Lucy Letby đã sát hại các trẻ sơ sinh như thế nào?

Ngày 21/8/2023 tòa án đã kết án nữ y tá Lucy Letby tù chung thân không ân xá. Phán quyết đã chấm dứt vụ án hình sự khủng khiếp nhất nước Anh thời hiện tại.

Đó là vụ án về việc những đứa trẻ sơ sinh sinh non bị sát hại bởi bàn tay tàn độc của chính nữ y tá có trách nhiệm chăm sóc chúng.

Tại tòa án, tất cả những người có mặt bao gồm các luật sư, công tố viên, nhà báo và các bậc cha mẹ có con đã bị giết hại hoặc bị cố ý sát hại. Người duy nhất vắng mặt chính là Lucy Letby, 33 tuổi, cựu y tá làm việc tại khoa sơ sinh của Bệnh viện Bá tước Chester. Vào ngày bản án được tuyên, cô ta đã từ chối ra hầu tòa. “Không chỉ là một kẻ sát nhân, mà còn là một kẻ hèn nhát” – cha mẹ các nạn nhân cùng Bộ trưởng Tư pháp Anh Alex Chalk và Thủ tướng Rishi Sunak cùng nhắc lại trong ngày hôm đó.

Vào nghề

Lucy Letby là con duy nhất của một nhà tài chính và nữ kế toán ở thị trấn nhỏ Hereford. Từ nhỏ thị đã muốn trở thành y tá chăm sóc trẻ sơ sinh. Thị trở thành người đầu tiên trong gia đình được học đại học, theo học ngành y tá và tốt nghiệp Đại học Chester. Trong thời gian học, Lucy đã thực tập ở Liverpool và Chester.

Lucy Letby khi bị bắt.

Trách nhiệm của Lucy là việc chăm sóc những đứa trẻ sinh non hoặc có vấn đề về sức khỏe. Lucy từng nhiều lần xuất hiện trên các trang báo địa phương, tham gia chiến dịch gây quỹ xây dựng một trung tâm sơ sinh mới, thậm chí vào năm 2013 còn được phỏng vấn. Lucy cho biết mình thích nhìn thấy bọn trẻ “tiến bộ” và thích “hỗ trợ gia đình chúng”. Lucy được đồng nghiệp và sếp quý mến.

Đã xảy ra những sự cố bi thảm, nhưng rất hiếm. Năm 2014 chỉ có 3 em bé bị chết tại đây. Đó là lý do 3 trường hợp trẻ sơ sinh tử vong trong vòng hai tuần vào tháng 6/2015 đã thu hút sự chú ý của Trưởng khoa tư vấn, bác sĩ Stephen Brery. Ông đã yêu cầu ban quản lý phòng khám tổ chức một cuộc họp. Giám đốc điều dưỡng Alison KeLucy Letby, người trực tiếp giám sát Lucy cũng có mặt. Bác sĩ Brery đã độc lập nghiên cứu các trường hợp và lưu ý rằng điểm chung là chúng xảy ra trong ca làm việc của Letby. Nhưng cuối cùng, bệnh viện quy những cái chết đó là do “điều trị sai cách” thay vì phân loại các trường hợp là “sự cố nghiêm trọng liên quan đến những cái chết bất ngờ”. Lẽ ra khi đó họ phải nhờ đến cảnh sát. Còn yếu tố Letby được coi là sự trùng hợp ngẫu nhiên. “Không, đó không thể là Lucy được” – chính bác sĩ Brery cũng nói như vậy trong cuộc họp.

Nghi vấn

Sau đó đã có thêm những cái chết khác. Vào ngày 4/8/2015 một bé trai đột ngột qua đời. Người anh song sinh của bé cũng suýt chết vào ngày hôm sau do có quá nhiều đường trong máu. Vào tháng 10 cùng năm, một bé gái sinh non tử vong. Một lần nữa, người duy nhất đưa ra cảnh báo trong bệnh viện vẫn là bác sĩ Brery. Ông đã gửi một lá thư cho Trưởng khoa sơ sinh của bệnh viện Eireann Powell, nhưng bà trả lời rằng “nguyên nhân cái chết của những đứa trẻ đều khác nhau”, còn Lucy Letby luôn trực các ca đó là sự trùng hợp không may mắn.

