Loại bom mang về từ hiệu thuốc gieo rắc kinh hoàng ở Brussels
Những hóa chất tìm thấy tại nhà các nghi phạm có thể dễ dàng mua được từ các hiệu thuốc, nhưng lại tạo thành thứ thuốc nổ có sức công phá lớn.
Các nhân viên phản ứng nhanh và lính cứu hỏa đứng bên ngoài sân bay Zaventem với những khung cửa sổ bị vỡ vụn bởi sức ép từ vụ nổ hôm 22/3. Ảnh:AP
Sáng 22/3, 4 người đàn ông, với mưu đồ tạo ra một cuộc tàn sát đẫm máu để kích động hỗn loạn đã mang theo những quả bom chết người rồi cho phát nổ chúng tại một sân bay và ga tàu điện ngầm giữa thủ đô Brussels yên bình của Bỉ. Ba vụ nổ lớn cướp đi sinh mạng của ít nhất 30 người, khiến hơn 200 người bị thương, gây ra một cơn chấn động trên phạm vi toàn cầu. Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã nhận trách nhiệm gây ra vụ việc, theo Huffington Post.
Quá trình điều tra thảm kịch ở Brussels mới chỉ bắt đầu. Nhà chức trách Bỉ vẫn tiếp tục săn lùng một nghi phạm chủ chốt liên quan tới các cuộc tấn công. Tên này được cho là đã đến sân bay Zaventem và để lại đây một khối thuốc nổ rất lớn.
Theo phân tích của cơ quan điều tra, để đem bom vào sân bay, những kẻ tấn công vờ làm hành khách và giấu chúng trong vali cá nhân. Người tài xế taxi chở các nghi phạm tới sân bay cho hay ông bắt đầu thấy nghi ngờ ba tên này khi chúng nhất quyết không cho ông chạm vào hành lý. Việc nhiều nạn nhân bị thương ở chân cũng là dấu hiệu cho thấy bom dường như phát nổ từ những vali đặt trên mặt đất.
IS tuyên bố những kẻ tấn công đã cho kích hoạt đai bom gây ra các vụ nổ. Tuy nhiên, theo các nhà điều tra, đai bom không thể có sức công phá lớn đến thế.
Ảnh chụp X-quang của một nạn nhân cho thấy một chiếc đinh lớn nằm trong lồng ngực người này. Ảnh: EPA
Theo một quan chức y tế Brussels, các quả bom còn nhồi đầy đinh. Đây là cách mà những kẻ chế tạo bom thường dùng để gia tăng tối đa mức độ sát thương.
“Bom chứa đinh sẽ tạo ra nhiều thương vong hơn. Một số nạn nhân đã bị đinh găm sâu vào cơ thể”, Marc Decramer, người phát ngôn Bệnh viện Đại học Gasthuisberg ở Leuven, nói. Ảnh chụp X-quang của một nạn nhân cũng cho thấy một chiếc đinh lớn nằm trong lồng ngực người này.
Giới chức Bỉ chưa công bố chính xác loại hóa chất mà những kẻ khủng bố sử dụng để làm bom. Song, văn phòng công tố Bỉ hôm qua thông báo họ đã phát hiện một cơ sở có thể là nơi chế tạo bom nằm ngay trong khu căn hộ mà ba nghi phạm ẩn náu.
Trong căn hộ này, nhà chức trách phát hiện gần 15 kg vật liệu nổ dễ bay hơi có tên gọi Triacetone-Triperoxide, hay TATP, còn được mệnh danh là “Mẹ Quỷ”, giống với loại tìm thấy trong các quả bom mà những kẻ khủng bố Paris sử dụng hồi tháng 11 năm ngoái. Ngoài một lá cờ IS, cơ quan chức năng cũng thu giữ hàng chục lít hóa chất dùng để làm TATP, chủ yếu là những hóa chất dễ dàng mua được từ các hiệu thuốc.
Video đang HOT
Giới chuyên gia trước đây cũng nghi ngờ rằng TATP chính là loại thuốc nổ nhồi trong lon nước ngọt được tuồn vào khoang hành lý máy bay Metrojet của Nga rồi phát nổ trên bầu trời Ai Cập, khiến toàn bộ 224 người trên phi cơ thiệt mạng.
