Một phần ba rừng Amazon suy thoái do hoạt động của con người, hạn hán
Các vụ cháy rừng, khai thác gỗ và thay đổi môi trường sống dọc theo ranh giới rừng đã làm suy giảm ít nhất 5,5% diện tích rừng Amazon còn lại, tương đương 364.748 km2, từ năm 2001 đến 2018.
Khói bốc lên từ đám cháy rừng Amazon ở Apui, bang Amazonas, Brazil, ngày 27/7/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Science số ra ngày 26/1, hơn 1/3 rừng nhiệt đới Amazon có thể đã bị suy thoái do hoạt động của con người và hạn hán. Do vậy, các nhà khoa học cho rằng cần phải hành động để bảo vệ hệ sinh thái rất quan trọng này.
Trong nghiên cứu được đăng trên tạp chí Science, các nhà nghiên cứu tại Đại học Estadual de Campinas và các tổ chức khác ở Brazil cho biết thiệt hại đối với rừng Amazon trải rộng 9 quốc gia ở Nam Mỹ lớn hơn nhiều so với những gì được biết trước đây.
Video đang HOT
Để đưa ra kết luận trên, các nhà nghiên cứu đã sử dụng hình ảnh vệ tinh và dữ liệu khác từ năm 2001 đến 2018.
Các nhà khoa học đã xem xét những tác động của các vụ cháy rừng, hoạt động khai thác gỗ, hạn hán và thay đổi môi trường sống dọc theo ranh giới rừng, bởi hầu hết các nghiên cứu trước đây về hệ sinh thái rừng Amazon đều tập trung vào hậu quả của nạn chặt phá rừng.
Nghiên cứu cho thấy các vụ cháy rừng, khai thác gỗ và thay đổi môi trường sống dọc theo ranh giới rừng đã làm suy giảm ít nhất 5,5% diện tích rừng Amazon còn lại, tương đương 364.748 km2, từ năm 2001 đến 2018.
Tuy nhiên, nếu tính cả tác động của hạn hán, diện tích rừng Amazon bị suy thoái tăng lên 2,5 triệu km2, tương đương 38% diện tích rừng Amazon còn lại.
Các nhà nghiên cứu cho biết hạn hán khắc nghiệt ngày càng trở nên thường xuyên ở Amazon do thay đổi sử dụng đất và biến đổi khí hậu do con người gây ra, ảnh hưởng đến tỷ lệ cây chết, tỷ lệ cháy rừng và lượng phát thải carbon vào khí quyển.
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh các vụ cháy rừng gia tăng trong những năm hạn hán, đồng thời cảnh báo nguy cơ xảy ra “những vụ cháy rừng lớn hơn nhiều” trong tương lai.
Trong một nghiên cứu khác đăng trên tạp chí Science về tác động của con người đối với rừng Amazon, các nhà nghiên cứu từ Đại học Louisiana Lafayette và các tổ chức khác đã kêu gọi hành động khẩn cấp để bảo vệ rừng.
Theo các nhà khoa học, rừng Amazon có nguy cơ nhanh chóng chuyển sang giai đoạn bị suy thoái và biến đổi do nạn chặt phá rừng trong khu vực cùng với biến đổi khí hậu trên toàn cầu.
Các nhà nghiên cứu cho biết những thay đổi này đang diễn ra quá nhanh khiến các loài động, thực vật, người dân và hệ sinh thái ở Amazon không kịp thích nghi.
Do vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng cần phải ban hành ngay các chính sách nhằm ngăn chặn những hậu quả tồi tệ nhất.
Tân Tổng thống Brazil, ông Luiz Inacio Lula da Silva, đã cam kết chấm dứt nạn phá rừng Amazon vào năm 2030./.
Nhiều khu vực của 'lá phổi xanh' Amazon có nguy cơ không thể phục hồi
Một nghiên cứu lớn được các nhà khoa học và các tổ chức bản địa thực hiện đã kết luận rằng sự tàn phá môi trường ở các khu vực của rừng Amazon đã chạm tới "điểm tới hạn" và có thể không bao giờ phục hồi được.
