Mở đường ra biển lớn

Trà Vinh án ngữ vị trí cửa ngõ ra Biển Đông của các địa phương khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Thời gian qua, nhiều dự án trọng điểm giao thông vận tải (GTVT) như: cầu Cổ Chiên nối liền Trà Vinh – Bến Tre; cải tạo, nâng cấp các tuyến quốc lộ 53, 54, 60; mở luồng cho tàu biển tải trọng lớn vào sông Hậu; xây khu cảng biển tổng hợp Định An,… hoàn thành đưa vào khai thác đã tạo thành mạng lưới giao thông kết nối đồng bộ, thông suốt và hiệu quả, mở đường ra biển lớn cho toàn vùng.

Luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu được khai thác góp phần thúc đẩy thông thương bằng đường biển.

Tháo gỡ “nút thắt” hạ tầng

Phó Giám đốc Sở GTVT Trà Vinh Dương Thành Huynh nhận xét, trước đây, hạ tầng giao thông của Trà Vinh thuộc diện khó khăn bậc nhất nhì vùng đồng bằng sông Cửu Long. Trên đường bộ, trục đường thông thương của tỉnh chỉ có tuyến quốc lộ 53 kết nối hai tỉnh Trà Vinh – Vĩnh Long và quốc lộ 1, tuy nhiên qua thời gian dài khai thác, các hạng mục cầu cống, mặt đường ở cả hai tuyến không được bảo trì thường xuyên, bị xuống cấp nghiêm trọng, việc “giải cứu” nông sản hằng năm luôn là bài toán nan giải của tỉnh. Hai cửa biển gồm Định An phía sông Hậu và Cung Hầu phía sông Tiền hằng năm bị phù sa bồi lắng, tàu tải trọng lớn ra vào rất khó. Vì thế, cảng nội địa Long Đức (TP Trà Vinh) chưa phát huy hết hiệu quả. Mấy năm gần đây, hưởng lợi từ dự án phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bằng sông Cửu Long, các tuyến quốc lộ 53, 54 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đã được cải tạo, nâng cấp, góp phần giảm ùn tắc và tạo điều kiện liên thông các vùng. Trên các tuyến quốc lộ 53 và 54, xây thêm bảy cây cầu, bảo đảm xe công-ten-nơ tải trọng lớn có thể lưu thông dễ dàng. Riêng dự án tuyến quốc lộ 53, đoạn từ TP Trà Vinh đến xã Long Toàn, thị xã Duyên Hải dài 57 km, được phê duyệt với tổng mức đầu tư hơn 1.200 tỷ đồng. Đây là dự án giao thông quan trọng cấp bách, được Quốc hội thông qua phương án sử dụng 15 nghìn tỷ đồng từ nguồn vốn dự phòng của kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2016 – 2020. Đến nay, khối lượng các công trình cầu, đường đã cơ bản hoàn thành để đưa vào sử dụng trong năm 2021.

