Mắm bò hóc trong ẩm thực của người Khmer

Thùy Dương17:12 17/11/2012

Chế biến từ các loại cá rô, sặt, lóc… mắm bò hóc của người Khmer Nam bộ là món ăn đặc trưng, gia vị quan trọng mang lại hương vị đậm đà cho ẩm thực vùng đất miền Tây.

Cách làm mắm bò hóc không khó, trải qua nhiều công đoạn. Cá được làm sạch, bỏ đầu (người Việt thường giữ lại đầu cá khi làm mắm), ngâm với muối vài tiếng đồng hồ cho cá trương sình lên. Sau đó phơi cá thật khô, ướp gia vị đường, tiêu, tỏi… cho thấm. Dùng vật nặng ép cho rỉ hết nước cá. Rửa cá lại bằng nước muối, xếp vào lọ sành muối theo tỷ lệ một cá – nửa cơm nguội – một muối. Dùng nan tre cài chặt lại và ủ tiếp khoảng từ 4 đến 6 tháng cho đến khi thành mắm.

Mắm bò hóc còn là gia vị quan trọng làm nên hương vị đậm đà cho các món ăn như: bún num bò chóc, bún nước lèo, bún mắm…

Món ăn đậm hương vị mắm bò hóc nhất phải kể đến là bún num bò chóc. Nhiều người mới nghe tên gọi sẽ rất e ngại mùi vị của mắm bò hóc mà không dám thưởng thức món ăn đầy hấp dẫn này. Khi ngửi mùi thơm của nước lèo thì sẽ không thể cưỡng lại được bởi mùi vị đậm đà của mắm, cái hương thơm của ngải bún, sả và trái chúc… Các nguyên liệu đó hòa cùng với mắm bò hóc làm nên nước lèo có vị ngọt đậm đà, vị chua thanh thanh rất đặc trưng.

Bún num bò chóc với hương vị đậm đà, thơm ngon là món ăn rất nổi tiếng của người Khmer. Ảnh:Khánh Hòa.

Nguyên liệu nấu bún gồm có cá lóc, mắm bò hóc, trái chúc (giống trái chanh dây nhưng có mùi vị khác), ngãi bún (có mùi giống củ riềng) chỉ có ở Campuchia. Nước lèo được nấu từ cá lóc tươi nguyên và nước mắm bò hóc, nêm các gia vị gồm trái chúc lấy vỏ giã nát cùng ngãi búng và củ sả. Khi thưởng thức, bún được ăn kèm với các loại rau quen thuộc như bắp chuối, rau muống, đậu đũa, dưa leo thái nhỏ, giá đỗ, bông súng…

Một món ăn khác cũng rất nổi tiếng mang đậm hương vị mắm bò hóc là bún nước lèo. Ở miền Tây có rất nhiều thương hiệu bún nước lèo nổi tiếng như: bún nước lèo Trà Vinh, bún nước lèo Sóc Trăng hay bún nước lèo Bạc Liêu… ngoài ra, các tỉnh khác cũng có món bún ngon miệng này nhưng không nổi tiếng bằng.

Gia vị để nấu bún nước lèo nguyên thủy của người Khmer là mắm bò hóc. Để hợp khẩu vị của người Việt, nhiều người thay thế bằng mắm cá linh, cá sặt… ngoại trừ bún nước lèo của người Khmer ở Trà Vinh sử dụng loại mắm bò hóc đậm đà này.

Bún nước lèo nổi tiếng ở miền Tây với rất nhiều thương hiệu nổi tiếng như: bún nước lèo Sóc Trăng, Trà Vinh hay Bạc Liêu. Ảnh: Khánh Hòa.

Video đang HOT

Điểm đặc biệt là nước lèo của loại bún này luôn trong veo, không có cặn. Để có được điều đó đòi hỏi không ít công sức của người đầu bếp. Đầu tiên, cho mắm bò hóc vào nồi, thêm một lượng nước vừa đủ, đun sôi, trong suốt quá trình nấu phải canh vớt hết bọt. Cá lóc đồng, làm sạch, luộc, lóc lấy thịt. Xương cá cho vào cối giã chung với ngải bún và sả bằm, sau đó vắt lấy nước cho vào nối nước lèo. Nêm gia vị vừa ăn là được.

