Luật an ninh Hong Kong vừa áp dụng có gì đặc biệt?
Trung Quốc vừa công bố chi tiết Luật an ninh Hong Kong, chính thức có hiệu lực vào 23 giờ (tức 22 giờ Việt Nam) ngày 30/6.
Hôm 30/6, Trung Quốc chính thức thông qua và áp dụng Luật an ninh Hong Kong, tạo tiền đề cho những thay đổi căn bản nhất đối với đặc khu kinh tế này, kể từ khi được Anh trao lại cho Trung Quốc 23 năm trước (năm 1997).
Đạo luật An ninh Hong Kong gồm 6 chương, 66 điều, quy định về trách nhiệm của những tổ chức làm nhiệm vụ duy trì an ninh quốc gia tại Hong Kong. Đồng thời xác định 4 tội danh xâm phạm an ninh quốc gia, hoạt động ly khai, lật đổ nhà nước, hoạt động khủng bố và thông đồng với lực lượng nước ngoài.
C ảnh sát chống bạo động tuần tra tại trung tâm mua sắm sau khi Trung Quốc thông qua luật an ninh Hong Kong hôm 30/6. (Ảnh: Reuters)
Theo Reuters, chi tiết Luật an ninh Hong Kong có nhiều điểm đặc biệt. Đầu tiên, luật quy định tội phạm ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với các lực lượng nước ngoài bị phạt tù tối đa là chung thân. Các công ty hoặc nhóm vi phạm Luật an ninh sẽ bị phạt và có thể bị đình chỉ hoạt động.
Bên cạnh đó, việc làm hư hại một số phương tiện giao thông và thiết bị được coi là “hành động khủng bố”. Cơ quan chức năng có thể theo dõi và giám sát điện thoại những người bị nghi ngờ là gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia. Và luật này áp dụng cho cả người thường trú và cư dân không thường trú tại Hong Kong.
Luật đồng thời quy định, hoạt động của một cơ quan an ninh quốc gia mới và nhân viên của cơ quan này tại Hong Kong sẽ không thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương.
Ngoài ra, việc quản lý các tổ chức phi chính phủ và cơ quan thông tấn báo chí nước ngoài ở Hong Kong sẽ được tăng cường. Và bất kỳ ai bị kết án vi phạm Luật an ninh sẽ không được tham gia bất kỳ cuộc bầu cử của Hong Kong.
Bắc Kinh cho rằng việc ban bố Luật an ninh cho Hong Kong là cần thiết. Đặc biệt là sau khi các cuộc biểu tình chống chính phủ và chống Bắc Kinh làm rung chuyển thành phố kể từ tháng 6 năm ngoái, khiến nơi đây rơi vào tình trạng khủng hoảng lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Người biểu tình phẫn nộ trước động thái của Bắc Kinh mà họ cho là đang ngày càng kiểm soát chặt Hong Kong.
Hôm 30/6, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký sắc lệnh ban hành luật an ninh Hong Kong, sau khi được Ủy ban thường vụ của Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc (NPC) nước này thông qua cùng ngày.
Việc chính quyền trung ương Trung Quốc thông qua Luật an ninh được lãnh đạo Hong Kong ủng hộ nhưng đã gặp phải làn sóng phản đối ở thành phố này. Một số cư dân lo ngại quyền lợi của họ có thể bị xâm phạm.
Mỹ nhiều lần tuyên bố sẽ áp dụng các biện pháp cứng rắn nếu Trung Quốc thông qua bộ Luật này, như việc dỡ bỏ quy chế ưu đãi đối với Hong Kong.
Mới đây, Thượng viện Mỹ đã thông qua “Đạo luật tự chủ Hong Kong”, nhằm áp đặt các biện pháp trừng phạt bắt buộc đối với các cá nhân và công ty ủng hộ Trung Quốc hạn chế quyền tự chủ của đặc khu này.
Lính Trung Quốc đồn trú ở Hong Kong diễn tập bắn tỉa
Truyền thông quân đội Trung Quốc công bố video lính bắn tỉa thuộc lực lượng đồn trú tại Hong Kong diễn tập, trước khi luật an ninh được thông qua.
Video dài hai phút được PLA Daily, cơ quan ngôn luận Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) Trung Quốc, đăng hôm 28/6 trên mạng xã hội Weibo, quay cảnh lính bắn tỉa thuộc lực lượng đồn trú ở Hong Kong diễn tập "gần đây" tại một địa điểm không được tiết lộ.
