Ly kỳ vụ nghi phạm ám sát Tổng thống Haiti tự “chui đầu vào rọ”

Thành Đạt14:46 09/07/2021

11 nghi phạm trong vụ ám sát Tổng thống Haiti đã trốn tại trụ sở văn phòng đại diện của Đài Loan, nhưng sau đó bị bắt ở chính nơi này.

Các nghi phạm bị bắt giữ sau vụ ám sát Tổng thống Haiti (Ảnh: Sputnik).

Joanne Ou, người phát ngôn của cơ quan đối ngoại Đài Loan, ngày 9/7 cho biết văn phòng đại diện của Đài Loan ở Port-au-Prince, Haiti đã đóng cửa “vì lý do an toàn” sau vụ sát hại trắng trợn Tổng thống Jovenel Moise hôm 7/7.

“Vào rạng sáng 8/7, nhân viên an ninh của văn phòng đã phát hiện một nhóm người có vũ trang đột nhập vào khuôn viên của văn phòng. Nhân viên an ninh ngay lập tức thông báo cho nhân viên văn phòng và cảnh sát Haiti”, bà Ou nói với AFP .

“Theo yêu cầu của chính phủ Haiti và để hỗ trợ bắt giữ các nghi phạm, văn phòng đã cấp phép cho cảnh sát Haiti vào khuôn viên văn phòng”, bà Ou cho biết thêm.

Trong một tuyên bố đăng trên trang web của mình, văn phòng đại diện của Đài Loan tại Port-au-Prince mô tả những người này là “lính đánh thuê” và là nghi phạm trong vụ ám sát Tổng thống Moise.

“Cảnh sát đã tiến hành một chiến dịch vào khoảng 4 giờ chiều ngày 8/7 và bắt giữ thành công 11 nghi phạm. Quá trình diễn ra suôn sẻ”, thông cáo cho biết, đồng thời mô tả vụ ám sát Tổng thống Moise là “tàn nhẫn và man rợ”.

Tổng thống Moise, 53 tuổi, bị ám sát vào khoảng 1h sáng ngày 7/7 tại nhà riêng ở thủ đô Port-au-Prince. Lực lượng chức năng phát hiện thi thể của ông Moise có tổng cộng 12 vết đạn ở vùng đầu, ngực, mông và bụng.

Không ai trong tư dinh của Tổng Moise bị bắn ngoại trừ Tổng thống và Đệ nhất phu nhân. Ông Moise được cho là có thể đã bị tra tấn trước khi bị bắn tử vong. Hiện Đệ nhất phu nhân Martine Moise đã được đưa đến Florida, Mỹ để điều trị.

“Đài Loan, với tư cách là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, đồng thời là người bạn trung thành lâu năm và là đối tác đáng tin cậy của Haiti, ngay lập tức đồng ý và ủy quyền cho cảnh sát Haiti tiến hành một cuộc tìm kiếm công lý và xác định sự thật đằng sau vụ việc trong thời gian sớm nhất”, tuyên bố của văn phòng đại diện Đài Loan nêu rõ.

Văn phòng đại diện của Đài Loan ở Port-au-Prince nằm gần dinh thự của trên sườn đồi của Tổng thống Haiti nơi ông bị ám sát.

Tổng thống Jovenel Moise gặp nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn năm 2018 (Ảnh: CNA).

Haiti là một trong 15 quốc gia hiếm hoi trên thế giới có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, bất chấp sự phản đối và sức ép từ Trung Quốc. Hầu hết các nước còn duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan là các quốc gia nhỏ ở Mỹ Latinh và Thái Bình Dương.

Trung Quốc cho đến nay vẫn coi Đài Loan là vùng lãnh thổ không thể tách rời và phản đối bất kỳ quốc gia nào có quan hệ ngoại giao chính thức với hòn đảo này. Dưới sức ép của Trung Quốc, một số nước đã chuyển từ quan hệ ngoại giao với Đài Loan sang Bắc Kinh trong những năm gần đây.