Sau gần hai năm thi công, tháng 5-2015, cầu Cổ Chiên trên quốc lộ 60, nối liền hai tỉnh Bến Tre và Trà Vinh hoàn thành và đưa vào khai thác, đã phá thế độc đạo về giao thông đường bộ. Cầu có tổng chiều dài hơn 1,6 km, mặt đường rộng 20,5 m (bốn làn xe), quy mô thiết kế vĩnh cửu bê-tông cốt thép và bê-tông cốt thép dự ứng lực, độ cao thông thuyền 25 m, khoảng thông thuyền rộng 120 m, tải trọng HL-93, vận tốc 80 km/giờ, tổng mức đầu tư hơn 2.300 tỷ đồng, trong đó, phần vốn của nhà đầu tư BOT hơn 1.200 tỷ đồng. Ông Nguyễn Văn Tâm, chủ doanh nghiệp Vạn Phát Thành, xã Phương Thạnh (huyện Càng Long) chuyên thu mua trái thanh long xuất khẩu cho biết: Từ khi có cầu Cổ Chiên, việc đi lại, vận chuyển hàng hóa từ Trà Vinh đến TP Hồ Chí Minh thuận lợi hơn, rút ngắn khoảng 70 km so với lưu thông bằng con đường duy nhất ra quốc lộ 1 như trước đây, nhờ vậy giảm được thời gian và chi phí vận chuyển, khiến người dân và doanh nghiệp rất phấn khởi. Còn nhớ, tháng 12-2009, khi Bộ GTVT khởi công dự án luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu tổng mức đầu tư gần 10 nghìn tỷ đồng, không khí ở ấp Mù U, xã Dân Thành, thị xã Duyên Hải tưng bừng như ngày hội. Với dự án này, các tàu biển có trọng tải 10 nghìn tấn đầy tải, 20 nghìn tấn giảm tải có thể ra vào các cảng trên sông Hậu dễ dàng, đáp ứng thông qua lượng hàng hóa tổng hợp từ 21- 22 triệu tấn/năm và hàng công-ten-nơ 450 đến 500 nghìn TEUs/năm. Đúng 9 giờ ngày 1-7-2016, tàu Đông Thiên Phú Diamond có trọng tải 4.000 tấn từ biển theo kênh Quan Chánh Bố vào sông Hậu cập cảng Trà Nóc chở gạo xuất khẩu sang Ma-lai-xi-a với sự dẫn dắt của hoa tiêu Cảng vụ Cần Thơ. Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Cần Thơ Võ Minh Tiến nhớ lại, để chuẩn bị đón chuyến tàu tải trọng lớn đầu tiên này, Cảng vụ đã lên các phương án bảo đảm tuyệt đối an toàn trong suốt hành trình. Dự án là công trình hàng hải trọng điểm của ngành GTVT, quy mô lớn nhất từng được triển khai ở nước ta, là động lực thúc đẩy kinh tế toàn bộ vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Cuộc bứt phá của vùng đất “Chín Rồng”

Các công trình giao thông lớn đưa vào sử dụng đã phá thế độc đạo bấy lâu qua địa bàn Trà Vinh, đem đến sự đổi đời to lớn cho người dân vùng đất này. Ông Đỗ Thành Quận, ngụ ấp Cồn Trứng, xã Trường Long Hòa, thị xã Duyên Hải cho biết: “Gia đình tôi có 1,5 ha trồng dưa hấu. Trước đây, tới mùa thu hoạch, tôi và nhiều hộ dân ấp Cồn Trứng phải thuê ghe lớn, ngược dòng sông Tiền, chở dưa đến Mỹ Tho, Cái Bè (Tiền Giang), có khi mấy ngày mới lên được TP Hồ Chí Minh để bán. Bây giờ đường sá thuận tiện, thương lái tới tận nhà thu mua, xe công-ten-nơ nườm nợp đến Trường Long Hòa chở dưa xuất khẩu qua thị trường Trung Quốc. Cứ vậy, đời sống của hàng trăm hộ dân các xã lân cận thuộc thị xã Duyên Hải khá lên nhờ trồng dưa hấu”. Tháo gỡ được nút thắt giao thông, kinh tế Trà Vinh có điều kiện phát triển. Theo Quyết định số 1513/QĐ-TTg ngày 5-9-2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đồ án quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Định An (Trà Vinh) đến năm 2030; khu kinh tế có quy mô hơn 39.000 ha, nằm trên các huyện Duyên Hải, Trà Cú và thị xã Duyên Hải. Khu kinh tế Định An sẽ phát triển công nghiệp gắn với sản xuất điện năng, luyện thép, hóa dầu, đóng tàu biển và các ngành công nghiệp hỗ trợ khác, phát triển kinh tế cảng, khu phi thuế quan. Những năm qua, Trà Vinh đã thu hút doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp đến từ các quốc gia Trung Quốc, Hàn Quốc, Ma-lai-xi-a,… đầu tư phát triển năng lượng tái tạo, điện gió, điện mặt trời. Nằm trong Khu kinh tế Định An, dự án Trung tâm điện lực Duyên Hải được triển khai với diện tích 878,9 ha, công suất hơn 4.400 MW, tổng vốn 5 tỷ USD, gồm các nhà máy nhiệt điện đốt than công nghệ tua-bin ngưng hơi truyền thống và cảng than. Hiện tại, Công ty Nhiệt điện Duyên Hải đã quản lý, vận hành thương mại hai nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 1 và Duyên Hải 3, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, nhất là bảo đảm đủ điện cho phát triển kinh tế – xã hội khu vực miền nam.

