Lỗi hệ thống hỏng, không thể có phim hay
Tham khảo hệ thống sản xuất phim của các đài truyền hình Hàn Quốc như KBS, SBS hay MBC, người ta nhìn thấy quy trình sản xuất phim của họ được vận hành rất khoa học.
Các đài truyền hình này đều có dây chuyền sản xuất kịch bản, đội ngũ đạo diễn và các thành phần khác trong đoàn làm phim hoàn chỉnh. Đặc biệt, các khóa đào tạo diễn viên của họ cũng mở thường xuyên và đạt hiệu quả cao. Và mỗi đài đều có tiêu chí sản xuất phim của mình. Chẳng hạn như MBS có thế mạnh về sản xuất phim cổ trang, hay KBS làm nhiều phim thần tượng. Và làm phim gì đi chăng nữa thì hầu hết các đài truyền hình Hàn Quốc, cả nhà nước lẫn tư nhân, đều hướng tới một lợi ích cao nhất, đó là đồng tâm hiệp lực quảng bá hình ảnh Hàn Quốc ra nước ngoài bằng phương tiện phim truyền hình.
Tương tự như Hàn Quốc, hệ thống sản xuất phim truyền hình của Hồng Kông, cụ thể là các đài TVA và TVB cũng liên tục hoàn thiện quy trình sản xuất phim của mình, nhằm phục vụ cho hàng triệu khán giả người Hoa trên toàn thế giới. Nhiều quan chức và các nhà làm phim Việt Nam đã được tham quan các đài này, nhưng hầu như họ chỉ biết ca ngợi, khâm phục chứ không thể tác động gì đến việc sản xuất phim truyền hình ở nước mình.
Vì sao vậy?
Cái khác nhau căn bản là hệ thống sản xuất phim của ta khác họ. Chúng ta có một đài TV trung ương và hơn 60 đài TV địa phương, nhưng chỉ có 2 đài có bộ phận sản xuất phim truyền hình. Đó là VTV tại Hà Nội và HTV ở TP Hồ Chí Minh. HTV Hà Nội sản xuất không đều. Còn các đài truyền hình cáp thì không có đài nào có thể làm được phim TV, dù chỉ là phim TV một tập. Hầu hết đều thi nhau chiếu phim TV Hàn Quốc, Trung Quốc.
Sắp tới 4 cái phim tài liệu thuộc dạng khám phá của ta sắp được chiếu trên kênh Discovery, các báo đài đã thi nhau reo mừng. Trong khi đó, các đài của ta, từ trung ương đến địa phương, toàn chiếu (hầu như quảng cáo không công) các phim nước ngoài thì có báo nước ngoài nào hoan hô đâu!
So sánh hệ thống sản xuất phim truyền hình của ta với Hàn Quốc và Hồng Kông để thấy một điều, các đài TV của ta hầu như chỉ đảm bảo nhận đầu ra (chiếu phim). Còn đầu vào (sản xuất phim), đã có các hãng phim tư nhân lo.
Phim Anh chàng vượt thời gian phải ngừng chiếu vì quá dở
Thế nào là một hãng phim tư nhân?
Hầu hết các hãng phim tư nhân ở nước ta đều có chung những điểm sau
Không có bộ phận sản xuất kịch bản chuyên nghiệp. Không có các đạo diễn chuyên nghiệp. Không có các diễn viên. Không có hệ thống thiết bị, máy móc. Không có bộ phận làm hậu kỳ.
Nhưng tất cả đều vẫn thi nhau sản xuất phim. Ông Nguyễn Hồ, cựu giám đốc hãng phim TFS nói: “Hiện nay ở Sài Gòn, mỗi ngày có tới 9-10 đoàn phim đang quay.” Đạo diễn Nguyễn Quang, vừa từ Đà Lạt về cho biết “Quanh chợ Đà Lạt nhỏ như vậy mà có tới 4 đoàn phim đang hoạt động.”
