Lỡ uống thuố.c quá liều, làm sao?
Trong sử dụng thuố.c luôn luôn có lời khuyên “phải dùng thuố.c đúng liều, đủ thời gian”.
“Đúng liều” có nghĩa phải sử dụng thuố.c theo đúng số lượng đã được chỉ định cho một lần dùng thuố.c hoặc cho cả ngày. Còn “đủ thời gian” là phải dùng cho đủ số ngày được ấn định. Vì chỉ cần “sai một li” dùng thuố.c, sức khoẻ của ta sẽ “đi một dặm”!
Có khá nhiều người quan tâm đến lời khuyên phải dùng thuố.c đúng liều, nhưng đặt trường hợp vô tình lỡ uống thuố.c quá liều thì sẽ dẫn đến việc gì và phải xử trí ra sao?
Dùng sai liều có thể gặp tai biến
Việc dùng thuố.c không đúng liều bao gồm hai trường hợp: dùng không đủ liều và dùng quá liều. Dùng thuố.c không đủ liều không chỉ không trị dứt bệnh của cá nhân mà có khi gây hại cho cộng đồng.
Như sử dụng kháng sinh không đủ liều có thể dẫn đến vi khuẩn đề kháng thuố.c, không bị tiê.u diệ.t và sau đó sẽ gây hại cho bất kỳ ai bị nó xâm nhiễm. Còn dùng thuố.c quá liều gây hại cho chính người dùng thuố.c, thậm chí có thể gây t.ử von.g. Bởi hầu hết các thuố.c, nếu dùng đúng liều thì đó là thuố.c chữa bệnh, còn quá liều thì đó là chất độc không hơn không kém.
Liều dùng thuố.c, hay còn gọi là liều điều trị, không phải được ấn định một cách tuỳ tiện mà là kết quả của một quá trình nghiên cứu, gọi là thử tác dụng dược lý. Trước hết, thuố.c phải thử độc tính, xác định “tử liều 50″ (lethal dose 50, viết tắt LD50), tức thử trên súc vật (thường là chuột nhắt trắng), để xác định liều gây chế.t 50% súc vật đó. Từ đó, xác định “liều tối đa”, tức liều nếu vượt qua mức tối đa sẽ gây độc hoặc gây chế.t…
Video đang HOT
Cũng thử trên súc vật, các nhà dược học xác định “liều tối thiểu”, tức liều mà nếu dùng thấp hơn sẽ không có tác dụng (như hạ huyết áp hay an thần chẳng hạn). Liều điều trị được xác định nằm giữa liều tối thiểu và liều tối đa. Thuố.c càng an toàn khi khoảng cách giữa liều điều trị và liều tối đa càng lớn, còn thuố.c dễ gây độc tính khi khoảng cách đó hẹp. Như vậy phải trải qua quá trình nghiên cứu thực hiện mới xác định được liều điều trị và liều này sẽ tuỳ theo cơ thể người bệnh, tình trạng bệnh mà ấn định để phát huy cao nhất tác dụng điều trị và hạn chế thấp nhất các tác dụng phụ hay tai biến.
Không gộp lại uống một lần
“Hầu hết các thuố.c, nếu dùng đúng liều thì đó là thuố.c chữa bệnh, còn quá liều thì đó là chất độc không hơn không kém”
Tuỳ theo thời gian thuố.c cho tác dụng mà ta có liều dùng cho một lần, liều dùng cho 24 giờ (tức cả ngày), liều dùng cho một đợt điều trị. Thí dụ, đối với một số nhiễm khuẩn thông thường, liều dùng một lần cho người lớn là một viên amoxicillin 500mg, liều cho cả ngày là uống ba hoặc bốn lần, và liều cho một đợt điều trị là uống mười ngày. Đối với trẻ con, thường tính trên cân nặng, thí dụ liều erythromycin dùng cho trẻ là 40mg/kg/ngày và chia uống nhiều lần trong ngày. Liều ấn định cho một ngày thường chia ra dùng nhiều lần trong ngày, tuyệt đối không gộp lại uống một lần duy nhất. Một số người nghĩ rằng uống gộp, thuố.c sẽ có tác dụng mạnh để mau khỏi bệnh, làm như thế có khi gây nguy hiểm vì quá liều.
Luôn luôn cảnh giác!
Nhưng thử đặt trường hợp đã lỡ uống thuố.c quá liều thì phải làm gì? Nếu sự quá liều không thái quá, tức uống hơi lố một ít, cơ thể chuyển hoá tốt, có thể sẽ chẳng việc gì. Nhưng nếu sau khi uống thuố.c quá liều (do vô tình nhưng cũng có thể do t.ự t.ử) mà bắt đầu thấy các rối loạn (tuỳ theo loại thuố.c mà các rối loạn sẽ khác nhau) thì có thể đã bị ngộ độc thuố.c, lập tức phải xử trí theo cấp cứu ngộ độc.