Khi ăn, chần sơ bún tươi qua nước sôi và cho vào bát, bên trên là các nguyên liệu như tôm, thịt phi lê cá, thịt heo quay… chan ngập nước lèo. Bún nước lèo được ăn kèm với đĩa rau sống đủ các loại như: bắp chuối, húng thơm, húng quế, hẹ, giá sống… Bên cạnh đó là chén nước mắm ớt nguyên chất ăn kèm cho món ăn thêm đậm đà.

Khánh Hòa

Theo VNE

Bún nổi tiếng miền Tây du nhập Sài Gòn

Bún cá, bún mắm, bún nước lèo... là những món ăn quen thuộc của người dân đồng bằng sông Cửu Long và rất được ưa thích ở Sài Gòn.

Ở Sài Gòn, bạn có thể dễ dàng tìm thấy các hàng quán để thưởng thức các loại bún Nam bộ với mức giá bình dân. Các món ăn này còn góp phần làm phong phú thêm bức tranh ẩm thực đa sắc ở Sài Gòn.

1. Bún mắm

Bún mắm là món ăn dân dã, mộc mạc của người dân miền Tây. Từ những đặc sản rất bình dị có sẵn trên ruộng đồng như cá linh, cá sặc..., người đầu bếp khéo léo kết hợp với các nguyên liệu như tôm, mực, lợn quay cùng những loại rau đặc trưng của sông nước như kèo nèo, bông súng, rau đắng... tạo nên món bún ngon đầy hấp dẫn.

Sự kết hợp khéo léo giữa nhiều nguyên liệu tạo nên món bún mắm.. Ảnh: Khánh Hòa

Thành phần quan trọng nhất làm nên hương vị bún mắm là nước dùng. Được nấu từ các loại mắm nổi tiếng như cá linh, cá sặc hay cá trèn cùng với xương lợn, nước dùng bún mắm thơm nồng và có vị ngọt tự nhiên rất ngon miệng.

Đầu tiên, đầu bếp cho xương lợn vào hầm để lấy nước dùng. Mắm được nấu sôi cho thịt cá rã ra, lọc qua rây lấy nước, bỏ xương. Cho nước mắm đã lọc vào nấu chung với nước hầm xương và nêm gia vị vừa ăn. Bổ sung thêm cà tím, sả, nấm rơm cho nồi nước dùng không còn vị gắt của mắm mà đậm đà, thơm ngon, không quá ngọt, quá mặn hay cay nhưng cũng không nhạt nhẽo.

Các nguyên liệu ăn kèm như tôm, mực, thịt lợn quay, cá... cũng được đầu bếp lựa chọn kỹ càng, tươi ngon để tăng thêm hương vị cho món ăn. Đĩa rau sống là thành phần không thể thiếu khi ăn bún mắm. Một đĩa đầy ắp các loại rau vườn như kèo nèo, bắp chuối, rau đắng, cọng bông súng... đem lại sự ngon miệng cho người ăn và không mang cảm giác ngấy.

Bát bún mắm nóng hổi, nhiều màu sắc với hương thơm quyến rũ như kích thích vị giác của bạn. Ăn bún mắm, cảm nhận cái đậm đà có vị ngọt thanh của nước dùng, cái giòn sần sật của những sợi râu mực, thịt cá mềm, béo, vị ngọt chua chua của chén mắm me, tất cả hương vị đó kết hợp hài hòa với nhau khiến thực khách không thể dừng đũa.

2. Bún cá

Bún cá là món ăn dân dã có mặt khắp các tỉnh thành ở miền Tây, nổi tiếng với các thương hiệu như bún cá Kiên Giang, bún cá Châu Đốc (An Giang)... Không phức tạp và nhiều nguyên liệu như bún mắm, bún cá có thành phần đơn giản với cá, tép và các loại rau ăn kèm. Thoạt nhìn qua có vẻ đơn giản, nhưng để có một bát bún cá ngon và hấp dẫn đòi hỏi rất nhiều vào công sức của người nấu.

Bún cá miền Tây nổi tiếng với nhiều thương hiệu như bún cá Kiên Giang, bún cá Châu Đốc - An Giang. Ảnh: Khánh Hòa.

