Lời khuyên cho người có bạn đời trầm cảm

Theo dõi VGT trên

Trầm cảm là kết quả của việc thay đổi các hóa chất trong não, dẫn tới ảnh hưởng, thay đổi tâm trạng, suy nghĩ, hoạt động t.ình d.ục, ngủ, sự ngon miệng và mức năng lượng trong cơ thể.

Lời khuyên cho người có bạn đời trầm cảm - Hình 1

ảnh minh họa

Có thể nói trầm cảm là một trong những thách thức lớn của hôn nhân vì tất cả các yếu tố này có nguy cơ phá hủy hôn nhân, gia đình.

Điều cần thiết phải làm để duy trì hôn nhân là nhanh chóng nhận ra và có cách ứng xử đúng đắn, bản lĩnh với khó khăn này. Nói bản lĩnh là vì sống với người bạn đời bị trầm cảm, tâm trạng bất ổn, hay chỉ trích và có thái độ tiêu cực không dễ dàng, đặc biệt việc thuyết phục họ nhìn ra bệnh và chấp nhận chữa bệnh vô cùng khó.

Tạp chí Live Sciense đưa tám lời khuyên quý báu của bác sĩ tâm thần Jay Baer tại bệnh viện Phụ nữ Brigham (Mỹ) dành cho những người đang có bạn đời bị trầm cảm.

Cố gắng đứng cùng một đội với bạn đời

Kẻ thù ở đây là bệnh trầm cảm, không phải là người bạn đời bị trầm cảm. Hãy cùng sát cánh chiến đấu với trầm cảm thay vì để cho nó phá vỡ hôn nhân. Không bỏ mặc bạn đời, hãy làm mọi cách để họ cảm thấy tốt hơn. Đi dạo cùng nhau, đi cùng bạn đời trong mỗi cuộc hẹn với bác sĩ, nhớ kỹ lịch uống thuốc, điều trị của bạn đời.

Tỉnh táo và vững vàng trong cảm xúc

Bạn có thể sẽ có lúc cực kỳ giận dữ thậm chí oán hận khi sống cùng người bạn đời trầm cảm. Đó là khi họ lẩn tránh những trách nhiệm chung trong gia đình và xã hội, đặc biệt khi hai bạn đã mất đi sự thân mật và đời sống t.ình d.ục bị ảnh hưởng nặng nề. Điều này không chỉ kéo rộng khoảng cách hai bạn, làm bạn tổn thương mà còn gây ra sự xấu hổ cho bạn đời, khiến họ lảng tránh hơn việc tìm kiếm chữa trị.

Nỗ lực thuyết phục bạn đời khám và chữa trị

Bạn đời trầm cảm của bạn sẽ có xu hướng không thừa nhận bệnh và trốn tránh chữa trị, do đó trách nhiệm đề ra kế hoạch chữa trị thường là thuộc về bạn, và bạn phải thuyết phục họ. Chẳng hạn như bạn có thể nói: “Em yêu anh nhưng em ghét việc phải nhìn anh chịu đựng. Trầm cảm là bệnh rất thường gặp và anh không phải xấu hổ. Em với anh cùng tìm hiểu nó nhé.”

Kiên nhẫn lắng nghe và chịu đựng

Video đang HOT

Luôn khuyến khích bạn đời nói về cảm giác, suy nghĩ của họ và cố gắng lắng nghe đừng phán xét. Nói chuyện với bạn đời bị trầm cảm nhiều khả năng bạn sẽ phải nghe những điều làm bạn tan vỡ con tim. Chẳng hạn họ có thể sẽ bày tỏ hoài nghi thậm chí phủ nhận tình yêu dành cho bạn, không muốn kề cận bạn.

Lời khuyên là cố gắng trì hoãn quyết định của bạn đối với cuộc hôn nhân đến khi bạn đời của bạn vượt qua bệnh trầm cảm.

Đề nghị được đưa họ đến bác sĩ

Điều này rất hữu ích cho quá trình chữa trị, sẽ giúp bác sĩ biết chính xác hơn về tình trạng của bệnh nhân vì không ai hiểu, gần gũi và quan sát bệnh nhân kỹ hơn bạn đời của họ.

Thông thường vợ hoặc chồng là người đầu tiên nhận ra được những thay đổi của người bạn đời bị trầm cảm.

