Lùng sục khắp rừng tìm… “thần dược”
Nhiều loại cây cỏ sau khi được đồn thổi là “thần dược” đã bị người ta ráo riết săn tìm về bán hoặc sử dụng. Núi rừng bị tàn phá tan hoang, trong khi ngành y tế chưa kết luận gì về khả năng trị bệnh của chúng.
Như đã đưa tin, vì uống rượu ngâm “thần dược” là rễ cây mật nhân được cho là chữa chứng yếu sinh lý, đau nhức chân tay…, một người đàn ông ở huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng đã tử vong, một người khác đang trong tình trạng nguy kịch. Việc người dân nghe theo lời truyền tụng chẳng rõ thực hư về khả năng chữa bệnh thần kỳ của một số loài cây cỏ rồi đổ xô săn lùng về bán hoặc sử dụng đã diễn ra lâu nay ở nhiều nơi.
“Cây bá bệnh” lên hương
Không chỉ xáo tam phân một thời rộ lên ở Khánh Hòa, nhiều loại “thần dược” khác như cây kim cương, rễ mật nhân, cà gai dây leo, chạc quẹt… cũng được nhiều người ráo riết săn tìm. Ở một số vùng quê Tây Nguyên, mật nhân được xem là “cây bá bệnh” và nhiều người đã đổ xô vào rừng núi lùng kiếm.
Chúng tôi theo chân gần 10 người vào khu rừng ở xã Đắk P’lao, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông tìm cây mật nhân. Anh Nguyễn Đức Tuyên, một người đi đào mật nhân, cho biết từ giữa năm 2012 đến nay, người dân địa phương truyền tai nhau rằng cây này có thể chữa được bách bệnh rồi rủ nhau vào rừng tìm.
“Nghe đâu nó chữa được nhiều bệnh hiểm nghèo nên tôi cũng đi tìm về ngâm rượu để dùng. Mấy tháng trước, nhiều người ở ngoài Bắc và TP HCM đến đây tìm mua cây mật nhân nên người trong xã chia thành từng nhóm vào những cánh rừng giáp ranh tỉnh Đắk Lắk và Lâm Đồng đào về bán” – Tuyên cho biết. Theo anh, mỗi ngày, một người đào được khoảng 10-20 kg rễ mật nhân tươi.
Tại tỉnh Gia Lai và Kon Tum, rất nhiều thương lái từ phía Bắc vào hỏi mua cây mật nhân. Có cầu ắt có cung, nhiều người dân đã bỏ bê công việc vào rừng tìm loại cây này về bán. Giá một ký mật nhân tươi ngày thường chỉ 50.000-80.000 đồng nhưng có lúc vọt lên đến vài trăm ngàn đồng.
Ở các cánh rừng miền Trung, người ta cũng ồ ạt săn tìm “cây bá bệnh”. Núi Hồng nằm giữa thị xã Hồng Lĩnh và hai huyện Nghi Xuân, Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh bị băm nát bởi hàng trăm người kéo đến đào tìm cây mật nhân. Người ta đi từng đoàn, mang theo dao, cuốc, thuổng và các dụng cụ đào bới khác. Giá thu mua rễ mật nhân có lúc tăng lên trên 300.000 đồng/kg.
“Trước đây, không cần phải vào sâu trong rừng, mỗi ngày chúng tôi cũng kiếm được 5-7 kg nhưng từ khi mật nhân được thu mua giá cao, quá nhiều người săn lùng nên chúng ngày càng hiếm, phải luồn sâu trong rừng núi may ra mới có” – anh Vũ, một người chuyên tìm mật nhân ở thị xã Hồng Lĩnh, tiếc rẻ.
