Lương chưa tăng được, t.iền đâu làm “siêu dự án” Long Thành?
Ngổn ngang những mối lo, hoang mang những câu hỏi, nghi hoặc những con số… Những yếu tố đó được đưa lên bàn cân để đối chứng với những đòi hỏi cần thiết về việc đầu tư dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành…
Chiều 4/11, Quốc hội dành thời gian thảo luận tại các đoàn ĐBQH về chủ trương đầu tư xây dựng sân bay Long Thành.
Long Thành – bài toán của 2016 hay 2020
Đại biểu Nguyễn Văn Bình: “Vấn đề đặt ra với sân bay Long Thành cũng giống dự án đường dây 500KV Bắc Nam 10 năm trước”.
Đại biểu Lê Nam (Thanh Hoá) cho rằng, việc đặt vấn đề đầu tư xây dựng sân bay Long Thành cần trả lời 3 câu hỏi. Trước hết, việc sân bay Tân Sơn Nhất quá tải thì không có gì phải nghi ngờ. Phương án mở rộng sân bay này cũng không khả thi vì vấn đề chiếm dụng đất, sử dụng cho mục đích khác, không còn khả năng “cơi nới” thêm.
“Tôi đã từng tham gia quân tiếp quản vào Sài Gòn sau giải phóng. Vào sân bay Tân Sơn Nhất ngày ấy và đến giờ nhìn lại mới thấy xót xa vì sự thiếu quản lý khiến toàn bộ quy hoạch bên trong, bên ngoài khu vực này đều vị phá vỡ cả. TPHCM đã thống kê, muốn mở rộng sân bay này thì phải di chuyển gần nửa triệu dân – một con số kinh khủng. Hạ tầng xung quanh sân bay cũng khó có phương án đáp ứng khi chỉ có 2 tuyến giao thông hướng đến đây đều đã tắc nghẽn, áp lực” – ông Nam nói.
Trả lời câu hỏi thứ 2, có thể làm sân bay này trong những năm tới, đại biểu Lê Nam nhắc lại phát biểu của Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng là bản thân ông cũng trăn trở vì “ siêu dự án” có khả năng gây áp lực lên ngân sách đang khó khăn. Tuy nhiên, ông Nam phân tích lại, kỳ họp này Quốc hội chưa quyết việc đầu tư ngay, mới chỉ là trình xin ý kiến, trên cơ sở nếu được ủng hộ, chấp thuận mới tiếp tục xây dựng phương án đầu tư cụ thể để trình Quốc hội xem xét quyết định.
Mới xin chủ trương trong khi dự án thì thấy rõ là rất cần thiết, vậy thì, ông Nam quả quyết, “không có gì mà không đồng ý cả” vì chưa phải lo chuyện có t.iền chi tiêu lúc nợ công đang “găng”, chưa có gì phải đặt ra chuyện cân đối ngân sách cho việc này. Đại biểu cũng bày tỏ lạc quan với hướng đề xuất của Bộ GTVT là để DN vay lại vốn ODA từ Chính phủ, tự vay tự trả.
Đại biểu Nguyễn Văn Bình (Hải Phòng) dẫn lại chuyện đầu tư đường dây 500KV Bắc – Nam. Dự án ban đầu cũng gây hoang mang cho là quá “khủng”, quá lãng phí. 10 năm sau, cho đến bây giờ mới thấy tác dụng, sự đúng đắn, thức thời của những người làm dự án khi đó.
Thêm một phiếu ủng hộ chủ trương đầu tư làm Long Thành, ông Bình cũng gạt đi lo ngại số vốn khủng của dự án. Đại biểu lập luận, miễn là cơ quan chuẩn bị chứng minh được tính hiệu quả của dự án, chắc chắn việc huy động các đối tác, các nhà đầu tư tham gia không cần phải lo.
Thượng tướng Nguyễn Văn Hiếu – Thứ trưởng Bộ Công an nhận định, tính cần thiết của dự án ai cũng có thể thấy rõ nhưng tính cấp thiết trong thời điểm hiện tại thì chưa thể hiện được trong báo cáo đầu tư. Ông Hiếu chia sẻ lo lắng về thực tế nhiều công trình đầu tư xây dựng, ngốn hàng nghìn tỷ xong rồi để đấy, như dự án Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam, mỗi năm chỉ dùng được ít ngày vào việc lễ tiết.