Video đang HOT
Xin thề anh nói thật có chất lượng không hề “vàng”
Một đạo diễn khá nổi tiếng (xin được giấu tên) nhận xét: “Trong các phim truyền hình của ta, không có phim nào được gọi là phim, mà tất cả đều na ná như phim.” Bởi trong một phim của anh ta, có cảnh một thanh niên trèo lên đồi cát, anh ta phải quay diễn viên cứ trèo lên lại tụt xuống, lại ngã, lại bò, lại tụt… tất cả đến 5 phút phim. Cảnh này ngoài đời, con nít trèo 30 giây là xong, nhưng trong phim, anh thanh niên phải trèo đến 5 phút. “Nhà sản xuất yêu cầu thế để kéo dài phim” – đạo diễn giải thích.
Ngoài 5 điểm “Không” ở trên, các hãng phim tư nhân còn giống nhau ở mấy điểm không khác nữa như:
Đều không có tiề.n Đều phải tranh nhau “lobby” nhà đài mới được xếp giờ chiếu.
Hầu như tất cả các hãng phim tư nhân khi bắt tay vào sản xuất phim đều phải vay tiề.n ngân hàng. Mỗi lần vay đều phải “bôi trơn” nhiều cửa, chịu lãi suất cao. Điều đó dẫn đến áp lực nhà sản xuất buộc các đoàn phim phải quay càng nhanh càng tốt. Khi phim làm xong rồi, họ lại phải “chạy” giờ chiếu, ngày chiếu. Rồi lại phải tính tỉ lệ ăn chia quảng cáo với nhà đài nữa. Nếu hãng phim tư nhân nào hợp tác được với công ty quảng cáo thì phần quảng cáo sẽ được các công ty này lo. Tỷ lệ ăn chia quảng cáo phần lớn do nhà đài thu cả. Các hãng phim tư nhân và công ty quảng cáo chỉ được hưởng phần trăm cố định như thỏa thuận. Người viết đã được chứng kiến cảnh một nữ giám đốc hãng phim tư nhân va.n nà.i đầu tư lại cho việc tái sản xuất bằng cách chi cho các em diễn viên ít tiề.n trang điểm nhưng nhà đài vẫn lắc đầu.
Phim tài liệu Việt được Discovery đầu tư sản xuất và phát sóng
Chính vì thế, để tiết kiệm, các hãng phim tư nhân, các nhà làm phim có sáng kiến dùng cây nhà lá vườn để làm phim. Biên kịch: người nhà; đạo diễn: người quen; hóa trang: người nhà; diễn viên: người quen; dựng cảnh: người quen; đạo cụ: người nhà v.v và v.v… Câu trả lời vì sao phim ta chỉ “na ná như phim” một phần cũng ở đây.
Thế nội dung phim, ai quan tâm?
Không ai quan tâm hết. Tất cả đều sáng tác theo kiểu tự phát. Một dạo rộ lên phim đề tài tuổ.i teen. Thế là các hãng rủ nhau cùng làm. Lại một dạo rộ lên phim mẹ chồng nàng dâu như Trung Quốc làm. Rồi lại đổ xô làm phim về nông thôn, về gái quê lên thành phố… Ai định hướng cho các nhà sản xuất này? Một nữ giám đốc hồn nhiên: “Nghe nói thị trường sẽ lên cơn sốt đề tài này.”
Còn chất lượng thì sao?
Xin nói thật, không ai quan tâm đến chất lượng cả. Đạo diễn mới chưa làm phim bao giờ lẫn đạo diễn 70 tuổ.i, đạo diễn gạo cội, giả.i thưởn.g quốc gia, danh hiệu đầy mình v.v… tất cả đều được đán.h đồng như nhau bởi cùng ra một chợ như nhau. (Tuy vậy đạo diễn có số má được trả nhiều hơn). Nhà đài không cần biết phim này của ai, do ai đạo diễn. Chiếu được vào giờ ngon lành là do các mối quan hệ.
Hệ thống sản xuất phim TV của ta hiện nay được vận hành như vậy. Không có ai có kinh nghiệm làm phim sao cho hay nhưng ai cũng có kinh nghiệm chụp giựt, kinh nghiệm bớt xén, chen nhau “bôi trơn”. Bởi tất cả đều không rút kinh nghiệm từ bài học phim mì ăn liền chế.t yểu dạo những năm 90 của thế kỷ trước. Chắc chắn phim TV dài tập của ta sẽ chỉ từ… dở trở xuống mà thôi.
