Lỗ đen nguyên thủy từng bị ủ trong kén khổng lồ

Nguyễn Thị Mẫn16:51 23/04/2020

Các lỗ đen lớn đầu tiên trong vũ trụ có khả năng hình thành và phát triển sâu bên trong từ những cái kén khổng lồ, các chuyên gia tại Đại học Colorado, Mỹ cho biết.

Theo ông Clark Begelman, giáo sư và chủ tịch bộ phận khoa học vật lý thiên văn và hành tinh Đại học Colorado ở Mỹ cho biết, quá trình hình thành lỗ đen nguyên thủy này gồm hai giai đoạn.

Giai đoạn đầu, các ngôi sao siêu lớn (thường hình thành khoảng vài triệu năm sau vụ nổ Big Bang) đã bắt đầu kích hoạt việc phát triển các lỗ đen nguyên thủy đầu tiên.

Nguồn ảnh: Popular Mechanics.

Trước mắt, các ngôi sao siêu lớn sẽ bước qua giai đoạn đốt cháy Hydro, bước vào giai đoạn rối loạn vòng quay, từ trường tại trung tâm của chúng hình thành các lỗ đen hạt giống đầu tiên.

Cùng lúc này, các ngôi sao siêu lớn bắt đầu bồi tụ vật chất mờ, dạng kén để nuôi dưỡng các lỗ đen dạng hạt gống ở một khoảng thời gian nhất định.

Sau một khoảng thời gian đủ lớn, các lỗ đen này bước vào giai đoạn “chuẩn hóa” hệ thống, nghĩa là các lỗ đen phát triển nhanh chóng, bằng cách nuốt vật chất từ lớp kén khí khổng lồ bao quanh chúng, cuối cùng phồng lên đến kích thước khổng lồ nhất định.

Kết thúc quá trình này, nhiều tia bức xạ trong lỗ đen sẽ toát ra bớt, khiến cho lớp khí phân tán và để lại các lỗ đen “chỉnh tề” nặng hơn 10.000 lần so với khối lượng của Trái Đất.

Mời quý vị xem video : Bí ẩn ngôi sao kỳ lạ nhất vũ trụ. Nguồn video: youtube

Huỳnh Dũng

Khoa học tốn 50 năm để chứng minh khả năng này của lỗ đen

Hiện tượng này đã được dự đoán từ năm 1970 nhưng đến bây giờ mới có thể xác nhận.

Chúng ta thường nghe nói không có loại vật chất hay ánh sáng nào có thể thoát ra khỏi lực hấp dẫn của lỗ đen. Điều này chỉ đúng ở môi trường tiếp giáp lân cận, nhưng xa hơn một chút, tại đĩa bồi tụ, ánh sáng vẫn có thể thoát ra.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Astrophysical Journal chỉ ra không phải tất cả các luồng ánh sáng đều có thể dễ dàng thoát khỏi đĩa bồi tụ. Một số bị hút vào trường hấp dẫn của lỗ đen, quay ngược lại và bật ra khỏi đĩa.

Hình ảnh mô phỏng ánh sáng bị bẻ cong và thoát ra tại đĩa bồi tụ của lỗ đen. Ảnh: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC)/R. Connors (Caltech).

"Chúng tôi quan sát thấy ánh sáng từ khu vực gần lỗ đen đang cố gắng thoát ra, nhưng bị lỗ đen kéo lại như một chiếc boomerang", Riley Connors, tác giả bài viết, đồng thời là học giả tại Caltech cho biết.

Phát hiện mới này là kết quả từ việc rà soát lại các tài liệu lưu trữ về vệ tinh Rossi X-ray Timing Explorer (RXTE) (đã kết thúc nhiệm vụ từ năm 2012) của NASA. Các nhà nghiên cứu đặc biệt chú ý tới một lỗ đen được quay quanh bởi một ngôi sao giống như Mặt Trời, có tên gọi là XTE J1550-564.

Lỗ đen đã "nuốt chửng" ngôi sao này, nung nóng vật chất thành một cấu trúc phẳng xung quanh gọi là đĩa bồi tụ. Tại đĩa này phát ra các tia X và vùng sáng tạo thành hình xoắn ốc hướng về phía lỗ đen. Nhóm nghiên cứu đã tìm ra những dấu hiệu cho thấy ánh sáng bị bẻ cong, quay ngược về phía đĩa bồi tụ rồi phản xạ lại.

"Về cơ bản thì đĩa bồi tụ tự phát sáng. Các nhà khoa học đã dự đoán một phần của ánh sáng sẽ quay trở lại tại vùng đĩa này từ năm 1970, và giờ đây lần đầu tiên, chúng ta xác nhận điều đó là đúng. Vì các lỗ đen có khả năng quay rất nhanh nên chúng không chỉ bẻ cong mà còn xoắn ánh sáng", Javier Garcia, đồng tác giả bài nghiên cứu nói thêm.

Các nhà khoa học cho biết kết quả này giúp khẳng định gián tiếp Thuyết tương đối của Albert Einstein và hỗ trợ tính toán tốc độ quay của lỗ đen, cũng như khám phá những điều chưa được lý giải về vùng không gian kỳ diệu này.