Tướng Hiếu cho rằng, cần tính lại thời gian thực hiện dự án, không nên vội vàng, 2020 sân bay Tân Sơn Nhất mới thực sự quá tải khi vượt ngưỡng công suất thiết kế 25 triệu khách thì thời điểm đó làm Long Thành sẽ chắc chắn hơn, 5 năm tới (2015 – 2020) nên được dành cho việc chuẩn bị đầu tư thật kỹ lưỡng.
“Ít năm nữa, kinh tế đất nước chắc cũng khá hơn nhiều rồi, tích lũy cũng ổn hơn, việc khởi công dự án sẽ chắc ăn, đỡ áp lực hơn. Lúc đó, các đối tác nước ngoài cũng nhìn thấy triển vọng lớn, rõ ràng hơn ở Việt Nam, ta sẽ dễ thuyết phục, kêu gọi đầu tư hơn”- ông Hiếu lập luận.
Thứ trưởng Bộ Công an cũng gợi ý một vấn đề khác là phương pháp lên kế hoạch. Không đồng tình với phương án giải phóng mặt bằng một lúc cả 5000ha cho dự án có 3 giai đoạn thực hiện, kéo dài đến tận 2030, ông Hiếu cho là tự “ôm” khó khăn. Theo đại biểu, nên lấy đất dần cho từng giai đoạn triển khai vì chưa dùng đến thì đất để đấy cũng là lãng phí, cần để người dân tiếp tục canh tác trong bối cảnh đất nông nghiệp đang rất thiếu hiện nay.
Mối lo khác trong mắt tướng Hiếu là mục tiêu xác định xây dựng Long Thành là một cảng hàng không trung chuyển lớn trong khu vực. Câu hỏi ông Hiếu đặt ra, việc cạnh tranh với các sân bay trung chuyển đã có sẵn của Thái Lan, Singapore sẽ khó khăn. Thứ trưởng Bộ Công an dẫn chứng, Malaysia cũng xây dựng sân bay trung chuyển nhưng chưa thu hút được khách vì phải cạnh tranh với sân bay của Thái, của Sing.
Ai chịu trách nhiệm nếu trì hoãn Long Thành
Video đang HOT
Những ý kiến “can gián” có thể ghi nhận nhiều nhất tại tổ thảo luận của đoàn ĐBQH TPHCM.
Đại biểu Võ Thị Dung của đoàn này cũng không phủ nhận tính cần thiết của dự án nhưng cho rằng báo cáo đầu tư có nhiều điểm chưa thuyết phục. Đại biểu lo ngại hướng “đóng cửa” sân bay Tây Sơn Nhất để dồn khách cho Long Thành vì mục tiêu hút 100 triệu hành khách/năm của dự án này quá lớn.
Nữ đại biểu khái quát, đông đảo cử tri TPHCM không đồng tình nếu để mở cửa Long Thành lại đóng cửa Tân Sơn Nhất. Còn nếu không đóng cửa sân bay này thì quy mô đặt ra của Long Thành quá lãng phí.
“Bộ trưởng Bộ KH-ĐT nói, với tốc độ phát triển kinh tế 8-9%/năm thì 40 năm nữa Việt Nam mới bằng Hàn Quốc. Vậy thì ta có cần ngay một sân bay lớn như Long Thành, để phục vụ ai, phục vụ việc gì?” – bà Dung đặt câu hỏi.
Bà Dung cũng cho rằng, dự án “làm mất lòng tin” của người dân khi Chính phủ lập luận là không thể mở rộng Tân Sơn Nhất. Bỏ qua lý giải về việc khu đất hơn 160ha trong khuôn viên sân bay này đang được dùng làm sân golf khó chuyển sang làm đường băng được vì có hình tam giác, đại biểu lý luận, các chuyên gia hàng không mà đoàn ĐBQH TPHCM đã tiếp xúc đều khẳng định có thể làm được.