Theo PLXH
Vì sao phim nhí nhố leo được vào "giờ vàng"?
"Đài TH cần quảng cáo để nuôi đài. Công ty quảng cáo thì bất cần chất lượng, miễn có spot quảng cáo để lấy lợi nhuận", nhà biên kịch Nguyễn Mạnh Tuấn nói.
Nguyễn Mạnh Tuấn nổi tiếng với những kịch bản gai góc trong cả lĩnh vực điện ảnh và truyền hình như: Lưới trời, Không cân sức, Đồng tiề.n xương má.u, Hướng nghiệp, Người đàn bà yếu đuối, Blouse trắng... Ông có cuộc trao đổi thẳng thắn với chúng tôi xung quanh thực trạng phim truyền hình nói chung cũng như khâu kịch bản nói riêng hiện nay. NBK Nguyễn Mạnh Tuấn cũng đã chỉ nguyên nhân dẫn đến việc những bộ phim truyền hình kém xuất hiện nhan nhản trên sóng truyền hình. Đó là mối quan hệ giữa lợi nhuận và nhà đài.
Không cần chất lượng, chỉ cần lợi nhuận
Cảnh trong "Không cân sức", phim do NBK Nguyễn Mạnh Tuấn viết kịch bản.
Với tư cách là một nhà biên kịch, theo dõi các bộ phim truyền hình phát sóng gần đây, ông có thấy đúng là một bộ phận lớn đang rất có vấn đề về khâu kịch bản như nhiều người nhận xét không?
Theo dõi các diễn đàn, tôi thấy khán giả phản ứng là đúng chứ không có gì là sai hết. Do số lượng phim truyền hình đang bùng nổ một cách quá sức trong khi người làm lẫn phương tiện, sự đầu tư đều ít. Từ 300 tập/năm, hiện nay cả nước sản xuất gần 2000 tập phim thì làm sao có người kịp được. Vấn đề đó cách đây vài năm thì rất quan trọng nhưng bây giờ nó lại nằm ở chỗ khác. Đó là tất cả đều bị chi phối bởi spot quảng cáo. Do đó, có những phim rất dở nhưng lại phục vụ đúng yêu cầu quảng cáo nên đương nhiên nó chiếm lĩnh ở các giờ vàng.
Điều này không thể đổ lỗi cho nghệ sĩ, đạo diễn, diễn viên được bởi đây là mối quan hệ giữa đài truyền hình và các công ty quảng cáo. Đài TH cần quảng cáo để nuôi đài. Công ty quảng cáo thì bất cần chất lượng, miễn có spot quảng cáo để lấy lợi nhuận. Chính đó mới là cái chuẩn và dựa trên cái chuẩn đó, họ chi phối chuyện làm phim. Nếu không coi chuyện quảng cáo là gốc thì không thực tế vì nói thật là đài cũng phải có thu. Nhưng nếu coi việc lấy spot quảng cáo để nuôi đài mà loại trừ tất cả các yếu tố khác đi thì là mình đã đi giật lùi rồi.
Nhưng đây lại đang là thực tế nhức nhối, khi spot quảng cáo là tiêu chí số 1?
Qua Huyền sử Thiên đô (NBK Nguyễn Mạnh Tuấn là tác giả kịch bản của phim này - PV), tôi có cơ hội tiếp cận với tất cả các đài, chủ yếu là hai đài truyền hình tại TP.HCM và HN mà ở đây là VTV. Họ không cần chất lượng. Xét về góc độ chính trị, họ nói nào là phim phải phục vụ chính trị, xã hội. Đó là họ nói thế thôi nhưng trên bàn nói chuyện sòng phẳng với nhau về việc phát phim thì chỉ có lợi nhuận.
Họ nói Bí thư tỉnh uỷ rất hay, không có vấn đề gì cả nhưng Bí thư tỉnh uỷ tôi phát, tôi lỗ. Còn Cô gái xấu xí bị phản đối không ít nhưng mỗi lần phát sóng tôi thu 1 tỉ. Họ lấy cơ sở đó ra thì mình chẳng cãi được vì quyết định giờ vàng không phải ông Tổng giám đốc hay ông Tổng biên tập mà là bộ phận kinh doanh, khai thác phim truyện của Đài. Mà họ thì không đặt vấn đề chất lượng lên trên.
