Lúng túng giảm nghèo đa chiều – Bài 1: Mơ hồ chính sách
LTS: Từ 1.1.2016, cả nước sẽ triển khai các chính sách theo tiêu chí giảm nghèo đa chiều. Tuy nhiên, hiện nay nhiều địa phương vẫn lúng túng trong đo lường hộ nghèo đa chiều, thậm chí không biết “đa chiều” gồm tiêu chí gì.
Nghèo kiệt quệ
Khác hẳn với khung cảnh sầm uất của thị trấn Hát Lót (Mai Sơn, Sơn La), chỉ cách đó chưa đầy 3km, tại bản Nặm Lạ có đến hơn chục gia đình quanh năm chịu cảnh nghèo đói. Nhà chị Lò Thị Điền (sinh năm 1981) được coi là 1 trong số gia đình nghèo nhất bản Nặm Lạ, Hát Lót. Trên đường dẫn chúng tôi vào thăm nhà chị Điền, chị Lò Thị Cương – Phó Hội trưởng Hội Phụ nữ bản Nặm Lạ cứ nhắc mãi: “Gia đình này hoàn cảnh lắm, không biết làm thế nào để thoát nghèo được”.
Mẹ con chị Lò Thị Thiện (bản Nặm Lạ, Hát Lót, Sơn La) bên ngoài ngôi nhà rách nát. Ảnh: Nguyễn Thiêm
Leo được hết đoạn đường đất nhầy nhụa lên đỉnh đồi, ngôi nhà của mẹ con chị Lò Thị Điền nằm chênh vênh, trống huơ trống hoác. Gọi là nhà cho nó “sang”, thực ra nó chỉ được ghép bởi những mảnh ván cũ còn lấm bùn đất, chỗ kín, chỗ hở. Không khá hơn bên ngoài, cảnh tượng bên trong ngôi nhà trông còn thê thảm hơn. Tất cả tài sản của mẹ con chị Điền là chiếc giường ọp ẹp được kê bằng mấy tấm ván, 1 chiếc chăn cũ nát, dưới đất chỏng chơ 2 chiếc nồi và một chiếc ấm sắt đen sì. Chị Lò Thị Cương – Phó Hội trưởng Hội Phụ nữ bản Nặm Lạ cho biết, chị Điền bị thiểu năng trí tuệ, có 1 người con trai là Lò Văn Sao 10 tuổi nhưng cũng bị như mẹ. Hai mẹ con không thể lao động sản xuất cũng như học tập được. Tất cả đều phải nhờ vào sự hỗ trợ của người em trai cũng không mấy khá giả ở gần đó. Nhà chị Điền có ruộng, nhưng thuộc vùng đất sạt lở nên khó trồng trọt được. Xã phải hỗ trợ tiền điện, vào các dịp lễ tết xã cũng hỗ trợ gạo và thuốc men cho mẹ con chị Điền.
Tuy không rơi vào cảnh nghèo “thu nhập” như chị Điền nhưng cứ nhìn ngôi nhà như chuồng bò của gia đình chị Lò Thị Thiện (bản Nặm Lạ) thì thấy gia đình chị sắp phải “tái nghèo” nếu đo lường nghèo đa chiều.
“Nhà Thiện tuy được vay vốn làm ăn, có vài cặp dê, ít con vịt, lại chăm chỉ làm ăn, thu nhập trên 450.000 đồng người/tháng, nhưng nhà cửa tạm bợ, cả hai mẹ con lại không có bảo hiểm y tế, không có phương tiện tiếp cận thông tin, nhà tiêu chưa hợp vệ sinh… con trai chị không được đến trường. Nếu xét hộ nghèo đa chiều thì đương nhiên nhà chị sẽ là hộ nghèo mới” – chị Cương nói.
Video đang HOT
Vẫn chờ hướng dẫn
“Hiện chúng tôi đã hoàn tất việc tập huấn cho cấp huyện, cấp tỉnh về giảm nghèo đa chiều, thời gian tới sẽ tiến hành tập huấn cho tất cả cán bộ cấp thôn, xã để các đối tượng hiểu rõ, đồng thuận trong việc chuyển đổi phương pháp giảm nghèo”. Ông Ngô Trường Thi – Vụ trưởng – Chánh Văn phòng giảm nghèo quốc gia, Bộ LĐTBXH
Mặc dù đã được nghe loáng thoáng về giảm nghèo đa chiều, nhưng bản thân chị Cương và nhiều cán bộ xã Hát Lót vẫn không hiểu giảm nghèo đa chiều là gì. “Trước đây, huyện có tổ chức một lớp tập huấn an sinh về các vấn đề giảm nghèo, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… cho cán bộ thôn, bản và cán bộ xã, nhưng không thấy nói gì về nghèo đa chiều” – chị Cương nói.