Đại biểu cũng không tin số liệu đưa ra là khoảng 140.000 hộ dân phải giải tỏa nếu muốn làm thêm đường băng ở Tân Sơn Nhất. Số liệu dự báo sản lượng khai thác hàng năm của sân bay này cũng có sự vênh lớn, chênh đến 2 lần giữa nguồn thống kê của UBND TPHCM và TCty Hàng không VN.
Về vấn đề vốn cho dự án, phản bác đề xuất giữ lại 5.000 tỷ đồng t.iền cổ phần hóa TCty Cảng Hàng không VN để dành cho việc giải phóng mặt bằng, đại biểu lật lại, không coi số t.iền đó là t.iền ngân sách là không được vì t.iền vốn của DNNN cũng là t.iền của người dân.
Nữ đại biểu đề nghị “gác” lại câu chuyện Long Thành, đến 2030 mới tính tiếp.
Đại biểu Nguyễn Văn Minh: “Chuyện tăng lương năm tới chưa biết thế nào mà giờ đã bàn chuyện sân bay Long Thành”.
Đại biểu Nguyễn Văn Minh cũng đề nghị xem xét lại dự án, xem lại tính xác thực của các con số 140.000 hộ dân phải di dời nếu muốn mở rộng, làm thêm một đường băng tại sân bay Tân Sơn Nhất, 9 tỷ USD t.iền bồi thường cho phương án này, tính hiệu quả, khả năng hoàn vốn của Long Thành… vì đó đều chỉ là ước tính, là kỳ vọng, là tình huống đẹp nhất đặt ra.
“Nợ công đang chồng chất. Trong nước thì không có t.iền tăng lương. Chuyện 2016 tới chưa biết thế nào mà giờ này đã bàn chuyện Long Thành. Người dân chỉ mong một điều, làm sao nhà nước tiết kiệm chi hơn để tăng lương được, nếu không tăng chung cho cả nước thì cũng tăng trước cho những đối tượng khó khăn, người có lương hưu thấp, công chức đang phải thắt lưng buộc bụng, gồng mình gánh sức ép mấy năm nay. Một người lái xe ngày kiếm 150.000 đồng, một công chức, viên chức lương chì vài ba triệu đồng/tháng. Đồng t.iền bỏ ra phải xót lắm” – ông Minh ta thán.
Giữ quan điểm bình tĩnh hơn, đại biểu Trần Du Lịch nhận xét, báo cáo giải trình bố sung của Chính phủ đã làm rõ được nhiều điểm mờ về dự án. Việc cần tính là phương án thu xếp để nâng công suất khai thác của Tân Sơn Nhất lên 30-40 triệu khách/năm được không, nếu nâng được thì sau 2020 mới phải tính tới làm Long Thành.
Cái khó hiện tại, ông Lịch nhìn thẳng là Tân Sơn Nhất khai thác 1 đường băng đã có có thể đảm bảo gánh 25 triệu hành khách/năm. Vì khoảng cách 2 đường băng hiện tại quá hẹp nên dùng 2 đường băng này thì cũng chỉ nâng được công suất lên đôi chút (26 triệu khách/năm). Nếu không dám đảm bảo nâng công suất Tân Sơn Nhất lên được thì đến 2020, khi sân bay quá tải, ai sẽ phỉ chịu trách nhiệm về việc trì hoãn Long Thành?
P.Thảo
Theo Dantri
Ủy ban Kinh tế: Nhiều đại biểu ủng hộ dự án Sân bay Long Thành
Báo cáo giải trình bổ sung trước đó của Chính phủ cho biết cơ cấu nguồn vốn đầu tư vào dự án đã có thay đổi đáng kể, theo hướng giảm t.iền ngân sách và ODA, tăng vốn doanh nghiệp.
Nỗi lo vốn trước tình hình nợ công gia tăng là điều mà các đại biểu Quốc hội băn khoăn nhất về dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, được Bộ trưởng Giao thông vận tải Đinh La Thăng tập trung giải trình, làm rõ trong báo cáo bổ sung sáng 29/10.
Phối cảnh sân bay Long Thành (Đồng Nai).
