Mồi lửa châm ngòi cho xung đột quân sự tiềm tàng
Ngày 16-6 vừa qua, 2 tàu chở dầu bị tấn công trên vịnh Oman, khu vực eo biển Hormuz đã cập bến ngoài khơi Các Tiểu Vương quốc Arab thống nhất để đánh giá các thiệt hại ban đầu. Mặc dù không xảy ra thương vong, nhưng 2 vụ tấn công đang là mồi lửa châm ngòi cho một cuộc xung đột quân sự tiềm tàng giữa các cường quốc.
Tàu chở dầu Kokuka Courageous bốc cháy hôm 13-6, trên vịnh Oman. Ảnh: AP
Trước đó, rạng sáng ngày 13-6, tại khu vực cách 40km ngoài ngơi bờ biển phía Nam I-ran, tàu Front Altair thuộc sở hữu của công ty Frontline (Na Uy) chở 75.000 tấn naphtha – một hỗn hợp hydrocarbon dễ cháy – đang trên hành trình từ Các Tiểu Vương quốc Arab thống nhất đến Đài Loan (Trung Quốc) thì bất ngờ phát nổ. 23 thủy thủ trên tàu đã được sơ tán sang tàu cứu hộ của I-ran. Đại diện Công ty lọc dầu Đài Loan CPC Corp – đơn vị thuê tàu Front Altair cho biết, khả năng phát nổ là do tàu bị trúng ngư lôi phát từ tàu ngầm dưới biển.
Cùng ngày, tàu Kokuka Courageous, đang trên hành trình đến Singapore sau khi tiếp nhận xăng methanol từ Arab Saudi và Qatar, cũng đã phát tín hiệu hỗ trợ sau khi một đám cháy bùng phát trong khoang máy. 21 thủy thủ cũng đã được một tàu gần khu vực tiếp cận ứng cứu. Chủ tịch Công ty Kokuka Sangyo – công ty sở hữu tàu Kokuka Courageous cho biết, tàu đã bị một vật thể bay tấn công 2 lần trong vòng 3 giờ đồng hồ.
Ngay sau khi 2 vụ tấn công xảy ra, Mỹ đã lên tiếng cáo buộc Iran đứng đằng sau vụ tấn công. Theo Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, đánh giá dựa trên tin tình báo, vũ khí sử dụng và trình độ thực hiện vụ tấn công cũng như tại khu vực vùng Vịnh không có nhóm khủng bố nào hiện đang hoạt động thì có đủ chứng cứ cáo buộc Iran thực hiện vụ tấn công. Để củng cố các cáo buộc của mình, Mỹ đã công bố các đoạn ghi hình tàu tuần tra của quân đội Iran đang tiếp cận tàu Kokuka Courageous để loại bỏ mìn ngầm. Mỹ cũng đưa ra hình ảnh cho thấy có mìn gắn bên cạnh tàu Kokuka Courageous trước khi xảy ra đám cháy. Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết thêm, nước này đang cân nhắc triển khai các biện pháp nhằm răn đe I-ran, không loại trừ sử dụng cả các biện pháp quân sự.
Arab Saudi và Vương quốc Anh cũng lên án các vụ tấn công đã vi phạm quy tắc quốc tế; đồng thời, kêu gọi Iran ngừng mọi hành động gây bất ổn khu vực. Về phía Nga, Bộ Ngoại giao Nga kêu gọi các bên cần kiềm chế và chỉ đưa ra kết luận cáo buộc cuối cùng sau khi có kết quả từ cuộc điều tra quốc tế về vụ tấn công.
Iran lập tức bác bỏ các cáo buộc và cho biết, các bằng chứng của Mỹ là “vô căn cứ”. Bộ trưởng Ngoại giao Iran Javad Zarif cho biết, Mỹ không có bằng chứng thực tế mà chỉ đang chống lại Iran nhằm tiến hành các biện pháp “khủng bố” kinh tế nước này.
Video đang HOT
Tháng trước, đã có 4 tàu chở nhiên liệu thuộc Các Tiểu Vương quốc Arab thống nhất, Arab Saudi và Na Uy bị tấn công ngoài khơi vùng Vịnh. Những vụ tấn công liên tiếp xảy ra dấy lên quan ngại về một cuộc xung đột vũ trang trong bối cảnh leo thang căng thẳng không thể kiểm soát giữa Mỹ, các nước đồng minh của Mỹ và Iran. Hiện tại, Mỹ đã công khai đưa ra các biện pháp trừng phạt kinh tế ngày càng khắc nghiệt hơn để buộc Iran đàm phán về vấn đề hạt nhân và các vấn đề khác. Các quan chức cao cấp của Mỹ cũng đã thuyết phục các đối tác tại châu Âu, Nga và Trung Quốc rằng leo thang căng thẳng về kinh tế sẽ thay thế cho một cuộc đối đầu quân sự.