Giới chức Haiti đã xác định được 28 nghi phạm trong vụ ám sát Tổng thống Moise, trong đó có 2 người Mỹ, 26 người Colombia. Lực lượng an ninh Haiti hiện bắt giữ 2 nghi phạm người Mỹ và 15 nghi phạm Colombia, trong khi 3 nghi phạm Colombia đã bị tiêu diệt, 8 nghi phạm khác vẫn lẩn trốn.

Theo truyền thông địa phương Haiti, việc bắt giữ các nghi phạm có sự phối hợp của người dân. Một số người dân địa phương đã phát hiện hai đối tượng nước ngoài khả nghi và đã bắt giữ, giao cho cảnh sát. Họ cũng phóng hỏa một số xe ô tô với đầy vết đạn được cho là của các nghi phạm.

Lực lượng chức năng Haiti đang tiếp tục truy tìm những nghi phạm còn lại và điều tra làm sáng tỏ vụ việc với sự hỗ trợ của Mỹ.

Nhóm sát thủ ám sát Tổng thống Haiti tại nhà riêng trong đêm

Cuộc đời nhiều kẻ thù của tổng thống Haiti

Trong suốt những năm cầm quyền, Tổng thống Haiti Jovenel Moise vừa cố tìm kiếm quyền lực, vừa cố mang lại thay đổi trong một chính trường nhiều kẻ thù.

Với xuất phát điểm là nhà xuất khẩu chuối, từ trước khi nhậm chức, ông Moise đã phải đối mặt với cáo buộc nghi ngờ chỉ là con rối của Tổng thống tiền nhiệm Michel J. Martelly.

Điều này đã báo hiệu một trận chiến ngay từ đầu đối với Tổng thống Haiti Jovenel Moise, New York Times mở đầu bài viết chân dung ông Moise, người vừa bị ám sát tại nhà riêng hôm 7/7, để lại vợ và 3 con.

"Tôi là người của chính tôi", ông Moise sau đó đã tuyên bố khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11/2016. Tổng thống thứ 42 của Haiti cam kết sẽ cho thấy những thay đổi tích cực trong vòng 6 tháng nhậm chức.

Trong năm cuối cùng nhậm chức, Tổng thống Moise đã phải đối mặt làn sóng chỉ trích về việc thâu tóm quyền lực. Bất chấp các cuộc biểu tình, ông đã từ chối từ chức và tự lên tiếng bảo vệ mình.

"Tôi không phải một nhà độc tài," ông nói với New York Times vào đầu năm nay.

Làn sóng chỉ trích

Ông Moise từng là chủ tịch phòng thương mại ở Port-de-Paix, khu vực tây bắc Haiti, trước khi tranh cử tổng thống.

Trước lúc nổi lên như ứng cử viên hàng đầu vào năm 2015, ông được ít người biết đến. Thay vào đó, họ thường gọi ông là "Người chuối".

Không giống như hầu hết chính trị gia ở Haiti, ông Moise xuất thân từ vùng nông thôn. Trong các cuộc phỏng vấn, ông thường kể lại việc ông lớn lên tại một đồn điền mía như thế nào. Ông học cách làm giàu bằng việc nhìn cha mình buôn bán nông sản.

Thời gian đó cũng khiến ông có những suy nghĩ mới.

"Từ khi còn là một đứa trẻ, tôi luôn tự hỏi tại sao mọi người lại sống trong điều kiện hạn chế như vậy trong khi còn nhiều vùng đất rộng lớn trống trải", ông nói. "Tôi tin nông nghiệp là chìa khóa để thay đổi đất nước".

Tổng thống Haiti Jovenel Moise tham dự một lễ kỷ niệm vào tháng 10/2020. Ảnh: Reuters.

Thế nhưng, trong thời gian giữ chức tổng thống, ông Moise đã bị nhiều người cáo buộc là đã cư xử như một kẻ mạnh, cố gắng thâu tóm quyền lực về tay.