Trước hết, nếu người ngộ độc còn tỉnh thì phải làm cho ói mửa. Nếu có sự ngưng thở, phải hô hấp nhân tạo. Sau đó, nhanh chóng đưa họ đến cơ sở y tế gần nhất để cứu cấp. Sự cứu cấp sẽ kịp thời nếu nhân viên y tế biết được thuố.c đã gây độc. Vì vậy, ta cần phải thu thập thông tin ngay bằng cách: hỏi người bị ngộ độc hoặc người chung quanh xem bệnh nhân đã dùng thuố.c gì, nếu được thì đem theo thuố.c, bao bì hoặc đơn thuố.c đưa cho bác sĩ xem để nhanh chóng tìm được loại thuố.c giải độc.
Riêng đối với trẻ con, do cơ thể phát triển chưa hoàn chỉnh, rất nhiều thuố.c chỉ cần hơi quá liều một chút có thể trở thành liều độc và đặc biệt, việc cấp cứu ngộ độc có nhiều khó khăn hơn so với người lớn. Vì vậy, việc cho trẻ dùng thuố.c phải xem là hệ trọng. Đừng vì một chút lơ đễnh của người lớn mà khiến trẻ phải gánh chịu hậu quả đáng tiếc.
Theo PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức
SGTT
Bí mật 'đen tối' của bắp rang bơ
Ngồi trong phòng chiếu phim tối cùng bạn bè, tay cầm một túi bắp rang bơ béo ngậy, thơm phức, nghe như một cách tuyệt vời để tận hưởng tối thứ 7.
Nó sẽ là như vậy nếu bạn sẵn sàng chia sẻ túi bỏng ngô với tất cả những người ngồi xem phim xung quanh.
Ví dụ, một túi bỏng cỡ lớn bán tại rạp Regal, chứa 20 cốc bắp rang bơ, 1.200 calories, 980gr sodium và 60 chất béo no. Cho thêm một thìa bơ thì số calories tăng thêm 130.
Bạn không đói lắm? Túi bỏng cỡ vừa cũng có lượng chất béo, muối và số calories tương tự túi bỏng cỡ lớn. Thậm chí là túi bỏng cỡ nhỏ, khoảng 11 cốc bỏng, chứa 670 calories, 550 miligram sodium và 24gr chất béo no.
Kết quả nghiên cứu trên có thể làm những người chọn bắp rang bơ tại quầy hàng bán đồ ăn vặt phải ngạc nhiên vì họ tin rằng đó là một món quà vặt khá là lành mạnh. Trên thực tế, bỏng ngô bình thường có hàm lượng calories thấp, không có chất béo no. Tuy nhiên, món bắp rang bơ thường bán tại các rạp chiếu phim được nổ bằng dầu, thường là dầu dừa mà 90% trong đó chứa chất béo no. Thêm muối, món bắp rang từ một món ăn lành mạnh trở thành món có hại cho sức khỏe.
"Vấn đề ở đây là số lượng", Marion Nesle, một giáo sư về dinh dưỡng ở trường đại học New York nói. "Một trong những túi bỏng lớn chiếm 3/4 lượng calories hấp thụ trong một ngày".
Thậm chí là một túi bắp rang bơ lành mạnh nhất, túi cỡ nhỏ, gồm 6 cốc bỏng, được bán ở rạp AMC khi được đem ra thử cũng cho kết quả như sau, nó chứa 370 calories, đủ để chia sẻ với một người bạn trong suốt một bộ phim.
"Nếu bạn ăn một hay hai cốc bắp rang bơ, thì không có vấn đề gì lớn", giáo sư Nestle nói.
Thử nghiệm thứ ba tiến hành tại rạp chiếu phim Cinemark cho thấy, bắp rang bơ tại đây được rang bằng dầu canola thay vì dầu dừa. Một túi bắp rang bơ lớn ở đây gồm 17 cốc bỏng, chứa 1.500 milligrams sodium, 4 gr chất béo no và số calories là 910, đủ lượng calories cho cả ngày.
Có cách nào để món ăn vặt này không gây hại cho sức khỏe không? Bạn hãy đề nghị rạp chiếu phim khi nổ bỏng đừng cho muối. Hai trong số ba rạp chiếu phim được thử nghiệm đã đồng ý làm theo đề nghị.
Theo giáo sư Nestle, cách tốt nhất để có một buổi xem phim lành mạnh là bạn không ăn gì khi xem phim hoặc chia sẻ một túi bắp rang bơ với 10 người bạn.
Theo Hoài Linh
VNN/NYTimes
Khi dân được giải khát bằng 'thuố.c độc' Phụ gia thực phẩm, hương liệu thực phẩm gây nhiễm độc ít người nhận biết được. Đến khi phát bệnh thì đã quá muộn... Không ít quán giải khát còn sử dụng thêm cả đường hoá học để chế biến sinh tố, nước hoa quả. Công thức chế biến sinh tố như trên có gây hại đến sức khoẻ người tiêu dùng? Có...