Lửa Trung Đông vẫn cháy sau lệnh ngừng bắn

Thỏa thuận ngừng bắn Israel – Hezbollah chưa thể khiến Trung Đông lập tức hạ nhiệt, khi liên tiếp nhiều điểm nóng giao tranh xuất hiện.

Khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và lực lượng Hezbollah được các bên nhất trí, giới quan sát kỳ vọng bom đạn có thể tạm lắng xuống ở một mặt trận, và các nhà ngoại giao sẽ tập trung đạt được giải pháp hạ nhiệt tại Dải Gaza. Song chỉ một ngày sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, Israel đã tiến hành cuộc tập kích vào Li Băng.

Lệnh ngừng bắn mong manh

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 28.11 cảnh báo Tel Aviv sẽ có hoạt động quân sự dữ dội nếu Hezbollah vi phạm thỏa thuận ngừng bắn. Trước đó cùng ngày, quân đội Israel tuyên bố đã triển khai không quân tập kích cơ sở được Hezbollah giấu tên lửa tầm trung tại miền nam Li Băng, đánh dấu lần đầu tiên Tel Aviv tập kích Li Băng từ sau khi lệnh ngừng bắn với Hezbollah có hiệu lực từ hôm 27.11. Việc Israel và Hezbollah đổ lỗi bên còn lại vi phạm thỏa thuận đã làm nêu bật sự mong manh của lệnh ngừng bắn. Thủ tướng Netanyahu nói với Đài Channel 14 của Israel rằng thỏa thuận trên có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

Israel không kích dữ dội Gaza, oanh tạc Li Băng dù đã ngừng bắn

Tuy nhiên, cả Israel và Hezbollah hiện tại được cho là chưa muốn lập tức trở lại giao tranh toàn diện. Đài Al Jazeera dẫn lời GS Mohamad Elmasry, Viện Nghiên cứu sau đại học Doha (Qatar), nhận định lệnh ngừng bắn có thể được duy trì do cả Israel và Hezbollah đều có động lực mạnh mẽ để tạm dừng giao tranh. Ông Elmasry nói Israel là bên được lợi hơn khi giờ đây họ có thể dồn lực cho các đối thủ khác trong khu vực. Báo The New York Times đưa tin sau nhiều tháng chìm trong khói lửa, phần lớn lãnh thổ Li Băng và miền bắc Israel trải qua sự yên tĩnh trong ngày 28.11.

Phương tiện của quân đội Israel tập trung tại biên giới Israel – Li Băng ngày 29.11. ẢNH: REUTERS

Một số gia đình trở về nhà tại TP.Tyre ở miền nam Li Băng, tuy nhiên nhiều khu vực nơi đây bị tàn phá nặng nề và thiếu điện nước. Thị trưởng Tyre Hassan Dbouk nói rằng gần như không còn ngôi nhà nào nguyên vẹn. “Cư dân trở về vào ban ngày nhưng rồi rời đi trong đêm, khi toàn thành phố không có nước, và những khu vực bị tấn công nặng nề mất điện”, AFP dẫn lời ông Dbouk. Trong khi đó, những gia đình ở phía bắc Israel xen lẫn hy vọng và hoài nghi rằng liệu thỏa thuận sẽ kéo dài trong bao lâu và họ có thật sự an toàn trong thời gian ngừng bắn 60 ngày.

Giao tranh nhiều nơi

Thời điểm lệnh ngừng bắn tại Li Băng có hiệu lực, câu hỏi được nhiều người đặt ra là khi nào điều tương tự xuất hiện tại Gaza. Liên quan vấn đề này, ông Netanyahu nói rằng sẵn sàng chấp nhận ngừng bắn với lực lượng Hamas “lúc nào cũng được”, song nhấn mạnh không đồng ý kết thúc cuộc chiến và chỉ đồng ý khi Hamas đảm bảo thả con tin.

Israel tiến hành loạt không kích nhằm vào Gaza hôm 28.11, trong khi lực lượng trên bộ tiến sâu ở dải đất này. Đây được xem như động thái quân sự nhằm tăng thêm sức ép và tạo lợi thế trong trường hợp đàm phán với Hamas. Thủ tướng Netanyahu cho rằng tình hình tại Gaza đã thay đổi theo hướng có lợi cho Israel, khi vừa chia cắt được những mặt trận chống lại Tel Aviv, vừa có các chiến dịch tiêu diệt mục tiêu cấp cao của đối thủ, bao gồm việc hạ thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar hồi tháng 10. Tờ The Times of Israel hôm qua đưa tin Hamas có thể sẽ nhượng bộ một số điều khoản để đạt thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin với Israel.

Trong diễn biến khác tại Trung Đông, căng thẳng leo thang ở Syria, khi các nhóm phiến quân bất ngờ mở cuộc tấn công quy mô lớn vào những khu vực do quân đội Syria kiểm soát tại hai tỉnh Aleppo và Idlib ngày 27.11, nhằm chống lại hoạt động quân sự của lực lượng vũ trang Syria. Giao tranh nghiêm trọng nhất trong vài năm qua giữa quân đội Syria và phiến quân hơn 3 ngày qua đã khiến ít nhất 180 người thiệt mạng.

Lại nóng chuyện chương trình hạt nhân Iran

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 28.11 nói rằng Tel Aviv sẽ làm mọi cách để ngăn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, sau khi Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cảnh báo nước này có thể thay đổi học thuyết hạt nhân nếu phương Tây tăng cường các lệnh cấm vận, AFP đưa tin. Ông Araghchi nói Tehran hiện không có ý định vượt mức làm giàu uranium 60%. Tuy nhiên, ông nêu thêm đang có các cuộc tranh luận trong giới tinh hoa Iran về vấn đề lượng uranium làm giàu hiện nay là “không đủ trên thực tế”.

Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) coi 25 kg của uranium được làm giàu 90% có thể chế tạo vũ khí hạt nhân, ngoài ra sử dụng uranium tỷ lệ làm giàu thấp hơn với khối lượng lớn hơn cũng là phương án khả thi, theo trang The Conversation. Iran trong hôm qua đã có cuộc gặp với các quan chức châu Âu tại Thụy Sĩ để thảo luận về chương trình hạt nhân.