Năm 2019, Tòa án Kiểm toán Cấp cao công bố báo cáo cho biết Tổng thống Moise có liên quan tới một "kế hoạch tham ô", bị cho là bòn rút các khoản dầu viện trợ mà Venezuela cấp cho Haiti trong chương trình Petrocaribe.

Theo báo cáo, 2 trong số các công ty do ông Moise sở hữu đã ký hợp đồng cùng một dự án xây dựng đường bộ. 2 công ty này bị phát hiện có cùng số đăng ký thuế và đội ngũ nhân sự.

Một số người đã chỉ trích đó là kế hoạch của ông Moise nhằm thu lợi nhuận bất chính phục vụ cho chiến dịch tranh cử.

"Công ty xuất khẩu chuối thì liên quan gì đến việc xây dựng đường bộ", nhiều người chất vấn.

Tổng thống Haiti cũng bị cáo buộc đã sử dụng các băng nhóm bạo lực để trấn áp phe đối lập.

Sau khi vụ bê bối tham nhũng bị tiết lộ, các cuộc biểu tình đã nổ ra trên khắp đất nước. Khoảng 71 người biểu tình bị tấn công tại một khu phố ở thủ đô Port-au-Prince.

"Sự liên quan của quan chức chính quyền Moise và sĩ quan cảnh sát trong việc lập kế hoạch, thực hiện vụ việc cho thấy chính sách tấn công dân thường của nhà nước", theo nghiên cứu của tổ chức nhân quyền International Human Rights Clinic tại Trường Luật Harvard.

Trước tranh cãi về thời điểm kết thúc nhiệm kỳ, tổng thống Haiti đã từ chối từ chức. Phe đối lập cho rằng ngày kết thúc đáng ra phải rơi vào tháng 2/2021, trong khi ông Moise nói rằng đó là năm 2022.

Ông tuyên bố nhiệm kỳ của mình vẫn còn một năm nữa, từ chối tổ chức các cuộc bầu cử ở cấp địa phương và quốc gia, khiến nhiều vị trí trong bộ máy quản trị nhà nước bị bỏ trống.

Ông cũng cố gắng thông qua một hiến pháp mới, với khả năng mang lại cho chính quyền của mình nhiều quyền lực hơn, đồng thời bảo vệ chức vụ trong nhiều nhiệm kỳ tiếp theo.

Tuy nhiên, những kế hoạch đó trật bánh do đại dịch và tình trạng bất ổn trong nước.

Nhiệm kỳ tổng thống của ông Moise đã vấp phải nhiều chỉ trích. Ảnh: Daily Sabah.

Cuộc chiến với giới thượng lưu

Ông James Morrell, Giám đốc Dự án Dân chủ Haiti - chuyên giám sát các cuộc bầu cử, không đồng tình với quan điểm cho rằng ông Moise nắm quyền bất hợp pháp.

"Phe đối lập đã chĩa súng vào ông ấy gần như ngay từ đầu", ông Morrell nói.

Trong khi đó, ngay cả những người chỉ trích tổng thống Haiti thâu tóm quyền lực cũng đồng ý rằng ông đã sử dụng nó để cố gắng chấm dứt tình trạng các công ty độc quyền cung cấp hợp đồng béo bở cho giới thượng lưu quyền lực.

Và điều này khiến ông trở thành kẻ thù của nhiều người.

Tuy nhiên, một số người khác lại coi cuộc "thập tự chinh" của ông là đạo đức giả, vì khi chiến đấu với những kẻ đầu sỏ, chính ông đã trở thành một trong số họ.

"Đối với một số người, ông ấy là một nhà lãnh đạo tham nhũng, nhưng với những người khác, ông ấy là một nhà cải cách", nhà hoạt động người Haiti ở Miami, ông Leonie Hermantin nhận định.

Ông Pierre Reginald Boulos - một nhân vật đối lập, người đã giúp ông Mose đắc cử nhưng sau đó cắt đứt quan hệ và trở thành kẻ thù "không đội trời chung" của tổng thống - chia sẻ: "Lịch sử sẽ ghi nhớ ông Moise như một người cứng đầu và dũng cảm, biết mình muốn gì và sẵn sàng chiến đấu vì nó".