Video đang HOT
Người dân xã Đắk P’lao, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông đào tìm “cây bá bệnh” mật nhân. Ảnh: Cao Nguyên
Sốt cây kim cương
Dù Tổng cục Lâm nghiệp đã chỉ đạo các tỉnh Tây Nguyên tăng cường kiểm tra, giám sát và ngăn chặn người dân khai thác cây kim cương nhưng việc thương lái tới tận nhà thu mua với giá cao nên người dân các huyện Tu Mơ Rông, Kon Plông (tỉnh Kon Tum) và K’Bang (tỉnh Gia Lai) vẫn kéo vào rừng tìm kiếm.
Tờ mờ sáng, khi sương núi còn bao trùm, một số người dân xã Ngọc Lây, huyện Tu Mơ Rông đã lên đường vào núi Ngọc Linh để tìm cây kim cương. Sau hơn 3 giờ vượt rừng, lội suối, đoàn người đã đến được lưng chừng núi Ngọc Linh, nơi còn sót lại rất ít cây kim cương. Uống vội ngụm nước, nhóm người chia nhau ra từng tốp nhỏ, lùng sục khắp các cánh rừng.
Núi Ngọc Linh ẩm ướt, muỗi vắt nhiều vô kể, vậy nhưng anh A Phong, một người trong nhóm tìm cây kim cương, không bận tâm. Tay cầm dao phát cây, mắt Phong luôn dán vào những thảm lá mục sục tìm. Sau gần một ngày lục lọi khắp các khu rừng, Phong tìm được gần 40 cây kim cương. Anh cho biết trước đây, cây kim cương mọc rất nhiều tại khu rừng này nhưng chẳng ai mua. Khi giá cây kim cương tươi tăng từ 500.000 đồng lên đến cả 1 triệu đồng/kg, nhiều người đã bỏ bê công việc lên rừng tìm về bán dù chẳng biết công dụng là gì.
Cơn sốt cây kim cương cũng đã len lỏi tới các xã vùng sâu của huyện Kon Plông và xã Kông Lơng Khơng, huyện K’Bang. Dù được chính quyền địa phương nhắc nhở nhưng sức hấp dẫn của tiền “tươi” đã khiến người dân bỏ hết công việc để vào rừng tìm cây kim cương. Bà Trần Thị Thúc, ở xã Kông Lơng, so sánh: “Làm nông đến vụ thu hoạch mới có đồng ra đồng vào, còn vào rừng tìm cây kim cương về bán là có tiền ngay, ai mà không thích?”.
Theo chị Diễm, người chuyên thu mua “thần dược” ở huyện Kon Plong, giá cây kim cương mọc trên đất khoảng 1-1,2 triệu đồng/kg, còn loại mọc trên đá chỉ 300.000 đồng. “Lúc cao điểm, trung bình mỗi ngày, tôi thu mua cả vài chục ký. Mình gom bao nhiêu cũng được các thương lái Trung Quốc thu mua hết” – chị Diễm khoe.
Rừng núi tan hoang Tại các huyện miền núi ở Hà Tĩnh như Hương Sơn, Vũ Quang, Hương Khê, người ta còn săn lùng cây chạc quẹt bán cho thương lái Trung Quốc. Ông Trần Văn Nhu, một người chuyên tìm chạc quẹt, cho biết: “Trước đây, khi có người đến hỏi mua để đem sang Trung Quốc, chúng tôi chỉ biết đó là một loài thảo dược chứ không rõ công dụng. Thấy họ mua với giá cao, bảo là “thần dược”…, dễ kiếm tiền nên người dân đã ồ ạt vào rừng tìm chặt”. Trong khi đó, ở Phú Yên, giá rễ cây cam lồ phơi khô có lúc lên tới 1 triệu đồng, rễ tươi 500.000 đồng/kg. Núi Hòn Bù ở xã An Hiệp, huyện Tuy An đã bị băm nát để tìm rễ cây cam lồ. Trước đó, đầu năm 2013, một người chuyên săn lùng cây xáo tam phân đã phát hiện tại khu rừng keo lá tràm ở núi Hòn Bù có nhiều cây khá giống. Thông tin lan nhanh, hàng chục người liền đổ xô đến đây tìm “thần dược”. “Giờ hết rồi, người nào giỏi lắm mỗi ngày cũng chỉ kiếm được khoảng vài lạng rễ mà thôi” – bà Nguyễn Thị Hậu, một người ở xã An Hiệp, cho biết. Không chỉ Hòn Bù, nhiều cánh rừng thuộc các xã An Lĩnh, An Nghiệp, An Xuân ở huyện Tuy An cũng đã tan hoang vì những người săn lùng cây cam lồ. Lúc cao điểm, ở đây mỗi ngày có đến hàng trăm người từ Khánh Hòa, Bình Định đến đào bới. Núi Gò Đá ở xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa cũng là nạn nhân của những người tìm kiếm cam lồ…
Theo Nhóm PV (Người Lao Động)
Đổ xô đi săn "thần dược" cà gai leo
Vốn là một loại cây hoang dại mọc khắp vườn nhà, núi đồi, cây cà gai leo (còn gọi là cà quánh) theo tin đồn là "thần dược" bỗng chốc lên giá theo tiếng hô của thương lái. Cả xã bỏ ruộng vườn nhà cửa đi săn lùng, tận diệt cà gai leo.
