Mắc bệnh bạch hầu có thể khiến bệnh nhân t.ử von.g trong vòng 6-10 ngày
Bạch hầu là căn bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, có thể làm bệnh nhân t.ử von.g trong vòng 6 – 10 ngày.
Mới đây, Bộ Y tế đã ghi nhận 32 ca nhiễm/nghi ngờ nhiễm ở Mèo Vạc, Hà Giang, trong đó, 2 trường hợp bệnh diễn biến nặng và t.ử von.g. Vậy người dân cần phải làm gì để phòng ngừa hiệu quả căn bệnh nguy hiểm này?
Theo ĐDCKI Hà Thị Thanh Hoa, Khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sin.h dụ.c. Đây là một bệnh vừa nhiễ.m trùn.g vừa nhiễm độc và các tổn thương nghiêm trọng của bệnh chủ yếu là do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu gây ra.
Thời gian ủ bệnh và phương thức lây truyền
Ổ chứa vi khuẩn nằm ở người bệnh và cả người lành mang vi khuẩn. Đây vừa là ổ chứa, vừa là nguồn truyền bệnh.
Thời gian ủ bệnh thường từ 2 đến 5 ngày, có thể lâu hơn. Thời kỳ lây truyền bệnh thường không cố định, có thể kéo dài khoảng 2 tuần hoặc ngắn hơn, ít nhất là trên 4 tuần. Người bệnh đã có thể đào thải vi vi khuẩn từ thời kỳ khởi phát, hoặc cũng có thể từ cuối thời kỳ ủ bệnh. Người lành mang vi khuẩn bạch hầu có thể từ vài ngày đến 3, 4 tuần; hiếm có trường hợp mang vi khuẩn mạn tính kéo dài trên 6 tháng.
Bệnh lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc với người bệnh hoặc người lành mang vi khuẩn bạch hầu. Bệnh còn có thể lây bằng việc tiếp xúc với đồ vật có dính chất bài tiết từ người bệnh.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch hầu
Bất cứ độ tuổ.i nào cũng có thể mắc bệnh. Tuy nhiên, vẫn có một số nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác, như:
- Trẻ lớn và người lớn tiếp xúc với bệnh nhân mắc/nghi ngờ mắc bệnh Bạch hầu hoặc sống tại các khu vực nguy cơ cao.
- Tr.ẻ e.m và người lớn chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu theo lịch hoặc tiêm phòng bạch hầu chưa đầy đủ:
Video đang HOT
0 – 2 tuổ.i: tiêm 4 mũi 5-trong-1 hoặc 6-trong-1 giúp phòng ngừa các bệnh nguy hiểm trong đó có Bạch hầu
4 – 6 tuổ.i: tiêm 1 mũi tiêm nhắc tiề.n học đường
9 – 17 tuổ.i: tiêm 1 mũi tiêm nhắc tuổ.i thanh thiếu niên
Người lớn: tiêm nhắc lại mỗi 10 năm sau đó để duy trì hệ miễn dịch, bảo vệ tối ưu.
- Người đi du lịch đến vùng dịch tễ.
- Những người sống trong điều kiện đông đúc, mất vệ sinh.
- Tr.ẻ e.m dưới 15 tuổ.i chưa có miễn dịch.
- Trẻ sơ sinh có miễn dịch thụ động từ mẹ truyền sang con nên không dễ mắc bệnh. Tuy nhiên, miễn dịch thụ động sẽ mất đi khi trẻ 6 tháng – 1 tuổ.i. Nếu không được tiêm vắc xin, trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao.
- Những người suy giảm miễn dịch rất dễ mắc bệnh và có tỷ lệ tái nhiễm bệnh.
Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết
Tùy vào vị trí vi khuẩn gây bệnh sẽ có những biểu hiện khác nhau.
Bệnh bạch hầu mũi trước: Bệnh nhân sổ mũi, chảy ra chất mủ nhầy đôi khi có má.u, có màng trắng ở vách ngăn mũi. Thể bệnh thường nhẹ do độc tố vi khuẩn ít thâm nhập vào má.u.
