Lỗ đen nguyên thủy từng bị ủ trong kén khổng lồ

Nguyễn Thị Mẫn16:51 23/04/2020

Các lỗ đen lớn đầu tiên trong vũ trụ có khả năng hình thành và phát triển sâu bên trong từ những cái kén khổng lồ, các chuyên gia tại Đại học Colorado, Mỹ cho biết.

Theo ông Clark Begelman, giáo sư và chủ tịch bộ phận khoa học vật lý thiên văn và hành tinh Đại học Colorado ở Mỹ cho biết, quá trình hình thành lỗ đen nguyên thủy này gồm hai giai đoạn.

Giai đoạn đầu, các ngôi sao siêu lớn (thường hình thành khoảng vài triệu năm sau vụ nổ Big Bang) đã bắt đầu kích hoạt việc phát triển các lỗ đen nguyên thủy đầu tiên.

Nguồn ảnh: Popular Mechanics.

Trước mắt, các ngôi sao siêu lớn sẽ bước qua giai đoạn đốt cháy Hydro, bước vào giai đoạn rối loạn vòng quay, từ trường tại trung tâm của chúng hình thành các lỗ đen hạt giống đầu tiên.

Cùng lúc này, các ngôi sao siêu lớn bắt đầu bồi tụ vật chất mờ, dạng kén để nuôi dưỡng các lỗ đen dạng hạt gống ở một khoảng thời gian nhất định.

Sau một khoảng thời gian đủ lớn, các lỗ đen này bước vào giai đoạn “chuẩn hóa” hệ thống, nghĩa là các lỗ đen phát triển nhanh chóng, bằng cách nuốt vật chất từ lớp kén khí khổng lồ bao quanh chúng, cuối cùng phồng lên đến kích thước khổng lồ nhất định.

Kết thúc quá trình này, nhiều tia bức xạ trong lỗ đen sẽ toát ra bớt, khiến cho lớp khí phân tán và để lại các lỗ đen “chỉnh tề” nặng hơn 10.000 lần so với khối lượng của Trái Đất.

Mời quý vị xem video : Bí ẩn ngôi sao kỳ lạ nhất vũ trụ. Nguồn video: youtube

Huỳnh Dũng

Khoa học tốn 50 năm để chứng minh khả năng này của lỗ đen

Hiện tượng này đã được dự đoán từ năm 1970 nhưng đến bây giờ mới có thể xác nhận.

Chúng ta thường nghe nói không có loại vật chất hay ánh sáng nào có thể thoát ra khỏi lực hấp dẫn của lỗ đen. Điều này chỉ đúng ở môi trường tiếp giáp lân cận, nhưng xa hơn một chút, tại đĩa bồi tụ, ánh sáng vẫn có thể thoát ra.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Astrophysical Journal chỉ ra không phải tất cả các luồng ánh sáng đều có thể dễ dàng thoát khỏi đĩa bồi tụ. Một số bị hút vào trường hấp dẫn của lỗ đen, quay ngược lại và bật ra khỏi đĩa.

Hình ảnh mô phỏng ánh sáng bị bẻ cong và thoát ra tại đĩa bồi tụ của lỗ đen. Ảnh: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC)/R. Connors (Caltech).

"Chúng tôi quan sát thấy ánh sáng từ khu vực gần lỗ đen đang cố gắng thoát ra, nhưng bị lỗ đen kéo lại như một chiếc boomerang", Riley Connors, tác giả bài viết, đồng thời là học giả tại Caltech cho biết.

Phát hiện mới này là kết quả từ việc rà soát lại các tài liệu lưu trữ về vệ tinh Rossi X-ray Timing Explorer (RXTE) (đã kết thúc nhiệm vụ từ năm 2012) của NASA. Các nhà nghiên cứu đặc biệt chú ý tới một lỗ đen được quay quanh bởi một ngôi sao giống như Mặt Trời, có tên gọi là XTE J1550-564.

Lỗ đen đã "nuốt chửng" ngôi sao này, nung nóng vật chất thành một cấu trúc phẳng xung quanh gọi là đĩa bồi tụ. Tại đĩa này phát ra các tia X và vùng sáng tạo thành hình xoắn ốc hướng về phía lỗ đen. Nhóm nghiên cứu đã tìm ra những dấu hiệu cho thấy ánh sáng bị bẻ cong, quay ngược về phía đĩa bồi tụ rồi phản xạ lại.

"Về cơ bản thì đĩa bồi tụ tự phát sáng. Các nhà khoa học đã dự đoán một phần của ánh sáng sẽ quay trở lại tại vùng đĩa này từ năm 1970, và giờ đây lần đầu tiên, chúng ta xác nhận điều đó là đúng. Vì các lỗ đen có khả năng quay rất nhanh nên chúng không chỉ bẻ cong mà còn xoắn ánh sáng", Javier Garcia, đồng tác giả bài nghiên cứu nói thêm.

Các nhà khoa học cho biết kết quả này giúp khẳng định gián tiếp Thuyết tương đối của Albert Einstein và hỗ trợ tính toán tốc độ quay của lỗ đen, cũng như khám phá những điều chưa được lý giải về vùng không gian kỳ diệu này.

