Liệu Israel có cần thêm vũ khí của Mỹ cho cuộc tấn công Rafah?
Cảnh báo của Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc ngừng cung cấp vũ khí cho Israel dường như không ảnh hưởng tới kho dự trữ và lực lượng không quân của Tel Aviv.
Quân đội Israel tập trung ở miền nam Israel gần biên giới Gaza hôm 9/5. Ảnh: Abir Sultan/EPA
Theo trang The Guardian (Anh), mức độ viện trợ quân sự của Mỹ cho Israel kể từ ngày 7/10/2023 phản ánh cường độ của cuộc tấn công vào Gaza. Một số chuyên gia lo ngại cuộc tấn công lớn vào Rafah sẽ không thể xảy ra nếu Washington ngừng cung cấp bom, đạn pháo và các loại đạn dược khác cho Tel Aviv.
Rất khó để biết số liệu chính xác về số vũ khí Mỹ đã gửi cho Israel, một phần vì Washington thận trọng trong việc tiết lộ các chuyến hàng. Mặt khác, Mỹ cũng có thể dựa vào các phê duyệt cũ của Quốc hội, đôi khi có từ nhiều năm trước, để gửi vũ khí cho đồng minh mà không cần giấy phép mới.
Hồi tháng 3, giới chức Mỹ cho biết trước Quốc hội rằng hơn 100 đơn hàng quân sự nước ngoài riêng biệt đã được gửi tới Israel kể từ ngày 7/10 năm ngoái. Một tổ chức tư vấn của Mỹ báo cáo rằng Lầu Năm Góc “đôi khi gặp khó khăn trong việc tìm đủ máy bay chở hàng để cung cấp cho Israel các hệ thống này” vì có quá nhiều vũ khí đang chờ được vận chuyển.
Thỏa thuận có thời hạn 10 năm, do cựu Tổng thống Barack Obama ký vào năm 2016, đã cho phép Mỹ chi 3,3 tỷ USD cho vũ khí mỗi năm kể từ năm 2018, cùng với 500 triệu USD mỗi năm cho các hệ thống phòng không. Ngoài ra, tháng trước, Quốc hội Mỹ cũng phê duyệt thêm khoản viện trợ quân sự trị giá 13 tỷ USD, bao gồm 5,2 tỷ USD để tăng cường hệ thống phòng không hiện có.
Quan hệ an ninh giữa Mỹ và Israel đã bắt đầu từ những năm 1960. Cho đến nay, Mỹ đã cung cấp hơn 123 tỷ USD viện trợ quân sự cho Israel. Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Stockholm, trong kho vũ khí nhập khẩu của Israel, 69% đến từ Mỹ và việc tạm dừng vận chuyển vũ khí rất hiếm khi xảy ra.
Năm 1982, cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan từng trì hoãn việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 vì không hài lòng với việc Israel tấn công Liban.
Các toà nhà đổ nát ở Gaza. Ảnh: Tân Hoa xã
Video đang HOT
Trong cuộc xung đột hiện tại, Lầu Năm Góc rất ít khi công bố thông tin chi tiết về lượng viện trợ mà họ đã gửi cho Israel. Tháng 11/2023, Mỹ đã gửi 320 triệu USD bom chính xác cho Israel. Tháng sau đó, Washington tiếp tục gửi 14.000 quả đạn xe tăng trị giá 106 triệu USD và 57.000 quả đạn pháo 155mm cùng ngòi nổ và mồi trị giá 147,5 triệu USD, với 30.000 viên lựu pháo cho Tel Aviv.
Trong khi đó, lực lượng không quân Israel cho biết vào giữa tháng 2, họ đã tấn công 29.000 mục tiêu ở Gaza, sau hơn 4 tháng xảy ra xung đột. Theo Bộ Y tế Gaza, đây là một phần trong chiến lược ném bom khiến 34.780 người Palestine thiệt mạng.
