Malaysia, Mỹ trở thành đối tác toàn diện

Quan hệ giữa Malaysia và Mỹ được đánh giá là “tốt đẹp hơn bao giờ hết” nhân chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama.

Tổng thống Obama và Thủ tướng Najib Razak dự họp báo chung ngày 27.4 – Ảnh: AFP

Tổng thống Mỹ Barack Obama đáp xuống căn cứ không quân hoàng gia Malaysia vào lúc 5 giờ chiều 26.4 (giờ địa phương) và được Quốc vương Abdul Halim Mu’adzam Shah cùng Thủ tướng Najib Razak tiếp đón ngay sau đó tại trụ sở quốc hội. Giới quan sát đánh giá chuyến thăm của ông Obama vào thời điểm Malaysia đang đối mặt với nhiều khó khăn về chính trị và xã hội có ý nghĩa như bằng chứng về sự ủng hộ của Mỹ đối với chính phủ của Thủ tướng Najib Razak. Bên cạnh đó, sự hiện diện của ông Obama với cam kết giúp đỡ tối đa trong vụ máy bay MH370 của hãng Malaysia Arlines mất tích từ tháng trước cũng góp phần hỗ trợ Kuala Lumpur trước những chỉ trích và giận dữ, đặc biệt là từ Trung Quốc.

Về phía Mỹ, chuyến công du châu Á lần này của ông Obama được xem là có ý nghĩa quan trọng trong việc lấy lại niềm tin của khu vực đối với Washington khi có nhiều ý kiến cho rằng chính sách “xoay trục” đang bị chững lại. Ngoài ra, Tổng thống Mỹ cũng được cho là đang ra sức gầy dựng quan hệ, vốn chưa từng mặn mà, với Malaysia, nền kinh tế thịnh vượng và có vai trò quan trọng trong ASEAN. Đồng thời, đây cũng được cho là dịp để ông Obama hối thúc Malaysia nhượng bộ trong đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương.

Tại cuộc họp báo chung sau hội đàm vào chiều 27.4, Thủ tướng Najib và Tổng thống Obama tỏ ra thoải mái và thân tình. Ông Najib loan báo: “Chúng tôi đã đồng ý nâng cấp quan hệ song phương lên mức đối tác toàn diện. Việc này đánh dấu một giai đoạn mới với hợp tác mạnh mẽ hơn”. Trên bình diện an ninh, Thủ tướng Najib nói: “Chúng tôi hoan nghênh chiến lược tái cân bằng của Mỹ ở châu Á và đóng góp của nó vào hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực”. Về vấn đề biển Đông, ông Najib cho biết: “Tổng thống Obama và tôi cùng nhấn mạnh sự quan trọng của việc tuân thủ các nguyên tắc phổ quát của luật pháp quốc tế… Thực thi đầy đủ Tuyên bố các bên về ứng xử trên biển Đông là điều sống còn và một bộ quy tắc ứng xử biển Đông hiệu quả sẽ tăng cường niềm tin lẫn nhau”.

Mặc dù Tổng thống Obama và Thủ tướng Najib đều khẳng định quan hệ song phương “tốt đẹp hơn bao giờ hết” và Mỹ là quốc gia đầu tư nhiều nhất ở Malaysia, giới quan sát cho rằng hai nước khó mà thân thiết hơn khi Kuala Lumpur hết sức thận trọng để tránh gây tổn hại cho quan hệ với Bắc Kinh. “Malaysia đã hết sức cẩn trọng trong việc cân đối quan hệ với cả Mỹ và Trung Quốc, dù có những khác biệt rõ nét về mặt chất lượng giữa hai đối tác này”, chuyên gia Elina Noor thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế Malaysia nhận định. Bà Noor lý giải rằng trong khi quan hệ giữa Kuala Lumpur với Washington có phần nghiêng về an ninh, quốc phòng, thì “nhiều mặt khác trong quan hệ với Bắc Kinh vẫn nổi trội hơn”, và điều đó ít có triển vọng thay đổi.

Hôm nay 28.4, Tổng thống Obama sẽ rời Malaysia đi thăm đồng minh Philippines, chặng cuối cùng trong chuyến công du châu Á bắt đầu từ 23.4. Trước khi ông Obama đến Manila khoảng vài giờ, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin và Đại sứ Mỹ tại nước này Philip Goldberg sẽ ký Thỏa thuận tăng cường hợp tác quốc phòng có thời hạn 10 năm, cho phép Mỹ hiện diện quân sự nhiều hơn ở Philippines.

Chiều 27.4, Tổng thống Barack Obama cũng có cuộc đối thoại thân mật với đại biểu từ các nước ASEAN dự chương trình Các lãnh đạo trẻ Đông Nam Á tại Kuala Lumpur. Tại đây, bên cạnh khẳng định vai trò và sức mạnh của Mỹ, ông Obama đã nêu những giá trị mà ông cho là giới trẻ cần theo đuổi để tạo nên thay đổi, cũng như những chia sẻ về tuổi trẻ, gia đình và hoài bão của cá nhân ông.

Theo TNO