Lý do Anh loại bỏ chương trình tàu chiến, trực thăng quân sự và phi đội UAV quy mô lớn

Bộ Quốc phòng Anh vừa công bố cắt giảm 6 chương trình lớn trong lực lượng vũ trang, bao gồm cả phi đội UAV chủ lực, với mục tiêu tiết kiệm 500 triệu bảng Anh.

Quyết định này được đưa ra giữa lúc căng thẳng leo thang tại Ukraine và tên lửa Storm Shadow của Anh lần đầu tiên được sử dụng trên lãnh thổ Nga.

Một thiết bị bay không người lái của quân đội Anh. Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh (army.mod.uk)

Theo tờ Telegraph (Anh) ngày 20/11, các chương trình bị loại bỏ bao gồm: chương trình thiết bị bay không người lái (UAV) Watchkeeper, hai tàu đổ bộ HMS Albion và HMS Bulwark của Hải quân Hoàng gia Anh, khinh hạm Type 23 HMS Northumberland, hai tàu tiếp dầu RFA Wave Knight và RFA Wave Ruler, 14 trực thăng Chinook cũ nhất và 17 trực thăng Puma.

Ông Healey giải thích rằng các thiết bị này đã trở nên “lỗi thời” và việc loại bỏ là “hợp lý”, ám chỉ rằng quyết định này là một phần của kế hoạch tái cấu trúc và hiện đại hóa lực lượng vũ trang, vốn đã bị thu hẹp đáng kể về quy mô sau nhiều thập kỷ cắt giảm chi phí, với các năng lực mới sẽ được đưa vào sử dụng để bù đắp những khoảng trống.

Bộ trưởng Healey nhấn mạnh: “Chúng ta đang phải đối mặt với những mối đe dọa toàn cầu ngày càng gia tăng. Những thách thức này bao gồm cuộc xung đột ở Ukraine, căng thẳng ở Trung Đông và sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ quân sự. Do đó, ngành quốc phòng cần tăng cường khả năng phục hồi và sẵn sàng cho tương lai”.

Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh có những áp lực tài chính nghiêm trọng mà Anh đang phải đối mặt. Bộ trưởng Tài chính Anh Rachel Reeves đã thông báo về khoản thâm hụt 22 tỷ bảng Anh trong tài chính công, buộc các bộ phải tiết kiệm ngân sách.

Tuy nhiên, quyết định cắt giảm này không phải không gây tranh cãi. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace đã cảnh báo rằng việc cắt giảm này có thể gửi đi thông điệp tiêu cực tới các đối thủ, cho thấy khả năng phòng thủ của Anh đang suy yếu.

Ông Healey thừa nhận: “Đây sẽ không phải là những quyết định khó khăn cuối cùng mà tôi phải đưa ra để giải quyết tình trạng quốc phòng mà chúng ta đang phải gánh chịu”. Ông cam kết sẽ nâng ngân sách quốc phòng lên 2,5% GDP, mặc dù chưa đưa ra mốc thời gian cụ thể.

Các quan chức và chuyên gia quốc phòng Anh cũng lo ngại về những hệ quả chiến lược. Ông Wallace chỉ ra rằng lực lượng pháo binh của Lục quân Anh sẽ “bị mù” do mất thiết bị bay không người lái, Thủy quân Lục chiến Anh mất các tàu chỉ huy chính, và lực lượng vũ trang Anh mất các trực thăng vận tải hạng trung.

James Cartlidge, Quốc vụ khanh phụ trách về mua sắm quốc phòng Anh, nhấn mạnh: “Vào thời điểm các mối đe dọa đối với đất nước chúng ta đang ngày càng lớn hơn, thì đây chính là thời điểm tồi tệ nhất để tuyên bố cắt giảm đáng kể năng lực của chúng ta”.

Mặc dù vậy, ông Healey khẳng định các năng lực mới sẽ được đưa vào để bù đắp những khoảng trống, nhằm đảm bảo “nước Anh được an toàn trong nước và mạnh mẽ ở nước ngoài”. Bộ Quốc phòng Anh dự kiến sẽ công bố chiến lược quốc phòng mới vào năm sau, nơi sẽ chi tiết hóa những thay đổi và định hướng phát triển của lực lượng vũ trang trong bối cảnh an ninh toàn cầu đang diễn biến phức tạp.