Điều bất ngờ là Mỹ thậm chí còn cân nhắc cung cấp 1.700 quả bom 227 kg và đặc biệt là 1.800 quả bom nặng 907 kg – hiện đã bị chính quyền Tổng thống Biden ngừng gửi tới Israel. Bom 907 kg, nặng gấp 4 lần so với những quả bom lớn nhất mà Mỹ sử dụng để chống lại IS ở Mosul, đủ mạnh để làm nổ tung một khu chung cư nhỏ và để lại hố rộng 12 mét.
Mỹ lo ngại những vũ khí thô sơ hạng nặng này có khả năng giết chết hàng chục người trở lên trong một khu vực đông đúc, sẽ được sử dụng trong cuộc tấn công cuối cùng của Israel vào Rafah.
“Người dân thường đã thiệt mạng ở Gaza do hậu quả của những quả bom đó và những cách khác mà họ tấn công vào các khu dân cư”, ông Biden nói với CNN vào tối hôm 8/5.
Trước đây, những quả bom nặng 907 kg này từng được sử dụng trong các cuộc tấn công vào tại trại tị nạn Jabaliya ngày 31/10/2023. Giới chức ước tính ít nhất 116 dân thường đã thiệt mạng trong vụ tấn công này.
Người dân sơ tán khỏi Rafah. Ảnh: EPA
Theo phân tích từ những bức ảnh vệ tinh, 500 miệng hố lớn đã xuất hiện ở Gaza trong tháng đầu tiên của cuộc xung đột cho đến ngày 6/11/2023, phù hợp với sức công phá của những quả bom nặng 907 kg.
Câu hỏi đặt ra là nếu không có những quả bom lớn hơn của Mỹ, thì kho dự trữ của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) có bao nhiêu quả bom? Đó không phải là một câu hỏi dễ trả lời. Để đối phó với cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10, Mỹ đã mở quyền truy cập kho vũ khí riêng ở Israel, WRSA-I, nơi có thể chứa nhiều loại đạn dược trị giá tới 4,4 tỷ USD, theo ước tính của Quốc hội.
Thực tế là danh mục vũ khí trong lệnh hạn chế của Tổng thống Biden gồm các loại vũ khí Israel đã có sẵn, bao gồm đạn xe tăng và đạn pháo. Lực lượng không quân của Israel phần lớn cũng không bị ảnh hưởng. Mỹ đã phê duyệt bán 25 máy bay chiến đấu F-35 hồi tháng 3 cho Israel, theo một phần của thỏa thuận được Quốc hội ủy quyền năm 2008.
Trong ngắn hạn, Israel gần như chắc chắn có thể tiếp tục cuộc tấn công Rafah, bất chấp cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng sẽ xảy ra với hàng triệu người Palestine đang tuyệt vọng trú ẩn ở đây. Song cuộc tấn công này sẽ có nguy cơ làm sâu sắc thêm sự rạn nứt về nguồn cung quân sự với Mỹ.
Phân tích từ Tổ chức Bảo vệ các nền Dân chủ bảo thủ ở Washington, D.C. cho thấy năm ngoái, Israel đã chi 5,3% GDP cho quốc phòng (gấp hơn 2,5 lần mục tiêu của NATO) và sẽ phải nâng ngân sách lên khoảng 7% – 8% để giảm (chứ không loại bỏ) sự phụ thuộc vào các chính phủ nước ngoài về vũ khí mà Israel cần nhất. Song không chắc liệu chính sách này có bền vững hay không.
Mỹ ngừng chuyển bom hạng nặng, Israel vẫn sắp nhận các vũ khí trị giá hàng tỷ USD
Sau khi Mỹ tạm ngừng chuyển cho Israel hàng nghìn quả bom hạng nặng, các loại vũ khí khác trị giá hàng tỷ USD vẫn sắp tới Israel.
Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Tờ The Times of Israel ngày 10/5 dẫn nguồn tin từ phương Tây cho biết, một loạt thiết bị quân sự khác sắp được chuyển đến Israel, gồm cả bom tấn công trực diện phối hợp (JDAMS), đạn dành cho xe tăng, súng cối và xe chiến thuật bọc thép.