Khó phát hiện
Theo Trung tâm Chống khủng bố Quốc gia Mỹ, thuốc nổ TATP nhìn giống bột nở, là hợp chất giữa hydrogen peroxide (thành phần có trong nước ôxy già) và acetone, thêm một lượng nhất định axit clohydric.
Chuyên gia đánh giá việc những kẻ tấn công dùng đến TATP phần nào cho thấy IS đang ngày càng trở nên chuyên nghiệp hơn trong việc chế tạo bom. TATP thường được những phần tử Hồi giáo cực đoan châu Âu lựa chọn bởi nguyên liệu dễ kiếm, có thể dễ dàng mua về từ các hiệu thuốc và quầy tạp hóa. Trong khi đó, hệ thống an ninh tại hầu hết các sân bay chỉ có khả năng phát hiện chất nổ gốc nitơ chứ hiếm khi phát hiện được chất nổ gốc superoxide như TATP.
Tuy nhiên, loại thuốc nổ trên lại rất không ổn định và khó bảo quản, có thể dễ dàng phát nổ bởi những sơ suất nhỏ trong quá trình chế tạo bom hay đai thuốc nổ. Chính vì thế, việc làm ra và kiểm soát thứ bom chứa chất nổ “Mẹ Quỷ” này đòi hỏi phải có bàn tay can thiệp của một kẻ chế tạo bom giàu kinh nghiệm. Điều này khiến giới chuyên gia nghi ngờ nhiều khả năng những kẻ tấn công ở Brussels còn nhận hỗ trợ từ các thành viên có vai vế và được đào tạo bài bản của IS.
Trong quá trình chế tạo, chỉ cần một va chạm mạnh hay tia nhiệt, TATP có thể dễ dàng phát nổ bởi bản chất bất ổn của nó. “Hợp chất này rất nguy hiểm, bất cứ tác nhân nhiệt độ hay ma sát nào đều có thể khiến nó phát nổ”, ông Scriven King, sĩ quan quân cảnh không quân Mỹ, cảnh báo.
“Kẻ nào chế tạo ra loại thuốc nổ hay những đai bom này, hoặc là rất may mắn, hoặc là rất tự tin vào khả năng của mình. Chỉ cần một vụ nổ, hắn sẽ chết hoặc bị thương nặng, và cả kế hoạch có nguy cơ đổ bể. Đó không phải là thứ bạn có thể dễ dàng lắp ráp trong một đêm”, ông nhấn mạnh.
Cơ quan chức năng vẫn đang điều tra về mối liên quan giữa hai vụ khủng bố ở Paris và Brussels. Nhiều chuyên gia lo ngại, nếu các quả bom mà những kẻ tấn công sử dụng ở Pháp và Bỉ do cùng một người chế tạo thì đây chính là dấu hiệu cho thấy IS đã bám rễ sâu ở châu Âu và chúng nhiều khả năng đang lên kế hoạch gieo rắc sợ hãi một cách có hệ thống bằng những vụ khủng bố đẫm máu trên toàn châu lục.
Hình ảnh ba nghi phạm đánh bom sân bay Zaventem. Ảnh: CNN
Vũ Hoàng
Theo VNE
Khủng bố Brussels phơi bày lỗ hổng an ninh châu Âu
Cơ quan an ninh châu Âu luôn cố gắng giám sát mọi động tĩnh của những nghi can khủng bố nhưng đây dường như là một nhiệm vụ quá khó khi mà số đối tượng cần theo dõi ngày càng nhiều và bị trộn lẫn vào các nhóm tội phạm có tổ chức.
Bỉ tăng cảnh báo an ninh lên mức cao nhất sau các vụ tấn công khủng bố ở thủ đô hôm 22/3. Ảnh minh họa: Reuters
Cơn ác mộng mà các quan chức châu Âu cảnh báo từ nhiều tháng trước nay đã trở thành hiện thực sau vụ tấn công đẫm máu hôm 22/3 ở Brussels, Bỉ. Các cuộc tấn công xảy ra gần như đồng thời, có sự phối hợp chặt chẽ, nhằm vào các địa điểm quan trọng ở thủ đô của Bỉ đã bộc lộ nhiều vấn đề nan giải trong hệ thống an ninh châu Âu.
