Loại m.a tú.y nguy hiểm nhất, thường ẩn mình trong thuố.c l.á điện tử

Thống kê của Bộ Công an, hiện nay, cả nước có gần 240.000 người nghiệ.n m.a tú.y có hồ sơ quản lý, trong đó phần lớn là thanh niên, chiếm khoảng 60% người nghiệ.n lần đầu từ 15 đến 25 tuổ.i.

Có trẻ 13 tuổ.i đã sử dụng m.a tú.y

Những năm gần đây, vấn nạn m.a tú.y tại Việt Nam đã có nhiều biến động phức tạp, với sự xuất hiện ngày càng đa dạng và tinh vi của các loại m.a tú.y mới.

Đáng lo ngại hơn, trong số này người nghiệ.n m.a tú.y tổng hợp chiếm đến 70-75%, với tỷ lệ người nghiệ.n ma túy đá và các chất kích thích ngày càng tăng cao.

Chia sẻ tại tọa đàm “Phòng ngừa trước các dạng thức m.a tú.y mới”, do báo Dân trí tổ chức, Trung tá Phan Đăng Trung, Phó trưởng Phòng 6, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về m.a tú.y, Bộ Công an, nhận định đang có nhiều thay đổi trong xu hướng sử dụng m.a tú.y.

Trung tá Phan Đăng Trung, Phó trưởng Phòng 6, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về m.a tú.y, Bộ Công an (Ảnh: Mạnh Quân).

Thứ nhất về các loại m.a tú.y

So với trước đây, người dùng m.a tú.y chuyển hướng sử dụng các loại m.a tú.y mới, không phải m.a tú.y truyền thống có nguồn gốc từ thuố.c phiệ.n (gọi chung là nhóm Opiats) như: Heroi.n, Morphin, Codein, Pethidin, Buprenorphin.

Hiện nay, khoảng 80-90% đã chuyển sang sử dụng m.a tú.y tổng hợp – tức là loại m.a tú.y được tổng hợp nên từ các loại hóa chất (các hóa chất này được gọi là tiề.n chất). Ví dụ: Amphetamin, MDMA, ecstasy, m.a tú.y đá, LSD (m.a tú.y bùa lưỡi), thuố.c lắ.c, cần sa… hoặc sử dụng song song vừa m.a tú.y có nguồn gốc từ nhóm Opiats vừa m.a tú.y tổng hợp.

Thủ đoạn mới phát hiện và tương đối phổ biến hiện nay, các đối tượng lợi dụng tẩm ướp các chất m.a tú.y vào thực phẩm, đồ uống, thuố.c l.á điện tử… và tổ chức mua bán trên các nền tảng mạng xã hội…

“Qua các vụ việc chúng tôi phát hiện được, m.a tú.y được ngụy trang “núp bóng” trong các loại hàng hóa trên, đa số là các loại m.a tú.y tổng hợp, tinh dầu cần sa, thậm chí một số loại rất mới chưa có trong danh mục các chất m.a tú.y và tiề.n chất theo quy định của Chính phủ”, ông Trung cho hay.

Thứ hai là thành phần, lứa tuổ.i

Người nghiệ.n, người sử dụng trái phép chất m.a tú.y hiện nay rất đa dạng về thành phần, trong đó có cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, nông dân, học sinh – sinh viên, cả người có việc làm và không có việc làm.

“ Nguy hiểm hơn, tình trạng nghiệ.n và sử dụng trái phép chất m.a tú.y ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Theo thống kê, khoảng 60% người sử dụng m.a tú.y lần đầu trong độ tuổ.i 15-25, trong đó có nhiều em ở độ tuổ.i 13-15 tuổ.i.

Trong tổng số 95% người sử dụng m.a tú.y tổng hợp thì có tới 70-75% người trong độ tuổ.i 17-35 tuổ.i, chiếm tỉ lệ lớn là thanh niên, học sinh, sinh viên”, ông Trung thông tin.

Loại m.a tú.y nguy hiểm nhất, hay ẩn mình trong thuố.c l.á điện tử

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, hiện nay có rất nhiều loại m.a tú.y khác nhau. Đáng chú ý, nhiều loại m.a tú.y mới rất khó phát hiện và có thể ẩn mình trong đồ ăn, thức uống, thuố.c l.á điện tử… gây nhiều thách thức trong công tác phòng chống m.a tú.y.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Ảnh: Mạnh Quân).

Trong số các loại m.a tú.y mới, theo BS Nguyên, cần sa tổng hợp là nguy hiểm nhất khi xét trên nhiều khía cạnh.

“Đây là một nhóm bao gồm rất nhiều các hóa chất khác nhau. Chỉ bằng một vài phản ứng hóa học kẻ xấu có thể tạo ra một hợp chất mới. Các loại hóa chất này luôn nhiều hơn và vượt ra khỏi danh mục cấm của tất cả các quốc gia”, BS Nguyên thông tin.

