Lựa chọn của Tổng thống Biden trong khủng hoảng ở Trung Đông

Tổng thống Biden đang vật lộn với câu hỏi chưa có lời giải đáp: Làm thế nào để khẳng định sức mạnh của Mỹ trong một cuộc chiến tranh khu vực đang lan rộng theo cách không khiến cuộc xung đột trở nên nguy hiểm hơn, leo thang hơn và có khả năng vượt khỏi tầm kiểm soát?

Tổng thống Biden hiện đã rơi vào tình thế lưỡng nan mà các tổng thống thường phải đối mặt khi tất cả các lựa chọn tiềm năng trước mắt họ đều không tốt. Ảnh: Bloomberg

Theo bình luận của kênh CNN (Mỹ) ngày 31/1, chính sách của Mỹ ở Trung Đông không còn là một nỗ lực nhằm ngăn chặn xung đột Israel-Hamas gây ra một cuộc chiến tranh khu vực lớn hơn. Nhiệm vụ quan trọng hiện nay đối với Tổng thống Joe Biden là ngăn chặn cuộc chiến toàn khu vực vượt khỏi tầm kiểm soát.

Tổng thống Biden nói với các phóng viên ngày 30/1 rằng ông đã đưa ra quyết định về cách trả đũa vụ 3 lính Mỹ thiệt mạng ở Jordan. Tuy nhiên, Tổng thống Biden nói thêm: “Tôi không nghĩ chúng ta cần một cuộc chiến rộng lớn hơn ở Trung Đông. Đó không phải là điều tôi đang tìm kiếm”.

Nhưng có một điều không thể tranh cãi rằng Mỹ đã bị lôi kéo vào một cuộc chiến ở Trung Đông rộng lớn hơn, chưa đầy ba năm sau khi Tổng thống Biden chính thức ra lệnh chấm dứt sứ mệnh chiến đấu kéo dài hai thập kỷ ở Iraq khiến Mỹ kiệt sức và gây ra tổn thương chính trị sâu sắc.

Một điều cũng rõ ràng là nỗ lực ngăn chặn leo thang của chính quyền Mỹ không có hiệu quả. Các cuộc tấn công của Mỹ chống lại lực lượng vũ trang mà Washington cáo buộc do Iran hậu thuẫn trên khắp khu vực đã không ngăn cản được cuộc tấn công bằng máy bay không người lái hôm 28/1 ở Jordan. Trong khi đó, các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào tàu thương mại ở Biển Đỏ vẫn chưa dừng lại bất chấp các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào các địa điểm phóng và cơ sở hạ tầng của Houthi ở Yemen.

Vì vậy, Tổng thống Biden hiện đã rơi vào tình thế lưỡng nan mà các tổng thống thường phải đối mặt khi tất cả các lựa chọn tiềm năng trước mắt họ đều không tốt.

Các quan chức Mỹ cho biết, phản ứng của Tổng thống Biden trước cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ ở Jordan có thể sẽ mạnh mẽ, nhưng Washington cảnh giác về việc gây ra một cuộc chiến rộng hơn với Iran.

Tàu chiến Mỹ ở Trung Đông. Ảnh: AFP/TTXVN

Lựa chọn khó khăn của Tổng thống Biden

Sau vụ 3 binh sĩ Mỹ thiệt mạng, nhiều thành viên Cộng hòa đã gây áp lực với chính quyền Mỹ để trả đũa.

Nhiều chính trị gia, chuyên gia và nhà bình luận phương Tây đã suy đoán về các phương án đáp trả trong 24 giờ qua, thường đưa ra quan điểm rằng Mỹ cần gửi đi một thông điệp cứng rắn nhưng cũng phải tránh đẩy xung đột vào tình thế tồi tệ hơn.

Đây là lý do tại sao ông Biden rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Các quan chức Mỹ nói trên kênh CNN hôm 29/1 rằng phản ứng của Mỹ có thể sẽ mạnh mẽ hơn các cuộc tấn công trước đây của Mỹ ở Iraq và Syria, nhưng họ cho rằng khó có khả năng Mỹ sẽ tấn công vào Iran. Ngoại trưởng Mỹ Blinken tiết lộ phản ứng của Mỹ sẽ “đa cấp độ, diễn ra theo từng giai đoạn và được duy trì theo thời gian”.

Một hi vọng với Tổng thống Biden là thỏa thuận về việc thả con tin và lệnh ngừng bắn tiềm năng trong cuộc chiến ở Gaza giữa Israel – Hamas. Ý tưởng này xuất phát từ những đề xuất của Israel, Hamas, Qatar và Ai Cập cùng với những ý tưởng bổ sung từ Mỹ. Điều đó có thể dẫn đến ​tạm dừng giao tranh, giải thoát các con tin ở Gaza và thả các tù nhân Palestine trong các nhà tù của Israel. Bất chấp một số dè dặt từ Israel và các chi tiết khó khăn vẫn đang chờ xử lý, một quan chức Mỹ nói với CNN: “Tôi cảm thấy lạc quan”.

Nhưng một sự kiện ngoại giao quan trọng như vậy chỉ khiến Tổng thống Biden khó có thể làm đảo lộn tình hình khi ông cân nhắc các lựa chọn quân sự của mình.