Lo ngại về di cư tập thể ở Nagorno-Karabakh sau chiến thắng của Azerbaijan
120.000 người thuộc sắc tộc Armenia ở Nagorno- Karabakh sẽ đến Armenia vì họ không muốn sống như một phần của Azerbaijan và lo sợ thanh lọc sắc tộc, theo giới chức khu vực ly khai.
Ông David Babayan, cố vấn của ông Samvel Shahramanyan – lãnh đạo ly khai tại Nagorno-Karabakh, cho biết người thuộc sắc tộc Armenia ở khu vực này “không muốn sống như một phần của Azerbaijan”. “99,9% muốn rời khỏi vùng đất lịch sử của chúng tôi”, ông trả lời phỏng vấn Reuters ngày 24.9.
Lực lượng gìn giữ hòa bình Nga sơ tán dân thường ở Nagorno-Karabakh hôm 21.9. Ảnh REUTERS
Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan cùng ngày cho biết người Armenia ở Karabakh có khả năng sẽ rời khỏi khu vực và Yerevan sẵn sàng tiếp nhận họ, sau thất bại trước Azerbaijan hồi đầu tuần này trong tranh chấp lãnh thổ đã diễn ra từ khi Liên Xô sụp đổ.
Video đang HOT
Nagorno-Karabakh là vùng lãnh thổ được quốc tế công nhận là một phần của Azerbaijan nhưng cư dân chủ yếu là người thuộc sắc tộc Armenia với chủ trương ly khai. Cho đến gần đây, khu vực này vẫn nằm ngoài tầm kiểm soát của Baku, nhưng lực lượng ly khai đã buộc phải tuyên bố ngừng b.ắn vào ngày 20.9 sau chiến dịch quân sự chớp nhoáng trong 24 giờ của quân đội Azerbaijan vốn lớn mạnh hơn rất nhiều.
Azerbaijan cho biết họ sẽ đảm bảo quyền lợi của người Armenia tại Karabakh và sáp nhập khu vực, nhưng những cư dân này nói rằng họ e sợ.
Trong một tuyên bố, các nhà lãnh đạo người Armenia ở Karabakh cho biết tất cả những người bị mất nhà cửa do hoạt động quân sự của Azerbaijan và muốn rời đi sẽ được lực lượng gìn giữ hòa bình Nga hộ tống đến Armenia. Ông Babayan không biết khi nào người dân sẽ di chuyển xuống Hành lang Lachin, tuyến đường bộ duy nhất kết nối khu vực này với Armenia.
Thủ tướng Pashinyan đã phải đối mặt với những lời kêu gọi từ chức tại Armenia vì không giữ được Karabakh. Trong bài phát biểu trước quốc dân, ông Pashinyan cho biết viện trợ nhân đạo đã đến khu vực nhưng người Armenia ở Karabakh vẫn phải đối mặt với “nguy cơ thanh lọc sắc tộc”.
Một cuộc di cư tập thể có thể thay đổi sự cân bằng quyền lực mong manh ở khu vực Nam Kavkaz, nơi nhiều sắc tộc sinh sống với các đường ống dẫn dầu và khí đốt dày đặc, cũng là nơi Nga, Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đang tranh giành ảnh hưởng.
Chiến thắng của Azerbaijan vào tuần trước dường như là kết cục mang tính quyết định cho một trong những “xung đột đóng băng” kéo dài hàng thập niên sau sự tan rã của Liên Xô. Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev tuyên bố nắm đ.ấm sắt của ông đã đ.ập tan ý tưởng về một Karabakh độc lập và khu vực này sẽ biến thành “thiên đường” khi nằm dưới sự quản lý của Azerbaijan.
Armenia cho biết hơn 200 người t.hiệt m.ạng và 400 người bị thương trong chiến dịch quân sự của Azerbaijan hôm 19.9. Số phận của người Armenia ở Karabakh đã làm dấy lên quan ngại ở Moscow, Washington và Brussels.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, người đã tổ chức các cuộc đàm phán khẩn cấp với Armenia và Azerbaijan, cho biết trên mạng xã hội: “Mỹ sẽ tiếp tục kiên định ủng hộ Armenia cũng như chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nước này”.
Armenia sẵn sàng đối thoại 'khẩn' với Azerbaijan để xoa dịu căng thẳng
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan bày tỏ sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán khẩn cấp với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev để giảm leo thang tình hình căng thẳng ở biên giới giữa hai nước.
Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tại Moskva, Nga ngày 20/4/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Từ lâu, tại biên giới giữa Armenia và Azerbaijan luôn xảy ra những cuộc đọ s.úng nảy lửa. Đầu tháng 9, Baku cáo buộc Yerevan sử dụng máy bay không người lái chiến đấu nhằm vào các vị trí của Azerbaijan ở quận Kalbajar, khiến hai binh sĩ Azerbaijan bị thương.
Về phần mình, Yerevan cáo buộc Baku pháo kích vào các vị trí biên giới của Armenia, xác nhận 3 binh sĩ Armenia t.hiệt m.ạng và 2 người khác bị thương.
"Tổng thống Macron nhấn mạnh việc giảm căng thẳng dọc biên giới là cần thiết. Thủ tướng Pashinyan bày tỏ sẵn sàng tổ chức các cuộc thảo luận khẩn cấp với tổng thống Azerbaijan nhằm giảm căng thẳng", văn phòng Pashinyan cho biết trong một tuyên bố ngày 9/9.
Thông báo của Văn phòng Thủ tướng Pashinyan cũng cho biết thủ tướng Armenia khẳng định cam kết đối với giải pháp ngoại giao cho mọi vấn đề, trong khi nhà lãnh đạo Pháp bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ các nỗ lực nhằm thiết lập hòa bình trong khu vực.
Cuối ngày, văn phòng Thủ tướng Pashinyan cho biết nhà lãnh đạo Armenia đã nêu ra ý kiến tương tự trong các cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Thủ tướng Georgia Irakli Garibashvili và Tổng thống Iran Ebrahim Raisi.
Năm 2022, dưới sự hoà giải của Nga, Mỹ và Liên minh châu Âu, Armenia và Azerbaijan bắt đầu thảo luận về một hiệp ước hòa bình. Vào tháng 5/2023, Thủ tướng Pashinyan nói rằng Yerevan sẵn sàng công nhận sự toàn vẹn lãnh thổ của Azerbaijan, bao gồm cả khu vực Nagorno-Karabakh với đa số người Armenia sinh sống. Tổng thống Aliyev cho rằng một hiệp ước hòa bình có thể được ký kết trong thời gian tới nếu Armenia không thay đổi quan điểm.
Lãnh đạo Armenia và Azerbaijan đàm phán giữa lúc căng thẳng leo thang Cuộc gặp ngày 14/5 giữa lãnh đạo Armenia và Azerbaijan diễn ra dưới sự hòa giải của Hội đồng châu Âu, sau khi xảy ra vụ đụng độ mới ở biên giới giữa hai nước khiến một số binh sỹ thương vong. Binh sỹ giữ gìn hòa bình Nga gác tại một trạm kiểm soát trên tuyến đường ở thị trấn Stepanakert, sau...