Liệu LNG từ Mỹ có lấp đầy được khoảng trống khí đốt Nga tại châu Âu?

Việc thay thế khí đốt của Nga bằng LNG của Mỹ có thể làm tăng chi phí vận chuyển và giá cả ở châu Âu.

Cơ sở xử lý khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) tại bang Louisiana, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, câu hỏi về khả năng Mỹ thay thế nguồn cung khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga cho châu Âu đang ngày càng trở nên nóng bỏng, đặc biệt sau tuyên bố gần đây của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Samantha Dart, đồng giám đốc nghiên cứu hàng hóa toàn cầu tại Goldman, đã đưa ra phân tích chi tiết về tình hình thương mại LNG giữa Mỹ và EU. Theo số liệu nghiên cứu, Mỹ hiện đã vươn lên trở thành nhà cung cấp LNG lớn nhất cho châu Âu, chiếm tới 46% tổng lượng nhập khẩu của khu vực này trong 12 tháng qua.

Nhìn vào con số cụ thể, trong năm vừa qua (từ tháng 12/2023 đến tháng 11/2024), tổng lượng xuất khẩu LNG của Mỹ đạt trung bình 91 tấn, trong đó 47 tấn (tương đương 51%) được vận chuyển đến châu Âu. Đáng chú ý, lượng xuất khẩu này đã tăng mạnh kể từ cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu năm 2022 và đạt đỉnh trong năm 2023.

Một điểm đặc biệt trong cơ chế xuất khẩu LNG của Mỹ là tính linh hoạt trong các hợp đồng. Mặc dù phần lớn doanh số bán LNG được thực hiện theo hợp đồng, người mua không bị ràng buộc về địa điểm giao hàng cụ thể. Điều này cho phép họ có thể bán lại hoặc chuyển hướng hàng hóa đến những nơi có giá cao hơn. Thực tế này đã được chứng minh rõ nét trong cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu, khi các lô hàng LNG của Mỹ đến châu Âu tăng tới 197%, trong khi các điểm đến khác giảm 41%.

Về khả năng thay thế nguồn cung của Nga, theo phân tích của Goldman, trên lý thuyết điều này là khả thi. Hiện nay, lượng LNG Mỹ xuất khẩu cho các nước ngoài EU cao hơn khoảng 18 triệu tấn mỗi năm so với thời kỳ đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu, đủ để bù đắp lượng xuất khẩu hiện tại của Nga là 17 triệu tấn mỗi năm cho khu vực này.

Tuy nhiên, chuyên gia Dart cảnh báo rằng việc thay đổi này có thể gây ra những thách thức đáng kể. Chi phí vận chuyển có thể tăng cao do phải sử dụng các tuyến đường dài hơn. Đồng thời, châu Âu có thể phải chấp nhận mức giá cao hơn để thu hút các lô hàng LNG của Mỹ vốn đang được định hướng sang thị trường khác.

Như vậy, việc chuyển hướng từ khí đốt Nga sang LNG Mỹ không chỉ đơn thuần là một quyết định thương mại. Theo phân tích, các tuyến đường vận chuyển LNG từ Mỹ đến châu Âu thường dài hơn và tốn kém hơn so với việc nhập khẩu khí đốt qua đường ống từ Nga. Điều này có thể dẫn đến việc tăng giá khí đốt tại châu Âu, làm cho các quốc gia trong khu vực phải đối mặt với áp lực tài chính lớn hơn.

Ngoài ra, mục tiêu khử cacbon của châu Âu cũng có thể hạn chế khả năng thực hiện các hợp đồng dài hạn với các nhà xuất khẩu LNG của Mỹ. Các công ty châu Âu có thể không muốn cam kết lâu dài với nguồn cung khí đốt tự nhiên khi họ đang nỗ lực giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Tính đến thời điểm hiện tại, biểu đồ giá khí đốt tương lai của châu Âu cho thấy các hợp đồng xuất khẩu LNG dài hạn mới của Mỹ vẫn có giá trị đến ít nhất là năm 2027. Tuy nhiên, các mục tiêu phi cacbon hóa của châu Âu có thể hạn chế nhu cầu của các công ty châu Âu đối với các cam kết dài hạn nhằm tăng cường sử dụng khí đốt tự nhiên.

Về triển vọng dài hạn, các công ty châu Âu tỏ ra thận trọng trong việc cam kết các hợp đồng dài hạn về khí đốt tự nhiên. Thực tế cho thấy, khi xét về các hợp đồng LNG dài hạn đã ký kết kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, các công ty châu Âu vẫn còn thua xa so với các công ty đầu tư và các nhà nhập khẩu châu Á.

Mặc dù vậy, thị trường tương lai vẫn cho thấy tín hiệu tích cực khi các hợp đồng xuất khẩu LNG dài hạn mới của Mỹ được dự báo sẽ duy trì giá trị ít nhất đến năm 2027. Điều này có thể tạo động lực cho việc mở rộng hợp tác năng lượng giữa hai bên trong tương lai.

Tóm lại, mặc dù xuất khẩu LNG của Mỹ có tiềm năng lớn để lấp đầy khoảng trống do khí đốt Nga để lại tại châu Âu, nhưng thực tế cho thấy quá trình này sẽ không dễ dàng. Chi phí vận chuyển cao hơn, sự phụ thuộc kéo dài vào khí đốt Nga và những rào cản chính trị sẽ là những thách thức lớn mà các quốc gia châu Âu cần phải vượt qua.