Lý do cực từ phía Bắc Trái Đất di chuyển nhanh về phía Nga

Kim Cang18:29 08/05/2020

Được phát hiện vào năm 1831, cực từ phía Bắc đã di chuyển liên tục từ Canada hướng về phía Siberia và Nga với quãng đường hơn 2.200 km.

Năm 2019, các nhà khoa học thông báo cực từ phía Bắc Trái Đất đang di chuyển về phía Siberia với tốc độ chóng mặt.

Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Mỹ xác nhận chưa từng có tiền lệ cho việc này và lập tức cập nhật lại Mô hình Từ trường Trái Đất (WMM) sớm hơn 1 năm so với kế hoạch.

Trong một bài báo được công bố trên tạp chí Nature Geoscience, các nhà nghiên cứu đã đưa ra một giả thuyết giải thích cho hiện tượng trên: sự thay đổi lực hút ở 2 mảng từ tính của Canada và Siberia.

Từ trường Trái Đất được hình thành từ các chuyển động của dòng kim loại nóng trong lõi của hành tinh. Từ trường có một cực Bắc và một cực Nam, vị trí của 2 điểm cực này di chuyển liên tục. Vị trí của cực từ phía Bắc được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1831.

Các nhà khoa học cũng xác nhận điểm cực từ này có di chuyển theo hướng xác định, vận tốc khoảng 9,6 km/năm. Tuy nhiên, tốc độ di chuyển bắt đầu tăng nhanh từ những năm 1990, tốc độ hơn 40 km/năm.

Từ 1990, cực từ phía Bắc di chuyển từ Canada hướng về Seberia với tốc độ nhanh. Ảnh: Nature.

Dẫn dắt bởi Tiến sĩ Philip Livermore, nhóm nghiên cứu tại Đại học Leeds Vương quốc Anh xem xét dữ liệu địa từ trong 20 năm qua và tìm thấy 2 mảng từ tính lớn bên dưới Canada và Siberia.

“Sự xuất hiện của 2 mảng từ tính ở khu vực vĩ độ cao tạo thành một trường từ tính độc lập, nơi mà điểm cực từ Bắc nằm ở giữa và chịu lực hút của 2 mảng từ này”, nhóm nghiên cứu trình bày.

Các nhà nghiên cứu phát hiện mảng từ tính ở Canada đã bị giãn ra, làm lực hút ngày càng suy yếu, khiến điểm cực từ Bắc dần bị kéo về hướng mảng từ Siberia.

Tốc độ di chuyển của cực từ Bắc tăng nhanh vì càng ở gần mảng từ Siberia, cực từ sẽ bị tác động mạnh hơn. Các nhà nghiên cứu dự báo cực từ sẽ tiếp tục di chuyển khoảng 390-650 km trong thập kỷ tiếp theo.

Các tổ chức hàng hải dân sự, thành viên của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), lực lượng quân đội của Anh và Mỹ thường sử dụng WMM trong các hoạt động điều hướng.

Với tốc độ di chuyển nhanh như hiện tại của điểm từ cực Bắc, WMM có thể phải cập nhật mỗi năm thay vì 5 năm/lần như trước đó.

Thiên thạch to bao nhiêu mới đủ phá hủy Trái Đất? Trong trường hợp tiểu hành tinh hoặc thiên thạch có kích thước hơn 10 km, con người có thể rơi vào thảm cảnh giống với loài khủng long cách đây 65 triệu năm.

Thiên nhiên kì bí: Có một giọng hát khiến khoa học bất lực

Giọng hát của cá voi có thể nhìn được, thậm chí tiên tri!

Giống như loài mèo, tiếng hát của cá voi lưng gù vẫn được các nhà nghiên cứu tìm hiểu hàng nhiều năm nay.

Trên tạp chí Science, nhà sinh vật học Roger Payne cho hay loài cá voi lưng gù lặp đi lặp lại những âm thanh bí ẩn. Các nhà khoa học đã gọi những âm thanh bí ẩn đó là 'tiếng hát của cá voi'.

Các nhà khoa học cho hay, tiếng hát của cá voi lưng gù phức tạp nhất và được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất.