"Từ những gì tôi biết về ông ấy trước khi chúng tôi cắt đứt, đây là một người đàn ông thực sự muốn thay đổi Haiti. Tôi nghĩ mong muốn được nhìn thấy một Haiti mới của ông ấy là có thật", Boulos nói. "Và ông ấy có nghị lực chẳng giống ai. Một tổng thống làm việc 14, 16, 18, 20 tiếng mỗi ngày".

Một ngày bình thường của ông Moise có thể là lên đường trước bình minh để lái xe 7 tiếng đồng hồ đến thủ đô Port-au-Prince, tham dự cuộc họp kéo dài 2 tiếng và quay trở lại cùng ngày.

Tổng thống Haiti Jovenel Moise là nhân vật gây nhiều tranh cãi. Ảnh: AFP .

Trong một cuộc phỏng vấn, cựu Thượng nghị sĩ Simon Desras chia sẻ ông Moise dường như đã biết trước rằng mình sẽ phải trả giá bằng mạng sống khi đối đầu với lợi ích của những kẻ giàu có và quyền lực.

"Tôi nhớ trong bài phát biểu của mình, ông ấy nói rằng chỉ nhắm vào người giàu bằng cách chấm dứt hợp đồng của họ", ông Desras cho biết. "Ông Moise nghĩ ông ấy có thể chết vì việc đó, bởi vì những kẻ này đã quen với việc ám sát và đẩy nhiều người vào chỗ lưu vong".

Tổng thống nước Haiti Jovenal Moise bị ám sát tại nhà riêng Theo hãng tin Reuters, chiều 7/7 (theo giờ Việt Nam), Thủ tướng lâm thời Haiti Claude Joseph thông báo Tổng thống nước này Jovenal Moise đã bị ám sát tại nhà riêng. Tổng thống Haiti Jovenel Moise. (Ảnh: Daily Sabah) Theo hãng tin Reuters, chiều 7/7 (theo giờ Việt Nam), Thủ tướng lâm thời Haiti Claude Joseph thông báo Tổng thống nước này...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Nội bộ Mỹ mâu thuẫn về Ukraine?08:24

Ông Trump 'ra tay' trước khi nhậm chức09:28

Nga liên lạc với 'lực lượng mạnh nhất' ở Syria14:18

Trăn khổng lồ xuất hiện trên đường ngập nước sau trận mưa lớn08:31

Triều Tiên lần đầu lên tiếng về vụ thiết quân luật Hàn Quốc09:01

Nga phóng gần 300 tên lửa và UAV, Ukraine điều F-16 ứng phó?08:24

Tổng thống Putin: Nga sẵn sàng cho một cuộc 'đấu tên lửa' với Mỹ08:11

Chính phủ mới Syria muốn Nga 'xem xét lại' hiện diện quân sự08:31

Mỹ cảnh báo khả năng Nga công nhận chương trình hạt nhân Triều Tiên15:14

Chồng tổ chức hiếp dâm tập thể đối với vợ, lãnh án 20 năm tù09:18

2024 sẽ trở thành năm nóng nhất lịch sử00:53

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Syria hậu Assad: Bàn cờ địa chính trị giữa Israel và Thổ Nhĩ Kỳ

21:14:33 22/12/2024

Sự sụp đổ của chính quyền Assad và chiến thắng của phe đối lập Syria được coi là lời cảnh tỉnh cho những người ra quyết định của Israel.

Albania 'cấm cửa' TikTok ít nhất 1 năm

21:08:36 22/12/2024

Một số quốc gia đã bắt đầu thảo luận các biện pháp ngăn chặn TikTok trong khuôn khổ cuộc tranh luận rộng hơn về ảnh hưởng của phương tiện truyền thông xã hội đối với các nhóm dễ bị tổn thương, chẳng hạn như trẻ em và thanh thiếu niên.