Hiện nay toàn bản Nặm Lạ có 83 hộ thì có tới 9 hộ nghèo, 6 hộ cận nghèo. “Thực ra nếu xét kỹ thì phải có đến 13 hộ thuộc diện hộ nghèo, thế nhưng vì nhiều lý do như nhận hộ nghèo quá lâu, kinh tế nhích hơn các nhà kia một chút nên bị gạt ra. Hoặc cũng có thể do nhà có người nghiện ngập, lười làm ăn thì cũng có thể bị bỏ ra khỏi danh sách hộ nghèo” – chị Cương giải thích. Ông Cầm Ngọc Quý – Phó Chủ tịch xã Hát Lót bộc bạch: “Quả thực tôi cũng có nghe loáng thoáng về nghèo đa chiều, nhưng tới nay chưa thấy ở trên có công văn hay chỉ đạo thực hiện gì nên vẫn chờ thôi”.
Không riêng gì các thôn, bản miền núi, ngay tại đồng bằng, tại xã được Bộ LĐTBXH chọn làm xã điểm để đo lường nghèo đa chiều, tình trạng người dân, nhiều cán bộ địa phương vẫn còn hiểu khá mơ hồ về phương pháp giảm nghèo đa chiều. Gia đình ông Nguyễn Văn Năm là hộ cận nghèo (thôn 4, xã Trì Quang, Bảo Lộc, Lào Cai) tâm sự: “Lâu nay chỉ thấy cán bộ nói nhà nghèo là nhà có thu nhập dưới 450.000 đồng/tháng/người chứ đâu có nghe thấy nghèo là không được nghe đài báo, không có bảo hiểm y tế, không có nhà ở kiên cố… đâu”.
Ông Lê Viết Trực – Giám đốc Sở LĐTBXH tỉnh Sơn La cho hay: “Hiện nay, địa phương chưa có bất cứ chương trình tập huấn hay triển khai gì về giảm nghèo đa chiều. Tất cả vẫn đang chờ công văn hướng dẫn của Trung ương về vấn đề này”. Theo ông Trực, tính theo tiêu chí cũ thì Sơn La có 68.947 hộ nghèo (chiếm 21,1% tổng số hộ), khả năng nếu thực hiện giảm nghèo đa chiều con số này còn có thể tăng gấp nhiều lần.
Theo_Dân việt
Luật chưa có hiệu lực cũng cần... sửa đổi
Chiều 16.10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Thuế giá trị gia tăng, luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và luật Quản lý thuế.
Lắp ráp ô tô tại Công ty ô tô Trường Hải (Quảng Nam) - Ảnh: Đ.Mười
Mặc dù cho rằng việc sửa đổi, bổ sung cần rút kinh nghiệm do các luật này vừa được điều chỉnh, thậm chí có luật còn chưa có hiệu lực nhưng Ủy ban vẫn đồng ý để Chính phủ đưa dự luật ra trình tại kỳ họp sắp tới của QH và thông qua tại một kỳ họp.
Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày tờ trình về dự luật, nêu việc sửa đổi, bổ sung một số chính sách về thuế nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp (DN) VN trong hội nhập, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý thuế, minh bạch hóa các hoạt động kinh tế...
Cụ thể, Chính phủ đề xuất bổ sung các giải pháp chính sách nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận trong hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), giảm thủ tục hành chính trong việc kê khai, nộp và hoàn thuế GTGT. Cần thiết phải sửa đổi thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với mặt hàng ô tô phù hợp với thông lệ quốc tế, bảo đảm cạnh tranh bình đẳng...
Về quản lý thuế, tờ trình của Chính phủ cho biết do kinh tế khó khăn, có tình trạng nợ tiền thuế, tiền phạt chậm nộp khó có khả năng thanh toán. Nhiều trường hợp có nguyên nhân khách quan như do nhà nước chưa thanh toán, điều chỉnh quy hoạch, chậm giải phóng mặt bằng, khách hàng phá sản hoặc hủy hợp đồng... Nếu không có giải pháp và cơ chế xử lý phù hợp thì số tiền thuế nợ và tiền phạt chậm nộp không thu được ngày càng tăng lên, gây áp lực cho người nộp thuế và cả cơ quan thuế.
