Lỗ đen nguyên thủy từng bị ủ trong kén khổng lồ

Nguyễn Thị Mẫn16:51 23/04/2020

Các lỗ đen lớn đầu tiên trong vũ trụ có khả năng hình thành và phát triển sâu bên trong từ những cái kén khổng lồ, các chuyên gia tại Đại học Colorado, Mỹ cho biết.

Theo ông Clark Begelman, giáo sư và chủ tịch bộ phận khoa học vật lý thiên văn và hành tinh Đại học Colorado ở Mỹ cho biết, quá trình hình thành lỗ đen nguyên thủy này gồm hai giai đoạn.

Giai đoạn đầu, các ngôi sao siêu lớn (thường hình thành khoảng vài triệu năm sau vụ nổ Big Bang) đã bắt đầu kích hoạt việc phát triển các lỗ đen nguyên thủy đầu tiên.

Nguồn ảnh: Popular Mechanics.

Trước mắt, các ngôi sao siêu lớn sẽ bước qua giai đoạn đốt cháy Hydro, bước vào giai đoạn rối loạn vòng quay, từ trường tại trung tâm của chúng hình thành các lỗ đen hạt giống đầu tiên.

Cùng lúc này, các ngôi sao siêu lớn bắt đầu bồi tụ vật chất mờ, dạng kén để nuôi dưỡng các lỗ đen dạng hạt gống ở một khoảng thời gian nhất định.

Sau một khoảng thời gian đủ lớn, các lỗ đen này bước vào giai đoạn “chuẩn hóa” hệ thống, nghĩa là các lỗ đen phát triển nhanh chóng, bằng cách nuốt vật chất từ lớp kén khí khổng lồ bao quanh chúng, cuối cùng phồng lên đến kích thước khổng lồ nhất định.

Kết thúc quá trình này, nhiều tia bức xạ trong lỗ đen sẽ toát ra bớt, khiến cho lớp khí phân tán và để lại các lỗ đen “chỉnh tề” nặng hơn 10.000 lần so với khối lượng của Trái Đất.

Mời quý vị xem video: Bí ẩn ngôi sao kỳ lạ nhất vũ trụ. Nguồn video: youtube

Huỳnh Dũng

Khoa học tốn 50 năm để chứng minh khả năng này của lỗ đen

Hiện tượng này đã được dự đoán từ năm 1970 nhưng đến bây giờ mới có thể xác nhận.

Chúng ta thường nghe nói không có loại vật chất hay ánh sáng nào có thể thoát ra khỏi lực hấp dẫn của lỗ đen. Điều này chỉ đúng ở môi trường tiếp giáp lân cận, nhưng xa hơn một chút, tại đĩa bồi tụ, ánh sáng vẫn có thể thoát ra.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Astrophysical Journal chỉ ra không phải tất cả các luồng ánh sáng đều có thể dễ dàng thoát khỏi đĩa bồi tụ. Một số bị hút vào trường hấp dẫn của lỗ đen, quay ngược lại và bật ra khỏi đĩa.

Hình ảnh mô phỏng ánh sáng bị bẻ cong và thoát ra tại đĩa bồi tụ của lỗ đen. Ảnh: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC)/R. Connors (Caltech).

"Chúng tôi quan sát thấy ánh sáng từ khu vực gần lỗ đen đang cố gắng thoát ra, nhưng bị lỗ đen kéo lại như một chiếc boomerang", Riley Connors, tác giả bài viết, đồng thời là học giả tại Caltech cho biết.

Phát hiện mới này là kết quả từ việc rà soát lại các tài liệu lưu trữ về vệ tinh Rossi X-ray Timing Explorer (RXTE) (đã kết thúc nhiệm vụ từ năm 2012) của NASA. Các nhà nghiên cứu đặc biệt chú ý tới một lỗ đen được quay quanh bởi một ngôi sao giống như Mặt Trời, có tên gọi là XTE J1550-564.

