Mặt trận Kursk và những thách thức khó lường đối với lực lượng Ukraine

Mới đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố rằng chiến dịch đột kích của nước này vào vùng biên giới Kursk của Nga đang trên đà đạt được những kết quả tích cực, nhấn mạnh vào việc làm gián đoạn huyết mạch chi viện quan trọng của Moscow.

Tuy vậy, nếu Ukraine tiếp tục tiến sâu vào Kursk thì vấn đề tiếp tế của nước này cho lực lượng tại đây cũng đặt ra dấu hỏi lớn, trong bối cảnh Nga thần tốc tấn công ở mặt trận miền Đông. Giới chuyên gia nhận định, Ukraine đang thực sự đối mặt với loạt thách thức khó lường để duy trì và tận dụng lợi thế bước đầu tại Kursk.

Ukraine đã phá hủy 2/3 cây cầu chiến lược tại Kursk nhằm hạn chế khả năng tiếp tế cho các lực lượng Nga. Nguồn: Reuters

TASS dẫn lời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tối 18/8 (giờ địa phương) tuyên bố: “Hoạt động của chúng tôi ở khu vực Kursk đang gây ra tổn thất cho quân đội và nhà nước Nga, cũng như ngành công nghiệp quốc phòng và nền kinh tế của họ. Sự hiện diện củalực lượng Ukraine ở Kursk đang ngày càng mạnh hơn và nhiệm vụ bây giờ là củng cố các vị trí để tiến tới thiết lập một vùng đệm bên trong lãnh thổ của đối phương”.

Tuyên bố của ông Zelensky được đưa ra trong bối cảnh không quân Ukraine tiếp tục phá hủy thêm một cầu chiến lược thứ hai bắc qua sông Seym, ở khu vực Kursk, hạn chế khả năng tiếp tế cho các lực lượng Moscow. Theo TASS, đây là cây cầu gần làng Zvannoye, cách biên giới Ukraine khoảng 15km về phía Bắc.

Thông báo trên Telegram, Tư lệnh Không quân Ukraine Mykola Oleshchuk nêu rõ: “Ở hướng Kursk. Thêm một cây cầu nữa bị phá hủy! Không quân Ukraine tiếp tục tước đi khả năng chi viện của đối phương bằng các cuộc không kích chính xác, ảnh hưởng đáng kể đến tiến trình của các cuộc giao tranh”. Ông Roman Alyokhin, cố vấn của quyền thống đốc tỉnh Kursk và là một blogger quân sự tiết lộ, lực lượng Ukraine hiện đang nhắm mục tiêu vào cầu thứ ba ở Zvannoe, cách Glushkovo khoảng 7km nhằm mở rộng quyền kiểm soát ở Kursk. Trước đó, hôm 16/8, phía Ukraine đã phá hủy một cây cầu khác bắc qua sông Seym. Bộ Ngoại giao Nga cho biết, Ukraine đã sử dụng tên lửa phương Tây để thực hiện cuộc tấn công này, có khả năng là tên lửa HIMARS do Mỹ sản xuất. Theo tuyên bố của các quan chức quân đội Ukraine, sau gần 2 tuần đột kích, Kiev hiện kiểm soát hơn 1.150km2 lãnh thổ Nga, bắt giữ hơn 100 tù binh. Nếu được xác thực, tốc độ kiểm soát lãnh thổ tại Kursk của Kiev thời gian qua tương đương tốc độ giành lãnh thổ của Nga ở Ukraine trong vòng nửa năm.

