Mổ nội soi ung thư tiêu hoá bằng cánh tay robot
Lần đầu tiên Việt Nam triển khai dụng cụ robot cầm tay thế hệ mới hỗ trợ mổ nội soi điều trị khối u tiêu hoá nhằm đạt độ chính xác cao hơn, hồi phục nhanh hơn.
“Dụng cụ nội soi có tính năng như cánh tay robot cơ học thế hệ mới là bước tiến vượt bậc trong việc đưa robot hỗ trợ phẫu thuật nội soi kinh điển điều trị bệnh lý đường tiêu hoá, có thể tiếp cận hầu như các ngóc ngách bên trong ổ bụng, lồng ngực để bóc tách, lấy triệt để tế bào ung thư di căn hạch”, Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết.
Phương pháp này sẽ giảm nguy cơ gây tổn thương cho các cấu trúc quan trọng xung quanh, người bệnh ít đau sau mổ và tốc độ phục hồi nhanh chóng hơn so với phương pháp mổ nội soi truyền thống.
Là một dụng cụ hoạt động giống như tay người, cánh tay robot được gắn thêm động cơ và bộ phận điều khiển (điện hoặc cơ) vào tay cầm nội soi, giúp đầu phẫu thuật hoạt động như khớp cổ tay linh hoạt có thể gập góc và xoay. Thiết bị cũng bao gồm đèn nội soi tự động hóa thông qua giọng nói, laser, theo dõi bằng mắt và các phương pháp khác, cho phép bác sĩ điều khiển đèn nội soi mà không cần trợ lý cầm đèn nội soi.
Lâu nay, ung thư đường tiêu hoá có thể được mổ hở hoặc nội soi. Với sự hỗ trợ của cánh tay robot, khả năng bóc tách khối u và khâu nối dự kiến sẽ chính xác và tỉ mỉ hơn. Độ chính xác cũng cao và an toàn hơn do giảm nguy cơ gây tổn thương cho các cấu trúc quan trọng xung quanh. Người bệnh ít đau sau mổ và phục hồi nhanh hơn.
Là nơi đầu tiên tại Việt Nam triển khai dụng cụ nội soi như cánh tay robot thế hệ mới, Tâm Anh HCM cho biết máy sẽ sớm được đưa vào mổ và sẽ có báo cáo khoa học trong ít tháng tới. Bệnh viện đang lên kế hoạch sẽ sử dụng dụng cụ nội soi như cánh tay robot thay thế hoàn toàn cho phẫu thuật nội soi kinh điển trong điều trị ung thư đường tiêu hoá.
Một hệ thống Robot Artis Pheno tại Bệnh việnTâm Anh Hà Nội. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh .
Ung thư đường tiêu hoá là một trong những loại ung thư phức tạp nhất do đường tiêu hoá nằm cạnh nhiều cơ quan, khối u dễ xâm lấn qua gan, phổi, trung thất, từ đó đòi hỏi kỹ thuật tiên tiến trong công tác điều trị.
Video đang HOT
Ung thư đường tiêu hóa có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm và can thiệp điều trị kịp thời, đúng cách. Ngày nay, các trang thiết bị hiện đại có thể giúp phát hiện ung thư đường tiêu hóa giai đoạn t.iền khởi phát. Các chương trình tầm soát ung thư sớm với nhiều phương pháp cận lâm sàng hiện đại như vật lý, nội soi đến sinh học…Hệ thống nội soi thế hệ mới với khả năng phóng đại hình ảnh lên 140 lần, giúp phát hiện các sang thương ác tính ở giai đoạn sớm, từ đó có nhiều hướng điều trị phù hợp tiếp theo.
“Ví dụ như sau khi nội soi cắt polyp, chúng tôi phải để kiểm tra nguy cơ ung thư ngay tại Trung tâm giải phẫu bệnh tế bào của bệnh viện và sẽ có chiến lược theo dõi cho bệnh nhân. Cũng có nhiều trường hợp polyp nhỏ tăng sinh lành tính, nhưng không ít trường hợp đã có hình thành ung thư rất đáng tiếc”, bác sĩ Hùng nói.