Ann

Trái đất hình thành nhanh hơn so với giả định Các nhà khoa học phát hiện ra rằng, Trái đất nguyên thủy - tức là cái khuôn để từ đó hình thành Trái đất ngày nay, đã xuất hiện rất nhanh, chỉ trong vòng 5 triệu năm. Trái đất hình thành nhanh hơn so với dự đoán. Các nghiên cứu do Trung tâm Nghiên cứu sự hình thành sao và các hành tinh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Chủ đề: vũ trụ vật lý khổng lồ hành tinh thiên văn vụ nổ từ trường nguyên thủy lỗ đen hình thành đại học colorado bội tư

Xem thêm Share

Xem nhiều

Chu Thanh Huyền chê Iphone 1701:07

NSND Thanh Hoa U80 có lỗi với chồng con, cuối đời 'tiếc nuối' vì bỏ lỡ điều này?03:01

Hàng xóm Vu Mông Lung đồng loạt rao bán nhà, một người hé lộ sốc!02:42

Đàn cá trời ban và "ký hiệu" đặc biệt trên đầu được cưng như con ở miền Tây03:08:30

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Người Neanderthal có giọng nói như thế nào?

10:11:00 26/09/2025

Người Neanderthal, những người họ hàng đã tuyệt chủng của chúng ta, từ lâu bị gán hình ảnh những sinh vật tiền sử thô lỗ, chỉ biết gầm gừ.

Lõi Trái Đất chứa đựng những gì?

21:04:56 24/09/2025

Lõi rắn của Trái Đất không chỉ gồm sắt, mà còn chứa cả carbon, oxy và silicon. Phát hiện này mở ra lời giải cho bí ẩn hàng thế kỷ về cách lõi hình thành và duy trì từ trường bảo vệ sự sống.

Loài cá cô đơn nhất thế giới

17:59:12 24/09/2025

Trong đại dương rộng lớn, một loài cá nhỏ bé nhưng đầy bí ẩn đã thu hút sự chú ý của các nhà khoa học và công chúng. Được mệnh danh là loài cá cô đơn nhất thế giới, cá vây chân tay (handfish) đã trở thành biểu tượng của sự mong manh

Con bò 5 chân được trả 826 triệu đồng, người đàn ông từ chối bán

17:53:41 24/09/2025

Dù được trả tới 826 triệu đồng cho con bò 5 chân, người chủ vẫn quyết định không bán vì tin rằng nó là một con vật may mắn.

Cậu bé sống sót thần kỳ sau 94 phút trốn trong khoang chứa càng đáp máy bay

10:09:45 24/09/2025

Một cậu bé 13 tuổi người Afghanistan đã sống sót kỳ diệu sau khi trốn trong khoang chứa càng đáp của một chiếc máy bay chở khách thuộc hãng Kam Air.

Cô dâu 50 tuổi cưới chú rể 30 tuổi, dân mạng dậy sóng

06:51:52 24/09/2025

Một đám cưới diễn ra tại Sơn Đông (Trung Quốc) đã trở thành tâm điểm chú ý bởi sự chênh lệch tuổi tác và ngoại hình của cô dâu, chú rể. Loạt ảnh đăng tải nhanh chóng thu hút sự quan tâm của cư dân mạng.

Bí ẩn chiếc răng trên trán cá mập ma và chiến lược giao phối khác thường

22:32:29 23/09/2025

Khám phá về bộ răng trên trán của loài cá này không chỉ cho thấy một đặc điểm độc đáo, mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới về sự linh hoạt và sáng tạo của quá trình tiến hóa.

Nữ công nhân nghèo bất ngờ đổi đời sau khi tìm thấy 8 viên kim cương

19:47:49 23/09/2025

Mới đây, một nữ công nhân tại quận Panna, bang Madhya Pradesh (Ấn Độ) đã bất ngờ đổi đời sau khi tìm thấy 8 viên kim cương quý hiếm trong một mỏ khai thác.

Cãi nhau với vợ, người đàn ông lái ô tô đi trộm cây ATM

19:03:34 23/09/2025

Sijtse Korlaar, 60 tuổi, đã cãi nhau với vợ là Waraporn Thitsathien, 37 tuổi, trước khi lái xe đến một ngân hàng ở Khon Kaen, đông bắc Thái Lan, để thực hiện vụ cướp lúc nửa đêm.

12 phụ nữ lập xóm "không đàn ông, không rắc rối"

18:24:00 23/09/2025

Nơi đây yên bình và thân thiện. Những người muốn sống ở đây cần tuân theo 2 quy tắc đơn giản: không đàn ông và không gây rắc rối.

26 con vẹt gây tranh cãi toàn cầu

18:21:33 23/09/2025

Loài vẹt đuôi dài Spix màu xanh lam hiếm gặp, được tuyên bố tuyệt chủng trong tự nhiên vào năm 2019 trước khi một chương trình nhân giống nuôi nhốt bắt đầu tái du nhập chúng vào Brazil, đã trở thành trung tâm của một cuộc tranh chấp quố...

Hố đen trong vũ trụ hình thành như thế nào?

15:40:41 23/09/2025

Hố đen là những "gã khổng lồ" có khối lượng gấp hàng triệu đến hàng tỷ lần Mặt Trời của chúng ta. Chúng tạo ra lực hấp dẫn mạnh đến mức ngay cả ánh sáng cũng không thể thoát ra được.