Loại củ ‘lạ’ giống hệt khoai lang khiến chị em thích thú

Nông Mạnh Hùng20:48 03/10/2019

Củ sâm đất (khoai sâm) còn có tên gọi khác là hoàng sin cô. Đây là đặc sản của tỉnh Lào Cai. Mấy ngày gần đây, sâm đất “đổ bộ” xuống Hà Nội “gây sốt”, giá bán mỗi kg sâm đất dao động từ 35.000-40.000 đồng.

Chị Bình-một đầu mối bán sâm đất ở Hà Nội cho biết, gần một tuần nay, trung bình mỗi ngày chị bán gần cả tấn sâm đất cho khách sỉ và lẻ, giá dao động từ 30.000-40.000 đồng/kg.

Sâm đất nhìn bên ngoài rất giống củ khoai lang nhưng bên trong có màu vàng trong, mọng nước.

Củ sâm đất nhìn rất giống củ khoai lang

Theo chị Bình, nhiều nơi thu hoạch củ sâm đất từ tháng 9 nhưng tháng 10 mới là thời điểm củ sâm đất (Hoàng Sin Cô) tích tụ đầy đủ dưỡng chất nhất. Tại Lào Cai, sâm đất đang bước vào vụ thu hoạch. Sâm đất ăn giòn, ngọt thanh, có mùi thơm nhẹ như mùi nhân sâm. Loại củ này rất dễ bảo quản, chỉ cần để nơi thoáng mát có thể để được 3-4 tháng. Sâm đất để lâu ăn càng ngọt, ngon.

“Sâm đất có thể dùng để ăn sống, xào, nấu canh, ngâm rượu hoặc ép lấy nước nước. Nó được trồng ở vùng núi cao, đảm bảo sạch, tốt cho sức khỏe mà giá lại rẻ”, chị Bình nói.

Chị Hảo bán khoai sâm ở đường Xã Đàn (Hà Nội) cho biết “Khoai sâm gọt vỏ ăn sống hoặc nấu canh xương thì ngon hết ý. Mua về ăn sống luôn cũng được nhưng nếu để thêm 1-2 tuần thì đảm bảo cực ngon”, chị Hảo giới thiệu.

Mặc dù giống khoai lang nhưng bên trong củ có màu vàng, mọng nước

Theo chị Hảo, khoai sâm này ăn thơm, ngon, rất tốt cho sức khỏe, mát gan, nhuận tràng, tốt cho những người bị tiểu đường. Tuy nhiên, do khách ở Hà Nội chưa biết đến loại khoai sâm này nên chưa bán được nhiều, trung bình mỗi ngày chỉ khoảng dưới 1 tạ.

“Nhìn củ sâm đất này ai cũng tưởng khoai lang nên khách nào đến mua tôi cũng phải giới thiệu mỏi cả mồm. Khách đã biết rồi, đã ăn rồi thì chỉ cần nói đến là họ mua một lúc vài ba chục cân luôn, vì chẳng mấy khi mà có giá rẻ như thế này, chỉ 35.000 đồng/kg. Còn khách chưa ăn, chưa nghe bao giờ thì ai cũng thắc mắc, nhìn qua thì ai cũng bảo đây là khoai mà, ban đầu họ chỉ mua vài cân ăn thử, thấy ngon lại quay ra mua cả chục cân”, chị Hảo chia sẻ.

Video đang HOT

Trao đổi với PV Infonet, ông Sí Trung Kiên, Trưởng phòng nông nghiệp huyện Bát Xát (Lào Cai) cho biết, Hoàng Sin Cô hay còn gọi là sâm đất, khoai sâm được trồng nhiều ở huyện Bát Xát, tập trung tại 4 xã (A Lù, Ngải Thầu, Y Tý, Trịnh Tường).

Sâm đất được trồng ở vùng cao, khí hậu lạnh.

“Một số nơi như Lào Cai cũng có trồng sâm đất nhưng ít, chủ yếu là Bát Xát với diện tích trên 100ha, sản lượng khoảng 15-20 tấn/ha. Hiện nay, sâm đất tại Bát Xát đang bước vào vụ thu hoạch. Giá bán tại các ruộng dao động 8.000-10.000 đồng một kg, cao hơn so với mọi năm khoảng 2.000- 3.000 đồng/kg”, ông Kiên cho hay.