Tuy nhiên, trong tình hình căng thẳng hiện nay, bất kỳ sự cố hoặc tai nạn nhỏ nào cũng có thể leo thang xung đột bất chấp kế hoạch của các nước. Các quan chức hiếu chiến trong chính quyền Mỹ và chính phủ Iran có thể khai thác nguyên nhân của các sự cố để gây sức ép và kêu gọi đối đầu quân sự giữa hai nước. Vụ tấn công tàu chở dầu tại eo biển Hóc-mút là một ví dụ điển hình của sự leo thang căng thẳng không thể kiểm soát. Eo biển Hormuz không chỉ là khu vực trọng yếu – nơi khối lượng dầu khổng lồ được trung chuyển qua mỗi ngày – mà còn là điểm nóng có thể xảy ra một cuộc xung đột trên diện rộng mà các bên đều khẳng định không muốn gây chiến.
Hà Thu
Theo Bienphong
Cháy tàu ở vịnh Oman: Chiến tranh Mỹ-Iran cận kề?
Việc hai tàu chở dầu bị tấn công tại vịnh Oman ngay trong thời điểm hết sức nhạy cảm trong mối quan hệ giữa Mỹ và Iran làm nguy cơ xảy ra chiến tranh trở nên rõ nét hơn bao giờ hết.
Hôm 13-6, hai tàu chở dầu bị tấn công hai lần bằng ngư lôi và bốc cháy dữ dội trên vùng biển thuộc vịnh Oman. May mắn là thủy thủ đoàn trên tàu đều an toàn, chỉ có một số trường hợp thương tích nhẹ. Việc dùng ngư lôi tấn công tàu chở dầu tại vịnh Oman ngay trong thời điểm hết sức nhạy cảm giữa Mỹ và Iran làm nguy cơ xảy ra chiến tranh trở nên rất rõ ràng.
Ai tạo ra cuộc tấn công?
Theo hãng tin Bloomberg, nếu vụ tấn công được xác minh và có bất kỳ sự dính líu nào với Iran, việc này có thể làm phức tạp thêm căng thẳng giữa Tehran và Washington. Bởi lẽ các nhóm tàu sân bay của Mỹ đang hoạt động ở Ấn Độ Dương từng tuyên bố sẵn sàng đáp trả bất kỳ biến cố nào trong khu vực.
Hôm qua (14-6), Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ đích danh Iran đứng sau vụ tấn công. "Những hình ảnh chụp tàu bè tại hiện trường cho thấy Iran đã thực hiện các vụ tấn công nhắm vào tàu dầu... Iran không thể đóng cửa eo biển Hormuz trong thời gian dài" - ông Trump trả lời hãng tin Fox News.
Một ngày trước đó (13-6), tờ The Wall Street Journal dẫn lời ông Pompeo cũng nói chính Iran là thủ phạm gây ra vụ tấn công. Ngoại trưởng Mỹ cho rằng mục đích của vụ tấn công trên là hành động thù địch. Đồng thời, nhiều nhà phân tích cho rằng Iran dường như đang tìm cách chứng minh rằng họ có thể làm bất ổn thị trường dầu mỏ trên thế giới mà "không để lại dấu vân tay" để Mỹ có thể tạo cớ trả đũa bằng quân sự.
Ông Jack Watling, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Hoàng gia ở London (Anh), cho biết chính vì các cuộc tấn công xảy ra rất mơ hồ nên chúng sẽ không đủ để tạo thành một cái cớ gây ra chiến tranh giữa Mỹ và Iran.
Một ngày sau vụ tấn công, Mỹ tung ra đoạn video ghi lại hình ảnh lực lượng Vệ binh cách mạng Iran đang gỡ một số vật thể bên hông tàu chở dầu Kokuka Courageous bị tấn công. Chúng được cho là các quả mìn chưa phát nổ, đài CNN đưa tin. Phía Mỹ gọi đó là "bằng chứng" để cáo buộc Iran. Ông Pompeo khẳng định rằng "không thể có nhóm vũ trang nào (ngoại trừ Iran) hoạt động trong khu vực có đủ khí tài và sự thành thạo để hành động ở mức độ tinh vi như vậy".
Một trong hai chiếc tàu chở dầu bị tấn công và bốc cháy trên vịnh Oman. Ảnh: REUTERS
Đáp lại các cáo buộc của Mỹ và một số nước thân Mỹ, giới chức Iran cho rằng các cuộc tấn công chính là một âm mưu phức tạp đến từ các đồng minh của Mỹ như Saudi Arabia, UAE hoặc Israel. Iran cho rằng nhóm đồng minh muốn thúc giục Washington sử dụng cách tiếp cận "cứng rắn" hơn với Iran, theo tờ New York Times. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif hôm 14-6 đã viết trên Twitter cá nhân, lên án các cáo buộc của Mỹ là một phần của chiến thuật "ngoại giao phá hoại và che giấu cuộc khủng bố kinh tế" mà Mỹ tạo ra để "nhằm vào Iran".