Bệnh bạch hầu họng và amidan: Bệnh nhân mệt mỏi, đau cổ họng, chán ăn, sốt nhẹ. Sau 2, 3 ngày xuất hiện một đám hoại tử tạo thành lớp giả mạc màu trắng xanh, dai và dính chắc vào amiđan, hoặc có thể lan rộng bao phủ cả vùng hầu họng. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể sưng nề vùng dưới hàm và sưng các hạch vùng cổ làm cổ bạnh ra như cổ bò. Những trường hợp nhiễm độc nặng bệnh nhân sẽ phờ phạc, xanh tái, mạch nhanh, đờ đẫn, hôn mê. Nếu không được điều trị tích cực, những bệnh nhân này có thể t.ử von.g trong vòng 6 đến 10 ngày.
Bạch hầu thanh quản: Là thể bệnh tiến triển nhanh và nguy hiểm. Bệnh nhân có dấu hiệu sốt nhẹ, khàn tiếng, ho, các giả mạc tại thanh quản hoặc từ hầu họng lan xuống. Nếu không được điều trị kịp thời, các giả mạc có thể gây tắc đường thở, làm bệnh nhân suy hô hấp và t.ử von.g nhanh chóng.
Ngoài những vị trí kể trên, vi khuẩn còn có thể gây bệnh ở một số vị trí khác nhưng những trường hợp này rất hiếm và có tiến triển bệnh nhẹ.
Biến chứng khôn lường của bệnh bạch hầu
Biến chứng thường gặp nhất ở bệnh là viêm cơ tim và viêm dây thần kinh. Biến chứng viêm cơ tim có thể xảy ra ở giai đoạn toàn phát hoặc có thể chậm vài tuần sau khi người bệnh khỏi. Khi viêm cơ tim xuất hiện sớm trong những ngày đầu của bệnh, tỷ lệ t.ử von.g thường rất cao. Biến chứng viêm dây thần kinh thường ảnh hưởng đến dây thần kinh vận động và sẽ hồi phục hoàn toàn nếu bệnh nhân không t.ử von.g vì những biến chứng khác.
Liệt màn khẩu cái (màn hầu) là một biến chứng khác có thể gặp ở bệnh bạch hầu, thường xuất hiện vào tuần 3 của bệnh.
Liệt các dây thần kinh vận nhãn, liệt cơ chi và cơ hoành có thể xuất hiện vào tuần thứ 5 của bệnh. Viêm phổi và suy hô hấp có thể xuất hiện do hậu quả liệt cơ hoành. Ở tr.ẻ e.m, đặc biệt là nhũ nhi có thể gặp các biến chứng như viêm kết mạc mắt hoặc suy hô hấp.
Bệnh có thể xảy ra trong 3 tháng cuối thai kỳ hoặc giai đoạn sau sinh. Tỷ lệ t.ử von.g của bệnh đối với sản phụ là khoảng 50%, một phần ba trường hợp sống sót có thể bị sảy thai hoặc sinh non. Điều trị sớm bằng huyết thanh kháng bạch hầu có thể cải thiện tỷ lệ sống sót và mang thai, nhưng biến chứng vẫn cần được điều trị kéo dài.
Tỷ lệ t.ử von.g của bệnh thường vào khoảng 5% – 10% và có thể tăng cao lên đến 20% ở trẻ dưới 5 tuổ.i và người lớn trên 40 tuổ.i.
Phương pháp phòng ngừa
Bệnh có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng việc tiêm vắc-xin. Hiện nay tại Việt Nam không có vắc-xin đơn phòng bệnh bạch hầu, chỉ có vắc-xin những vắc-xin phối hợp trong đó có thành phần kháng nguyên bạch hầu.
Nguy cơ bội nhiễm sau nhiễm virus Adeno, làm gì để bảo vệ trẻ?
Hầu hết bệnh nhân nhiễm Adenovirus có biểu hiện viêm kết mạc, viêm họng, viêm đường hô hấp trên, thanh quản.
Thậm chí, một số trường hợp gây biến chứng nặng, bội nhiễm vi khuẩn.
Bé Minh Tâm (4 tuổ.i, ở Hà Nội) sốt cao gần 1 tuần, kèm theo triệu chứng nôn và mệt mỏi. Ban đầu, gia đình chỉ nghi ngờ con mắc sốt xuất huyết hoặc có vấn đề về đường ruột.
Trẻ tiếp tục xuất hiện triệu chứng ho, đau họng, khó thở. Sau khi được chẩn đoán, gia đình mới biết bé không những nhiễm virus Adeno mà còn gặp phải tình trạng bội nhiễm vi khuẩn khiến tình trạng viêm phổi của trẻ trở nặng.