Theo đó, tổng mức đầu tư của cả 3 giai đoạn lần đầu được công bố chi tiết là 18,7 tỷ USD. Trong giai đoạn đầu, các báo cáo trước đó cho biết phần vốn ngân sách (sử dụng cho giải phóng mặt bằng, cơ quan quản lý Nhà nước , kết nối giao thông trong cảng) là hơn 24.000 tỷ đồng. Riêng chi phí giải phóng mặt bằng chiếm 20.770 tỷ.
3 giai đoạn đầu tư Cảng hàng không quốc tế Long Thành
Giai đoạn I
Giai đoạn II
Giai đoạn III
Thời gian
2025 2030
2050
Vốn đầu tư
7,8 tỷ USD
3,8 tỷ USD 7 tỷ USD
Công suất
25 triệu khách
50 triệu khách
100 triệu khách
Tuy nhiên, trong phần bổ sung của Chính phủ "cập nhật số liệu từ tỉnh Đồng Nai" xác định lại con số nêu trên chỉ còn 18.537 tỷ đồng. Như vậy, phần t.iền dành cho mặt bằng sạch đã giảm hơn 2.200 tỷ so với dự trù. Điều này giúp số vốn từ ngân sách sử dụng cho giai đoạn I chỉ còn hơn 21.800 tỷ đồng (giảm hơn 2.000 tỷ so với trước).
Để giảm phần vốn ngân sách phải chi giai đoạn Ia, Chính phủ cũng đề nghị cho phép Tổng công ty Cảng Hàng không (ACV) được sử dụng t.iền từ cổ phần hóa để trả cho giải phóng mặt bằng với con số dự kiến thu được là 5.000 tỷ đồng. Như vậy, từ chỗ ngân sách dự kiến chi 11.000 tỷ cho mặt bằng trong giai đoạn đầu, con số này nay hạ xuống còn 6.000 tỷ đồng.
Đối với vốn ODA, báo cáo cập nhật cho biết tỷ lệ này trong giai đoạn I chiếm chỉ 29,1% tương đương 47.859 tỷ đồng. Do đó, tổng t.iền đầu tư từ ngân sách và ODA trong giai đoạn I chỉ còn tương đương 70.000 tỷ, giảm mạnh so với con số 84.600 tỷ dự kiến ban đầu
Tại cáo cáo thẩm tra cũng được trình bày sáng 29/10, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định hầu hết đại biểu đều tán thành chủ trương cần có một cảng hàng không quốc tế hiện đại đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và gắn với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Có ý kiến đề nghị làm rõ tính cấp thiết của việc đầu tư sân bay Long Thành lúc này.
Nhiều ý kiến đề nghị làm rõ các nội dung như yếu tố trung chuyển của Long Thành bởi nếu chỉ vì mục tiêu giải quyết quá tải cho Tân Sơn Nhất và phát triển vận chuyển hàng không bình thường (không nhằm mục đích trung chuyển) thì hệ thống hiện tại với 7 cảng hàng không quốc tế có thể đáp ứng nhu cầu.
Bên cạnh đó, báo cáo đầu tư chỉ thuyết minh phương án chọn huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai là địa điểm để xây dựng mà không có nhiều phương án khác để so sánh, lựa chọn. Do vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần làm rõ vị trí địa kinh tế đối với địa điểm này, đ.ánh giá tác động của dự án Cảng Long Thành đối với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Đồng Nai, TP. HCM và khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam cũng như những tác động khi Tân Sơn Nhất chuyển thành cảng hàng không nội địa.
Bản đồ vị trí dự kiến của Sân bay quốc tế Long Thành (hình chữ nhật màu xám). Ảnh: Hữu Công
Đối với chọn lựa các phương án đầu tư, cơ quan thẩm tra khẳng định các đại biểu cũng tán thành phương án xây dựng mới Cảng Long Thành dù vẫn còn ý kiến cho rằng các số liệu về đầu tư cải tạo, mở rộng Tân Sơn Nhất và sân bay Biên Hòa thiếu chi tiết chứng minh tính chính xác, hợp lý.
Về phương án huy động vốn, báo cáo thẩm tra đ.ánh giá việc sử dụng nguồn vốn Nhà nước, vốn vay trong bối cảnh nợ công tăng nhanh và ngân sách khó khăn thì chưa bảo đảm tính khả thi. Mặt khác, nếu khả năng vay được từ nguồn của các tổ chức tài chính quốc tế thì cũng phải có sự bảo lãnh của Chính phủ.
