Liệu còn bao nhiêu án oan như Nguyễn Thanh Chấn?

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình đã “đặt hàng” như vậy khi phát biểu chỉ đạo tại hội nghị triển khai công tác năm 2014 của Viện Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử phúc thẩm ở TP.HCM (Viện phúc thẩm 3) sáng 10/2.

Đồng tình với 10 nhiệm vụ trọng tâm năm 2014 của Viện phúc thẩm 3, ông Nguyễn Hòa Bình đề nghị bổ sung việc tăng cường thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng theo các nghị quyết của Quốc hội như: tập trung chống oan sai, quan tâm các chuyên án về kinh tế, phải mô tả được tình hình tham nhũng, phải báo cáo Quốc hội những vi phạm điển hình trong hoạt động tư pháp.

Để cho dân tin vào công lý

“Chúng ta không mong có những vụ án như Nguyễn Thanh Chấn, nhưng nếu có thì cơ quan viện kiểm sát phải thể hiện vai trò. Năm 2013 chúng ta đã làm nhân dân tin tưởng, chúng ta phải trân trọng, giữ gìn điều đó để niềm tin của người dân vào công lý, vào ngành cao hơn”.

Ông Nguyễn Hoà Bình.

Đánh giá công việc của ngành, ông Nguyễn Hòa Bình nói năm 2013 đã tập trung giải quyết một loạt vụ án được dư luận xã hội đánh giá cao. Ví dụ giải quyết dứt điểm được vụ án Lê Bá Mai, đây là vụ án mà công tác điều tra, xét xử kéo dài đến 10 năm. Tuy nhiên, ông Bình cũng nói đừng để những vụ án kéo dài như thế xảy ra nữa. Hay giải quyết được các vụ án tham nhũng lớn như vụ Công ty cho thuê tài chính II, vụ Huyền Như, vụ Dương Chí Dũng, Dương Tự Trọng; nhiều vụ án về ma túy lớn như vụ ở Quảng Ninh đã đưa ra xét xử giai đoạn 1 với 30 án tử hình, giai đoạn 2 của vụ án này còn có số bị cáo và số lượng ma túy vi phạm lớn hơn. Có những vụ án giải quyết xong làm nên uy tín của ngành, như vụ oan sai của ông Nguyễn Thanh Chấn, phía viện kiểm sát đã kiên quyết bảo vệ người bị oan. Trong cái oan của ông Nguyễn Thanh Chấn có phần trách nhiệm của viện kiểm sát, trong gỡ oan cho ông Nguyễn Thanh Chấn có công lao của viện kiểm sát. “Chúng ta không mong có những vụ án như Nguyễn Thanh Chấn, nhưng nếu có thì cơ quan viện kiểm sát phải thể hiện vai trò. Năm 2013 chúng ta đã làm nhân dân tin tưởng, chúng ta phải trân trọng, giữ gìn điều đó để niềm tin của người dân vào công lý, vào ngành cao hơn” – ông Bình nhấn mạnh.

Chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ năm 2014 của Viện phúc thẩm 3, ông Nguyễn Hòa Bình đề nghị viện này rà lại đơn thư xem liệu có vụ nào như Nguyễn Thanh Chấn không? Ông Bình cũng yêu cầu Viện phúc thẩm 3 tập trung giải quyết tốt các vụ án lớn sắp đưa ra xét xử phúc thẩm. Theo ông, giải quyết một vụ án không chỉ có ý nghĩa về mặt tư pháp, không chỉ thuyết phục bị cáo, cơ quan tư pháp, mà còn có ý nghĩa xã hội là phòng ngừa tội phạm và phải thuyết phục được cả Đảng, cả dân, làm sao để dân tin vào công lý. Niềm tin vào công lý phải được xây dựng qua từng vụ án.

Ông Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh việc thực hiện nhiệm vụ của ngành đòi hỏi phải nâng cao hơn nữa về nghiệp vụ, chất lượng, kỷ cương; phải chuẩn bị các điều kiện cần thiết để thực hiện và đáp ứng các yêu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn tới.

Khắc phục vi phạm pháp luật về tố tụng

Ông Lê Thành Dương, viện trưởng Viện phúc thẩm 3, cho biết sẽ có giải pháp cụ thể để thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm đã nêu. Năm nay, Viện phúc thẩm 3 xác định sẽ phối hợp với tòa phúc thẩm đưa ra giải quyết 80-85% số án đã thụ lý; đặc biệt chú ý đến những vụ án phức tạp, án oan, sai và các vụ án được dư luận quan tâm. Viện cũng sẽ không ngừng nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa và tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp.

Theo báo cáo của Viện phúc thẩm 3, nhìn chung tòa án các cấp đã chấp hành tốt các quy định về pháp luật tố tụng, tuy nhiên ở cả hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm, tình trạng vi phạm pháp luật tố tụng về thủ tục và thời hạn giải quyết vụ án còn tương đối phổ biến và kéo dài nhiều năm nay. Trong năm 2013, viện đã tích cực theo dõi và kịp thời ban hành 13 kháng nghị phúc thẩm, 19 kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm pháp luật trong hoạt động tư pháp gửi tòa án các cấp.

Trong năm qua, Viện phúc thẩm 3 cũng đã tập trung giải quyết một lượng án lớn, tăng nhiều hơn các năm trước, trong đó có nhiều vụ án phức tạp, nghiêm trọng. Về án hình sự thụ lý, tăng nhiều nhất ở nhóm tội phạm về sở hữu và ma túy.

Trong lĩnh vực ma túy, tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp và gia tăng cả về số vụ lẫn số bị cáo, nguồn ma túy chủ yếu vận chuyển từ nước ngoài vào VN và từ VN chuyển ra nước ngoài qua cảng hàng không Tân Sơn Nhất, xu hướng mua bán và sử dụng ma túy tổng hợp (ma túy đá) diễn ra ngày càng phổ biến ở các đô thị và thành phố lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhóm thanh thiếu niên, kéo theo nhiều tệ nạn xã hội khác; đã xảy ra nhiều vụ phạm tội có tổ chức, tính chất đặc biệt nghiêm trong.

Trong số 52 vụ/104 bị cáo nhóm tội phạm ma túy thụ lý trong năm 2013 có đến 45 bị cáo bị xử phạt tử hình, 17 bị xử phạt tù chung thân, 15 án tù 20 năm; có 11 vụ với 13 bị cáo là người nước ngoài.

Án thụ lý tăng

Năm 2013, Viện phúc thẩm 3 đã thụ lý 1.184 vụ/2.095 bị cáo. Trong đó án tồn năm 2012 chuyển sang là 180 vụ/402 bị cáo, thụ lý mới 1.004 vụ/1.693 bị cáo. So với năm 2012, tổng thụ lý tăng 74 vụ, tăng 275 bị cáo.

Theo Tuổi trẻ