Nên cho các con biết nhưng ở mức độ vừa phải

Lý do bởi vì trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến hôn nhân mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ gia đình.

Thông thường trong gia đình có cha hoặc mẹ bị trầm cảm, trẻ rất dễ cảm nhận có điều bất ổn đang diễn ra dù không biết chắc điều gì. Nhiệm vụ của bạn là nói với con một cách tế nhị nhưng trung thực về tình trạng bệnh của cha hoặc mẹ để trẻ không phải sợ hãi hay lo lắng.

Kiên nhẫn với tiến trình điều trị

Sẽ có nhiều cuộc thử nghiệm thậm chí có sai lầm trong điều trị, nhưng tin tốt là một khi đã chịu đi khám, uống thuốc, điều trị tâm lý, bệnh nhân sẽ khỏi được bệnh sau một thời gian.

Bản lĩnh vượt qua giai đoạn khó khăn

Bạn phải xác định quá trình chung sống và hỗ trợ bạn đời vượt qua trầm cảm là giai đoạn hết sức khó khăn. Bạn sẽ thường xuyên thấy lẻ loi, quá tải, và sẽ có lúc bạn kiệt sức, nhưng hãy cố gắng để yên cho cảm xúc của bạn đời, đừng nóng vội tìm cách tiếp cận họ với hy vọng sự thân mật sẽ giúp cải thiện tâm trạng họ và quan hệ hai bạn. Hãy kiên nhẫn đợi đến khi bệnh trầm cảm lùi đi.

Trong thời gian đó bạn có thể tìm đến người bạn thân thiết hay bác sĩ tâm lý để được hỗ trợ về cảm xúc mỗi khi bạn thấy quá tải, tâm trạng quá nặng nề.

Theo Tienphong

Sự thật phũ phàng về ảo tưởng sức mạnh tình yêu

Khi yêu, mọi người đều có đôi chút mù quáng. Trong khi chọn lựa những việc khác chúng ta đều chọn thứ thích hợp với mình nhất, nhưng với tình yêu thì lại không như vậy.

Hầu như ai khi bước vào hôn nhân cũng có một, hoặc nhiều điều chưa hài lòng, song đều lạc quan tin rằng nó "sẽ thay đổi".

Dù thực sự có những người sẽ thay đổi theo chiều hướng tốt hơn khi yêu hoặc khi lập gia đình, nhưng đó hầu hết vì tác động của hoàn cảnh môi trường, sự ảnh hưởng qua lại của người chung sống. Có những trường hợp không nên ảo tưởng sự thay đổi ở họ, như người nghiệp ngập, b.ạo h.ành, có bệnh về tâm lý và thần kinh...

Khi nghĩ đến việc thay đổi một người, hẳn họ có những điều khiến bạn cảm thấy sút kém, không tốt, không phù hợp nhưng ở bên họ lâu ngày, bạn có thể còn đ.ánh mất chính mình khi thỏa hiệp với những điều đó hoặc "ngậm đắng nuốt cay" chấp nhận.

Trước khi nghĩ đến việc thay đổi người khác, bạn phải nhận thức rõ ràng các vấn đề sau:

Không ai thay đổi vì người khác

Sự thật phũ phàng về ảo tưởng sức mạnh tình yêu - Hình 1

Sự thay đổi có thể xảy ra, họ có thể thực sự muốn làm điều đó vì bạn nhưng với một người bình thường, không ai có thể hoàn toàn thay đổi.

Chúng ta sống với những trải nghiệm quá khứ, những điều tạo nên bản thân ta hiện tại, bản chất cũng giống như bản năng đã tự hình thành từ khi còn nhỏ. Khi thay đổi, chúng ta chỉ bộc lộ điều chúng ta tiềm tàng bên trong, chứ không thể "tạo mới" được tính cách.

Con người luôn có hai mặt, tốt và xấu thay chỗ cho nhau, nhưng nguồn cơn của tất cả hành động của một người luôn xuất phát từ chính nhu cầu, mong muốn của họ chứ không phải vì người ngoài.

