Mầm mống của đụng độ
Trong vài thập kỷ tới, các vùng đất bao quanh Cực Bắc có thể sẽ xuất hiện cây xanh do hiện tượng ấm lên toàn cầu. Diện mạo của Bắc Cực sẽ thay đổi và đi liền với nó là hàng loạt vấn đề nảy sinh.
Tàu ngầm của Mỹ nổi lên trên mặt băng ở Bắc Cực
Kết quả nghiên cứu từ mô hình máy tính của các nhà khoa học, được đăng tải trên Tạp chí Biến đổi khí hậu Tự nhiên số ra ngày 31-3, cho biết khi nền nhiệt độ ấm lên, các loài cỏ, cây tại Bắc Cực sẽ phát triển, xuyên thủng các lớp băng, bao gồm cả những lớp băng vĩnh cửu. Đến năm 2050, diện tích thảm thực vật ở Bắc Cực có thể sẽ tăng thêm 52% khi cây trưởng thành, và trải rộng ra hàng trăm kilômét vuông.
Bắc Cực đang chịu tác động mạnh của hiện tượng ấm lên toàn cầu. Trong 25 năm qua, nhiệt độ ở đây tăng nhanh gấp hai lần so với những khu vực còn lại trên thế giới. Hệ quả là phạm vi băng ở biển Bắc Cực đang giảm khoảng 11% mỗi thập kỷ. Việc theo dõi bằng vệ tinh từ năm 1972 cho thấy diện tích băng trên biển trong mùa hè năm ngoái đã giảm 50% so với diện tích băng cách đây 4 thập kỷ.
Băng tan sẽ dẫn tới những thay đổi có tính bước ngoặt với Bắc Cực. Trước hết, nó giúp mở ra tuyến vận tải đường biển qua Bắc Cực, rút ngắn khoảng cách đi lại giữa thành phố New York (Mỹ) và Thượng Hải (Trung Quốc) xuống hơn 4.000 km. Theo thống kê, năm 2005, chỉ có một số lượng nhỏ các tàu vận tải, chở được 3 triệu tấn hàng đi qua Bắc Cực. Nhưng con số này sẽ tăng lên khoảng 14 triệu tấn hàng vào năm 2015, thậm chí các chuyên gia hàng hải còn dự báo tới 77 triệu tấn.
Video đang HOT
Khí hậu ấm lên cũng làm lộ ra sự giàu có của Bắc Cực. Các nghiên cứu từ trước tới nay đều khẳng định riêng khu vực phía Bắc của vành đai Bắc Cực đã chứa lượng dầu tương đương 412 tỷ thùng, gần bằng 1/4 trữ lượng dầu chưa được khai thác của thế giới. Tổng lượng dầu có thể khai thác bằng các kỹ thuật hiện nay có thể lên tới 90 tỷ thùng, lớn hơn toàn bộ lượng dầu dự trữ của Nigeria, Kazakhstan và Mexico cộng lại.
Chính tiềm năng vô cùng to lớn của Bắc Cực đang thu hút sự quan tâm của các nước đến khu vực này. Hồi năm 2007, Nga từng cắm cờ dưới đáy biển Bắc Cực nhằm thể hiện chủ quyền của nước này ở đây, đồng thời tăng cường các cuộc tuần tra bằng máy bay ném bom tầm xa và điều nhiều tàu ngầm tới khu vực này. Na Uy, Đan Mạch và Canada cũng đang khôi phục hoạt động quân sự. Thậm chí các nước không nằm ở vùng cực như Pháp cũng đã bày tỏ mối quan tâm muốn đưa quân tới Bắc Cực, Trung Quốc thì cử tàu phá băng đến nghiên cứu Bắc Cực.
Cuộc đua giành quyền kiểm soát nguồn tài nguyên đang làm Bắc Cực nóng lên. Năm ngoái, tại Hội thảo quốc tế mang tên “Hội nghị thượng đỉnh Bắc Cực”, ông A. Vasilyev, đặc phái viên Bộ Ngoại giao Nga, cho rằng sẽ không xảy ra bất kỳ cuộc chiến tranh giành tài nguyên hay đối đầu quân sự nào tại Bắc Cực, vì ở đây không có gì để phân chia. Theo ông, khoảng 95-97% tài nguyên được phát hiện tại Bắc Cực đều nằm trong khu đặc quyền kinh tế của các quốc gia thuộc khu vực này.
Tuy nhiên, đa số các nước lại không nghĩ như vậy. Có một thực tế là khi ngày càng nhiều các công nhân, kỹ sư và tàu bè xuất hiện ở vùng Bắc Cực để khai thác dầu và khí đốt, không sớm thì muộn, người ta sẽ phải dùng tới sức mạnh quân sự để bảo vệ lợi ích. Đó chính là mầm mống của những đụng độ tiềm ẩn ở Bắc Cực.
Theo ANTD
Trung Quốc "mon men" ra Bắc cực làm gì?
Vừa qua, tờ "Người hướng dẫn khoa học Cơ đốc giáo" của Mỹ cho biết, tuy cách xa ngàn dặm nhưng Trung Quốc đã giành được chỗ đứng chân ở Bắc cực - một khu vực rộng lớn từ 66 độ vĩ bắc trở lên phía bắc.
Hiện nay, tại khu vực này, các hoạt động tranh đoạt dầu mỏ, khí tự nhiên khoáng sản và một số tài nguyên thiên nhiên khác tuy chưa công khai nhưng ngấm ngầm diễn ra rất quyết liệt.