Cũng theo ông Kiên, cây này dễ trồng hơn cả khoai sọ, khoai tây. Tuy nhiên, điểm khác biệt là cây chỉ sinh trưởng tốt ở những nơi có khí hậu lạnh và độ cao hơn 1.600m so với mực nước biển.

“Ở độ cao trên 1.600m cây mới cho củ ngọt, còn dưới độ cao này thì củ không ngọt, còn dưới 1000m thì không có củ”, ông Kiên cho hay.

Trưởng phòng nông nghiệp Bát Xát còn cho biết, cây sâm đất được đưa vào trồng từ lâu nhưng chỉ 3-4 năm nay mới có thị trường. Hiện sâm đất được thương lái đến tận ruộng thu mua, đưa đi tiêu thụ khắp các tỉnh thành. Đặc biệt có doanh nghiệp rau câu Long Hải đã ký cam kết bao tiêu sản phẩm này mỗi năm khoảng 500-600 tấn.

Theo Infonet.

Người thành phố vào mùa săn đặc sản sâm đất từ núi cao về

Những củ sâm đất lấm lem, giá rẻ như khoai lang, mua tại vườn chỉ 15.000 đ/kg, nhưng ai đã ăn rồi thì mùa sau lại "săn" sâm tiếp bởi thứ đặc sản vừa ngon, vừa chữa được nhiều bệnh này.

Vì sao dân phố thích sâm đất?

Mùa sâm đất bắt đầu từ tháng 10, và kéo dài khoảng 1 tháng và những người dân thành phố từng được thưởng thức sâm đất bắt đầu săn món đặc sản từ núi cao về làm món ăn, nước uống cho gia đình.

Sâm đất (còn gọi là địa tàng thiên, thượng đẳng sâm, sâm yacon, khoai sâm đất...) được coi là đặc sản của Lào Cai, thường thu hoạch từ tháng 10, và kéo dài khoảng 1 tháng là hết. Các mối buôn vào mùa luôn hết hàng, nhập về tới đâu các đầu mối sỉ và khách lẻ lấy sạch tới đó. Giá sâm đầu mùa vào tháng 10 còn cao, nhưng đúng vụ thu hoạch sẽ rộ, giá bán lẻ từ 60.000 đ/kg có thể chỉ còn 35.000 - 40.000 đ/kg.

Bề ngoài củ sâm đất giống củ khoai lang, lấm lem đất cát, to nhỏ lẫn lộn. Nhưng khi bổ ra ruột có màu trong vàng nhạt, mọng nước, ngọt mát và thơm nhẹ như mùi nhân sâm, cắm một miếng thấy ngon giòn hơn củ đậu. Đặc biệt, khi nấu canh xương thì mùi thơm càng rõ, ngọt nước, ăn dẻo dẻo.

Canh sâm đất nấu xương rất ngon ngọt. Ảnh minh họa.

Đông y ghi nhận sâm đất vị ngọt thanh, mát, có tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng, long đờm, giảm đau, sưng trong viêm khớp... Bà con hay đem củ sâm đất ngâm với rượu để uống. Nếu ăn tươi sống thì sâm đất còn giúp cơ thể giải nhiệt, mát gan, hỗ trợ chữa bệnh cao huyết áp, còn trị được các bệnh ngoài da (ghẻ lở), giúp liền sẹo nhanh...

Trên thế giới củ sâm đất được ghi nhận là thực vật ăn được phổ biến, có một số tính chất dược lý khác như chống viêm, chống oxy hóa, chống dị ứng và chống ung thư, có đặc tính ngăn chặn bệnh tiểu đường, giảm cân (nhờ tác dụng làm giảm sự thèm ăn đồ ngọt, luôn có cảm giác no bụng, tránh tăng lượng đường trong máu), giải rượu, nhuận tràng, thanh mát cơ thể, chống oxy hoá... Đặc biệt củ sâm đất có chứa đường fructooligosaccharide, giúp làm giảm cholesterol xấu trong cơ thể.

Hương vị củ sâm đất ăn ngon và bổ dưỡng, cộng với những dược tính đặc biệt, ai đã ăn một lần thì thích ăn nữa, nên chưa đến mùa đã có nhiều khách đặt hàng từ các mối và ngày càng có nhiều người biết đến nó để săn mua.