Bạn không thực sự hiểu họ

Một điều bí ẩn là những người "không hay" luôn "dò tìm" được người sẽ chấp nhận họ. Có thể bạn là người rất giỏi, độc lập, có chí tiến thủ bạn lại bị một người có nhiều khuyết điểm thu hút. Vấn đề là ở chỗ người tốt thường nghĩ rằng mình phải lo nghĩ cho người khác, người khác cần mình, mình là chỗ dựa cho bọn họ.

Nhưng thực tế đó chỉ là sự huyễn tưởng, những người ưa lợi dụng và dựa dẫm luôn biết cách tạo cảm giác đáng thương để luôn nhận được sự giúp đỡ. Đến khi bạn thực sự hiểu và trải nghiệm được căn nguyên e rằng đã muộn.

Họ không giúp gì được bạn

Sự thật phũ phàng về ảo tưởng sức mạnh tình yêu - Hình 2

Những người bạn chưa hài lòng nhưng lại có mối quan hệ "mật thiết" với bạn thì mọi rắc rối của họ sẽ đổ lên vai bạn, ảnh hưởng tiêu cực đến bạn.

Họ có thể là những người yêu tuyệt vời, nói những điều khiến bạn vui, bày tỏ tình cảm nồng nhiệt nhưng đó có thể là tất cả mặt tốt của họ. Những người "có vấn đề" hầu như đều không muốn bị thay đổi, họ chỉ muốn bạn thấy mặt tốt (ít ỏi hoặc giả tạo của họ) nhưng tới khi bạn có vấn đề, họ không biết làm cách nào để giúp bạn, họ không có khả năng hoặc ý chí ấy.

Bạn sẽ không biết cách yêu thương họ

Bạn có thể cho rằng tình yêu của mình thật cao cả, vô điều kiện, bạn sẽ làm tất cả những gì có thể cho họ. Nhưng họ cho rằng bạn đang cố điều khiển họ, xâm phạm cuộc sống của họ.

Họ không cần được yêu, họ chỉ muốn được đồng tình, có người chấp nhận "sự đặc biệt" của mình. Bạn không thể thay đổi người như thế.

Chính bạn không bình thường

Khi bị cuốn hút vào một đối tượng hoàn toàn không phù hợp, một mối quan hệ đầy rắc rối, có thể bạn cũng cần phải xem lại bản thân.

Bạn tin rằng bạn là người đặc biệt "duy nhất" với họ, rằng mọi người đều sai, chỉ có bạn là hiểu người ấy. Bạn muốn mình là ngoại lệ và "phép màu" sẽ xảy ra với bạn. Bạn chấp nhận mọi nguy cơ và điều tồi tệ hiện có. Hãy tự hỏi vì sao phải như vậy?

Có thể bạn cũng là người khao khát "cảm giác ưu việt" nhưng con người và cuộc đời không phải là một ngọn núi để bạn chinh phục. Đó chỉ là một gánh nặng mà bạn quyết định mang theo suốt cuộc hành trình của mình.

Theo Phapluat

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Sinh nhật 60 t.uổi, mẹ chồng ước một câu khiến cả nhà hoảng hốt, bố chồng thì cúi mặt, ứa nước mắt vì bí mật quá lớn
08:21:19 29/06/2024
Chồng bỏ nhà đi biệt tích, 3 năm sau một người phụ nữ mặc váy dài xuất hiện khiến cả nhà tôi ngơ ngác bật ngửa
08:42:38 29/06/2024
Nửa đêm mò sang phòng vợ, tôi đứng hình với cảnh vợ và bạn thân không mặc đồ đang ôm nhau ngủ, tôi xông vào thì bị trách vô duyên
09:42:03 30/06/2024
Thấy con rể khốn khổ vất vả nên mẹ vợ cưu mang, ngờ đâu chồng tôi quay ra "tính kế" khiến mẹ con tôi kinh ngạc hụt hẫng
09:03:37 30/06/2024
2 năm sau ly hôn, tôi không ngờ mình lên giường với chồng cũ, sau 1 đêm tôi bàng hoàng khi anh ghé tai nói 1 câu như trời giáng
19:02:59 29/06/2024
Mẹ đẻ đề nghị tôi ly hôn khi chứng kiến hành động này của gia đình thông gia
08:58:06 30/06/2024
Thấy bố mẹ chồng đưa nhân tình của chồng đang mang bầu con trai về để chăm, tôi chẳng chút khó chịu lại cười tươi đưa ông bà tờ giấy lạ
18:04:57 30/06/2024
Con dâu tương lai đến ra mắt nhưng chỉ một câu đã khiến bố chồng tức nổ đom đóm mắt, cô chồng giận không thèm ăn cơm
08:34:38 29/06/2024