Các binh sĩ PLA tập bắn mục tiêu cố định và di chuyển với các loại súng trường bắn tỉa khác nhau. Xạ thủ còn khai hỏa trên các bề mặt cố định hoặc di chuyển, như tấm ván được treo trên dây thừng. Một sĩ quan chỉ huy cho biết buổi tập nhằm chuẩn bị cho tình huống "thực chiến" của các xạ thủ.
Video được đăng hai ngày trước khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc thông qua luật an ninh Hong Kong. Đạo luật được Chủ tịch Tập Cận Bình ký phê chuẩn hôm nay, có hiệu lực từ 1/7, cấm các hành vi ly khai, lật đổ, khủng bố và cấu kết với các thế lực nước ngoài hoặc bên ngoài để đe dọa an ninh quốc gia. Người vi phạm luật có thể lĩnh án tối đa là tù chung thân.
Lính bắn tỉa thuộc lực lượng đồn trú tại Hong Kong của quân đội Trung Quốc diễn tập. Video: PLA Daily.
Antony Wong Dong, chuyên gia quân sự tại đặc khu hành chính Macau, nhận định thời điểm công bố video đã được tính toán và là "lời cảnh báo rõ ràng với những người ly khai" ở Hong Kong lẫn Đài Loan.
"Đây cũng có thể là dấu hiệu PLA đang thay đổi chiến thuật. Hong Kong là khu vực đông dân. Việc sử dụng đội đặc nhiệm hoặc lính bắn tỉa có hiệu quả hơn triển khai cả một tiểu đoàn, đặc biệt trong cuộc đột kích tiêu diệt mục tiêu hoặc đánh phủ đầu", Wong Dong nói.
Wong cho rằng rất khó có khả năng lực lượng đồn trú tại Hong Kong được điều động, song PLA tin rằng cần chuẩn bị cho tình huống xấu nhất. Wong nói giới chức Hong Kong gần đây đã cảnh báo về gia tăng khủng bố tại thành phố.
Thư ký phụ trách an ninh Hong Kong John Lee Ka-chiu hồi đầu tháng 6 nói ít nhất 7 nhóm cực đoan bị nghi liên quan đến chất nổ và vũ khí có thể bị truy tố theo luật chống khủng bố của đặc khu. Cảnh sát Hong Kong cho biết đặc khu ghi nhận 18 vụ án liên quan đến chất nổ và vũ khí trong năm 2019, trong đó 76 người bị bắt.
Cảnh sát Hong Kong hồi tháng 3 đột kích 22 địa điểm và bắt 17 người, tịch thu 2,6 tấn chất nổ được cho liên quan đến âm mưu đánh bom ba công trình công cộng, trong đó có nhà ga La Hồ ở quận Bắc, khu Tân Giới và trạm kiểm soát nhập cảnh Vịnh Thâm Quyến.
Hui Ching, chuyên gia Trung Quốc thuộc Viện Trí Minh Hong Kong, thì cho rằng không nên "suy diễn quá mức" về video quay lính bắn tỉa thuộc lực lượng đồn trú Hong Kong của quân đội Trung Quốc diễn tập.
"Thông điệp trong video có thể là PLA muốn thể hiện khả năng huấn luyện các xạ thủ bắn tỉa tinh nhuệ và chế tạo súng trường bắn tỉa chất lượng. Trung Quốc đã tăng chi tiêu cho cải tổ quân đội trong thập kỷ qua", Hiu nói.
"Huấn luyện lính bắn tỉa cho tác chiến đô thị là rất cần thiết cho những thành phố lớn như Hong Kong. Dù lực lượng đồn trú tại Hong Kong của PLA không chịu trách nhiệm đảm bảo luật pháp và trật tự trong thành phố, họ vẫn phải chuẩn bị sẵn sàng hành động bất cứ khi nào", Hiu nhận định.
PLA triển khai lực lượng đồn trú tại Hong Kong sau khi đặc khu được Anh trao trả cho Trung Quốc vào năm 1997. Lực lượng này gồm khoảng 6.000 binh sĩ thuộc ba quân chủng hải lục không quân, do Chiến khu phía Nam của PLA quản lý.
Đài Loan cảnh báo người dân đến Hong Kong Đài Loan cảnh báo người dân hòn đảo về rủi ro khi đến Hong Kong, sau khi quốc hội Trung Quốc thông qua luật an ninh với đặc khu. Phát ngôn viên chính quyền Đài Loan Evian Ting hôm nay cho biết hòn đảo "lên án mạnh mẽ" luật an ninh mà Trung Quốc đại lục vừa ban hành với Hong Kong, cho...