Lỗ đen đã "nuốt chửng" ngôi sao này, nung nóng vật chất thành một cấu trúc phẳng xung quanh gọi là đĩa bồi tụ. Tại đĩa này phát ra các tia X và vùng sáng tạo thành hình xoắn ốc hướng về phía lỗ đen. Nhóm nghiên cứu đã tìm ra những dấu hiệu cho thấy ánh sáng bị bẻ cong, quay ngược về phía đĩa bồi tụ rồi phản xạ lại.

"Về cơ bản thì đĩa bồi tụ tự phát sáng. Các nhà khoa học đã dự đoán một phần của ánh sáng sẽ quay trở lại tại vùng đĩa này từ năm 1970, và giờ đây lần đầu tiên, chúng ta xác nhận điều đó là đúng. Vì các lỗ đen có khả năng quay rất nhanh nên chúng không chỉ bẻ cong mà còn xoắn ánh sáng", Javier Garcia, đồng tác giả bài nghiên cứu nói thêm.

Các nhà khoa học cho biết kết quả này giúp khẳng định gián tiếp Thuyết tương đối của Albert Einstein và hỗ trợ tính toán tốc độ quay của lỗ đen, cũng như khám phá những điều chưa được lý giải về vùng không gian kỳ diệu này.

Ann

Trái đất hình thành nhanh hơn so với giả định Các nhà khoa học phát hiện ra rằng, Trái đất nguyên thủy - tức là cái khuôn để từ đó hình thành Trái đất ngày nay, đã xuất hiện rất nhanh, chỉ trong vòng 5 triệu năm. Trái đất hình thành nhanh hơn so với dự đoán. Các nghiên cứu do Trung tâm Nghiên cứu sự hình thành sao và các hành tinh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: chuyện lạ vũ trụ vật lý khổng lồ hành tinh thiên văn vụ nổ từ trường nguyên thủy lỗ đen hình thành đại học colorado bội tư

Xem thêm Share

Xem nhiều

Clip em bé qua đời trên tay mẹ khi xem pháo hoa khiến hàng triệu người xúc động00:30

Rộ clip 31 giây nghi là nguyên nhân Ngọc Trinh nghỉ chơi với Vũ Khắc Tiệp01:26

Chồng Khánh Vân "mong mọi người thông cảm", vợ cũ 1 sao Việt gay gắt: "Không phải ai cũng chấp nhận văn hoá như vậy!"03:13

Tìm thấy thi thể nữ tài xế, xuyên đêm trục vớt ô tô rơi sông Đồng Nai01:29

Vũ Khắc Tiệp xác nhận bị Ngọc Trinh nghỉ chơi, lý do liên quan đến 1 đoạn clip01:26

Nội bộ Mỹ mâu thuẫn về Ukraine?08:24

Nga liên lạc với 'lực lượng mạnh nhất' ở Syria14:18

Hoa hậu Thuỳ Tiên ngượng ngùng khi có hành động tình cảm với 1 Anh Trai, Hoà Minzy "cứu nguy" mà chiếm luôn spotlight02:11

Concert 2 Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai: Binz bật khóc khi nhắc đến 1 người đặc biệt trong đời02:14

Cặp đôi hot nhất show Đảo thiên đường chính thức hẹn hò?00:20

Tài xế công nghệ chở cô gái ngã nhào ra đường ở TPHCM nghi bị ép xe01:07

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Vợ chồng trẻ ở TPHCM chi tiền tỷ xây ngôi nhà như hang động gây tranh cãi

21:51:38 17/12/2024

Ngôi nhà gần như không có vách ngăn, tường bao. Cửa ra vào, kệ để đồ hay trần nhà có cấu trúc uốn lượn, không tuân theo quy chuẩn thông thường.

Cặp đôi hơn 100 tuổi kết hôn sau 9 năm hẹn hò

19:18:34 17/12/2024

Cụ bà Marjorie Fiterman (102 tuổi) và cụ ông Bernie Littman (100 tuổi) là minh chứng rõ ràng nhất cho câu nói tuổi tác không thể ngăn cản tình yêu .