Một ca nội soi chẩn đoán ung thư đường tiêu hoá. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh .
Về thực trạng ung thư đường tiêu hoá, theo số liệu thống kê của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IACR, thuộc WHO), năm 2020 Việt Nam có 17.906 ca ung thư dạ dày (tăng 379 ca so với 2018), 16.426 ca ung thư đại trực tràng (tăng 1.693 ca so với 2018). Ung thư thực quản đứng thứ 15 trong những bệnh ung thư thường gặp nhất với 2.411 chẩn đoán mới, 2.222 ca t.ử v.ong mỗi năm.
Đáng lo ngại, ngày càng nhiều ca mắc bệnh ung thư này ở độ t.uổi 20 đến 40. Theo các bác sĩ, có những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa như: gen di truyền, t.uổi tác, ô nhiễm môi trường, lối sống, chế độ ăn uống…
Việc tầm soát ung thư tiêu hóa nên tiến hành sớm và định kỳ, đặc biệt với những người ở nhóm nguy cơ trung bình, nguy cơ cao như: gia đình có người bị ung thư tiêu hóa, người có vi khuẩn HP, người thường xuyên gặp bất thường về tiêu hóa, đại tiện ra m.áu…
Lần đầu tiên, Việt Nam thực nghiệm phẫu thuật nội soi khớp háng bằng công nghệ 3D
Lần đầu tiên ở Việt Nam, các bác sĩ phải sử dụng tới kỹ thuật "thực nghiệm y khoa 3D" đặc biệt để chẩn đoán chính xác và thực hiện thành công ca mổ nội soi khớp háng cho một người phụ nữ 47 t.uổi, giúp cứu cho khớp háng bên phải đang có nguy cơ phải tiến hành cắt bỏ xương và thay khớp.
Trước mổ, khớp háng phải của bệnh nhân bị khóa chặt không thể xoay chuyển.
Chị Nguyễn Thị Ánh Tuyết (47 t.uổi, Bắc Ninh) xuất hiện đau và hạn chế vận động khớp háng phải tăng dần tám năm nay. Chị đã đi khám ở nhiều nơi và trên phim chụp cộng hưởng từ hay cắt lớp vi tính của chị, các bác sĩ đều không tìm thấy bất kỳ dấu hiệu khớp háng thoái hóa hay tổn thương nào cụ thể.
Khi tới khám tại Trung tâm phẫu thuật khớp và Y học thể thao, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh, Hà Nội, các chuyên gia tại đây đã nghi ngờ chị bị hội chứng xung đột bên trong khớp háng.
GS, TS Trần Trung Dũng, Giám đốc Trung tâm cho biết, đây là một hội chứng không phải hiếm gặp, nhưng do ít được để ý tới nên nhiều bác sĩ thường chủ quan bỏ qua, không nghĩ đến. Bệnh lý trên được hình thành do sự biến đổi bất thường về hình dáng của chỏm xương đùi, hoặc ổ cối, hoặc cả hai thành phần trên của khớp háng. Do đó, gây ra sự va chạm khi khớp cử động ở một số tư thế nhất định, khiến bệnh nhân vướng víu, đ.au đ.ớn và lâu dần hậu quả sẽ gây thoái hóa khớp háng.
"Bệnh thường hình thành sau chấn thương hoặc bất thường bẩm sinh, đặc biệt người ta quan sát thấy bệnh hay xuất hiện ở các vận động viên thể dục dụng cụ, múa ballet,... Cũng vì những triệu chứng của bệnh chỉ xuất hiện khi bệnh nhân vận động khớp do đó các phim chụp hiện nay với bản chất là hình ảnh tĩnh, rất khó để chẩn đoán chính xác ra bệnh", BS Dũng cho hay.
"Thực nghiệm y khoa 3D" trên mô hình tỷ lệ 1:1 khớp háng của bệnh nhân.