Làng vắng
Thời điểm này, cả thôn Tú Mỹ (xã Bình Tú, Thăng Bình, Quảng Nam) đóng cửa lên núi đi tìm "thần dược" cà gai leo. Chị Nguyễn Thị Nhàn, vợ trưởng thôn Nguyễn Văn Thân, hồ hởi gọi chúng tôi vào nhà, lôi bao tải rễ cà gai leo, khoe: Chị còn chừng này, trong kho còn chừng hai tạ thân và rễ nữa. Đang chờ anh đi chuyến này về rồi bán luôn thể.
Anh Thân trưởng thôn đang cùng một nhóm người lên tận Quế Sơn để kiếm cây cà gai leo, chiều tối mới về. Phải lên Quế Sơn bởi cả huyện Thăng Bình hầu như đã bị vét hết cách đây mấy tháng. Một ngôi nhà hiếm hoi nữa còn mở cửa, đó là nhà chị Nguyễn Thị Sen.
Chị Sen đang phơi cà gai leo khô ở sân, nói: Bữa nay đau tay không đi được, chồng và hai con lên núi từ sớm rồi. Kiếm thêm vài chục cân nữa, gộp vào chỗ này bán luôn. Mấy ngày trước, chị Sen bị gai của loại cây này đâm xước tay, bị nhiễm trùng.
Chị Nhàn cho biết, phong trào tìm cây cà gai leo rộ lên khoảng 2 tháng trở lại đây, lúc đầu thương lái mua 8 ngàn đồng/kg, sau đó lên 15 ngàn, rồi 17, cao điểm có khi 30 ngàn đồng/kg thân khô. Còn rễ cây luôn ở mức 50 ngàn đồng/kg. Nếu gặp mối, làm chăm chỉ mỗi ngày cũng kiếm được 4 - 5 trăm ngàn đồng. Bây giờ cả làng Tú Mỹ đua nhau đi kiếm cây. Ai thiết tha đến lúa má, nuôi heo nữa.
Cà gai leo khô dồn đống ở nhà vợ chồng anh Trương Văn
Hiện các vùng ở Thăng Bình, Tam Kỳ, Duy Xuyên... loại cây "thần dược" này đã hết nên nhiều người phải lên tận các vùng đồi núi của huyện Quế Sơn, Tiên Phước, thậm chí vào tận Quảng Ngãi hay ra vùng núi Đà Nẵng để săn lùng.
Lúc đầu, dân Thăng Bình lên các xã miền núi kiếm cây, nhiều chủ rẫy hồ hởi dẫn vào chỉ rừng cà gai leo vì có người đi dọn dẹp không công. Sau này, tìm hiểu ra, những người này cũng bỏ luôn rẫy keo tràm đi tìm cây cà gai leo.