Bác sĩ khám cho trẻ mắc bệnh hô hấp.
Hiện b.é tra.i 4 tuổ.i này đang được điều trị tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Sau khi thăm khám và chẩn đoán, bác sĩ cho biết bé không những nhiễm virus Adeno mà còn gặp phải tình trạng bội nhiễm vi khuẩn khiến tình trạng viêm phổi của trẻ trở nặng.
Theo TS.BS Nguyễn Văn Tùng - Phó Chủ nhiệm Khoa nhi (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108), virus Adeno đa phần gây biểu hiện từ mức độ nhẹ - vừa. Hầu hết bệnh nhân mắc Adeno có biểu hiện là viêm kết mạc, viêm họng, viêm đường hô hấp trên, thanh quản. Thậm chí, có một số trường hợp gây biến chứng nặng, bội nhiễm vi khuẩn. Điều này phụ thuộc vào tuýp virus Adeno, độ tuổ.i và sức đề kháng của trẻ.
Khi bệnh nhi bị bội nhiễm có thể gây ra tình trạng suy hô hấp nặng, trẻ cần hỗ trợ thở máy, thậm chí có trường hợp phải chạy tim phổi ngoài cơ thể (ECMO). Bên cạnh đó, một số trường hợp trẻ có hệ miễn dịch yếu có thể gặp biến chứng nặng do virus Adeno như viêm dạ dày, viêm ruột, viêm não, màng não. Đặc điểm bội nhiễm nói chung sau khi mắc virus Adeno ở trẻ có thể là: sốt tăng lên, trẻ ho đờm đặc hơn hoặc ho có đờm xanh, đờm vàng...
Tại Khoa Nhi, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cũng đã ghi nhận một số trường hợp bệnh nhân bị bội nhiễm vi khuẩn.
Lý giải về nguyên nhân bội nhiễm gây ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ khi mắc virus Adeno, BS Tùng nói, khi mắc virus Adeno, sức đề kháng của trẻ bị giảm sút, những vi khuẩn có cơ hội gây bội nhiễm và làm nặng nề thêm tình trạng bệnh.
Trong đó, những vi khuẩn dễ tấ.n côn.g nhất khi nhiễm virus Adeno đó là các vi khuẩn gây ra viêm đường hô hấp, đặc biệt là viêm đường hô hấp dưới khiến trẻ có tình trạng viêm phổi, viêm phế quản phổi, có thể dẫn đến suy hô hấp.
"Nếu chúng ta không điều trị kết hợp và phát hiện những bội nhiễm này, tình trạng sức khỏe của trẻ sẽ bị ảnh hưởng khá lớn", BS Tùng cho hay.
Để giảm thiểu nguy cơ mắc Adenovirus cũng như các loại virus gây bệnh khác, có thể dẫn tới tình trạng bội nhiễm vi khuẩn, bác sĩ khuyến cáo giữ gìn vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin cho trẻ.
Ngoài những biện pháp tăng cường sức đề kháng, phụ huynh nên cho trẻ tiêm các loại vaccine theo lịch tiêm chủng hoặc vaccine đường uống chứa thành phần ly giải vi khuẩn nhằm tăng cường sức đề kháng hô hấp, kích thích hệ thống miễn dịch, tạo ra các kháng thể phòng chống vi khuẩn gây bội nhiễm đường hô hấp.
Nếu trẻ có những biểu hiện bất thường và nghi ngờ mắc virus Adeno, gia đình cần đưa trẻ tới trung tâm y tế gần nhất để thăm khám và kiểm tra. Khi trẻ được hỗ trợ điều trị bệnh sớm, tăng cường sức đề kháng hô hấp đúng cách, sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ.
Người phụ nữ phải cắt cụt chân do căn bệnh nhiều người Việt mắc phải Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cấp cứu cắt tháo chi trái để bảo toàn tính mạng do vết loét hoại tử lan rộng. Khoa Điều trị tích cực, Bệnh viện Nội tiết Trung ương tiếp nhận bệnh nhân Phạm Thị Q. 40 tuổ.i. Chị được chuyển tuyến trong tình trạng nhiễ.m trùn.g cẳng bàn chân lan rộng do biến chứng thần...