Vậy tiếng hát của đàn cá voi có mục đích là gì? Câu hỏi ấy đã khiến giới khoa học phải đau đầu trong thời gian dài.

Nhưng kể cả có ghi âm được giọng hát của chúng thì các nhà khoa học chỉ chỉ có thể phán đoán rằng chúng hát để thu hút bạn tình trong mùa sinh sản.

Dù chưa được chứng thực và còn có nhiều sơ hở, nhưng đây là giả thuyết nhận được nhiều sự đồng tình nhất, dù số lượng nghi ngờ cũng không nhỏ.

Ở một góc độ khác, chuyên gia từ ĐH Buffallo (Mỹ) đã thẳng thừng bác bỏ giả thuyết cá voi tìm bạn tình bằng tiếng hát. Theo ông thì chúng hát là để 'nhìn' - chính xác hơn là định vị.

Giáo sư Eduardo Mercado III - chuyên gia thí nghiệm sóng não đến từ ĐH Buffalo chia sẻ với Daily Mail rằng, bằng việc phát ra âm thanh vươn rộng khắp đại dương, cá voi có thể hình thành một bức tranh ngoại cảnh ngay trong đầu chúng. Theo ông, những âm thanh ấy có thể mang lại nhiều thông tin hơn là chỉ để phát ra tín hiệu cho đồng loại.

'Có lẽ hầu hết các nhà sinh học sẽ bác bỏ, nhưng tôi vẫn giữ nguyên quan điểm rằng các giả thuyết về tiếng hát của cá voi ở thời điểm hiện tại là sai. Khi chúng tạo ra âm thanh, nó giống như một chiếc radar dò tìm tín hiệu trong bóng tối vậy', tiến sĩ cho hay.

Có vẻ như âm thanh do cá voi phát ra thay đổi theo từng năm, và chúng vì thế buộc phải thay đổi 'bài hát' của mình cũng trong thời gian như vậy.

Thời gian gần đây, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, từ trường của Trái Đất ảnh hưởng đến sự định vị của cá voi.

Cá voi có thể sử dụng từ trường của Trái Đất để định hướng thay vì sử dụng thị lực của chúng.

Tại sao bầy cá voi lại có thể di chuyển một cách chính xác theo hướng bắc nam mà không hề đi lạc trong suốt cả hành trình dài?

Gesse Granger cùng các đồng sự của mình trong nhóm nghiên cứu đã kiểm nghiệm lại dữ liệu hoạt động của mặt trời trong những ngày xảy ra hiện tương cá voi mắc cạn, từ năm 1985 đến năm 2018. Theo đó, cứ vào những ngày xảy ra bão mặt trời, xác suất để cá voi mắc cạn tăng lên 2,3 lần.

Liệu những cơn bão khiến cho cá voi mất hẳn khả năng định vị phương hướng, hay chỉ đơn giản là khiến chúng nhầm lẫn trong việc xác định đường đi mà thôi?

Theo đó, bão mặt trời sẽ tăng nhiễu của sóng radio, và điều này được cho là gây ảnh hưởng đến khả năng định hướng của những loài động vật di chuyển dựa theo từ trường của Trái đất.

Trong khi đó, chỉ số AP sẽ cho biết mức độ biến động của từ trường Trái đất trong những cơn bão mặt trời.

Tuy nhiên nhóm nghiên cứu không tìm ra được mối liên quan đáng kể nào giữa giá trị AP và việc cá mắc cạn cả!

Minh Anh (Nguồn LiveScience)

Theo Người Đưa Tin

Cực Bắc của Trái Đất tiếp tục dịch chuyển, đi qua đường kinh tuyến gốc Cực Bắc từ của Trái Đất trong những năm gần đây ngày càng dịch chuyển nhanh hơn và đã vượt qua đường kinh tuyến gốc. Từ trường Trái Đất làm trệch hướng các hạt tích điện, do đó bảo vệ chúng ta tránh được gió Mặt Trời. Cực Bắc từ của Trái Đất được xác định ở quần đảo Bắc Cực thuộc Canada,...