Cảnh trong "Chạy án", một trong những bộ phim truyền hình được đán.h giá tốt.
Các anh các chị nói phim phải có chất lượng nhưng khi phát sóng, mỗi phim các anh các chị bảo hay mà chúng tôi đều bù lỗ vài trăm triệu trong khi đó theo chỉ tiêu của nhà nước, mỗi năm chúng tôi phải nộp bao nhiêu tiề.n, lại phải nuôi quân của đài mà lại chỉ chiếu những phim như Bí thư tỉnh uỷ thì không được. Đây chính mới là cái gốc của vấn đề.
Từ 300 tập phim sản xuất mỗi năm mà tăng lên 2000 tập thì chắc chắn là phải khủng hoảng thiếu rồi. Nhưng quan trọng nhất bây giờ là nhà đài và các công ty quảng cáo đang thao túng. Họ đặt ra tiêu chí phim làm ra không phải để tuyên truyền mà là khẳng định sự lựa chọn của họ. Do vậy những phim nhà nước bỏ tiề.n ra đầu tư như Bí thư tỉnh uỷ bây giờ rất hiếm. Những phim đó nếu phát lên mà không có quảng cáo thì chỉ có lỗ đến đại lỗ. Bởi vậy họ sẽ chỉ thiên về dòng giải trí.
Vừa rồi có một số đạo diễn nói rằng phim có nội dung giáo dục, tuyên truyền xã hội là thứ yếu mà giải trí mới là chính vì phim Hàn Quốc, Trung Quốc, Hong Kong... cũng lấy tiêu chí giải trí lên hàng đầu. Nói thế là không đúng. Tiêu chí giải trí được đặt lên hàng đầu nhưng phim của họ đều đạt chất lượng giáo dục hết. Anh nói phim Hàn chỉ có giải trí là không đúng vì tỉ lệ phim giải trí tào lao của họ chiếm tỉ lệ rất thấp còn phim đạt chất lượng, có ý nghĩa giáo dục và có tác động tích cực trong xã hội rất nhiều. Còn phim giải trí của mình là nhí nhố.
Công ty quảng cáo không cần những bộ phim đứng đắn
Nhà văn, nhà biên kịch Nguyễn Mạnh Tuấn.
Đề cập đến góc độ biên kịch. Làm biên kịch cần nhiều kinh nghiệm sống, sự trải nghiệm và khả năng viết tốt mới có thể cho ra những kịch bản có tác động xã hội. Trong khi đó hiện nay có quá nhiều nhà biên kịch mới ra trường, viết lách chưa đâu vào đâu, kinh nghiệm sống chưa nhiều. Ông nhìn nhận như thế nào về lực lượng biên kịch trẻ hiện nay cũng như kịch bản phim giai đoạn này?
Nếu quan tâm đến văn học bạn sẽ thấy trong văn học, những mô típ về văn học cũng cạn rồi. Lượng mô típ trong phim truyền hình nhiều tập lại ngốn rất nhanh vì mỗi tập phải có một mô típ, các mô típ này lại liên hệ với nhau. Do vậy nó mới dẫn đến tình trạng không chỉ VN mà cả thế giới bây giờ đều cạn đề tài. Khi bùng nổ sáng tác, kịch bản của thế hệ trẻ, đầu tiên khi các em mới xuất hiện thì rất sinh động do họ mang vốn sống tự nhiên vào kịch bản còn về mặt mô típ cũng không mới.
Ví dụ như Phía trước là bầu trời chẳng hạn. Đó là một bộ phim rất sinh động. Ưu thế của các cây bút trẻ là nắm được kỹ thuật rất nhanh. Có khi họ cũng chẳng học trường nào đâu, chỉ cần xem vài bộ phim là nắm được kỹ thuật rồi nên viết rất nhanh, rất khoẻ. Nhưng sau giai đoạn trình bày những vốn sống của anh thời sinh viên, trong những nhà trọ thì cần kiến thức, vốn sống nhiều hơn khi chuyển sang viết kịch bản về những vấn đề khác. Hết vốn thì nhai lại. Nhai lại mà tay nghề không cao thì sẽ nhàm.