Căng thẳng Mỹ-Iran cũng xảy ra dữ dội tại Liên Hiệp Quốc trong một cuộc họp của Hội đồng Bảo an. Tờ New York Times đã đăng tải phát biểu của Quyền Đại sứ Mỹ Jonathan Cohen nói với các thành viên khác rằng chính Iran đứng sau các cuộc tấn công. Phản pháo lại phía Mỹ, phía Iran cảnh báo Mỹ và các đồng minh phải chấm dứt ngay các hoạt động hoặc âm mưu tinh quái, cũng như các hoạt động ném đá giấu tay trong khu vực.
Vụ tấn công ở vịnh Oman hôm 13-6 nghiêm trọng hơn nhiều so với các cuộc tấn công trước đó. Hồi tháng 5-2019, bốn tàu chở dầu khác cũng đã bị tấn công gần cảng Fujairah, thuộc vùng biển của UAE.
Gia tăng nguy cơ chiến tranh
Hôm 13-6, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres đã bày tỏ mối quan tâm sâu sắc với vụ nổ tàu và lo ngại vụ tấn công này có thể dẫn đến sự leo thang của quân đội Mỹ-Iran.
Sự lo lắng trên xuất phát từ sự phụ thuộc chung vào các tuyến vận chuyển dầu mỏ dễ bị tổn thương ở vùng vịnh Ba Tư. Các tuyến hàng hải này luôn là đối tượng của các hành vi thù địch giữa các nước đối đầu. Tầm quan trọng của dòng chảy dầu mỏ đi qua khu vực được thể hiện qua hiện diện quân sự tích cực của Mỹ trong khu vực.
Theo tờ New York Times, sự thù địch giữa Washington và Tehran bắt đầu tăng lên một năm trước khi Tổng thống Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận năm 2015 với các cường quốc nhằm hạn chế hoạt động hạt nhân của Iran. Mỹ còn ban hành lệnh trừng phạt kinh tế với đất nước 80 triệu dân này.
Sau đó, ông Trump tiếp tục đưa ra các yêu cầu Iran thay đổi chính sách đối với khu vực. Hồi tháng 4-2019, chính quyền Mỹ đã tăng áp lực bằng cách áp dụng các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc với ngành dầu mỏ của Iran, khiến ngành kinh tế huyết mạch của nước này phải rơi vào thế khó khăn. Trầm trọng hơn, ông Trump cũng liệt lực lượng Vệ binh cách mạng tinh nhuệ của Iran vào danh sách các nhóm khủng bố. Sang tháng 5, chính quyền Trump tuyên bố họ sẽ điều động một nhóm tàu s ân bay tới vịnh Ba Tư để ngăn chặn.
Đáp lại động thái trên, các nhà lãnh đạo Iran đã đe dọa sẽ chặn eo biển Hormuz, một điểm yết hầu ở vịnh Ba Tư. Động thái này nhằm kiểm soát việc lưu thông dầu mỏ đến Mỹ và các nước phương Tây. Iran cũng đã thực hiện các bước ban đầu để mở rộng khả năng làm giàu uranium. Cùng với đó, một số đồng minh của Iran trong khu vực đã đẩy mạnh các cuộc tấn công vào các đồng minh của Washington, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột rộng lớn hơn.
Trong hai tàu chở dầu bị tấn công, một tàu tên là Kokuka Courageous, treo cờ Panama, thuộc Tập đoàn Schulte có trụ sở tại Hamburg (Đức). Tàu này chở theo 21 thủy thủ đang trên đường di chuyển tới Singapore, theo hãng tin Reuters.
Tàu chở dầu còn lại mang tên Front Altair, treo cờ của quần đảo Marshall. Ngay sau khi bị trúng ngư lôi, tàu này đã phát tín hiệu cấp cứu về cảng Fujairah của Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Con tàu đang chở đầy dầu thô xuất phát từ TP Abu Dhabi (UAE) và thuộc sở hữu của tập đoàn dầu khí Na Uy Frontline Ltd.
KIM NGUYÊN
Theo PLO
Putin cảnh báo thảm họa chiến tranh Mỹ-Iran Cuộc xung đột vũ trang giữa Mỹ và Iran sẽ là thảm họa đối với khu vực, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói, bình luận về vụ việc với tàu chở dầu ở Vịnh Oman. Tổng thống Nga Putin. "Đây sẽ là thảm họa, ít nhất là đối với khu vực. Bởi vì nó sẽ dẫn đến sự gia tăng bạo lực và,...