Tuy nhiên, chiến dịch trên cũng cho thấy thách thức lớn đối với Ukraine trong việc duy trì và tận dụng những thành công ban đầu. Thông báo của Bộ Quốc phòng Nga ngày 19/8 cho biết, máy bay ném bom Su-34 của nước này đã thực hiện một cuộc tấn công vào ban đêm bằng bom lượn nhằm vào lực lượng và phương tiện bọc thép của Ukraine tại khu vực biên giới Kursk. Cụ thể, lực lượng vũ trang Ukraine đã mất 27 xe bọc thép, bao gồm 6 xe tăng, trên hướng Kursk trong vòng 24 giờ. Trước đó, theo Forbes, để kiểm soát phần lãnh thổ Nga tại Kursk, Kiev phải huy động một lượng quân tương đối lớn bằng khoảng 6 lữ đoàn, nhiều tiểu đoàn độc lập và các đơn vị hỗ trợ khác. Con số này được xem là cực kỳ lớn trong bối cảnh Kiev cũng đang phải dàn rất mỏng lực lượng để giao tranh với Nga tại Ukraine.

Nhóm Oryx – đơn vị chuyên thống kê thiệt hại vật chất mà Nga và Ukraine hứng chịu trong toàn bộ cuộc xung đột Nga – Ukraine từ cuối tháng 2/2022 thông tin, trung bình mỗi ngày quân đội Ukraine mất 1 xe tăng và 3 phương tiện cơ giới bộ binh. Tuy nhiên, từ hôm 6/8 đến nay, con số đã tăng vọt lên mức 4 xe tăng và 41 phương tiện cơ giới bộ binh mỗi ngày. Nói cách khác, Ukraine đang nhận thiệt hại gấp 4 lần về xe tăng và 14 lần về xe bộ binh. Nhà phân tích Joni Askola của Phần Lan nhận định, Ukraine đang muốn thiết lập một vùng đệm ở Kursk để giành thêm lợi thế cho những cuộc đàm phán tiềm năng. Tuy nhiên càng đánh sâu, quân đội Ukraine nói chung và lữ đoàn 82 nói riêng sẽ càng gặp khó khăn về mặt hậu cần. Việc tiếp tế lương thực, nhiên liệu và đạn dược sẽ càng phức tạp.

Trong khi đó, các chuyên gia của tờ Wall Street Journal thì nhận định, Ukraine đang gặp khó khăn trong việc cân bằng giữa hoạt động chiếm các vùng lãnh thổ dọc biên giới ở Kursk và việc mất đi khu vực trung tâm của mặt trận phía Đông ở Donetsk. Hôm 16/8, Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi thông báo quân đội nước này đã tiến được 3,2km/ngày vào trong lãnh thổ Nga nhưng các lực lượng của Moscow cũng đã ở rất gần trung tâm hậu cần Pokrovsk của Ukraine. Thành phố Pokrovsk là trung tâm giao thông, nằm trên con đường chính, tuyến đường tiếp tế quan trọng đến các tiền đồn khác của Ukraine trong khu vực. Nếu Nga giành được Pokrovsk, Ukraine sẽ gặp phải thách thức lớn để giữ vững các mặt trận khác ở Donetsk. Nhiều ý kiến từ phương Tây cho rằng, Ukraine đang thực sự mạo hiểm khi đưa bớt lực lượng ở mặt trận miền Đông tới Kursk chiến đấu. Việc san sẻ nguồn lực về vũ khí và nhân lực bảo vệ khu vực Donbass có thể khiến khả năng phòng thủ của Ukraine suy giảm, tạo điều kiện cho Nga tiến sâu hơn vào khu vực do Kiev kiểm soát. Trước đó, có những ý kiến cho rằng Ukraine tấn công vào Kursk có thể làm giảm áp lực từ các cuộc tấn công dồn dập của Nga ở Donbass bằng cách buộc Moscow phải phân bổ lực lượng từ mặt trận miền Đông về nước. Tuy nhiên, Nga không hành động như dự tính và vẫn áp đảo mạnh mẽ ở khu vực miền Đông bằng hỏa lực. Chuyên gia phân tích Jack Watling tại Viện Nghiên cứu dịch vụ thống nhất Hoàng gia Anh cảnh báo, đà tiến quân tại Kursk của Ukraine có hạn và sẽ có lúc trở nên quá sức. Điều này đồng nghĩa Ukraine sẽ cần sớm bắt đầu cố thủ để duy trì vị trí, chờ các hoạt động đàm phán