Các bác sĩ tại trung tâm đã hội chẩn nhiều lần và quyết định đưa ra một giải pháp "thực nghiệm y khoa 3D", mô phỏng lại thực tế chuyển động khớp háng của bệnh nhân.
Theo đó, BSCK2 Phạm Trung Hiếu, Trưởng đơn vị Phẫu thuật khớp háng của trung tâm cho biết, từ phim chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ của bệnh nhân, các bác sĩ dựng lên mô hình số hóa ba chiều khớp háng với mức độ chính xác 100%. Sau đó, tiến hành song song đồng thời mô phỏng chuyển động khớp háng thường ngày của bệnh nhân trên nền đồ họa máy tính cũng như mô hình in 3D bằng nhựa sinh học.
"Qua quá trình thực nghiệm này, chúng tôi đã phát hiện ra một nửa bờ sau ổ cối của bệnh nhân và phần cổ xương đùi bị phì đại quá mức, khiến khóa chặt lại vận động của khớp háng, đồng thời va chạm mài vào phần sụn lành khiến bệnh nhân đau đớn", BS Hiếu cho hay.
Sau khi đã tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh, các chuyên gia đã lên kế hoạch thực hiện phẫu thuật tạo hình lại khớp háng cho bệnh nhân bằng phương pháp nội soi. Với việc chuyển động bệnh nhân được mô phỏng số hóa, các bác sĩ biết cần mài bỏ bao nhiêu phần xương của bệnh nhân là vừa để giải phóng chuyển động mà không làm tổn hại đến các phần khớp háng lành.
Tuy nhiên, việc thực hiện công việc này bằng phẫu thuật nội soi là một thử thách thực sự lớn đối với các bác sĩ. Bởi từ trước đến nay ở trong nước cũng như khu vực Đông Nam Á, phẫu thuật nội soi khớp háng là một phẫu thuật rất khó, chưa nơi đâu triển khai được thường quy. Khớp háng nằm ở vị trí rất sâu trong cơ thể, khe khớp lại rất hẹp, cùng hình dạng khớp phức tạp do đó nếu không có các bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng các dụng cụ chuyên dụng, việc thực hiện phẫu thuật này là bất khả thi.
Hình ảnh 3D khớp háng bệnh nhân được mô phỏng số để các bác sĩ lên kế hoạch phẫu thuật.
Dù có rất nhiều thử thách, nhưng chỉ sau ca phẫu thuật nội soi khớp háng kéo dài hơn hai giờ, các bác sĩ đã thành công trong việc tạo hình lại toàn bộ phần xương khớp háng cho bệnh nhân mà vẫn bảo toàn các cấu trúc bình thường khác.
Cũng nhờ phương pháp nội soi ít xâm lấn, chỉ với hai đường mổ nhỏ 0,5cm nên chỉ sau phẫu thuật, chị Tuyết đã có thể ngồi dậy. Và ngay sau đó, lần đầu tiên sau tám năm dài, chị có thể đi lại trên đôi chân mình mà không còn cảm thấy vướng víu hay đ.au đ.ớn.
Thành công của ca phẫu thuật này là minh chứng rõ ràng nhất cho sự tiến bộ vượt bậc của việc ứng dụng khoa học công nghệ vào nền y học nước nhà trong những năm trở lại đây. Triển vọng của những ứng dụng công nghệ này giúp cho nhiều bệnh nhân thoát khỏi nguy cơ thay khớp háng, khi được chẩn đoán sớm và điều trị chính xác.
Phẫu thuật bệnh nhân ung thư bằng robot thông minh Phẫu thuật nội soi bằng robot là kỹ thuật mới nhất, cao nhất về phẫu thuật xâm nhập tối thiểu trong điều trị ung thư. Đây là ca mổ robot thứ 32 về ung thư đường tiêu hoá tại Bệnh viện K cơ sở Tân Triều (Thanh Trì, Hà Nội) mà tôi có dịp được quan sát. Ca phẫu thuật u đại tràng...