Một năm trỗi dậy của IS

Phiến quân Nhà nước Hồi giáo bắt đầu trỗi dậy cách đây một năm, mở các đợt tấn công và kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ rộng lớn ở Iraq, làm hàng nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người mất nhà ở.

Nhà nước Hồi giáo (IS) bắt đầu tấn công Mosul, thành phố lớn thứ hai tại Iraq, hôm 9/6/2014 và chiếm nơi này sau đó một ngày. Những khu vực xung quanh thuộc tỉnh Nineveh lần lượt thất thủ do các đơn vị an ninh Iraq sụp đổ.

Ngày 11/6/2014, Tikrit, một thành phố lớn ở phía bắc thủ đô Baghdad rơi vào tay IS. Nhóm phiến quân tuyên bố xử tử 1.700 tân binh người Hồi giáo dòng Shiite và đăng ảnh hành quyết. IS tuyên bố thiết lập “đế chế” Hồi giáo xuyên biên giới ở Iraq và Syria do Abu Bakr al-Baghdadi lãnh đạo hôm 29/6/2014. Ảnh: AFP.

Ngày 2/8/2014, IS tiếp tục tấn công miền bắc Iraq, đẩy lùi lực lượng người Kurd và nhằm vào các nhóm thiểu số, thực hiện thảm sát, cưỡng hiếp và bắt nô lệ. Hàng nghìn người Yazidi bị bao vây trên núi Sinjar, khiến cộng đồng quốc tế quan ngại và kêu gọi can thiệp.

Mỹ bắt đầu không kích IS ở Iraq hôm 8/8. Ông Haider al-Abadi được bầu làm thủ tưởng Iraq, thay người tiền nhiệm Nuri al-Maliki.

Trong ảnh, các chiến đấu cơ F/A-18 hôm 11/8 cất cánh từ tàu sân bay USS George H.W. Bush ở vùng Vịnh để không kích IS. Ảnh: AP.

IS công bố video ghi cảnh chặt đầu nhà báo Mỹ James Foley hôm 19/8. Nhóm phiến quân sau đó tiếp tục hành quyết con tin, gồm nhà báo Mỹ Steven Sotloff, nhà báo Nhật Bản Kenji Goto, các nhân viên cứu trợ

David Haines, Alan Henning, Peter Kassig và Haruna Yukawa, bạn của Goto.

Trong ảnh là James Foley trước khi bị chặt đầu. Ảnh: Reuters.

Ngày 23/9, Mỹ mở rộng chiến dịch không kích IS sang lãnh thổ Syria.

Trong ảnh, chiến đấu cơ tàng hình F-22, tên lửa hành trình Tomahawk và máy bay không người lái Reaper Mỹ sử dụng tấn công IS ở Syria. Ảnh: Alamy.

Thủ tướng Iraq al-Abadi hôm 25/10 thông báo chiến thắng lớn đầu tiên của quân đội chính phủ trước IS ở khu vực Jurf al-Sakhr gần thủ đô Baghdad.

Trong ảnh, các tay súng dòng Shiite chuẩn bị giao chiến với phiến quân IS ở Jurf al-Sakhar, Baghdad, Iraq hôm 18/8/2014. Ảnh: AP.

Ngày 14/11/2014, các lực lượng Iraq giành lại thành phố chiến lược phía bắc Baiji nhưng cuối cùng lại để nó rơi vào tay IS. Ảnh: The Long War Journal.

Các thủ lĩnh Hồi giáo dòng Sunni hôm 25/1 cáo buộc IS hành quyết hơn 70 người dân ở tỉnh Diyala, phía đông Iraq. Tướng quân đội Iraq Abdulamir al-Zaidi hôm sau thông báo Diyala đã “được giải phóng” khỏi nhóm phiến quân.

Trong ảnh, IS chuẩn bị hành quyết một người đàn ông lớn tuổi nghi thuộc Hashed al-Shaabi, các đơn vị Huy động Sức dân với thành viên chủ yếu là người Hồi giáo dòng Shiite hỗ trợ chính phủ Iraq đối phó nhóm phiến quân. Ảnh: Twitter.

IS hôm 3/2 đăng tải video thiêu sống phi công Maaz al-Kassasbeh người Jordan trong lồng. Vụ việc xảy ra một tuần sau khi con tin người Nhật Bản Kenji Goto bị chặt đầu.

Al-Kasaesbeh bị bắt cóc khi chiến đấu cơ anh lái trong chiến dịch không kích IS rơi xuống gần thành phố Raqqa, thành trì của nhóm phiến quân ở đông bắc Syria, hôm 26/12.

Cuối tháng 2, IS tiếp tục công bố video nhóm phiến quân đập phá nhiều cổ vật vô giá trong một bảo tàng ở thành phố Mosul. Ảnh: Express.

Baghdad đầu tháng 3 điều động 30.000 binh sĩ, mở chiến dịch giành lại thành phố Tikrit từ tay phiến quân IS và giành thắng lợi hoàn toàn hôm 31/3. Tikrit là quê hương của lãnh đạo Iraq bị xử tử Saddam Hussein, cách thủ đô Baghdad khoảng 160 km về phía tây bắc.

Iraq hôm 5/3 cho biết IS bắt đầu “san phẳng” thành phố cổ Nimrud của người Assyria.

Trong ảnh, binh sĩ Iraq đi rà soát từng ngôi nhà ở Tikrit để đảm bảo không còn phiến quân IS trong thành phố hôm 30/3. Ảnh: AP.

IS hôm 5/4 đăng tải video nhóm phiến quân phá hủy cổ vật ở thành phố cổ Hatra, Iraq, một trong những di sản thế giới được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) công nhận. Ảnh: AP.

IS kiểm soát thành phố Ramadi, thủ phủ tỉnh Anbar, Iraq hôm 17/4. Vài ngày sau đó, nhóm phiến quân tiếp tục kiểm soát hoàn toàn thành phố cổ Palmyra của Syria. Đây được xem là những thẳng lợi lớn nhất của IS trong một năm trỗi dậy.

Trong ảnh, phiến quân IS ăn mừng trên một phương tiện quân sự của lực lượng an ninh Iraq ở Fallujah, thành phố giáp Ramadi, hôm 30/3. Ảnh: Reuters.

Những khu vực IS đang kiểm soát ở Iraq và Syria. Đồ họa: BBC.

Như Tâm

Theo AFP