Chính sách thuế thiếu ổn định
Báo cáo thẩm tra về dự luật, Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) cho biết đa số ý kiến nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành dự luật, trong đó sửa đổi bổ sung luật Thuế GTGT (2 nội dung), luật Thuế TTĐB (3 nội dung) và luật Quản lý thuế (2 nội dung) và thực hiện theo quy trình rút gọn, thông qua tại một kỳ họp QH. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng luật Thuế GTGT và luật Quản lý thuế mới được QH sửa đổi, bổ sung tại Luật số 71/2014/QH13, hiệu lực thi hành ngày 1.1.2015 và luật Thuế TTĐB sửa đổi hiện nay chưa đến thời điểm hiệu lực thi hành (1.1.2016), nay Chính phủ tiếp tục đề nghị sửa đổi là chưa thực sự hợp lý, chưa đủ thời gian để đánh giá quá trình thực hiện luật, dẫn đến thiếu ổn định trong chính sách về thu ngân sách.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Phan Trung Lý cũng cho rằng việc sửa đổi dự án luật lần này cần được rút kinh nghiệm. "Thuế là việc cần được ổn định để người ta làm ăn, đầu tư, cứ thay đổi liên tục thế này không ổn. Đặc biệt cả 3 luật này QH mới sửa đổi, ban hành, có luật còn chưa có hiệu lực. Việc sửa đổi luật cần nghiên cứu kỹ để có sức sống lâu dài. Cần tránh tình trạng năm nay sửa năm sau lại sửa... Ảnh hưởng đến mức độ tin tưởng vào quy định, luật pháp", ông Phan Trung Lý nói.
Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh việc xây dựng luật cần chuẩn bị kỹ lưỡng. Chủ tịch QH đặt vấn đề liệu sắp tới khi thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và một loạt hiệp định tự do thương mại khác có thể lại phải sửa luật nếu không phù hợp. "Các đồng chí phải tính kỹ, không sang năm lại sửa mấy điều vừa sửa xong thì dở lắm", Chủ tịch QH nói.
Không xóa nợ với tài nguyên, đất đai, khoáng sản
Liên quan đến quy định về đối tượng không chịu thuế, Ủy ban TCNS nhất trí bổ sung quy định về đối tượng không chịu thuế GTGT đối với sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến hoặc chỉ qua sơ chế... Quy định này nhằm khắc phục tình trạng nhiều DN lợi dụng quy định hiện hành để mua nông sản của nông dân (không chịu thuế GTGT) sau đó mua hóa đơn có thuế GTGT 5% nhằm hợp thức chi phí đầu vào để được hoàn thuế, trong khi người nông dân lại không được hưởng lợi từ chính sách này.
Ủy ban TCNS nhất trí về xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp thuế, tiền phạt chậm nộp thuế phát sinh từ 1.7.2007 đến 1.7.2013 như Tờ trình của Chính phủ. Đồng tình với ý kiến này, Ủy ban Pháp luật của QH cho rằng dự luật quy định nội dung xóa nợ tiền thuế, tiền phạt thuộc loại văn bản cá biệt, chỉ áp dụng một lần cho một đối tượng cụ thể. Vì vậy, đề nghị cần xem xét lại, có thể trình QH ban hành Nghị quyết để xóa nợ cho các đối tượng này nếu hợp lý và cần thiết.
Ủy ban TCNS cũng cho biết đa số ý kiến nhất trí xóa nợ tiền nợ thuế, tiền phạt chậm nộp đối với các đối tượng như Tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, đề nghị không xóa nợ tiền phạt, tiền chậm nộp đối với các khoản thu từ đất, các trường hợp kinh doanh bất động sản, khai thác kinh doanh tài nguyên khoáng sản vì đây là những khoản tiền nợ liên quan đến tài nguyên, khoảng sản và đất đai là tài sản quốc gia.
Giảm thuế với ô tô có dung tích xi lanh dưới 2.000 cm3
Về thuế suất thuế TTĐB đối với ô tô, Ủy ban TCNS cơ bản nhất trí với phương án giảm thuế suất các dòng xe có dung tích xi lanh dưới 2.000 cm3 và tăng thuế suất dòng xe có dung tích xi lanh trên 2.000 cm3. Tuy nhiên, việc giảm thuế suất đối với xe ô tô điện 16 - 24 chỗ ngồi từ 10% xuống 0% là chưa hợp lý vì tất cả các dòng xe khác đều đang phải chịu thuế TTĐB. Ủy ban đề nghị chỉ nên điều chỉnh mức thuế suất giảm từ 10% xuống 5%. Có ý kiến trong Ủy ban TCNS nhất trí với việc nâng mức thuế suất cao hơn đối với dòng xe có dung tích xi lanh trên 2.000 cm3 (mức thuế từ 55 - 150%) nhưng chưa nhất trí phương án giảm thuế và phân loại quá chi tiết các dòng xe dưới 2.000 cm3 như dự luật.
Trường Sơn
Theo Thanhnien
Việt Nam đang già hoá dân số rất nhanh Chiều 15-10, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội phối hợp cùng Quỹ dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam tổ chức hội thảo: Đại biểu dân cử với chính sách, pháp luật về dân số và người cao tuổi. Thông tin tại hội nghị cho thấy, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa...