Lửa Trung Đông vẫn cháy sau lệnh ngừng bắ.n
Thỏa thuận ngừng bắ.n Israel – Hezbollah chưa thể khiến Trung Đông lập tức hạ nhiệt, khi liên tiếp nhiều điểm nóng giao tranh xuất hiện.
Khi thỏa thuận ngừng bắ.n giữa Israel và lực lượng Hezbollah được các bên nhất trí, giới quan sát kỳ vọng bom đạn có thể tạm lắng xuống ở một mặt trận, và các nhà ngoại giao sẽ tập trung đạt được giải pháp hạ nhiệt tại Dải Gaza. Song chỉ một ngày sau khi lệnh ngừng bắ.n có hiệu lực, Israel đã tiến hành cuộc tập kích vào Li Băng.
Lệnh ngừng bắ.n mong manh
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 28.11 cảnh báo Tel Aviv sẽ có hoạt động quân sự dữ dội nếu Hezbollah vi phạm thỏa thuận ngừng bắ.n. Trước đó cùng ngày, quân đội Israel tuyên bố đã triển khai không quân tập kích cơ sở được Hezbollah giấu tên lửa tầm trung tại miền nam Li Băng, đán.h dấu lần đầu tiên Tel Aviv tập kích Li Băng từ sau khi lệnh ngừng bắ.n với Hezbollah có hiệu lực từ hôm 27.11. Việc Israel và Hezbollah đổ lỗi bên còn lại vi phạm thỏa thuận đã làm nêu bật sự mong manh của lệnh ngừng bắ.n. Thủ tướng Netanyahu nói với Đài Channel 14 của Israel rằng thỏa thuận trên có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
Israel không kích dữ dội Gaza, oanh tạc Li Băng dù đã ngừng bắ.n
Tuy nhiên, cả Israel và Hezbollah hiện tại được cho là chưa muốn lập tức trở lại giao tranh toàn diện. Đài Al Jazeera dẫn lời GS Mohamad Elmasry, Viện Nghiên cứu sau đại học Doha (Qatar), nhận định lệnh ngừng bắ.n có thể được duy trì do cả Israel và Hezbollah đều có động lực mạnh mẽ để tạm dừng giao tranh. Ông Elmasry nói Israel là bên được lợi hơn khi giờ đây họ có thể dồn lực cho các đối thủ khác trong khu vực. Báo The New York Times đưa tin sau nhiều tháng chìm trong khói lửa, phần lớn lãnh thổ Li Băng và miền bắc Israel trải qua sự yên tĩnh trong ngày 28.11.
Phương tiện của quân đội Israel tập trung tại biên giới Israel – Li Băng ngày 29.11. ẢNH: REUTERS
Một số gia đình trở về nhà tại TP.Tyre ở miền nam Li Băng, tuy nhiên nhiều khu vực nơi đây bị tàn phá nặng nề và thiếu điện nước. Thị trưởng Tyre Hassan Dbouk nói rằng gần như không còn ngôi nhà nào nguyên vẹn. “Cư dân trở về vào ban ngày nhưng rồi rời đi trong đêm, khi toàn thành phố không có nước, và những khu vực bị tấ.n côn.g nặng nề mất điện”, AFP dẫn lời ông Dbouk. Trong khi đó, những gia đình ở phía bắc Israel xen lẫn hy vọng và hoài nghi rằng liệu thỏa thuận sẽ kéo dài trong bao lâu và họ có thật sự an toàn trong thời gian ngừng bắ.n 60 ngày.
Giao tranh nhiều nơi
Thời điểm lệnh ngừng bắ.n tại Li Băng có hiệu lực, câu hỏi được nhiều người đặt ra là khi nào điều tương tự xuất hiện tại Gaza. Liên quan vấn đề này, ông Netanyahu nói rằng sẵn sàng chấp nhận ngừng bắ.n với lực lượng Hamas “lúc nào cũng được”, song nhấn mạnh không đồng ý kết thúc cuộc chiến và chỉ đồng ý khi Hamas đảm bảo thả con tin.
Israel tiến hành loạt không kích nhằm vào Gaza hôm 28.11, trong khi lực lượng trên bộ tiến sâu ở dải đất này. Đây được xem như động thái quân sự nhằm tăng thêm sức ép và tạo lợi thế trong trường hợp đàm phán với Hamas. Thủ tướng Netanyahu cho rằng tình hình tại Gaza đã thay đổi theo hướng có lợi cho Israel, khi vừa chia cắt được những mặt trận chống lại Tel Aviv, vừa có các chiến dịch tiê.u diệ.t mục tiêu cấp cao của đối thủ, bao gồm việc hạ thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar hồi tháng 10. Tờ The Times of Israel hôm qua đưa tin Hamas có thể sẽ nhượng bộ một số điều khoản để đạt thỏa thuận ngừng bắ.n và trao đổi con tin với Israel.
Trong diễn biến khác tại Trung Đông, căng thẳng leo thang ở Syria, khi các nhóm phiến quân bất ngờ mở cuộc tấ.n côn.g quy mô lớn vào những khu vực do quân đội Syria kiểm soát tại hai tỉnh Aleppo và Idlib ngày 27.11, nhằm chống lại hoạt động quân sự của lực lượng vũ trang Syria. Giao tranh nghiêm trọng nhất trong vài năm qua giữa quân đội Syria và phiến quân hơn 3 ngày qua đã khiến ít nhất 180 người thiệ.t mạn.g.
Lại nóng chuyện chương trình hạt nhân Iran
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 28.11 nói rằng Tel Aviv sẽ làm mọi cách để ngăn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, sau khi Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cảnh báo nước này có thể thay đổi học thuyết hạt nhân nếu phương Tây tăng cường các lệnh cấm vận, AFP đưa tin. Ông Araghchi nói Tehran hiện không có ý định vượt mức làm giàu uranium 60%. Tuy nhiên, ông nêu thêm đang có các cuộc tranh luận trong giới tinh hoa Iran về vấn đề lượng uranium làm giàu hiện nay là “không đủ trên thực tế”.
Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) coi 25 kg của uranium được làm giàu 90% có thể chế tạo vũ khí hạt nhân, ngoài ra sử dụng uranium tỷ lệ làm giàu thấp hơn với khối lượng lớn hơn cũng là phương án khả thi, theo trang The Conversation. Iran trong hôm qua đã có cuộc gặp với các quan chức châu Âu tại Thụy Sĩ để thảo luận về chương trình hạt nhân.
Bạo lực leo thang, triển vọng ngừng bắ.n Trung Đông gặp khó
Xung đột giữa Israel với Hamas ở Dải Gaza và Hezbollah ở Li Băng leo thang, khiến khủng hoảng nhân đạo thêm trầm trọng và làm lu mờ hy vọng ngừng bắ.n.
Đến hôm qua, nhiều người vẫn còn mắc kẹt dưới đống đổ nát, sau khi Israel tấ.n côn.g 2 tòa nhà dân cư tại trại tị nạn Jabalia ở Gaza, nơi ước tính có ít nhất 170 người Palestine đang ở bên trong. Theo Đài Al Jazeera, cuộc tấ.n côn.g tại đây vào tối 1.11 khiến ít nhất 84 người thiệ.t mạn.g và tình hình đang xấu đi, khi lực lượng cứu hộ không thể đến nơi và chỉ có người dân địa phương tham gia tìm kiếm những người bị chôn vùi.
Lực lượng cứu hộ tìm kiếm các nạ.n nhâ.n dưới đống đổ nát tại trại tị nạn Nuseirat ở Gaza hôm 1.11. ẢNH: AFP
Thương vong gia tăng
Chiến dịch của Israel còn tập trung vào trại tị nạn Nuseirat ở miền trung Gaza. Các nguồn tin cho biết Israel tấ.n côn.g bằng pháo binh, máy bay chiến đấu và máy bay không người lái (UAV). Quân đội Israel tuyên bố đã hạ thành viên cấp cao Izz al-Din Kassab của Hamas trong một cuộc không kích ở TP.Khan Younis phía nam Gaza và tấ.n côn.g ở nhiều nơi bao gồm Jabalia. Theo cơ quan y tế Gaza, cuộc xung đột từ ngày 7.10.2023 đến nay đã khiến ít nhất 43.020 người Palestine thiệ.t mạn.g.
Một cuộc tập kích của Israel tại trại tị nạn Nuseirat ở Gaza hôm 1.11. ẢNH: REUTERS
Tại Li Băng, bộ y tế nước này cho hay 52 người thiệ.t mạn.g và 72 người bị thương do Israel tập kích tại khu vực Baalbek-Hermel hôm 1.11, nâng tổng số lên 2.897 người thiệ.t mạn.g và 13.150 người bị thương kể từ tháng 10.2023. Trả đũa Israel, lực lượng Hezbollah tại Li Băng phóng rốc két vào TP.Hasharon phía đông bắc Tel Aviv trong ngày 2.11 khiến ít nhất 19 người bị thương, theo cảnh sát Israel. Ngoài ra, ít nhất 11 người bị thương do rốc két phóng trúng một tòa chung cư ở thành phố Tira gần đó. Hezbollah cho biết đã phóng hàng loạt rốc két vào căn cứ Glilot của một đơn vị tình báo Israel ở vùng ngoại ô Tel Aviv, nhưng chưa nói rõ thiệt hại, theo AFP.
Mỹ cảnh báo về 'tính mạng dân thường' khi Israel dồn dập không kích Li Băng
Lo tình hình nhân đạo
Giới phân tích cho rằng xung đột leo thang khiến thỏa thuận ngừng bắ.n giữa Israel với Hamas và Hezbollah ngày càng xa vời. Đài Al-Aqsa hôm 1.11 đưa tin Hamas không muốn một lệnh ngừng bắ.n tạm thời mà nhấn mạnh rằng mọi thỏa thuận phải chấm dứt chiến sự ở Gaza và Israel rút quân. Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhấn mạnh rằng ưu tiên của ông là thực thi an ninh "bất chấp mọi áp lực và sự kiềm chế".
Một khu vực bị Israel tập kích ở ngoại ô TP.Beirut (Li Băng) hôm 1.11. ẢNH: REUTERS
Về Gaza, Reuters dẫn lời quyền Phó tổng thư ký LHQ phụ trách các vấn đề nhân đạo và điều phối viên cứu trợ Joyce Msuya mô tả tình hình như "ngày tận thế" tại đây. "Toàn thể người dân Palestine ở phía bắc Gaza đang có nguy cơ t.ử von.g vì bệnh tật, nạn đói và bạo lực", bà cảnh báo và cho biết viện trợ nhân đạo không đáp ứng nhu cầu, đồng thời kêu gọi Israel ngừng tấ.n côn.g ở Gaza. Về Li Băng, Phó tổng thư ký LHQ phụ trách hoạt động gìn giữ hòa bình Jean-Pierre Lacroix cho biết lực lượng mũ nồi xanh ở Li Băng sẽ ở lại giới tuyến, bất chấp những cuộc tấ.n côn.g trong vài tuần qua. Hơn 10.000 binh sĩ gìn giữ hòa bình của LHQ đã được triển khai tại miền nam Li Băng kể từ năm 1978 và được giao nhiệm vụ giám sát Đường giới tuyến xanh giữa Li Băng với Israel. Ông Lacroix cho biết lực lượng này đã từ chối đề nghị của Israel về việc rút lui 5 km.
Mỹ triển khai oanh tạc cơ
Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 1.11 thông báo sẽ điều động các máy bay né.m bo.m B-52, tiêm kích, máy bay tiếp liệu và tàu khu trục đến Trung Đông, trong động thái răn đe Iran sau những đợt tập kích "ăn miếng trả miếng" giữa nước này với Israel. "Nếu Iran, các đối tác hoặc lực lượng ủy nhiệm của họ lợi dụng thời điểm này để nhắm vào nhân sự hoặc lợi ích của Mỹ trong khu vực, Mỹ sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ người của mình", theo Reuters dẫn lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc Patrick Ryder. Đợt điều động mới cũng diễn ra trong bối cảnh Mỹ sắp rút tàu sân bay USS Abraham Lincoln khỏi Trung Đông.
Khói lửa bao trùm Trung Đông Israel đẩy mạnh chiến dịch ở phía bắc Gaza, xung đột với lực lượng Hezbollah ở Li Băng leo thang giữa nguy cơ bạo lực lan mạnh sang Syria. Tờ The Times of Israel đưa tin ít nhất 2 người bị thương do một đợt rốc két từ Li Băng phóng đến khu vực TP.Nahariya ở miền bắc Israel vào ngày 24.10. Lực...