Australia: Cháy rừng vượt kiểm soát đang hoành hành ở bang Victoria

21:02:11 22/12/2024

Giới chức Australia đã cảnh báo nguy cơ cháy rừng cao vào mùa Hè năm nay tại nước này sau nhiều mùa yên bình. Trước đó, đám cháy Mùa Hè đen năm 2019-2020 đã hủy hoại khu vực có diện tích bằng Thổ Nhĩ Kỳ và cướp đi sinh mạng của 33 người...

Hợp tác quốc phòng - Trụ cột trong quan hệ Đối tác Chiến lược tăng cường Việt Nam và Thái Lan

20:45:14 22/12/2024

Về hợp tác giữa Việt Nam và Thái Lan trong các cơ chế đa phương, Đại tá Phó Triệu Cường nhấn mạnh Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân đội Hoàng gia Thái Lan luôn hợp tác chặt chẽ với nhau trong khuôn khổ các cơ chế hợp tác đa phương.

Vanuatu lại hứng chịu trận động đất mới

20:29:02 22/12/2024

Ngoài việc làm gián đoạn thông tin liên lạc, trận động đất đầu tiên còn làm hỏng nguồn cấp nước và gây ngưng trệ hoạt động tại cảng vận chuyển chính của thủ đô.

Nguyên tố hoá học có thể giúp Mỹ chấm dứt sự phụ thuộc vào pin Trung Quốc

20:24:48 22/12/2024

Không giống như lithium, natri dễ dàng tiếp cận ở mọi nơi. Đặc biệt, với 92% trữ lượng tro soda toàn cầu, Mỹ được ví như Saudi Arabia trong lĩnh vực này.

Lễ Kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam tại thành phố Pyatigorsk, LB Nga

20:16:37 22/12/2024

Cộng đồng người Việt Nam tại Pyatigorsk hiện là một cộng đồng khá đông đảo tại LB Nga với khoảng 700 người, luôn lạc quan hướng về Tổ quốc và ủng hộ những chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước ta.

Gazprom tiếp tục vận chuyển hơn 42 triệu m3 khí đốt qua Ukraine

19:39:38 22/12/2024

Tuyên bố của Gazprom nêu rõ, lượng khí đốt nói trên tương đương lượng vận chuyển khí đốt đã được công ty này thực hiện một ngày trước.

Ukraine đối mặt với những quyết định khó khăn do thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng

18:17:40 22/12/2024

Trong bối cảnh cuộc xung đột với Nga đang tiến gần dấu mốc 3 năm và chờ đợi Tổng thống đắc cử Donald Trump tiếp quản Nhà Trắng trong lo lắng, tình trạng thiếu hụt nhân sự trầm trọng ở tiền tuyến đặt ra tình thế tiến thoái lưỡng nan cho ...

Kiện chồng ra tòa vì cưng mèo hơn vợ, người phụ nữ nhận kết quả bất ngờ

17:47:47 22/12/2024

Thẩm phán M. Nagaprasanna nhận thấy không có cáo buộc cụ thể nào về hành vi tàn ác hoặc quấy rối được đưa ra trong đơn khiếu nại. Thay vào đó, nguyên đơn tập trung vào việc người chồng chăm sóc con mèo nhiều hơn cô.

Trạm kiểm soát biên phòng ở Pakistan bị tấn công, 16 binh sĩ thiệt mạng

17:45:07 22/12/2024

Pakistan đang phải vật lộn với tình trạng bạo lực gia tăng ở các khu vực biên giới phía Tây kể từ khi lực lượng Taliban trở lại nắm quyền ở Afghanistan vào năm 2021.

Hàn Quốc: Bắt giữ Tư lệnh Tình báo quốc phòng liên quan đến thiết quân luật

13:32:52 22/12/2024

Trong cuộc chất vấn tại Quốc hội trước đó, ông Moon Sang Ho nói rằng chỉ biết về tuyên bố thiết quân luật thông qua bài phát biểu trên truyền hình của Tổng thống Yoon Suk Yeol.