Lý do phi công Anh không thể ghép phổi từ người cho sống

Dù có hơn 60 người đăng ký hiến một phần phổi cho phi công người Anh nhưng không thể ghép phổi từ người cho sống.

Bệnh nhân 91, 43 tuổi, phi công Vietnam Airlines hiện là bệnh nhân COVID-19 nặng nhất Việt Nam. Bệnh nhân trải qua 2 tháng điều trị, trong đó có tới 44 ngày phải sử dụng ECMO.

Hiện phổi bệnh nhân giảm đông đặc thêm 10%, xuống còn 80% nhưng bệnh nhân vẫn còn rất nặng. Trong chiều 19/5, Hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế thống nhất chuyển bệnh nhân về trung tâm điều trị chuyên sâu hồi sức tích cực tại BV Chợ Rẫy để tiếp tục điều trị nội khoa, trước khi có các chỉ định ghép phổi, ghép thận (nếu có).

Khi biết bệnh nhân 91 nguy kịch, phương án cứu sống cuối cùng là ghép phổi, rất nhiều người tha thiết xin hiến một phần phổi cứu bệnh nhân. Đến nay, số người đăng ký hiến phổi cho phi công người Anh vượt qua con số 60. Đây là những nghĩa cử vô cùng đáng trân trọng.

Các bác sĩ BV Quân y 103 thực hiện ca ghép phổi từ người cho sống cho bệnh nhi 7 tuổi năm 2017.

Một chuyên gia về ghép tạng cho biết, để ghép phổi có 2 nguồn tạng. Thứ nhất là nguồn cho từ người chết não, tuỳ từng bệnh nhân cần ghép có thể lấy một bên phổi hoặc cả hai bên. Việc ghép tạng nguyên khối sẽ đơn giản hơn, hậu phẫu thuận lợi hơn vì chỉ có miễn dịch của 1 người.

Trường hợp thứ hai là ghép phổi từ nguồn cho sống. Tuy nhiên phương pháp này phù hợp với trẻ em do trọng lượng cơ thể thấp, thể tích phổi nhỏ nên có thể lấy 2 phần phổi nhỏ từ 2 người thân để ghép.

Trường hợp bệnh nhi 7 tuổi ở Hà Giang từng được các bác sĩ BV Quân y 103 ghép phổi theo phương pháp này. Bé trai được cắt bỏ toàn bộ lá phổi bị hỏng do giãn phế quản, sau đó bác sĩ lấy 1 thùy phổi từ bố đẻ và 1 thùy từ bác ruột để ghép cho bé. Sau ghép, phổi bệnh nhi sẽ nở dần.

Với người hiến tặng, do cắt một phần nhỏ phổi nên chức năng phổi của người hiến không bị ảnh hưởng quá nhiều, tuy nhiên không thể làm việc nặng hay chơi các môn thể thao gắng sức.

“Với người lớn, về nguyên tắc có thể ghép phổi từ người cho sống nhưng không ai làm thế vì phổi người lớn kích cỡ lớn, khối lượng cho sẽ lớn như thế sẽ biến một người bình thường thành tàn phế“, vị chuyên gia giải thích.

Nếu ghép phổi người lớn từ người cho sống, sẽ cần ít nhất 3 – 4 người cho. Nếu có thành công, việc chăm sóc sau ghép, đặc biệt về miễn dịch sẽ vô cùng khó khăn.

Do đó với bệnh nhân 91, trong trường hợp có thể thực hiện ghép phổi, phương án tối ưu vẫn là nhận phổi từ người cho chết não.

Với nguồn tạng chết não, thể tích phổi người tặng phải tương đương phổi của bệnh nhân 91, không được chênh lệch quá 30%. Nguồn tạng ghép cũng phải đáp ứng các điều kiện về miễn dịch và nhiều chỉ số hoà hợp khác.

Dù vậy, với tình hình sức khoẻ hiện tại, bệnh nhân 91 vẫn chưa thể ghép phổi khi có tới 3 chống chỉ định trong đó có nhiễm trùng phổi, suy đa tạng, chưa có người bảo hộ. Khi ghép, có thể thành công về mặt kĩ thuật, nhưng tỉ lệ hồi phục rất thấp, do đó cần tiếp tục chờ đợi quá trình điều trị nội khoa.