Thành phần chính làm nên sự nổi tiếng của món ăn là cá lóc. Trước đây, người ta thường chọn cá lóc đồng để nấu bún. Ngày nay không còn nhiều cá lóc đồng nên sử dụng cá lóc nuôi để thay thế, điều đó đã làm chất lượng của món ăn giảm đi ít nhiều.

Cá lóc làm sạch, đầu cá được cắt rời nhưng vẫn giữ nguyên bộ lòng. Cá luộc hoặc hấp chín, sau đó được lột da và lóc hết xương, những thớ thịt cá trắng tinh được xếp gọn gàng trên đĩa. Bên cạnh đó, những con tép biển to bằng ngón tay được cắt bỏ đầu, rửa sạch, ướp gia vị và đem rim vàng.

Sẽ là thiếu sót nếu không nhắc đến nước dùng, chính cái vị ngọt thanh làm cho món ăn trở nên hấp dẫn và ngon miệng. Theo những người bán bún cá, nước dùng không được nấu từ xương lợn hay xương gà mà từ cá tươi. Những loại cá biển nhỏ được mua về nấu để lấy nước dùng. Trong quá trình nấu, đầu bếp còn cho vào một ít khô mực đã nướng. Sự kết hợp giữa hai nguyên liệu đó làm cho nồi nước dùng vừa có vị ngọt thanh vừa có vị mặn mà rất đậm đà.

Những sợi bún tươi được chần sơ qua nước sôi rồi cho vào bát, bên trên là vài lát cá, tép, nước lèo được chan ngập bún, điểm xuyết thêm một ít hành ngò và thưởng thức. Ăn kèm bún cá là đĩa rau tươi ngon gồm xà lách, bắp chuối, giá đỗ, rau răm, húng thơm... Nếu như gặp mùa cá có trứng, người ta sẽ đánh tơi trứng và cho vào nồi, những mảng trứng vàng tươi làm cho món ăn thêm đẹp mắt và ngon miệng.

3. Bún nước lèo

Bún nước lèo là món ăn có nguồn gốc từ Campuchia. Cũng có các thành phần như cá lóc, tôm... gần giống với bún cá nhưng cách thức chế biến và hương vị hoàn toàn khác nhau.

Theo một chủ cửa hàng trên đường Nguyễn Cảnh Chân (quận 1), muốn nấu bún nước lèo ngon nhất thiết phải có cây ngải bún. Đây là loại cây có nguồn gốc từ đất nước Chùa tháp, được bán nhiều trong khu chợ Campuchia (quận 10). Chính mùi thơm từ cây ngải bún làm mất đi vị tanh nồng đặc trưng của mắm, đem lại hương vị thơm ngon cho nước lèo.

Bún nước lèo Sóc Trăng. Ảnh: Khánh Hòa.

Nước lèo được nấu bằng xương ống lợn, củ cải trắng. Mắm được nấu sôi cho cá rã ra, lọc mắm qua rây lấy nước, bỏ xương. Cho nước mắm vào nấu chung với nước hầm xương. Cho vào đó thêm một ít nước dừa tươi, ngải bún và sả cây. Khi nước sôi lại thì vớt bọt, nêm gia vị cho vừa ăn là dùng được.

Bát bún nước lèo đơn giản với bún, cá, thịt quay, tôm... Ăn kèm với bún là cá lóc đã được lấy hết xương, thịt quay được thái miếng vừa ăn, tôm tươi luộc chín và lột bỏ vỏ. Ăn bún nước lèo thường kèm theo đĩa rau sống gồm rau muống, bắp chuối, húng thơm, giá đỗ...

Ăn bún nước lèo để cảm nhận cái thơm giòn của thịt quay, cái béo, mềm của thịt cá, những con tôm tươi ngọt dai... cùng với nước dùng trong veo, vị ngọt thanh. Tất cả hòa quyện vào nhau đã tạo nên một món ăn ngon, đậm đà hương vị miền Tây.

Khánh Hòa

Theo VNE

'Phải lòng' những món ăn ngon đặc trưng các vùng miền Có những món ăn đặc trưng của từng vùng miền rõ rệt, khiến mỗi chuyến đi của bạn như có mục đích rõ ràng, chưa ăn những món này thì xem như chưa hoàn tất hành trình khám phá vùng đất ấy. Đến Hà Nội, bạn sẽ được dắt đi ăn phở Bát Đàn, bún thang Hàng Hành hay chả cá Lã Vọng....