‘Maika – Cô bé đến từ hành tinh khác’ và câu chuyện ‘mảnh đất vàng’ cần được khai phá

Mùa hè 2022 đánh dấu bước trở lại mạnh mẽ của nền điện ảnh Việt sau thời gian dài án binh bất động do dịch Covid. Hàng loạt dự án vốn đã bị trì hoãn ra mắt nay đã có dịp gặp gỡ khán giả, trong đó có Maika – Cô bé đến từ hành tinh khác. Được đánh giá cao về chất lượng, bộ phim đặt ra một câu hỏi hóc búa: “Phải chăng các nhà làm phim đã quên mất một mảnh đất quan trọng – phim cho trẻ em?”

Phim Maika – cô bé đến từ hành tinh khác

Maika – Sự liều lĩnh của Hàm Trần và thất bại đáng tiếc

Được lấy ý tưởng và sáng tạo dựa trên hình tượng cô bé Maika – nhân vật chính của bộ phim Maika từng gây sốt những năm 80 của thế kỷ trước được sản xuất bởi điện ảnh Liên Xô , Maika – Cô bé đến từ hành tinh khác kể một câu chuyện độc lập hơn so với phiên bản gốc. Nhân vật chính của phim là Hùng – một cậu bé sớm mất mẹ và sống với người cha hiền lành nhưng nhu nhược, Hùng là một cậu bé cực kỳ hiểu chuyện nhưng dường như cậu không thể kết nối với cha mình.

Mất đi người mẹ, rồi lại mất đi người bạn gái thân thiết, Hùng trở nên buồn bã và khép mình cho tới ngày cậu vô tình tìm thấy Maika – cô bé người ngoài hành tinh bị hỏng phi thuyền và rơi xuống Trái Đất. Trong hành trình giúp đỡ Maika tìm về hành tinh mẹ, Hùng đã trải qua nhiều cung bậc cảm xúc cũng như nhiều hiểm nguy, để rồi cuối cùng cậu nhận ra nhiều điều quý báu, trong đó quan trọng nhất chính là tình yêu thương vô điều kiện của cha dành cho cậu.

Maika – Cô bé đến từ hành tinh khác được coi là bộ phim có chất lượng tốt

Lựa chọn mảng đề tài cho trẻ em kết hợp với thể loại phim khoa học viễn tưởng – vốn không phải thứ dễ làm, dường như Hàm Trần đã đặt rất nhiều tâm huyết, thậm chí là cả sự nghiệp của mình vào bộ phim này. Bởi công bằng mà nói, khi đặt Maika lên bàn cân điện ảnh, phim không có nhiều sức hấp dẫn vì một vài lý do như không có ngôi sao phòng vé, thể loại mới với phim Việt, giới hạn đối tượng khán giả…

Dù được giới chuyên môn và những người trong nghề đánh giá cao về chất lượng nội dung cũng như diễn xuất đồng đều, tuy nhiên doanh thu của Maika lại là thất bại đáng tiếc đối với đội ngũ sản xuất. Được đầu tư kinh phí khoảng 30 tỷ đồng nhưng doanh thu chỉ xấp xỉ 5 tỷ đồng vô hình chung đã khiến Maika không tạo ấn tượng gì nhiều với khán giả đại chúng. Phải chăng nhà sản xuất chưa nắm được chiếc chìa khoá cho địa hạt phim thiếu nhi?

Tuy nhiên tác phẩm mang màu sắc giả tưởng này lại không đạt doanh thu như kỳ vọng

Mảnh đất bị “lãng quên” cần được khai phá

Mảng phim dành cho trẻ em luôn là một trong những mảnh đất cực kỳ màu mỡ của điện ảnh. Trên thế giới, không thiếu những ông lớn ăn nên làm ra chỉ nhờ vào việc sản xuất những văn hoá phẩm cho độ tuổi thiếu nhi và thanh thiếu niên, điển hình như nhà Disney. Tuy nhiên tại Việt Nam, nếu loại trừ những bộ phim truyền hình được làm để nhắm tới đối tượng trẻ em, thì các sản phẩm điện ảnh cho độ tuổi này vẫn chưa hoàn toàn được chú trọng.

Đứng từ góc độ khán giả, phần lớn phụ huynh quan niệm rằng độ tuổi thiếu nhi phù hợp nhất là xem phim hoạt hình. Nếu vin vào lý do này thì cũng có thể hiểu được phần nào thế khó của những nhà làm phim Việt, bởi hoạt hình vẫn chưa phải thế mạnh của chúng ta. Nhưng ngược lại, những bộ phim live-action cho thiếu nhi cũng chẳng nhiều. Phía các nhà sản xuất thì dè dặt bởi sợ tâm lý khán giả, phía khán giả lại chẳng có nhiều sự lựa chọn. Thế bí này vô hình chung đã khiến khán giả phần nào mất niềm tin vào những bộ phim Việt dành cho thiếu nhi.