Tàu ngầm Mỹ và Nga thường xuyên hoạt động ở Bắc cực (Ảnh: Tàu ngầm Mỹ)
Nga đang chế tạo một lớp tàu phá băng hạt nhân mới; Na Uy cũng đang lập một bản đồ di trú của các loại cá để phục vụ ngành ngư nghiệp tiềm năng ở nơi đây; Canada cũng đang xây dựng một căn cứ huấn luyện và thành lập một chi đội tàu tuần tiễu tại Bắc cực; các Tập đoàn dầu khí Mỹ cũng mưu toan triển khai thăm dò các giếng dầu; còn Trung Quốc cũng cử tàu phá băng lớn nhất hành trình lên phương bắc.
Mũi cực bắc của Trung Quốc năm ở tỉnh Hắc Long Giang - môt tỉnh thuộc khu vực đông bắc, cách Bắc cực ít nhất hơn 1000 dặm Anh (khoảng 1600km). Năm ngoái Bắc Kinh đã cử tàu phá băng "Tuyết Long" từ Thượng Hải theo luồng đường phương bắc hành trình lên Iceland.
Hiện nay, điều phối các hoạt động ở Bắc cực là Hội đồng Bắc Cực (AC) - một diễn đàn liên chính phủ gồm 8 nước: Canada, Đan Mạch, Hoa Kỳ, Phần Lan, Iceland, Na Uy, Thuỵ Điển và Nga.
Tuyết Long - Tàu phá băng lớn nhất của Trung Quốc
Hiện Trung Quốc đã đề nghị được trở thành quan sát viên thường trực của Hội đồng Bắc cực. Ông Malte Humpert - Giám đốc điều hành Viện nghiên cứu Bắc cực cho biết, Trung Quốc còn đầu tư 250 triệu USD để tu sửa một Đại sứ quán mới rất hoành tráng ở Reykjavik - Iceland.
Vậy động cơ đằng sau những hành động này là gì? Không khó để chỉ ra rằng, Trung Quốc đang mơ tới dầu mỏ, khí tự nhiên và nhiều tài nguyên khác ở đây. Cơ quan khảo sát địa chất của Mỹ (USGS) dự tính rằng, có đến trên 20% trữ lượng dầu và khí chưa được phát hiện đang dần dần lộ ra dưới những lớp băng tan.
Tuy nhiên có một giả thiết khác cũng có tính thuyết phục cao là Trung Quốc đang tìm kiếm một con đường khác ngoài luồng đường thông qua eo biển Malacca. Eo biển này là một "nút chai" nằm giữa Indonesia và Malaysia, mỗi năm có hơn 6 vạn lượt tàu bè đi qua eo biển này.
Trung Quốc muốn tìm một con đường vận tải chiến lược nữa?
Ông Humpert cho biết, 60% số tàu thuyền đó có điểm khởi hành hoặc điểm đến là Trung Quốc, trong đó 80% khối lượng vận tải là nhiên liệu để cung cấp cho nền kinh tế đang phát triển cực nóng của Trung Quốc. Giới chức lãnh đạo Trung Quốc hiện rất lo lắng về sự "mong manh" của con đường vận tải chiến lược này. Một khi nó bị "đút nút" thì chẳng có "quy tắc vặn nút chai" nào có thể mở ra được.
Song song với tuyến đường ven biển Bắc cực của Nga, trong tương lai luồng đường phương bắc có thể sẽ trở thành tuyến vận tải thương phẩm ngắn nhất từ Đông Á đến châu Âu, làm giảm tối đa chi phí vận chuyển.
Ông Humpert trình bày quan điểm riêng của mình: Những nguyên nhân trên có thể đúng nhưng không đủ, nguyên nhân thực sự của nó cũng giống như một loạt chính sách hiện Trung Quốc đang tiến hành: Người Trung Quốc đang nhìn về tương lai, xây dựng một chính sách dài hơi cho một cường quốc mới nổi trên phạm vi toàn cầu.
Trung Quốc muốn có một phần trong miếng bánh Bắc cực
Ông nói tiếp: "Tiếp tục chính sách mở rộng thế lực sang châu Phi, bành trướng ra Thái Bình Dương; Bắc cực chỉ là một khu vực mới nhất có vị trí địa - chính trị quan trọng mà Trung Quốc muốn "đánh chiếm". Tuy hôm nay họ đầu tư rất ít nhưng sẽ giành được ảnh hưởng lớn trong vài chục năm sau".
Ông Humpert kết luận: "Trung Quốc muốn có một phần trong miếng bánh Bắc cực, giành được một ghế trong Hội đồng Bắc cực để chứng tỏ vị thế của một tân cường quốc. Họ biết rằng trong thế kỷ XXI, mảnh đất này sẽ trở thành một điểm nóng tranh giành của các cường quốc trên thế giới".
Theo ANTD
Tàu Trung Quốc hoàn thành chuyến đi ngang Bắc Cực Một tàu phá băng của Trung Quốc đã cập bến tại Thượng Hải sau khi trở thành chiếc tàu Trung Quốc đầu tiên băng qua Bắc Băng Dương. Tàu phá băng Xuelong của Trung Quốc - Ảnh: AFP Chuyến hải hành nói trên là một phần nỗ lực của Bắc Kinh mở rộng sự hiện diện của họ ở khu vực Bắc Cực...