Điều quan trọng nhất khi đề tài đã mòn, cấu trúc cũng đã cạn thì anh cần kiến thức cao hơn và vốn sống rộng hơn. Vốn sống để cuộc sống trong tác phẩm rộng hơn. Còn kiến thức để phân tích, lý giải, tổng hợp để người xem tâm phục khẩu phục. Nếu không có những điều này thì tất cả sẽ nhạt nhoè, gò gượng, sống sít thôi. Các biên kịch trẻ phải tự ý thức về việc đó.
Nhiều người cũng có ý thức đấy nhưng khi đơn đặt hàng quá nhiều, nhiều hơn cả thời gian để họ nạp điện nên họ cứ cắm đầu cắm cổ viết. Vài ba ngày viết xong một tập mà mỗi tập được trả 5-6, thậm chí 10 triệu thì tội gì mà phải dừng để nạp. Do vậy có thể thấy các nhóm biên kịch bây giờ đa phần viết cẩu thả và có dấu hiệu cạn vốn. Không ai giáo dục được điều này hết vì lợi nhuận có tác dụng kích thích rất mạnh.
Do vậy muốn đạt đến chất lượng tốt nhất thì phải nhờ vào cửa nhà đài. Phải có một quan điểm khác đi về chuyện phát sóng phim. Nếu vẫn còn lấy lợi nhuận từ quảng cáo làm gốc thì không làm cách nào được. Khi những phim vớ vẩn mà vẫn lên sóng được thì một là những bộ phim này vẫn tiếp tục xuất hiện, hai là những phim tử tế, phim hay không có đất. Mà các công ty quảng cáo cũng không cần những bộ phim đứng đắn. Họ chỉ cần những phim nhí nhố mà ở trong đó dứt khoát phải có những em chân dài có tên có tuổ.i để dễ có quảng cáo.
Thương hiệu Adidas thấp thoáng trong phim Saigon Yo!
Ngay cả những người tâm huyết bây giờ cũng không thiên về sản xuất phim có đầu tư lớn nữa vì những phim như vậy muốn phát sóng rất khổ sở như trường hợp của Huyền sử Thiên đô chẳng hạn. Họ lấy lý do là phim của anh đầu tư lớn quá. Nếu phim của anh làm 200 triệu mỗi tập thì có 100 tập tôi cũng phát. Còn phim của anh 1 tỷ mỗi tập thì phát sóng là tôi lỗ. Bởi chuẩn ăn chia bây giờ thường là 180 triệu/tập nên làm quá lên thì anh lãnh đủ.
Với cách làm ăn như thế này thì các nhà đầu tư làm phim lớn không làm vì nếu đầu tư lớn thì chỉ có lỗ. Các đài họ không hề thông cảm với anh chuyện anh đầu tư lớn hay không. Họ chỉ quan tâm đến việc anh đầu tư càng ít càng tốt và bán quảng cáo càng nhiều càng tốt.
Vậy theo ông, nguyên căn dẫn đến việc cho ra lò hàng loạt bộ phim truyền hình yếu kém hiện nay là nằm ở đâu?
Chúng ta bàn về đạo diễn, diễn viên, biên kịch.. đều không sai nhưng chìa khoá để mở vấn đề ở đây là mối quan hệ giữa lợi nhuận và nhà đài mà lợi nhuận ở đây là các công quảng cáo. Do vậy ở nước ngoài họ không để các công ty quảng cáo sản xuất phim. Còn ở mình, khi các công ty quảng cáo sản xuất phim thì tất nhiên họ phải làm phim thiên về quảng cáo.
Theo Bưu Điện Việt Nam
"Huyền sử thiên đô": Lại dang dở như "Anh chàng vượt thời gian"? Từng tập phim Huyền sử thiên đô (phát sóng lúc 21h tối thứ Năm, thứ Sáu hằng tuần) đang làm "nóng" nhiều diễn đàn, trang mạng. Nhưng phải nói rằng, một bộ phim lịch sử sẽ vẫn là thách thức với cả khán giả và những nhà làm phim... Trước Đại lễ 1.000 Thăng Long - Hà Nội chưa đầy 200 ngày, phim...