Theo bình luận viên Vivienne Walt từ tạp chí Time, các vụ tấn công ở Brussels là một đòn giáng mạnh vào lực lượng cảnh sát cũng như giới quan chức tình báo phương Tây sau nhiều tháng tiến hành các chiến dịch chống khủng bố không chỉ ở Bỉ mà còn trên toàn châu Âu.
Nhiều cảnh sát vũ trang Bỉ hàng tháng qua tiến hành lùng sục các đường phố ở Brussels với mục tiêu triệt phá dần mạng lưới phần tử cực đoan đang ăn sâu bén rễ ở thủ đô. Bỉ cũng được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ sau loạt vụ tấn công khủng bố ở thủ đô Paris, Pháp hồi tháng 11 năm ngoái. Dù vậy, họ vẫn không thể ngăn chặn các cuộc tấn công xảy ra ở sân bay Zaventem và nhà ga tàu điện ngầm Maelbeek.
Ít nhất 5 trong 10 kẻ đánh bom tự sát ở Paris đến từ một thị trấn nhỏ ở Brussels, gần khu dân cư Molenbeek, chỉ cách nhà ga Maelbeek khoảng 6 trạm dừng. Trong một cuộc phỏng vấn hồi cuối tuần trước với Time, ông Ahmed al-Khannouss, phó thị trưởng thứ nhất của Molenbeek, cho biết các quan chức địa phương liệt kê được 85 công dân mà họ tin rằng từng đầu quân cho phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Trung Đông từ năm 2012 rồi quay trở về châu Âu.
Khủng bố bắt tay cùng xã hội đen
Trước tình hình khu vực ngày một phức tạp do ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng di cư cũng như tính chất manh động, liều mạng của những kẻ khủng bố, nhiều chuyên gia tình báo lo sợ châu Âu sẽ phải đối mặt với các vụ tấn công phối hợp và được lên kế hoạch bài bản, giống như ở Paris, nhưng mở rộng hơn về phạm vi.
"Điều chúng tôi e ngại là một vụ tấn công liên thành phố, nhắm cùng lúc vào nhiều mục tiêu. Nếu thành hiện thực, nó sẽ gây ra hậu quả vô cùng khủng khiếp", Claude Moniquet, cựu quan chức thuộc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Pháp (DGSE), hiện điều hành một công ty tình báo tư nhân ở Brussels, chia sẻ.
Giới quan sát đánh giá, những kẻ mang tư tưởng cực đoan, sinh ra và lớn lên ở châu Âu nhưng trốn ra nước ngoài, được khủng bố huấn luyện chiến đấu, nay nhận chỉ thị quay trở về quê hương để tiến hành đánh bom tự sát, là các mối đe dọa nguy hiểm hơn cả. Điển hình như kẻ chủ mưu tấn công khủng bố Paris cũng là một công dân châu Âu nhưng được IS huấn luyện ở Syria. Tên này lên kế hoạch khủng bố thủ đô của nước Pháp từ một nơi ẩn náu bí mật ngay tại Molenbeek.
Các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) thời gian gần đây thậm chí lên tiếng cảnh báo số lượng người có khả năng tấn công khủng bố dường như còn lớn hơn những gì họ từng ước tính.
Dù cuộc vây hãm và bắt giữ Salah Abdeslam, nghi phạm chính trong vụ khủng bố Paris, hôm 18/3 được truyền thông ca ngợi, cảnh sát Bỉ tin rằng sở dĩ tên này có thể lẩn trốn lâu đến vậy là nhờ một mạng lưới đồng phạm cùng những kẻ hỗ trợ đắc lực.
"Đây chưa phải kết thúc", Tổng thống Pháp Francois Hollande phát biểu trong một cuộc họp báo ở Brussels, đồng thời nhấn mạnh mạng lưới các chiến binh Hồi giáo cực đoan có quy mô lớn hơn nhiều so với những gì các nhà điều tra Pháp và Bỉ nhận định cách đây 4 tháng.
Ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders hôm 21/3 cho hay cảnh sát thu giữ được rất nhiều vũ khí trong hàng loạt cuộc đột kích hồi cuối tuần trước mà đỉnh điểm là vụ bắt giữ tên Abdeslam. Theo ông, ít nhất 30 tay súng vẫn ẩn náu ở Brussels.
Dù đã nâng cảnh báo an ninh lên mức cao nhất nhưng công cuộc truy lùng các phần tử Hồi giáo cực đoan trên đất Bỉ không hề dễ dàng bởi phương thức hoạt động của chúng ngày càng kín đáo hơn trước, Walt nhận xét.
Kể từ sau vụ tấn công tạp chí Charlie Hebdo tại trung tâm Paris hồi tháng 1/2015, nhiều quan chức tình báo đã lưu ý tới một thực tế là tay sai của khủng bố, các phần tử Hồi giáo cực đoan ở châu Âu, còn đang phối hợp cùng các mạng lưới tội phạm có tổ chức kiểu xã hội đen. Chúng thực hiện những phi vụ rất tinh vi trong vòng bí mật nhằm kiếm tiền để duy trì hoạt động, ví dụ như buôn người, làm giả giấy tờ tùy thân hay buôn bán vũ khí trái phép.
Các nhóm tội phạm có tổ chức hoạt động được ở bất cứ đâu, trong bất cứ lĩnh vực nào, miễn là chúng sản sinh ra tiền, Yan St-Pierre, giám đốc điều hành, chuyên gia phản gián thuộc Nhóm Tư vấn An ninh Hiện đại, một công ty tình báo tư nhân ở Berlin, Đức, bình luận.
Sự hòa nhập giữa hai thực thể tưởng chừng như hoàn toàn không liên quan đến nhau là tội phạm có tổ chức và chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo bạo lực đang khiến việc theo dõi các đối tượng tình nghi khủng bố trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
"Điều này đặt ra một nhiệm vụ hết sức khó khăn đối với các cơ quan tình báo, bởi đây là hai mạng lưới khác nhau có phương thức hoạt động tách biệt", Moniquet nhận xét. "Thế nhưng, chúng luôn hỗ trợ nhau hết lòng. Khi một nhóm đến và yêu cầu giúp đỡ, nhóm kia sẽ giúp không chần chừ".
Ba nghi phạm đánh bom ở sân bay Bỉ. Ảnh: CNN
Bên cạnh đó, những khoản cắt giảm ngân sách lớn trong cơn suy thoái kinh tế châu Âu thập kỷ này cũng tạo ra một thách thức lớn nữa trong việc xác định cũng như triệt phá các mạng lưới khủng bố, theo St-Pierre.
Ông cho rằng chính phủ các nước châu Âu đang ngày càng phụ thuộc vào những phương pháp theo dõi công nghệ cao mà lãng quên đi cách thức truyền thống là điều động người để giám sát nghi phạm khủng bố suốt ngày đêm. Nhược điểm của phương thức này là tương đối tốn kém.
"Hệ quả của việc cắt giảm ngân sách trong khoảng 5 hoặc 6 năm qua là ngày càng có ít người làm công việc theo dõi các nghi phạm khủng bố. Họ phải liệu cơm gắp mắm và những kẻ khủng bố đã khai thác được lỗ hổng ấy", St-Pierre nhấn mạnh.
Duy Sơn
Theo VNE
Bộ trưởng Tư pháp và Nội vụ Bỉ xin từ chức sau vụ tấn công Brussels Bộ trưởng Nội vụ và Tư pháp Bỉ, bị chỉ trích vì không thể nắm thông tin tình báo liên quan đến vụ tấn công Brussels hôm 22.2, đã xin từ chức. Bộ trưởng Nội vụ Bỉ Jan Jambon - Ảnh: Reuters "Tôi xác nhận tôi đã xin từ chức", Bộ trưởng Nội vụ Bỉ Jan Jambon trả lời phỏng vấn tờ Le...