Theo chuyên gia này, các loại cần sa tổng hợp hiện nay có khoảng vài trăm chất. Năng lực xét nghiệm của tất cả các nước đều không thể xét nghiệm, phát hiện hết.

Cần sa tổng hợp có thể ẩn mình trong thuố.c l.á điện tử (Ảnh: Getty).

Để xét nghiệm một chất phải cần có labo xét nghiệm hàng đầu của quốc gia với các trang thiết bị vô cùng phức tạp, chuyên sâu, tốn kém với rất nhiều nhân lực trình độ cao, phải mất nhiều ngày nhiều tháng mới xét nghiệm phát hiện ra một chất.

Đáng chú ý, BS Nguyên cho biết, cần sa tổng hợp thường được ngụy trang rất tinh vi. Từ thực tế lâm sàng, theo BS Nguyên, loại m.a tú.y đưa vào trong thuố.c l.á điện tử hoặc tẩm vào các loại thảo mộc dạng cây, lá vụn hay thường được gọi là “cỏ”.

Nói chung các loại m.a tú.y đều là các chất tác động mạnh lên hệ thần kinh và tâm thần, gây ra các cảm nhận và suy nghĩ sai lệch về môi trường xung quanh (hay còn gọi là hoang tưởng ảo giác).

“Đây là các chất kích thích thần kinh mạnh và gây tổn thương nhiều cơ quan khác nhau. Thông tin về đặc tính và tác dụng gây nghiệ.n rất phức tạp”, BS Nguyên khẳng định.

Dấu hiệu nhận diện người nghiệ.n ma túy

Theo BS Nguyên phát hiện sớm việc sử dụng m.a tú.y để có biện pháp can thiệp là đặc biệt quan trọng.

Việc này có thể thực hiện dựa vào các biểu hiện về thói quen, sinh hoạt, hành vi trong hàng ngày.

Theo đó, người nghiệ.n ma túy sẽ có lịch trình sinh hoạt giờ giấc thất thường, ví dụ thường đi về muộn hoặc đột xuất vắng mặt không rõ lý do, có xu hướng đến các tụ điểm vui chơi giải trí (hộp đêm, sàn nhảy, tụ tập bạn bè chơi đêm, tiệc tùng…) thường xuyên hơn.

Ngoài ra, trang phục và hình thức của người nghiệ.n có thể đặc biệt hơn người khác.

“Người nghiệ.n có thể có các biểu hiện ngộ độc nhẹ hoặc các biểu hiện liên quan còn tác dụng m.a tú.y, đặc biệt khi mới sử dụng xong ví dụ: Hưng phấn quá mức, nói nội dung khác thường, có thể vẫn còn hoang tưởng ảo giác, có thể run, vã mồ hôi”, BS Nguyên thông tin.

Bên cạnh đó, người nghiệ.n có thể gặp các vấn đề liên quan đến tài chính, ví dụ thường xuyên vay mượn tiề.n bạc hơn.

Những người nghiệ.n cũng có xu hướng cảm thấy bất an, lo lắng hoặc tránh một số tình huống như khi có ai đó kiểm tra các khu vực riêng tư của mình (phòng riêng, túi hoặc ví), hoặc những khi gặp lực lượng công an.

Nhiều giải pháp đang được triển khai để đối phó m.a tú.y

Theo ông Trung, Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, địa phương cùng toàn dân đã triển khai nhiều giải pháp để đối phó với vấn nạn m.a tú.y, đặc biệt là xu hướng m.a tú.y mới trong đó tập trung vào các nội dung chính:

1. Giảm cung: Tăng cường công tác đấu tranh trấn áp tội phạm m.a tú.y, không để m.a tú.y thẩm lậu từ nước ngoài vào trong nước; không để Việt Nam trở thành địa bàn sản xuất, tập kết, trung chuyển, tiêu thụ m.a tú.y lớn cũng như địa bàn hoạt động của tội phạm m.a tú.y.

2. Giảm cầu: Tập trung tuyên truyền phòng ngừa, thực hiện các biện pháp phòng ngừa xã hội (tuyên truyền vận động, nâng cao nhận thức, đời sống văn hóa cho nhân dân, nhất là đối tượng có nguy cơ cao, đặc biệt là học sinh- sinh viên). Mục đích để không làm tăng và tiến tới làm giảm số người nghiệ.n, người sử dụng trái phép chất m.a tú.y – tức là “giảm cầu” về m.a tú.y.

3. Giảm tác hại: Đối với đối tượng đã trót nghiệ.n, sử dụng trái phép chất m.a tú.y thì thực hiện các biện pháp cai nghiệ.n hiệu quả, không để tái nghiệ.n sau khi trở về cộng đồng; quản lý tốt người sử dụng trái phép chất m.a tú.y, không để tiếp tục sử dụng dẫn đến nghiệ.n, theo quy định của Luật phòng, chống m.a tú.y.