Tin đang nóng

5 chi tiết đậm mùi hào môn trong đám cưới Midu: Màn cắt bánh "độc nhất vô nhị" chưa khủng bằng việc dùng 1 thứ đắt nhất thế giới!
16:10:47 30/06/2024
Động thái của "vua cá Koi" Thắng Ngô sau khi ném nhẫn cưới dứt tình với Hà Thanh Xuân
13:59:44 30/06/2024
Thái tử đế chế LVMH hẹn hò ai trước Lisa? Hết tiểu thư tài phiệt đến luật sư đa tài bảo sao em út BLACKPINK bị so sánh
14:08:37 30/06/2024
Sammy Đào: Chị gái song sinh Mèo Simmy, nghi bị "em trai" Mr.Vịt cắm sừng?
14:58:04 30/06/2024
Mỹ nhân được bạn trai bế thốc để giật hoa cưới Midu, lộ hint muốn cưới dù chưa công khai?
16:22:11 30/06/2024
Phương Oanh tiết lộ cuộc sống thời con gái, có một điểm khác hẳn sau khi sinh con cho shark Bình
14:04:02 30/06/2024
Ben Affleck dọn khỏi tổ ấm, hôn nhân không thể cứu vãn ?
14:38:44 30/06/2024
Bạn trai nhiếp ảnh "ra mắt" gia đình Hoa hậu H'Hen Niê
15:46:47 30/06/2024

Tin mới nhất

Tôi 57 t.uổi, sau khi nghỉ hưu, đến nhà con gái giúp chăm cháu, con rể đưa 17 triệu đồng/tháng: Nửa năm sau, tôi quyết định bỏ về vì bị con rể coi như bảo mẫu làm thuê!

19:57:17 30/06/2024
Bà Lý chia sẻ, sau khi về hưu, bà đến nhà con gái để giúp chăm cháu, mỗi tháng, con rể đưa cho bà 5.000 NDT (khoảng 17 triệu đồng).

Chăm sóc mẹ chồng 3 tháng nhưng cứ tỉnh dậy là bà gọi tên chị dâu, đến ngày xuất viện, bà bất ngờ tặng tôi một món quà khổng lồ

19:52:21 30/06/2024
Tôi cầm sổ đỏ mẹ chồng đưa, trong lòng rối bời, không biết phải làm gì mới phải trong lúc này. Đưa bạn trai về nhà chơi, anh tôi mang sổ nợ ra đòi: Có t.iền tỷ mà không dá

Đêm nọ, sau khi gần gũi với chồng, tôi ngủ chập chờn nhưng ai ngờ gần sáng lại nghe tiếng chồng khóc nức nở, miệng còn liên tục nói xin lỗi

17:59:55 30/06/2024
Đến một đêm, tôi bất ngờ tỉnh dậy lúc nửa đêm, đi ra ngoài tìm nước uống rồi. Sau khi quay lại giường, tôi thấy Tuấn đang nói mớ, trên trán đầy mồ hôi.

Ly hôn 4 năm trời, vừa gặp mẹ chồng đã kêu 'Hôm nào đưa con tới chơi, tôi cho phép đấy', tôi chỉ cười rồi nói một câu nhưng mặt bà tái nhợt mặt mũi

17:52:00 30/06/2024
Cảm thấy chẳng còn chuyện gì để nói nên tôi tạm biệt mẹ chồng cũ ra về. Câu nói kia, tôi chỉ nói ra hiện thực chứ chẳng có ý mỉa mai, mát mẻ gì bà.

Cãi nhau với chồng tôi bỏ đi và tắt cả điện thoại, sáng mở lên đã thấy 23 cuộc gọi nhỡ, về nhà thì thấy phông rạp đã dựng, một cái đám tang trong hối hận

17:46:13 30/06/2024
Cả đêm hôm ấy, tôi ở nhà bạn và tắt máy. Cho đến sáng hôm sau, khi mở điện thoại, tôi thấy 23 cuộc gọi nhỡ của chồng. Chạy về đến nhà thì thấy phông rạp đã được dựng lên.