Sự thật về người ăn xin ở vỉa hè có 1,5 tỷ đồng gửi ngân hàng

18:58:17 17/12/2024

Cảnh sát phát hiện người phụ nữ thường xuyên ngồi ăn xin ở vỉa hè sở hữu tài khoản ngân hàng có 2 triệu Baht (gần 1,5 tỷ đồng) và hàng trăm triệu tiền mặt.

Loài cá khổng lồ có 'vũ khí bí mật' để góp phần cứu hành tinh

10:32:50 17/12/2024

Cá voi đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại biến đổi khí hậu. Chúng giúp luân chuyển chất dinh dưỡng, làm giàu nguồn thức ăn cho tảo biển - loài hấp thụ carbon và lưu trữ carbon trong cơ thể.

Tín hiệu bí ẩn đến từ ngôi sao hiếm nhất trong thiên hà

08:23:54 17/12/2024

Một nhóm các nhà khoa học đã phát hiện ra những tín hiệu vô cùng lạ từ một ngôi sao neutron siêu hiếm, được gọi là magnetar .

Những cụ ông, cụ bà tốt nghiệp đại học ở tuổi ngoài 90

22:09:10 16/12/2024

Tuổi già có thể là thời điểm lý tưởng để tiếp tục theo đuổi việc học. Không ít người già nhìn nhận việc học tập ở tuổi xế chiều giúp họ giữ được sự minh mẫn và thấy cuộc sống ý nghĩa hơn.

Phát hiện loài sinh vật giống lai giữa cá mập và cá đuối

13:07:11 16/12/2024

Đó là loài cá giống mõm tròn, thích sống sát đáy biển và phía trên các rạn san hô ở khu vực Ấn Độ - Tây Thái Bình Dương khá rộng, trải dài từ bờ biển Nam Phi đến Nhật Bản, Papua New Guinea và New South Wales ở Australia.

Nước tiểu ở đây cũng có thể "hái ra tiền", dư luận xôn xao không ngớt

09:43:32 16/12/2024

Bạn không nghe nhầm đâu, nước tiểu giờ đây cũng có thể trở thành mặt hàng mang lại giá trị kinh tế. Tại nhiều vùng ở Trung Quốc, nước tiểu của bà bầu được thu mua với giá 24 NDT (gần 82.000đ)/kg.

3 cánh cửa chứa đầy kho báu trên thế giới nhưng 'không thể mở được': Nguyên nhân gây 'sốc'

18:46:53 15/12/2024

Bạn có biết rên thế giới, có 3 cánh cửa được mệnh danh là không thể mở được dù ai cũng biết ẩn chứa bên trong là rất nhiều kho báu.

Khám phá 7 loài vật quý hiếm sắp tuyệt chủng: Việt Nam sở hữu một loài vô giá

18:44:37 15/12/2024

Sao la hay còn được gọi là Kỳ lân Châu Á là một trong những loài thú hiếm nhất trên thế giới sinh sống trong vùng núi rừng Trường Sơn tại Việt Nam và Lào được các nhà khoa học phát hiện vào năm 1992.

Những robot hình người kỳ lạ nhất thế giới: Từ giúp việc tới đá bóng như Messi

18:41:59 15/12/2024

Robot đang phát triển nhanh chóng nhờ sự phát triển của công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Nhưng khi chúng ngày càng học được nhiều kỹ năng, mối lo sợ về sự độc lập của robot lại càng lớn hơn.

Phát hiện nấm mồ La Mã từ 'năm 0' ở Hà Lan

14:46:46 15/12/2024

Các nhà khảo cổ đã khai quật một nấm mồ chưa từng có thuộc về một binh sĩ La Mã từ năm 0 ở Hà Lan, cho phép hé lộ manh mối về sự hiện diện của nền văn minh cổ xưa ở nước này.