Vào tháng 2/2016, một chuyên gia tư vấn khác, bác sĩ Ravi Jayaram nhận thấy Lucy đứng bên một đứa trẻ và bình thản nhìn cậu bé đang bị ngạt thở. Lẽ ra đó là lý do để điều tra. Các chuyên gia tư vấn đã yêu cầu một cuộc họp khẩn với ban quản lý và nó chỉ được tiến hành sau đó ba tháng. Trong thời gian này đã có thêm hai em bé suýt chết ngạt và đương nhiên vẫn là trong thời gian Lucy Letby đang làm nhiệm vụ. Song mọi lời buộc tội đều bị bác bỏ, Lucy tiếp tục làm việc và yêu cầu những người tố cáo phải xin lỗi.

Nữ y tá “sát thủ” Lucy Letby.

Vào ngày 24/6 có 2 trong số 3 đứa trẻ qua đời. Tiến sĩ Brery đã yêu cầu để Letby rời khỏi công việc song bị khước từ, mặc dù có 6 chuyên gia tư vấn nhi khoa đã ủng hộ ông. Ngày hôm sau Lucy quay lại làm việc, chỉ một tiếng rưỡi sau một đứa trẻ lên cơn đau tim do thiếu oxy. Và hôm đó đã trở thành ca làm việc cuối cùng của Lucy Letby tại khoa này.

Ban lãnh đạo bệnh viện đã phải cần đến hơn một năm và sau 7 cái chết của những trẻ sơ sinh để nhận diện người có liên quan đến tất cả các trường hợp này. Tuy nhiên, Lucy Letby không bị sa thải mà chỉ bị chuyển sang một vị trí khác, nơi cô ta có cơ hội giao tiếp với những người được cho là đang điều tra hoạt động của cô ta tại bệnh viện. Và kể từ đó, những ca tử vong và co giật bất ngờ ở trẻ sơ sinh đã chấm dứt. Mọi người đều thấy rõ sự liên quan của Lucy với các tình huống trên.

Vào cuộc điều tra

Một trong số các chuyên gia tư vấn của bệnh viện đã viết trong email gửi ban quản lý vào ngày 29/6/2016 với đề nghị báo cho cảnh sát để điều tra vụ việc. Đáp lại, các nhân viên được lệnh chấm dứt mọi trao đổi thư từ về chủ đề này và vài ngày sau, tại cuộc họp với ban lãnh đạo, người đứng đầu bộ phận pháp lý của bệnh viện đảm bảo rằng mọi biện pháp cần thiết đang được thực hiện. Ông nói rằng, việc đưa cảnh sát đến sẽ biến khu sơ sinh thành hiện trường vụ án và sẽ là thảm họa đối với chính bệnh viện.

Cuối cùng, ban quản lý quyết định thực hiện một cuộc điều tra độc lập do Trường cao đẳng Nhi khoa và Sức khỏe trẻ em Hoàng gia ủy quyền. Đồng thời, bệnh viện thu hẹp quy mô khoa sơ sinh và không tiếp nhận trẻ bị sinh non trước 32 tuần. Trước đó, bệnh viện sẵn sàng tiếp nhận sản phụ sinh non cả ở tuần thứ 24. Giờ đây, những bệnh nhân như vậy được gửi đến các bệnh viện khác ở phía tây bắc nước Anh.

Cuốn nhật ký của Lucy Letby và những ghi chép về các vụ giết người.

Một bản báo cáo được công bố vào cuối mùa thu, chỉ khuyên nên kiểm tra kỹ lưỡng số người chết, trong đó tên của Lucy Letby không hề được nhắc đến. Có lẽ đây sẽ là cái kết cho câu chuyện khủng khiếp về nữ y tá giết người nếu cô ta không bị điều tra và trừng phạt. Nhưng, Lucy Letby không hiểu rằng mình đã vô tình tạo cớ cho việc mở đầu cuộc điều tra của cảnh sát bằng cách nộp đơn khiếu nại về việc mình bị điều chuyển từ nhiệm vụ về lâm sàng sang bộ phận nguy cơ và rủi ro. Và đến tháng 1/2017 việc khiếu nại này đã được giải quyết.

Một lần nữa những người đã cáo buộc Lucy bị yêu cầu phải xin lỗi. Họ từ chối và dọa sẽ báo cảnh sát nếu bệnh viện không tự làm điều này. Ban lãnh đạo bệnh viện đã phải xuống nước. Vào tháng 7/2017, đúng hai ngày trước khi Lucy Letby phải trở lại công việc tại khoa sơ sinh, cảnh sát đã tuyên bố về việc bắt đầu cuộc điều tra hình sự mang tên “Chiến dịch Chim ruồi”.