Hơn một năm trước, tại hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Trà Vinh, nhân kỷ niệm 120 năm ngày thành lập tỉnh, UBND tỉnh đã trao chứng nhận chủ trương đầu tư, ký ghi nhớ đầu tư 24 dự án, tổng vốn hơn 9 tỷ USD. Phát biểu ý kiến chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, các thỏa thuận được ký là dấu ấn mạnh mẽ, mở ra một chương mới về sự phát triển của tỉnh. Từ thành công của hội nghị, tháng 10-2020 vừa qua, tỉnh tiếp tục công bố dự án kho đông lạnh thông minh, đạt tiêu chuẩn châu Âu tại xã Bình Phú, huyện Càng Long, tổng vốn hơn 24,4 tỷ đồng, đầu tư thiết bị, công nghệ hiện đại. Dự án triển khai giúp tỉnh phát triển nông nghiệp thông minh gắn với việc tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị trong nước và quốc tế. Tín hiệu vui tiếp theo, vào tháng 11-2020, Công ty cổ phần Dược phẩm TV. Pharm tổ chức khởi công dự án khu dược phẩm công nghệ cao TV. Pharm tại cụm công nghiệp Tân Ngại, xã Lương Hòa A, huyện Châu Thành. Tổng Giám đốc, kiêm Chủ tịch HĐQT Công ty TV. Pharm Hà Ngọc Sơn cho biết, dự án sẽ triển khai xây bảy nhà máy với diện tích gần 10 ha, công suất thiết kế 1,5 tỷ viên thuốc/năm, tổng vốn đầu tư 650 tỷ đồng, hướng tới nâng cao giá trị chuỗi sản xuất dược chất, dược phẩm chất lượng cao, thay thế hàng nhập khẩu. Theo lãnh đạo UBND tỉnh, dự án là công trình kinh tế trọng điểm của tỉnh, dự kiến hằng năm đóng góp ngân sách khoảng 150 tỷ đồng và giải quyết việc làm cho hơn 2.000 lao động tại địa phương.

Kết nối hạ tầng giao thông, tạo đột phá trong thu hút đầu tư đã giúp tỉnh hiện thực hóa định hướng phát triển kinh tế, xã hội. Từ một tỉnh thuần nông còn nhiều khó khăn, 5 năm trở lại đây, Trà Vinh tạo dấu ấn tăng trưởng khá nổi bật của vùng đồng bằng sông Cửu Long; riêng năm 2019, tăng trưởng đạt 14,85%. Dù chưa phải là tỉnh trọng điểm kinh tế của khu vực, nhưng sự vươn lên của Trà Vinh đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho những địa phương khác. Có thể nói, sự mạnh dạn đột phá trong đầu tư, triển khai thực hiện các công trình, dự án lớn về giao thông thủy, bộ qua địa phận tỉnh, đã tháo gỡ nút thắt về giao thông bấy lâu, đánh thức tiềm năng, cơ hội, mở đường không chỉ cho Trà Vinh phát triển, mà nhiều tỉnh trong khu vực dễ dàng thông thương ra biển lớn, tạo sức bật quyết định sự phát triển kinh tế, xã hội cho cả vùng.