Ann

Trái đất hình thành nhanh hơn so với giả định Các nhà khoa học phát hiện ra rằng, Trái đất nguyên thủy - tức là cái khuôn để từ đó hình thành Trái đất ngày nay, đã xuất hiện rất nhanh, chỉ trong vòng 5 triệu năm. Trái đất hình thành nhanh hơn so với dự đoán. Các nghiên cứu do Trung tâm Nghiên cứu sự hình thành sao và các hành tinh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Chủ đề: vũ trụ vật lý khổng lồ hành tinh thiên văn vụ nổ từ trường nguyên thủy lỗ đen hình thành đại học colorado bội tư

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sao nghĩ ra câu hát "hết kháng chiến con còn chưa về, mẹ ơi vui lên, mẹ có đứa con anh hùng" hay thế nhỉ?09:26

Khoảnh khắc Mỹ Tâm đặt tay lên ngực áo, hát về Tổ quốc ở đại lễ 2/9 gây sốt02:15

Đây rồi màn đồng diễn được mong chờ nhất Đại lễ 2/9: Dàn nghệ sĩ hát liên khúc Khí Phách Việt Nam, Mỹ Tâm làm rung động triệu trái tim!13:13

Mỹ Tâm cất giọng đầy nội lực, cùng Double2T "rực cháy" ở concert quốc gia04:39

Khối Quân nhân Trung Quốc hát vang "Như có Bác trong ngày đại thắng"00:55

Sao nam Vbiz cầu hôn bạn trai ngoài ngành sau 12 năm hẹn hò?02:01

Mỹ Tâm gây sốt13:13

Trọn bộ hình như "hình cưới" của Đen Vâu và Hoàng Thuỳ Linh: Ánh mắt nhà trai nhìn "nóc nhà" lạ quá!00:44

Tang lễ diễn viên Ngọc Trinh: NS Thành Lộc - Việt Hương đến tiễn biệt, dàn sao gửi hoa chia buồn00:35

Gần 100 triệu người ùa vào xem Hoắc Kiến Hoa ôm hôn Lâm Tâm Như00:28

Hai nghệ sĩ trẻ vinh dự trình diễn từ Đại lễ A50 tới A80: Đây chính là "trai tài gái giỏi" được Tổ quốc tin tưởng!16:29

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Phát hiện nhà hát sức chứa 2.500 người chôn vùi dưới lòng đất

15:40:20 01/09/2025

Cuộc khai quật tại thành phố cổ Sagalassos ở tỉnh Burdur - Thổ Nhĩ Kỳ đã đem về một khám phá bất ngờ: Một nhà hát sức chứa lên đến 2.500 người, được xây dựng trên dưới 2.000 năm trước.

Đây mới là tác dụng kinh ngạc nhất của ChatGPT đối với cuộc đời chúng ta: "Giờ bà không còn muốn chết nữa"

15:40:16 01/09/2025

Trong căn hộ nhỏ tràn ngập ánh nắng ở Seoul, bà Kim Jeong-ran, 81 tuổi, ngồi trên giường và trò chuyện đầy yêu thương với một con búp bê vải đặt trên đùi.

Tại sao bộ não ong nhỏ bé có thể nắm giữ chìa khóa cho AI thế hệ tiếp theo?

15:30:37 01/09/2025

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Sheffield đã phát hiện rằng loài ong sử dụng chuyển động bay để tăng cường tín hiệu thần kinh, giúp chúng nhận diện các mẫu hình thị giác phức tạp một cách chính xác đáng kinh ngạc.

Hy hữu: Người đi xe máy kẹt đầu vào cột đèn giao thông

14:50:50 31/08/2025

Sự việc hy hữu này xảy ra vào tối ngày 24 tháng 8 vừa qua tại giao lộ đường Hán Châu và Tử Lâm, thành phố Thành Đô (tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc).

Cá rồng được trả hơn 3,6 tỷ đồng, người đàn ông vẫn từ chối bán

11:34:24 31/08/2025

Dù có người đã trả giá tới hơn 3,6 tỷ đồng cho con cá rồng có màu vàng cam rực rỡ nhưng người chủ vẫn từ chối bán.

Khỉ 'cuỗm' 24 triệu đồng rồi vứt tung tóe khiến người dân náo loạn tranh giành

08:42:17 31/08/2025

Sự việc khỉ cuỗm tiền rồi vứt tung tóe được ghi nhận ngay trước văn phòng giao dịch Bidhuna Tehsil ở huyện Auraiya, bang Uttar Pradesh.

Giả thuyết mới về nguồn gốc sự sống trên trái đất

21:27:50 30/08/2025

Trái đất thuở sơ khai có lẽ không sở hữu những yếu tố cho phép cấu thành sự sống, cho đến khi một hành tinh cỡ sao Hỏa đâm vào địa cầu, theo kết quả 2 cuộc nghiên cứu mới.

Loài cá "bất tử" độc đáo bậc nhất thế giới, có khả năng tự tái tạo toàn bộ cơ thể

16:13:20 30/08/2025

Cá ngựa vằn, một loài cá nước ngọt có nguồn gốc từ Nam Á, đã trở thành một biểu tượng trong nghiên cứu y học nhờ khả năng tái tạo đáng kinh ngạc

Phát hiện loài quái vật khiến khủng long cũng khiếp sợ

16:13:18 30/08/2025

Hộp sọ quái vật được khai quật ở Argentina đã tiết lộ về một loài săn mồi đỉnh cao chưa từng được biết đến trên thế giới.

Nguy cơ châu Âu và Mỹ đối mặt mùa đông dài bất tận

16:13:16 30/08/2025

Một dòng hải lưu quan trọng giữ ấm Tây Bắc châu Âu và Đông Bắc Mỹ có thể biến mất sau năm 2100, gây hậu quả nghiêm trọng.

Hành khách giận dữ tố hãng hàng không 'để điều hòa lạnh như tủ đá để bán chăn'

19:48:08 29/08/2025

Khoang máy bay mù mịt sương và lạnh như tủ đá, hành khách tức giận cho rằng hãng cố tình hạ nhiệt độ để thu tiền chăn với giá 15 tệ (55 nghìn đồng) một chiếc.