Mối nguy hiểm khi tự ý dùng thuốc Remdesivir chữa Covid-19

Thuốc Remdesivir cần được tiêm đúng liều lượng, thời điểm phát triển của bệnh theo hướng dẫn từ bác sĩ và trong điều kiện chăm sóc, theo dõi ở bệnh viện.

Remdesivir là thuốc kháng virus được Công ty Gilead Sciences (Mỹ) phát triển. Đây là thuốc được sử dụng kháng nhiều loại virus gồm Ebola, SARS, MERS và SARS-CoV-2.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết Cục Quản lý Khám, chữa bệnh sẽ bổ sung thuốc Remdesivir vào phác đồ điều trị bệnh nhân Covid-19. Số thuốc này sẽ được phân bổ cho TP.HCM, Hà Nội và các tỉnh, thành phố đang có dịch Covid-19. Ngày 5/8, lô thuốc Remdesivir đầu tiên từ Ấn Độ đã được chuyển về TP.HCM.

Hiện nay, thuốc Remdesivir được cấp phép sử dụng để chữa bệnh Covid-19 tại hơn 50 quốc gia trên thế giới, với tên thương mại Veklury.

Ở Mỹ, Veklury được chỉ định điều trị cho bệnh nhân trên 12 tuổi và nặng trên 40 kg bị mắc Covid-19 phải nhập viện. Thuốc này được khuyến cáo tiêm một liều tải 200 mg vào ngày đầu tiên và 100 mg vào các ngày tiếp theo.

Ngày 22/10/2020, FDA đã chấp thuận Remdesivir là thuốc điều trị Covid-19 đầu tiên. Ảnh: Reuters.

Đối với bệnh nhân không cần máy thở xâm lấn và/hoặc ECMO, thời gian điều trị được khuyến nghị là 5 ngày. Nếu bệnh nhân không cải thiện lâm sàng, trị liệu có thể được nới rộng thêm 5 ngày, tổng cộng 10 ngày. Đối với bệnh nhân cần máy thở xâm lấn và/hoặc ECMO, thời gian điều trị khuyến nghị là 10 ngày.

Các tác dụng phụ của Remdesivir có thể bao gồm tụt huyết áp, buồn nôn, ói mửa, nóng sốt, run. Ngoài ra, tình trạng tăng nồng độ men gan (transaminase elevation) cũng đã được nghi nhận ở mức độ thấp hoặc vừa và có thể cải thiện khi ngưng thuốc.

Veklury chống chỉ định với những người quá mẫn với bất cứ thành phần nào của thuốc. Thuốc cần được tiêm đúng liều lượng, thời điểm phát triển của bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ và trong điều kiện chăm sóc, theo dõi ở bệnh viện. Do đó, người dân tuyệt đối không tự ý tìm mua và sử dụng tại nhà.

TS.DS Phạm Đức Hùng. Ảnh: DSCC.

Việc tự ý sử dụng thuốc này không hợp lý có thể dẫn đến:

- Không hiệu quả khi tiêm

- Lờn thuốc: Sử dụng liều lượng không đủ sẽ không giúp ích cho việc chữa trị, sẽ tạo ra virus kháng thuốc thậm chí là biến chủng mới.

- Sử dụng liều cao hơn chỉ định sẽ dẫn đến tác dụng phụ và độc tính như độc tính tim, giảm kali máu, nhức đầu dữ dội và nôn mửa liên tục.

Remdesivir là chất tương tự Nucleotide (Nucleotide Analog), một trong những dạng thuốc kháng virus lâu đời nhất, được chỉ định theo đường tiêm tĩnh mạch. Chúng có khả năng ngăn chặn sự sinh sôi của virus bằng cách không cho RNA polymerase hoạt động. Điều này khiến virus không thể nhân bản trong cơ thể vật chủ.

Những dữ liệu lâm sàng ban đầu cho thấy thuốc này cải thiện tốc độ hồi phục ở những bệnh nhân mắc Covid-19 nặng. Ngày 22/10/2020, FDA đã chấp thuận Remdesivir là thuốc điều trị Covid-19 đầu tiên.

Bài viết do TS.DS Phạm Đức Hùng (từng thực tập ở Đại học Harvard, Mỹ; tốt nghiệp tiến sĩ tại Đại học Leuven, Vương quốc Bỉ) và TS. Nguyễn Thị Thanh Vân (chuyên ngành Công nghệ sinh học, làm việc tại Đại học Uppsala, Thụy Điển) cung cấp thông tin.