Khoảng rừng Amazon bị chặt phá tại Brazil. Ảnh: AFP/TTXVN
Các nhà khoa học thuộc Mạng lưới Thông tin môi trường - xã hội tham chiếu địa lý vùng Amazon (RAISG) đã phối hợp với điều phối viên của các tổ chức bản địa của lưu vực sông Amazon (Coica) để thực hiện nghiên cứu mang tên "Amazonia Against the Clock" ("Lưu vực sông Amazon chạy đua với thời gian"), một trong những nghiên cứu lớn nhất cho đến nay bao gồm tất cả 9 quốc gia và vùng lãnh thổ nơi rừng Amazon bao phủ. Nghiên cứu phát hiện rằng chỉ có Suriname và vùng lãnh thổ Guiana thuộc Pháp là có ít nhất một nửa diện tích rừng của mình vẫn còn nguyên vẹn.
Hoạt động khai thác khoáng sản là một trong những mối đe dọa ngày càng tăng, với các khu bảo tồn và đất của các bộ lạc thổ dân nằm trong số các khu vực mà nhiều ngành khai thác hướng tới. Dầu mỏ cũng là một mối đe dọa khác. Các giếng dầu bao phủ 9,4% bề mặt của Amazon và 43% trong số đó nằm trong các khu bảo tồn và đất của người bản địa. Báo cáo cho biết hơn 50% diện tích rừng Amazon ở Ecuador được coi là một giếng dầu, trong khi ở Peru là 31%, Bolivia là 29% và Colombia là 28%. Mối quan ngại lớn hơn nữa là nông nghiệp. Theo báo cáo, nông nghiệp là nguyên nhân gây ra 84% nạn phá rừng và lượng đất dành cho nông nghiệp đã tăng gấp 3 lần kể từ năm 1985.
Nghiên cứu khuyến nghị để bảo tồn rừng Amazon đòi hỏi sự hợp tác nhiều hơn nữa giữa chính phủ các nước trong khu vực, các tổ chức tài chính quốc tế và các công ty cổ phần tư nhân nắm giữ phần lớn các khoản nợ của các quốc gia ở lưu vực Amazon. Mỹ Latinh là khu vực gánh nợ nhiều nhất trong thế giới đang phát triển và việc xóa nợ để đổi lấy các cam kết bảo tồn sẽ có hiệu quả đáng kể. Ngoài ra, trong số 13 giải pháp khác mà báo cáo đề xuất còn có đình chỉ hoàn toàn việc cấp phép mới và cấp vốn cho các hoạt động khai khoáng, dầu mỏ, chăn nuôi gia súc, xây các đập lớn, khai thác gỗ và các hoạt động khác; phục hồi đất bị tàn phá; xây dựng các mô hình quản trị mới cho phép tăng cường tính đại diện và sự công nhận dành cho cộng đồng người bản địa.
Với diện tích khoảng 7 triệu km2, Amazon là khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới, có vai trò sống còn trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu nhờ năng lực hấp thu lượng lớn khí thải CO2. Được xem là "lá phổi xanh" của hành tinh, Amazon cung cấp khoảng 20% lượng khí oxy trên Trái Đất, là nơi sinh sống của khoảng 1 triệu thổ dân thuộc 500 bộ lạc và nơi trú ngụ của hơn 3 triệu loài động, thực vật khác nhau. Các tổ chức bản địa đại diện cho hơn 500 bộ lạc sinh sống tại lưu vực sông Amazon đang kêu gọi một hiệp ước toàn cầu để bảo vệ lâu dài 80% diện tích rừng Amazon vào năm 2025.
Brazil ghi nhận tháng 5 cháy rừng tồi tệ nhất trong 18 năm qua Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ Latinh, Chính phủ Brazil ngày 1/6 công bố số liệu cho thấy, số vụ cháy ở rừng nhiệt đới Amazon trong tháng 5 vừa qua đã tăng tới 96% so với cùng kỳ năm ngoái, trở thành tháng 5 cháy rừng tồi tệ nhất trong 18 năm qua. Khói bốc lên từ đám cháy rừng Amazon ở...