nước ngoài

Tính đến thời điểm hiện tại, dân tình đã tìm ra tới 8 tác phẩm tại Plus by Bảo Nam có yếu tố đạo nhái. Trong số đó dễ nhận thấy nhất là tác phẩm BN1 của Bảo Nam. Nhìn qua ảnh cũng có thể thấy tác phẩm này sao chép gần như toàn bộ sắp đặt Terraforms do Jamie North – một nghệ sĩ thị giác người Australia thực hiện từ năm 2014.

Tác phẩm tại triển lãm Plus by Bảo Nam (bên trái) được cho là sao chép y nguyên tác phẩm đã có từ năm 2014 của tác giả Jamie North

Thông qua một vài người bạn tại Việt Nam cũng như sức lan tỏa của cộng đồng mạng, phía tác giả Jamie North mới đây cũng đã biết về sự việc và có những phản hồi đầu tiên.

Liên hệ với Jamie North, tác giả này cho hay Bảo Nam không hề có bất kì liên lạc gì với mình kể cả trước, trong hay sau khi sự việc đạo nhái xảy ra, mặc dù bản thân Jamie cho rằng anh rất thiện chí trước những cuộc trao đổi như vậy. Tác giả người Australia đặc biệt tò mò về mục đích cũng như điều gì đã thôi thúc Bảo Nam thực hiện triển lãm.

Khi được hỏi nghĩ sao về việc Bảo Nam không chỉ được cho là “đạo” tác phẩm của riêng mình mà có khả năng là “đạo” nhiều tác giả khác, Jamie thẳng thắn: “Không nói quá lời chứ như vậy là quá lười biếng. Về cơ bản, anh ấy đã cố gắng lợi dụng thành quả làm việc vất vả của người khác” .

Jamie đã từng gặp một vài sự cố tương tự như thế này, song đây là lần đầu tiên tác phẩm của anh không những bị copy mà còn bị đem đi trưng bày ở một triển lãm khá quy mô. Theo anh, tham khảo là một phần rất quan trọng trong nghệ thuật đương đại, nhưng ở trường hợp của Bảo Nam thì nó không chỉ là tham khảo đơn thuần nữa khi mà các bản sao gần như không có phát triển nào vượt trội.

Jamie cho rằng hành động sao chép của Bảo Nam là cực kỳ lười biếng, không có tính nghệ thuật

“Các tác phẩm bị sao chép có tính giản lược và thiếu quy trình, vì vậy rất dễ phân biệt chúng với tác phẩm của chính tôi. Tôi may mắn là các tác phẩm của tôi đã được quốc tế công nhận trước đó, nhờ vào sự kết nối rộng khắp nên khi chúng bị đạo nhái và trưng bày trực tiếp như vậy, nhiều người đã nhận ra ngay kèm phản ứng dữ dội.

Tuy nhiên, với những nghệ sĩ trẻ hơn, ít nổi tiếng hơn, đạo nhái kiểu này có thể sẽ rất nguy hiểm. Đặc biệt là khi người đạo nhái có nhiều nguồn lực hơn, có khả năng biến tác phẩm đạo nhái thành tác phẩm chính gốc của riêng họ” , Jamie chia sẻ.

Tuy bức xúc vì “đứa con tinh thần” của mình bị sao chép không xin phép nhưng Jamie cũng thấy rất phấn khởi khi tác giả Việt Nam khác tích cực chỉ trích chuyện đạo nhái này.

Anh nói: “Tất cả đều biết rằng điều đó là không hợp pháp, đồng thời xác định được điều thực sự được đánh giá cao trong nghệ thuật đương đại. Điều này cho thấy sự khắc nghiệt và khả năng phục hồi của cộng đồng nghệ thuật bản địa. Phản ứng của họ hiệu quả hơn bất kỳ phương thức giải quyết chính quy nào” .

Theo tìm hiểu, ngoài tác phẩm của Jamie North, một vài trưng bày tại triển lãm Plus by Bảo Nam còn giống từ một phần đến nhiều phần loạt tác phẩm quốc tế khác. Ví dụ như một đám mây khổng lồ tại triển lãm được cho là sao chép tác phẩm năm 2010 của Matsuri Yamana, một sắp đặt khác thì giống hệt tác phẩm có từ năm 2008 của nghệ sĩ Sonja Vordermaier…

Hình ảnh đám mây cùng chiếc thang chéo được cho là copy paste nguyên mẫu tác phẩm của tác giả Matsuri Yamana sáng tác năm 2010, từng được triển lãm tại châu Âu năm 2014

Một tác phẩm khác của Bảo Nam khi đặt cạnh tác phẩm của nghệ sĩ Sonja Vordermaier (bên phải) trông cũng không có nhiều khác biệt

Thậm chí có tác phẩm còn được cho là rất giống đồ order trên Taobao

Về phần tác giả Bảo Nam, đến thời điểm hiện tại, anh vẫn chưa có câu trả lời gì thêm về sự việc ồn ào đang diễn ra.

Tác giả Bảo Nam: “Nghệ thuật là kế thừa và phát triển”

Trước đó, khi những thông tin đầu tin về vụ việc đạo nhái, Giám đốc Sáng tạo Bảo Hoài Nam – tác giả cũng như người đứng ra tổ chức triển lãm đã lên tiếng cho cho hay triển lãm anh tổ chức là triển lãm hoa chứ không phải triển lãm nghệ thuật sắp đặt thông thường, nó mang thông điệp hoàn toàn khác.

“Thực ra những ý tưởng như vậy nhiều lắm. Nghệ thuật vốn là kế thừa và phát triển. Cùng một hình thức nhưng mỗi người một câu chuyện. Triển lãm của mình là triển lãm hoa, thông điệp câu chuyện mình muốn gửi gắm cũng khác.

Nên nếu tranh cãi thì cũng không biết phải nói sao cho đúng, tùy mọi người nghĩ thôi. Nói chung mục đích chính của mình là hoa, vậy thôi” , vị Giám đốc Sáng tạo này cho biết thêm. Anh còn cho rằng nếu ai cũng chăm chăm bắt bẻ thì sẽ rất khó cho người làm nghệ thuật.

Ảnh: Tổng hợp