Đẩy cánh cửa phòng của bố chồng, tôi nhìn thấy cảnh tượng không tưởng, hoá ra bấy lâu nay mùi hôi nồng nặc là từ đây mà ra

17:38:07 30/06/2024
Chú út hiền lành thì tôi chẳng nói làm gì, nhưng vợ của chú ấy thì đúng là khiến tôi đau đầu. Em dâu út thường thở than vòi vĩnh anh chị để xin thêm t.iền nhưng lại chẳng chịu ra ngoài làm việc.

Chồng lén rút 300 triệu, tối còn thậm thụt ra ngoài nghe điện thoại, điên người tôi theo rình để bắt ghen nhưng khi thấy mặt người phụ nữ này thì c.hết trân tại chỗ

17:29:34 30/06/2024
Chưa hết ngỡ ngàng về việc chồng lén mình mang t.iền cho người phụ nữ khác, cúi xuống nhìn mặt người phụ nữ này tôi còn sốc hơn.

Đêm về, chồng lại đem 1 quả mướp đặt ở đầu giường rồi mới chịu tắt đèn đi ngủ, tôi hoang mang hỏi anh thì nhận được câu trả lời khó ngờ

17:24:40 30/06/2024
Vài ngày trước, tôi thấy chồng đêm nào cũng để một trái mướp ở đầu giường. Cứ hết mướp nhỏ lại đến mướp to xuất hiện, tôi chẳng hiểu nỗi nên hỏi chồng định làm gì?

Đêm tân hôn đang định 'bùng cháy' thì chồng xô vội tôi ra rồi nói một câu khiến tôi tái mặt

17:18:54 30/06/2024
Đêm tân hôn tôi đành nuốt nước mắt vào trong rồi âm thầm lên giường ngủ, mặc chồng lao như bay ra ngoài. Tôi 34 t.uổi quá lứa lỡ thì, còn chồng tôi từng ly hôn, có một con gái riêng.

Đi hưởng tuần trăng mật, sau màn động phòng ngọt ngào, chồng ngủ say, có người bất ngờ gõ cửa tôi run rẩy khi thấy mặt anh ta

17:13:23 30/06/2024
Sau khi tổ chức đám cưới, tôi và chồng đi hưởng tuần trăng mật cùng nhau. Đêm đầu tiên sau khi chính thức trở thành vợ chồng, tôi và chồng quấn quýt bên nhau tới khi mệt nhoài.

Hiếm muộn 4 năm mới có con, vậy mà ngày cầm kết quả xét nghiệm ADN trên tay tim tôi đau nhói từng cơn

17:05:04 30/06/2024
Bác sĩ muốn tôi và chồng đi xét nghiệm m.áu, biết đâu lại trùng nhóm m.áu với con. Lúc đó chồng tôi giật mình nghẹn giọng nói một câu khiến mẹ chồng tôi suýt ngất, còn tôi thì choáng váng.

Chồng đi công tác thì tôi phải nhập viện vì sinh sớm, vừa toát mồ hôi trên bàn mổ, tôi lại nhận được tin nhắn chuyển t.iền với lời ghi chú g.ây s.ốc

16:59:01 30/06/2024
Dù không có chồng bên cạnh khi sinh con nhưng tôi vẫn có bố mẹ hai bên túc trực chăm sóc. Sau hơn nửa ngày đau bụng quằn quại thì con trai của tôi cũng cất tiếng khóc chào đời.

Có thể bạn quan tâm

Dự đoán tài lộc 12 con giáp 6 tháng cuối năm 2024: Dậu đột phá, Thìn thu hoạch, Ngọ có biến

Trắc nghiệm

20:00:49 30/06/2024
Từ 1/7, bánh xe nửa cuối năm 2024 cũng bắt đầu quay, 12 con giáp cần tăng tốc để bứt phá về đích.Người xưa nói: Nửa đêm nghe 4 tiếng kêu, không xui xẻo cũng tai họa, bất an

Hoa hậu Khánh Vân và chồng sắp cưới: Dính như sam suốt 5 năm trong mọi hoạt động

Sao việt

20:00:13 30/06/2024
Chồng sắp cưới của Hoa hậu Khánh Vân là một nhiếp ảnh gia đã từng ly hôn. Anh đã có trên 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhiếp ảnh.

