Loại ung thư cực nguy hiểm rất hay gặp này không có biểu hiện đặc trưng, làm sao để nhận diện?

Khoảng 90% ung thư đường mật ngoài gan có biểu hiệu vàng da và dấu hiệu khác của tắc mật như: tiểu sẫm màu, mẩn ngứa, phân bạc màu.

Theo báo cáo của Ghi nhận ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2018 trên thế giới mỗi năm có khoảng 841.000 ca mắc mới ung thư gan và 781.000 người tử vong vì căn bệnh này.

Tại nước ta, ung thư gan là bệnh ung thư có tỉ lệ mắc mới cao nhất. Năm 2018 có hơn 25.300 trường hợp. Đặc biệt tỷ lệ tử vong do căn bệnh này gần tương đương số người mắc bệnh.

Ung thư gan gồm ung thư gan nguyên phát và thứ phát. Trong đó, ung thư gan nguyên phát gồm 3 loại chính: ung thư biểu mô tế bào gan (phát triển từ tế bào gan), ung thư biểu mô đường mật (phát triển từ đường mật trong gan) và u nguyên bào gan (Hepatoblastoma).

TS.BS Phạm Tuấn Anh, Phó Trưởng khoa Điều trị yêu cầu, Bệnh viện K cho biết, nguyên nhân gây bệnh ung thư gan đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh như giới tính (thường gặp ở nam giới nhiều hơn nữ giới), những người mắc bệnh gan mãn tính (xơ gan), gan nhiễm mỡ, viêm gan B, viêm gan C, béo phì, nhiễm độc tố aflatoxin do nấm mốc…

Ngoài ra, nguyên nhân gây ung thư gan có thể liên quan đến các yếu tố môi trường, chế độ ăn uống lạm dụng rượu bia, thuốc lá…

Còn theo TS.BS Đỗ Tuấn Anh – Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, ung thư biểu mô đường mật (CCA) là bệnh ác tính phổ biến thứ 2 trong ung thư gan đường mật nguyên phát.

Chăm sóc vết mổ cho bệnh nhân tại khoa Phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Việt Đức. Ảnh: BV

Bệnh tập trung chủ yếu các nước Châu Á. Tuy nhiên những năm gần đây tăng nhiều ở các nước Châu Âu và Bắc Mỹ. Tiên lượng của Ung thư biểu mô đường mật thường xấu, phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt để duy nhất.

Ung thư biểu mô đường mật chia 3 loại dựa vào vị trí giải phẫu: trong gan (i CCA chiếm 10%), rốn gan (p CCA chiếm 50%), ống mật chủ (d CCA chiếm 40%).

Theo BS Tuấn Anh, hàng năm có khoảng 6.000 trường hợp mắc mới ung thư biểu mô đường mật ở Mỹ, hay gặp nhất ở Đông Á và Úc với tỷ lệ mắc từ 0,1-7,3/100.000, ở Châu Âu từ 0,4-1,8/100.000, ở Mỹ 0,6-1,0/100.000. Độ tuổi trung bình chẩn đoán trung niên từ 50 đến 70 tuổi. Tỷ lệ nữ nhiều hơn nam từ 1,2 – 1,5 lần, có nghĩa là cứ khoảng 3 người phụ nữ bị bệnh này thì có 2 nam giới mắc bệnh.

BS Tuấn Anh cho biết viêm xơ đường mật, bệnh sán lá gan, nang ống mật chủ type I, IV, bệnh Caroli, xơ gan, viêm gan B, viêm gan C, béo phì, uống nhiều rượu trên 80g/ngày, nhiễm độc, hội chứng Lynch II…. là những yếu tố nguy cơ có thể gây căn bệnh nguy hiểm này.

Đáng nói ung thư biểu mô đường mật trong gan thường không có dấu hiệu lâm sàng đặc hiệu như: đau bụng, mệt mỏi, giảm cân.

Tuy nhiên, khoảng 90% ung thư đường mật ngoài gan có biểu hiệu vàng da và dấu hiệu khác của tắc mật như: tiểu sẫm màu, mẩn ngứa, phân bạc màu.

Khi tiến hành thăm khám lâm sàng, bác sĩ thường sờ thấy túi mật bệnh nhân căng to vùng hạ sườn phải. Các xét nghiệm cận lâm sàng bao gồm chụp cộng hưởng từ, cắt lớp vi tính ổ bụng, marker ung thư CEA, CA 19-9.

Hiện nay, phẫu thuật là phương pháp duy nhất điều trị triệt để cho người bệnh. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm: Ung thư biểu mô đường mật trong gan cắt gan tiêu chuẩn, ung thư ống mật chủ cắt khối tá tụy, ung thư rốn gan cắt gan phải hoặc gan trái. Các phương pháp khác bao gồm: dẫn lưu đường mật ra da, đặt stent đường mật, hóa chất, xạ trị…