Lý do Kalmaegi trở thành bão chết chóc nhất thế giới năm nay

Các nhà khoa học giải thích lý do vì sao bão Kalmaegi gây thiệt hại nghiêm trọng khi đổ bộ vào Đông Nam Á trong tuần này.

Cảnh tượng tàn phá do bão Kalmaegi ở Cebu , Philippines (Ảnh: AFP).

Khi cơn bão nhiệt đới Kalmaegi tàn phá Philippines hồi đầu tuần, các nhà khoa học cảnh báo rằng những hiện tượng cực đoan như vậy sẽ có nguy cơ xảy ra thường xuyên hơn khi nhiệt độ toàn cầu tiếp tục nóng lên. Giờ đây, Kalmaegi đã trở thành cơn bão gây chết chóc nhiều nhất thế giới trong năm nay.

Bão Kalmaegi đã khiến ít nhất 188 người thiệt mạng ở Philippines, gây thiệt hại nặng nề cho cơ sở hạ tầng và nông nghiệp trên khắp quần đảo. Sau đó, cơn bão đổ bộ vào miền Trung Việt Nam tối 6/11, làm hư hại nhiều nhà cửa và bật gốc cây cối.

Các nhà nghiên cứu cho rằng việc khí thải nhà kính chưa được kiểm soát hiệu quả trên toàn cầu làm trái đất nóng lên đã dẫn đến việc các cơn bão ngày càng dữ dội.

“Nhiệt độ bề mặt biển ở cả Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông hiện đều nóng bất thường”, tiến sĩ Ben Clarke từ Viện Grantham về Biến đổi Khí hậu (London, Anh) cho biết.

“Bão Kalmaegi mạnh hơn và mang theo nhiều hơi ẩm hơn vì nhiệt độ cao này, và xu hướng đó có liên hệ rõ ràng với hiện tượng ấm lên toàn cầu do con người gây ra”, chuyên gia trên nhận định.

Theo tiến sĩ Gianmarco Mengaldo (Đại học Quốc gia Singapore), nước biển ấm lên làm tăng tốc độ bay hơi và cung cấp thêm “nhiên liệu” cho các cơn bão nhiệt đới.

“Biến đổi khí hậu khiến bão mạnh hơn chủ yếu do nhiệt độ đại dương cao và hàm lượng hơi ẩm trong khí quyển tăng”, ông nói.

Dù chưa có bằng chứng rằng số lượng trận bão nhiệt đới đang tăng, nhưng cường độ của chúng rõ ràng đang mạnh hơn, theo tiến sĩ Mengaldo, đồng tác giả một nghiên cứu về vai trò của biến đổi khí hậu trong siêu bão Ragasa hồi tháng 9.

Năm 2024, Philippines hứng chịu 6 cơn bão chết người chỉ trong một tháng, và lần đầu tiên trong tháng 11, 4 cơn bão nhiệt đới cùng hình thành, cho thấy chu kỳ xuất hiện của thiên tai có thể đang ngắn lại.

Tiến sĩ Dhrubajyoti Samanta (Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore) nhận định: “Ngay cả khi tổng số bão không tăng mạnh hàng năm, khoảng cách giữa các mùa bão và mức độ tàn phá có thể đang gia tăng. Kalmaegi là lời nhắc nhở rõ ràng về xu hướng nguy hiểm đó”.

Theo tiến sĩ Feng Xiangbo (Đại học Reading, Anh), dù Kalmaegi không phải là cơn bão mạnh nhất Đông Nam Á năm nay, nó đã làm trầm trọng thêm tác động tích tụ của nhiều tháng thời tiết cực đoan trong khu vực. Nói cách khác, việc các cơn bão liên tiếp càn quét khu vực trong thời gian ngắn đang gây ra thiệt hại nghiêm trọng hơn rất nhiều.

“Những cơn bão liên tiếp gây thiệt hại nhiều hơn tổng cộng từng cơn riêng lẻ. Khi đất đã bão hòa nước, các con sông đầy và hạ tầng suy yếu, chỉ cần một cơn bão yếu cũng có thể trở thành thảm họa”, ông nhận định.

Cả 2 chuyên gia Feng và Mengaldo đều cảnh báo rằng các khu vực ven biển có thể đối mặt rủi ro ngày càng lớn khi bão hình thành ở vùng mới, di chuyển theo quỹ đạo khác và trở nên dữ dội hơn.

“Các nghiên cứu gần đây cho thấy vùng ven biển chịu ảnh hưởng của bão đang mở rộng nhanh chóng, do sóng và nước dâng bão ngày càng mạnh”, tiến sĩ Feng nói, cảnh báo nguy cơ tiềm tàng của việc mực nước biển dâng với những vùng biển trũng thấp và dải đất nông ven biển.