Nhà làm phim Hàm Trần

Maika đương nhiên không phải là bộ phim dành cho thiếu nhi đầu tiên ở Việt Nam, càng không phải thất bại đầu tiên trong mảnh đất này. Mới chỉ hơn một năm trước, nhà sản xuất của bộ phim Trạng Tí đã phải chịu thiệt hại nặng nề khi phim không chỉ vướng lùm xùm về tác quyền mà còn bị tẩy chay bởi khán giả vì những chi tiết trong phim, bên cạnh đó còn là vấn đề dịch bệnh.

Tuy nhiên, nếu bỏ qua những vấn đề khách quan đó, liệu chất lượng của Trạng Tí có đủ để kéo khán giả thiếu nhi ra rạp? Một câu hỏi khó, bởi đôi khi chất lượng của phim không phải là thứ duy nhất chi phối việc phim có kéo được người xem hay không. Cụ thể như trường hợp của Maika, mặc dù được đánh giá là gọn gàng, hiện đại và xúc động, phim vẫn thua.

Dù là phim hoạt hình hay người đóng, điện ảnh thiếu nhi luôn là mảnh ‘đất vàng’ để khai phá

Có một sự thật cay đắng khác đó là sự cần thiết về đời sống văn hoá tinh thần của trẻ em ở Việt Nam dường như chưa được đánh giá đúng mức. Như đã đề cập ở trên, không ít bố mẹ cho rằng trẻ con chỉ cần xem những bộ phim hoạt hình với nội dung vui vẻ, hài hước là đủ. “Trẻ con” được nhắc tới ở đây là thiếu nhi trong độ tuổi 5-11. Nhiều bậc phụ huynh thậm chí sợ rằng nếu mua vé cho con ra rạp xem một bộ phim live-action thì con sẽ không hiểu. Tuy nhiên, trong chính buổi họp báo của bộ phim Maika – Cô bé đến từ hành tinh khác, một sự thật đã được chứng minh là những đứa trẻ được dẫn đi xem phim tỏ ra cực kỳ hào hứng và bị cuốn hút với nội dung phim. Vậy phải chăng là các bậc phụ huynh đang chưa có sự cái nhìn khách quan về khả năng thưởng thức của con mình?

Nhận thức của khán giả nhí cũng đang dần thay đổi

Sẽ không có đường đi nếu không có người mở đường

Đường mòn vốn không tồn tại, nó xuất hiện vì nhiều người đi mà thành, trong đó chắc chắn phải có một người tiên phong. Thất bại của Trạng Tí hay Maika có thể là sự nuối tiếc của nhà sản xuất cũng như những người yêu điện ảnh, tuy nhiên đây là những trường hợp tiên phong để các nhà làm phim nhìn vào đó và học tập từ những vấp ngã.

Sẽ không ngoa nếu nói rằng đạo diễn Hàm Trần đã quá dũng cảm khi bỏ nhiều tâm sức vào Maika - một thể loại hoàn toàn mới mẻ với điện ảnh Việt. Nhưng chắc hẳn bản thân anh cũng thấy tự hào vì sản phẩm của mình, bởi đây có thể được coi là bộ phim tốt nhất trong sự nghiệp đạo diễn của anh. Tuy nhiên, để khán giả Việt có niềm tin hơn vào những bộ phim dành riêng cho đối tượng thiếu nhi, chắc hẳn cần nhiều thời gian và cố gắng hơn nữa.

Đã qua rồi cái thời mà trẻ em thì chỉ cần xem những bộ phim hài vô thưởng vô phạt. Giờ đây trẻ em cũng là đối tượng cần được bồi dưỡng về đời sống tinh thần như người lớn. Khán giả thiếu nhi cũng như người lớn, ngày càng nâng cao thẩm mỹ khi tiếp xúc với nghệ thuật. Đặc biệt khi các em ngày ngày được tiếp cận với rất nhiều những bom tấn điện ảnh đến từ thế giới, việc lựa chọn khắt khe hơn với những sản phẩm phim Việt là điều tất yếu. Và trong hoàn cảnh đó, các nhà làm phim sẽ chẳng có lựa chọn nào khác ngoài việc cải tiến chất lượng phim, tìm tòi những đề tài mới, hấp dẫn cũng như nâng cao kỹ thuật sản xuất để tiệm cận hơn với chất lượng điện ảnh thế giới.

Và hẳn chúng ta đều mong rằng đến một ngày không xa, mảnh đất điện ảnh dành cho thiếu nhi sẽ dồi dào, trù phú hơn để khán giả Việt sẽ không phải đắn đo khi mua tấm vé vào rạp

Đã qua rồi cái thời mà trẻ em thì chỉ cần xem những bộ phim hài vô thưởng vô phạt. Giờ đây trẻ em cũng là đối tượng cần được bồi dưỡng về đời sống tinh thần như người lớn. Và Maika – Cô bé đến từ hành tinh khác thực sự đã tác động đến chúng ta trong việc nhìn nhận lại điều này.

Trailer Maika – Cô bé đến từ hành tinh khác