Nữ rapper xuất sắc nhất Kpop: Lisa (Black Pink) mất vị trí quán quân

Nhạc quốc tế

19:55:00 30/06/2024
Theo Koreaboo, trang web nổi tiếng KingChoice gần đây đã tổ chức một cuộc thăm dò kéo dài một tháng với hơn 200.000 phiếu bầu, để bình chọn rapper nữ xuất sắc nhất của K-Pop vào năm 2024.

Đệ trình ranh giới ngoài thềm lục địa của Philippines: Vòng ba của cuộc chiến công hàm?

Thế giới

19:53:00 30/06/2024
Tại sao Philippines trình thềm lục địa mở rộng tại Biển Đông sau 15 năm của thời hạn cuối cùng? Câu trả lời là chính quyền Philippines dưới sự lãnh đạo của TT JrMarcos đang chuyển dịch chính sách theo hướng quyết liệt và minh bạch hơn ở...

Bộ phim bị chê là rác phẩm dở nhất hiện tại, nữ chính diễn đơ như tượng sáp chỉ giỏi nhăn nhó mặt mày

Sao châu á

19:28:13 30/06/2024
Bộ phim Snow White s Revenge (tên cũ Scandal) hiện đã lên sóng được hai tuần và đang nhận về rất nhiều phản ứng gay gắt từ người xem.

"Anh tài" được gọi inh ỏi khắp MXH sau tập 1: Hát nhảy xuất thần, visual "dễ chịu vô cùng"!

Tv show

19:22:21 30/06/2024
Sự thể hiện của anh tài SOOBIN trong tập mở màn Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai nhận được nhiều lời khen từ công chúng.

Ảnh vui 30-6: Muốn 'nghỉ hưu' mà cũng không được!

Lạ vui

18:47:10 30/06/2024
Người thành công luôn có lối đi riêng , một người trêu.Những hìnhảnh hài hước sau giúp bạnđọc giảm bớt căng thẳng và mệt mỏi sau ngày làm việc vất vả.

FVPL Summer 2024: Hủy diệt SevenTV, SOLO giành vé đi FC Pro Champions Cup 2024

Mọt game

18:08:38 30/06/2024
Trong trận chung kết nhánh thắng giải FC Online vô địch quốc gia Việt Nam - FVPL Summer 2024, đội tuyển SOLO đã không gặp nhiều khó khan để đ.ánh bại STV với tỷ số 3-0, qua đó giành vé vào chung kết tổng và suất dự FC Pro Champions Cup 2...

Diện đầm không n.ội y, Hoa hậu Mai Phương Thúy hút mọi ánh nhìn tại đám cưới Midu

Phong cách sao

18:00:48 30/06/2024
Sự xuất hiện cùng chiều cao khủng Hoa hậu Mai Phương Thúy tại đám cưới Midu đã thu hút sự chú ý rất lớn của cư dân mạng.Sau nhiều ngày trông mong, ngóng chờ, đám cưới của cặp đôi tân lang tân nương Midu và Minh Đạt đã diễn ra vô cùng ấn...

"Chiến thần" Hà Linh review mẫu áo hot TikTok: Chê tả tơi, mặc phát ngượng!

Thời trang

17:55:32 30/06/2024
Ý nghĩa đặc biệt đằng sau mẫu áo Jisoo diện, còn có 1 chi tiết liên quan đến concert Born Pink Hà Nội 4 mỹ nhân Việt mặc áo thun đẹp xuất sắc, gợi ý những cách phối đồ chuẩn sành điệu 5 chiêu phối đồ giúp phụ nữ Paris sành điệu hóa áo p...

Vụ Phanh nè: Luật sư vào cuộc, phê phán "bé đường", kênh Chưa biết "xin lỗi"

Netizen

17:51:22 30/06/2024
Những ngày qua, ồn ào của Hùng Didu - Phanh nè và tài khoản Chưa biết nhận được sự quan tâm của cộng đồng mạng. Hiện tại, sau hơn 2 ngày mất tích, nữ tiktoker đã lộ diện với vẻ ngoài tiều tụy.