Tội ác được phơi bày

Bác sĩ Brery đã tích cực hỗ trợ cảnh sát. Và chính ông là người đã phát hiện ra bằng chứng đầu tiên có thể giúp bắt giữ Lucy. Manh mối là xét nghiệm máu của một trong những nạn nhân của Lucy (một trong hai trẻ sinh đôi mà cô ta đã cố giết vào tháng 8/2015 và cuối cùng vẫn sống sót). Bác sĩ Brery lưu ý rằng lượng đường trong máu là hậu quả của việc sử dụng insulin. Điều này có nghĩa đó là một nỗ lực giết người.

Cha mẹ của Lucy Letby đến phiên tòa.

Cuộc điều tra vụ Letby kéo dài trong hai năm. Cô ta bị bắt giam vào tháng 7/2018 và tháng 6/2019, nhưng lần nào cũng được tại ngoại. Có hơn 70 người đã tham gia chiến dịch trên, nghiên cứu 32 nghìn tài liệu và phỏng vấn khoảng 2 nghìn người. Vào ngày 10/11/2020 Lucy Letby bị bắt lần thứ ba. Cô ta bị buộc tội trong 7 vụ giết người và 15 vụ cố ý giết người. Tên của các trẻ sơ sinh là nạn nhân không được tiết lộ mà ghi theo bảng chữ cái. Tổng cộng có 17 đứa trẻ, một số trong đó đã bị Letby cố gắng nhiều lần để giết hại. Tội lỗi của cô ta là hiển nhiên. Và trong số tất cả những nhân viên trực tại những thời điểm khác nhau khi những đứa trẻ qua đời hoặc bị nguy cấp thì Lucy Letby là người duy nhất có mặt tại nơi làm việc trong mọi trường hợp đó, không sót lần nào. Letby đã tiêm insulin cho những trẻ sơ sinh khiến lượng đường trong máu của chúng xuống thấp nghiêm trọng và dẫn đến tử vong. Cô ta còn cố tình cho chúng ăn quá nhiều.

Lucy Letby chưa bao giờ thú nhận tội ác của mình trước tòa. Khi khám xét căn hộ của Lucy, cảnh sát tìm thấy những mảnh giấy có ghi chú của cô ta: “Tôi không đáng được sống”, “Tôi cố ý giết người vì tôi không đủ tốt để chăm sóc chúng”, “Tôi là một kẻ xấu xa khủng khiếp. Tôi là con quái vật đã làm điều này”…

Tòa án đã tuyên Lucy Letby phạm tội trong 7 vụ giết người và 7 vụ cố ý giết người. Ngoài ra, Letby được cho là không phạm tội trong 2 vụ cố ý giết người khác. Có 6 tội danh cố ý sát hại trẻ sơ sinh thì bồi thẩm đoàn không thể đưa ra phán quyết.

Cho đến khi kết thúc cuộc điều tra, nhiều người đã không thể tin rằng người phụ nữ thân thiện và có vẻ ngoài điềm tĩnh lại trở thành một kẻ giết người máu lạnh. Tuy nhiên, như tiến sĩ tâm lý Marissa Harrison lưu ý, Lucy là người hoàn hảo cho vai trò này: “Sau khi phân tích các vụ án ở Mỹ, chúng tôi phát hiện ra rằng gần 40% nữ sát nhân hàng loạt là y tá, trợ lý điều dưỡng hoặc là các nhân viên chăm sóc sức khỏe. Phân tích cũng cho thấy nữ sát nhân hàng loạt điển hình có thể là người da trắng, có thể là người theo đạo Thiên chúa, có ngoại hình trung bình hoặc hấp dẫn và ở độ tuổi 20-30 khi bắt đầu tội ác. Rất có thể, cô ta là một nhân viên y tế chăm sóc những người yếu thế” – tiến sĩ Harrison viết.

Bản án đã chấm dứt vụ án của Lucy Letby và làm xáo trộn ban quản lý bệnh viện. Giám đốc điều hành bệnh viện Tony Chambers, người từng nhiệt tình bảo vệ Letby đã từ nhiệm vào năm 2018. Bác sĩ trưởng bệnh viện, Ian Harvey đã nghỉ hưu và lập tức sang Pháp. Trưởng khoa điều dưỡng Elison Kelly khoa sơ sinh của bệnh viện Bá tước Chester đã chuyển sang Tổ chức chăm sóc bệnh nhân tại Rochdale với vai trò tương tự. Vào ngày 18/8, Bộ Y tế vương quốc Anh thông báo về việc bắt đầu cuộc điều tra đối với các cựu Giám đốc bệnh viện Bá tước Chester “để đảm bảo rút ra những bài học đúng đắn từ câu chuyện này và đưa ra câu trả lời cho cha mẹ và gia đình các nạn nhân” – và đây là việc cần thiết.