Thông tin trên do Thượng nghị sĩ Cộng hòa Jim Risch thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ tiết lộ với các phóng viên.
Theo ông Risch, những loại vũ khí trên đã không được phê duyệt nhanh chóng như dự kiến và một số loại đã trải qua quá trình phê duyệt từ tháng 12/2023, mặc dù các vũ khí được gửi cho Israel thường chỉ cần vài tuần xem xét.
Thông tin này xuất hiện không lâu sau khi Mỹ tạm dừng chuyển hàng nghìn của bom hạng nặng cho Israel vì lo sợ nước này sẽ sử dụng trong chiến dịch trên bộ ở Rafah, khu vực phía Nam Dải Gaza.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng vừa công khai cảnh báo Israel rằng sẽ ngừng bán vũ khí nếu nước này tấn công quy mô lớn vào Rafah.
Từ lâu, Mỹ đã kêu gọi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu không tấn công lực lượng Hamas ở Rafah mà không có biện pháp bảo vệ dân thường.
Vấn đề này đã trở thành điểm tranh cãi chính giữa ông Biden và Netanyahu - người khẳng định rằng tấn công trên bộ vào Rafah là cần thiết để hoàn thành mục tiêu của cuộc chiến là loại bỏ Hamas.
Trong một diễn biến khác, Hạ nghị sĩ Dân chủ Gregory Meeks thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ đang trì hoãn gói vũ khí trị giá 18 tỷ USD cho Israel, trong đó có hàng chục máy bay F-15 của Boeing. Hạ nghị sĩ này trì hoãn gói vũ khí trên để chờ phản hồi từ phía Israel xem họ sẽ sử dụng số vũ khí này như thế nào, mặc dù phải vài năm nữa Israem mới nhận được số chiến đấu cơ này.
Ông Meeks nói hồi tháng trước: "Đã quá đủ các vụ đánh bom bừa bãi. Tôi không muốn những loại vũ khí này được Israel sử dụng để gây ra nhiều cái chết hơn. Tôi muốn đảm bảo viện trợ nhân đạo và tôi không muốn mọi người chết đói".
Các gói vũ khí kể trên không nằm trong gói chi tiêu mà Tổng thống Biden đã ký vào tháng trước, gồm khoảng 26 tỷ USD để hỗ trợ Israel và cung cấp viện trợ nhân đạo.
Nghị sĩ Risch và Meeks là hai trong số bốn nhà lập pháp Mỹ chịu trách nhiệm xem xét các thương vụ vũ khí lớn với nước ngoài.
Kể từ khi lực lượng Hamas tấn công Israel hôm 7/10/2023, viện trợ vũ khí của Mỹ cho Israel đã tăng mạnh. Một quan chức ước tính Mỹ đã chuyển 1.800 quả bom cỡ 900kg và 1.700 quả bom loại 225kg cho phía Israel.
Trong khi đó, bất chấp áp lực từ Mỹ, ngày 9/5, Thủ tướng Netanyahu tuyên bố các lực lượng nước này sẽ tiếp tục tiến hành hoạt động quân sự ở Dải Gaza. Trong thông điệp video trên mạng xã hội X, ông Netanyahu nhấn mạnh Israel sẽ tiếp tục chiến dịch quân sự tại Gaza cho dù sức ép như thế nào.
Thủ tướng Israel chịu áp lực chính trị nội bộ lớn về ra lệnh tấn công Rafah Những cảnh báo được đưa ra trong tuần qua cho thấy áp lực ngày càng tăng với Thủ tướng Netanyahu nhằm ngừng đàm phán với Hamas để thả các con tin Israel, thay vào đó thúc đẩy một cuộc tấn công vào thành trì quan trọng cuối cùng của Hamas ở Gaza. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Ảnh: IRNA/TTXVN Một số chính trị...