Ông Nguyễn Văn Tuyến - Phó thôn Tú Mỹ cũng vừa đi lùng cà gai leo về, nói: "Thôn có 70 hộ thì hết 60 hộ đi tìm cây rồi. Người ta bắt đầu tìm từ đầu năm, nhưng hai tháng nay cao điểm. Có người thu được mấy chục triệu, như ông Ba Cư, hộ ông Nguyễn Thể, Trương Văn, Phạm Văn Ngân...".
Theo lời ông Tuyến, ông Ba Cư được mệnh danh là "trùm cà gai leo" vì từ 4 tháng trở lại đây ông Cư đã chặt về bán được khoảng hơn 3 tấn cây khô, bán được gần 50 triệu!
Một nhánh cây cà gai leo sót lại sau vườn nhà chị Nguyễn Thị Nhàn
Ai mua "thần dược"?
Cách đây 2 tháng, giá cà gai leo lên gần 30 ngàn đồng/kg. Một số người dân bản địa thấy dễ kiếm tiền nên tìm cách không cho thương lái nơi khác đến gom hàng mà trực tiếp đến từng nhà dân thu mua, sau đó thuê xe chở vào Tam Kỳ bán lại cho các đầu mối để kiếm lời từ 2-3 nghìn đồng/kg.
Thôn Tú Mỹ có hai hộ đứng ra thu mua là anh Trương Văn và chị Thúy. Nhà anh Văn còn chứa khoảng 5 tấn khô đang chờ thương lái về nhập. Nhưng vợ chồng anh như đang ngồi trên đống lửa, tiền vốn đi vay mượn gom hàng, mấy chuyến trung gian thương lái chưa trả, nay hàng lại dồn ứ.
Theo ông Nguyễn Văn Hai, Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam: Cà gai leo có tên trong danh mục cây thuốc cổ truyền. Nhưng về dược liệu thì không có tên trong danh mục được quản lý của Bộ Y tế nên Sở không quản lý loại cây này.
Còn theo GS - TS Nguyễn Văn Mùi, nguyên PGĐ Bệnh viện 103, người từng nghiên cứu về cây cà gai leo, thì cây thuốc này từng được một số nhà khoa học dược Việt Nam nghiên cứu.
Những tác dụng trên bệnh viêm gan vi-rút B, xơ gan, men gan cao, giải rượu đã được khẳng định qua kinh nghiệm dân gian cũng như qua một số công trình nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, chữa được ung thư gan thì chưa nghe nói đến.
Thương lái mua cây gì, cả làng xã ùn ùn tận diệt cây đó, câu chuyện về con đỉa, móng trâu, lá điều... vẫn còn nóng hổi. Riêng người Quảng Nam, bài học cây mật nhân vẫn nhãn tiền. Khi thương lái lặn mất tăm, có những người tồn hàng tấn rễ cây mật nhân, đốt làm củi.
Chị Ngọc Ý, vợ anh Trương Văn méo xệch vì mấy chuyến giao hàng chưa thu được tiền. "Lúc đầu thấy ngon ăn, mua 17 ngàn/kg, sấy khô, đóng bì bán cho một người tên Bình ở Tam Kỳ, giá 19-20 ngàn/kg. Người này là trung gian gom hàng cho mấy thương lái người Bắc, giá 22 ngàn/kg. Họ nói với nhau, đại loại hàng này xuất qua Trung Quốc hay gì đó, tôi cũng không rõ".
Theo Nam Cường (Tiền Phong)
Đổ xô thu hái cây cà gai leo chữa bệnh "ung thư gan" Những ngày gần đây, người dân các xã, phường vùng đông TP Tam Kỳ (Quảng Nam) đổ xô đi săn lùng khắp nơi tìm nhổ cây cà gai leo để bán cho các thương lái từ phía Bắc vào thu mua để chữa bệnh "ung thư gan". Với giá 5.000 đồng/kg tươi, những ngày qua người dân đã đổ xô đi tìm để...