Tại "thủ phủ" sâm đất giá thu hoạch bán rất rẻ, dao động trong khoảng 15.000 đ/kg. Tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh giá bán lẻ từ 50.000 đ/kg trở lên, nhiều người đặt mua cả yến để tích lại ăn dần, bởi sâm đất này để nơi thoáng mát giữ được 1-2 tháng.

Sâm đất ăn sống rất mát. Ảnh minh họa.

Cách mua sâm đất

Sâm đất có nguồn gốc từ Tây Tạng, Trung Quốc du nhập vào Việt Nam khoảng những năm 1990. PGS.TS Trần Văn Ơn (Đại Học Dược Hà Nội) đã nghiên cứu và giúp bà con Hà Nhì trồng và phát triển tại 4 xã thuộc huyện Bát Xát (ALu, Ngải Thầu, Y Tý, Trịnh Tường) và từ đó vùng này được coi là "thủ phủ" của sâm đất.

Sâm đất chỉ sinh trưởng ở những nơi có khí hậu lạnh ở độ cao hơn 1.000 m so với mực nước biển, mỗi năm chỉ có một vụ thu hoạch vào độ cuối thu, đầu đông. Trước nhu cầu tiêu thụ sâm đất ngày càng tăng nên ở Hà Giang nhiều hộ cũng đã trồng và phát triển cây sâm đất.

Nhiều người miền Trung, miền Nam đã mang giống này về địa phương trồng, nhưng sâm đất chỉ hợp với vùng Y Tý (Lào Cai) nơi có độ cao 1,800m so với mặt nước biển, vì vậy việc nhân rộng sâm đất đã không thành công.

Củ sâm đất lấm lem, nhưng rất bổ dưỡng. Ảnh minh họa.

Sâm đất ăn cách nào?

Chị Nguyễn Thị Hội, chuyên bán sỉ, bán lẻ sâm đất ở phố Tây Sơn (Hà Nội) cho biết, củ sâm đất để chỗ thoáng mát có thể giữ được vài tháng, và càng héo thì củ sâm đắt ăn càng ngon ngọt.

Nhiều người dùng sâm đất như món hoa quả bổ dưỡng ăn hàng ngày. Người ta có thể gọt vỏ rồi ăn tươi để cảm nhận vị ngọt thanh mát, mọng nước, ngon giòn hơn củ đậu.

Hoặc luộc suông, hay đun sôi lấy nước uống thanh lọc cơ thể, ép lấy nước uống còn bã đắp mặt nạ.

Hoặc làm nộm, món cuốn.

Dân gian thường lấy củ sâm đất ngâm rượu uống, ngày nay các bà nội trợ hay làm siro.

Nếu nấu chín thì có thể làm được nhiều món, như thái lát sâm đất xào với các loại thịt bò, lợn.

Hoặc cắt con chì nấu canh xương, các món canh giải nhiệt, mát gan, nhúng lẩu, các món hầm... Nhưng do sâm đất tính hàn nên các thầy thuốc đông y khuyên khi nấu ăn phải cho thêm gừng tươi để không bị đau bụng.

Giá rẻ, nhiều dược tính tốt, thời gian rộ chỉ 1 tháng nên ngay từ bây giờ các mối đều đã có khách đặt hàng. Dân thành phố săn lùng củ sâm đất như một vị thuốc bồi bổ sức khỏe, phòng chữa bệnh thường gặp.

Đồng bào dân tộc hay ăn sâm đất sống, hoặc luộc suông để no bụng. Nhưng giờ đây sâm đất là đặc sản trong những mâm cỗ, bữa tiệc, hay làm món ăn tươi ngon cho gia đình như sâm đất hầm chân giò, hầm xương... Người Lào Cai còn chế biến sâm đất làm mứt để bán dịp Tết, thứ mứt này dẻo, thơm lừng, bóng đẹp và vàng ươm, nhìn đã thèm. Một số nơi còn thu mua sâm đất để sản xuất miến bán lẻ vì rất dễ bán, ăn ngon, lại khá rẻ.

Theo Giadinh.net

Độc đáo "rượu đục" của người Cơ Tu Nghe đồn ở vùng núi cao huyện Tây Giang (Quảng Nam), nơi gần biên giới Việt Lào, có loại cây mà nếu "đục" thì tiết ra "rượu Yàng", chúng tôi hăm hở theo QL14G (huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng) lên thị trấn Prao, theo đường Hồ Chí Minh ra hướng Bắc để đến Tây Giang tìm hiểu. Cuối cùng, chúng tôi cũng...