Có ý kiến cho rằng, theo báo cáo đầu tư, hiệu quả kinh tế của dự án với tỷ lệ nội hoàn kinh tế cao (EIRR là 22,1%). Do vậy, cần có biện pháp tăng cường thu hút nguồn vốn các thành phần ngoài nhà nước để giảm tỷ trọng vốn ngân sách vào dự án, hạn chế tác động đến nợ công. Mặt khác, một số đại biểu đề nghị Chính phủ cho phép Tổng công ty Cảng hàng không vay thương mại trực tiếp để thực hiện dự án.
Ủy ban Kinh tế nhận định, báo cáo đầu tư dự án đã đáp ứng những nội dung chủ yếu theo yêu cầu của giai đoạn tiên kha thi. Tuy nhiên, trong bối cảnh quốc tế và khu vực cũng như tình hình kinh tế của đất nước, đề nghị làm rõ hơn nữa sự cần thiết, tính cấp thiết, xác định thời điểm xây dựng, tính hợp lý, hiệu quả, khả thi về nguồn vốn đầu tư của toàn bộ dự án, phương thức huy động vốn và phân kỳ đầu tư.
Ngoài ra, Chính phủ cần xac đinh ro phân vôn cua Nha nươc trong dư an trên cơ sơ cân đôi tông vôn cho đâu tư phat triên noi chung, cho ngành giao thông vân tai noi riêng. Bên cạnh đó là khả năng tham gia của các nhà đầu tư tư nhân, nhà đâu tư nươc ngoai; đ.ánh giá toàn diện các mặt tác động của dự án đối với vấn đề nợ công; tác động của Long Thành đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển của ngành hàng không Việt Nam; đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù trình Quốc hội xem xét, quyết định khi thông qua chủ trương đầu tư.
Trước đó, theo báo cáo của Chính phủ, với cơ cấu vốn như trên, nợ công sẽ bị tác động theo hai kịch bản: Với mức vay ODA khoảng 2,279 tỷ USD (giai đoạn I) theo cơ chế Chính phủ vay và cho doanh nghiệp vay lại, tự trả nợ thì tác động lên nợ công sau năm 2022 chỉ ở mức 0,091%, còn giai đoạn 2016-2019 là "không đáng kể".
Kịch bản 2, cộng cả phần nợ công từ ODA (2,279 tỷ USD) và ngân sách 768,9 triệu USD thì tỷ lệ tác động lên nợ công sau năm 2022 vào khoảng 0,0975%.
Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ được Chính phủ báo cáo trước Quốc hội vào trong phiên họp ngày 29/10 để xin chủ trương đầu tư. Theo lịch dự kiến trước đó thì ngày 28/11, Quốc hội sẽ bỏ phiếu quyết định có thông qua hay không. Tuy nhiên trước phiên khai mạc, nội dung này đã được đưa ra khỏi kỳ họp, thay vào đó chỉ tiến hành cho ý kiến. Dự án Sân bay Long Thành được triển khai xây dựng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai với diện tích đất thu hồi lên đến 5.000ha. Dự kiến sau khi hoàn thành giai đoạn I vào năm 2025, với số t.iền 7,8 tỷ USD sân bay này sẽ đạt công suất mỗi năm 25 triệu khách. Giai đoạn 2 theo kế hoạch sẽ hoàn thành vào 10 năm sau đó, nâng công suất lên gấp đôi. Trong khi theo thiết kế, công suất tối đa sau khi hoàn tất của sân bay này đạt 80-100 triệu khách mỗi năm vào sau năm 2050. Khi đó, tổng kinh phí dự kiến khoảng 18 tỷ USD.
Chí Hiếu
Theo VNE
Dự án sân bay Long Thành: Những con số quá lạc quan? Phương án huy động vốn để đầu tư làm sân bay Long Thành, nếu giao DN vay và tự trả thì cũng phải có sự bảo lãnh của Chính phủ trong khi đ.ánh giá về hiệu quả dự án lại chỉ dựa trên dự báo quá lạc quan... Đây là một trong số những vấn đề UB Kinh tế của Quốc hội chỉ...
