Liên minh châu Phi cảnh báo ‘kịch bản thảm họa’ về lương thực do xung đột Ukraine
Tổng thống Senegal – nước đang giữ cương vị Chủ tịch luân phiên châu Phi (AU), cho rằng việc ách tắc tại các cảng biển ở Ukraine là nhân tố có thể gây ra “viễn cảnh thảm họa” về thiếu hụt lương thực trên diện rộng, đẩy giá lên lên cao trên khắp lục địa châu Phi.
Xuất khẩu ngũ cốc bằng đường biển tại Ukraien là điều rất khó khăn. Ảnh: Reuters
Phát biểu trước các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) tham dự kỳ họp thượng đỉnh của khối tại Brussels (Bỉ) trong ngày 31/5 với trọng tâm là trợ giúp Ukraine, Tổng thống Senegal Macky Sall nói rằng việc chặn xuất khẩu ngũ cốc và phân bón qua ngả Biển Đen là điều gây lo ngại với châu Phi, khu vực có tới 282 triệu người rơi vào tình cảnh suy dinh dưỡng.
Theo ông Sall, giá phân bón tại châu Phi đã tăng gấp ba lần so với thời điểm năm 2021. “Theo ước tính sơ bộ, sản lượng ngũ cốc ở châu Phi sẽ bị suy giảm từ 20-50% trong năm nay. Chúng tôi muốn các bên liên quan làm mọi việc trong khả ăng để giải phóng các kho chứa ngũ cốc, bảo đảm vận chuyển hàng hóa và tiếp cận thị trường”, Tổng thống Selnegal bày tỏ quan điểm.
Châu Phi nhập khẩu khoảng 44% sản lượng lúa mỳ từ Nga và Ukraine trong giai đoạn 2018-2020. Xung đột Ukraine cùng với đứt gãy chuỗi cung lương thực đã khiến giá mặt hàng này tăng cao. Theo Ngân hàng phát triển châu Phi, giá lúa mỳ tại châu lục này đã tăng 45% kể từ hồi đầu năm.
Tuyến đường sắt thời Liên Xô giúp 'giải cứu' ngũ cốc Ukraine ra thế giới
Bị cỏ dại mọc bao trùm, tuyến đường sắt hoen gỉ nối Reni thuộc tây nam Ukraine với cảng Galati ở Romania từng bị coi là phế tích lịch sử thời Liên Xô.
Khoảng 20 km trên tuyến cung đường này bị khuyết so với thiết kế ban đầu.
Video đang HOT
Odessa là cảng biển huyết mạch đối với hoạt động xuất nhập khẩu của Ukraine. Ảnh: Getty Images
Thế nhưng giống như những di sản mạng lưới đường sắt cũ kỹ ở khối Đông Âu, cung đường dọc sông Danube này có thể sẽ trở thành một mắt xích quan trọng trong một chiến dịch quy mô và phức tạp nhằm bảo đảm cung ứng lương thực từ Ukraine ra thị trường thế giới.
Lãnh đạo châu Âu đang chạy đua với thời gian nhằm tìm ra cách thức đưa ngũ cốc của Ukraine ra bên ngoài. Hoạt động xuất khẩu này gần như bị đình trệ do Nga kiểm soát các cảng biển lớn ở Ukraine, nhất là Odessa trên Biển Đen. Nga hồi tuần trước tuyên bố sẽ mở cửa hàng lang đường biển, dỡ phong tỏa cảng Odessa nếu phương Tây dỡ trừng phạt. Về phần mình, Ukraine nghi ngờ về khả năng này, xuất phát từ những lo ngại an toàn.
Nhiệm vụ giải phóng kho ngũ cốc ùn ứ ở Ukraine thêm phức tạp, do thiếu hụt lực lượng lái xe tải, cản trở vận chuyển bằng đường bộ. Cùng lúc, vận tải đường sắt cũng gặp thách thức lớn, do Ukraine và các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) sử dụng khổ đường ray tiêu chuẩn khác nhau.
Theo Thứ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế Ukraine Taras Kachka, tồn tại một loạt những rào cản lớn. Trong 15 năm qua, Ukraine đã tập trung phát triển mạng lưới cơ sở hạ tầng theo hướng không thể dễ dàng thay thế chéo một điểm tập kết hàng hóa, một cảng biển nằm trong mạng lưới.
Để giải phóng kho lương thực ùn ứ lên đến 30 triệu tấn, Ukraine đang tìm cách mở rộng năng lực xuất khẩu thông qua tuyến biên giới phía Tây, đơn giản hóa các quy định thương mại với EU. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen hôm 24/5 cho biết EU đang gấp rút tìm kiếm giải pháp để đưa ngũ cốc bị ách tắc tại Ukraine ra thị trường toàn cầu thông qua "các tuyến hàng hải đoàn kết" tiếp cận các cảng biển châu Âu cũng như hỗ trợ tài chính cho các loại hình vận tải khác.
Đại sứ Ukraine tại Warsaw kỳ vọng Ba Lan sẽ là địa bàn trung chuyển khoảng 80% lượng ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine. Tuy nhiên, giới hoạt động trong ngành vận tải cho rằng rất khó để hiện thực hóa những tuyên bố này khi nhìn vào bản đồ, nhất là mạng lưới đường sắt kết nối giữa Ukraine với châu Âu.
Ngũ cốc của Ukraine được xuất khẩu trung chuyển qua cảng Constanta ở Romania. Ảnh: AP
Tại Slovakia, nhà vận hành đã sử dụng 12 chuyến tàu để vận chuyển 18.000 tấn ngô từ Ukraine trong tháng 4 vừa qua. Vấn đề nằm ở chỗ là hàng hóa từ các toa tàu khổ rộng của Ukraine cần phải được chuyển sang các toa tàu có kích thước tiêu chuẩn của châu Âu ở Slovakia, hoặc là chuyển sang các container để vận tải bằng xe đầu kéo.
Ba Lan có tuyến đường sắt khổ rộng dài 400km kết nối vùng công nghiệp Silesia, phía tây nam nước này với Ukraine. Cung đường này chủ yếu được dùng để vận chuyển sản phẩm thép và thời gian gần đây là chở người tị nạn. Công ty điều hành mạng lưới đường sắt nhà nước PLK (Ba Lan) đã bắt đầu đầu tư nâng cao năng lực cho tuyến đường sắt này.
Hồi tháng 4, Ba Lan và Ukraine đồng ý thành lập một liên danh vận chuyển hàng hóa và đơn giản hóa thủ tục hải quan ở biên giới. Nhưng với tình trạng thiếu toa xe lửa, cũng như năng lực bốc dỡ đã tới hạn tại nhiều cảng của Ba Lant trên biển Baltic, nhiều người hoài nghi việc Ba Lan có thể sớm tăng lượng nhập khẩu ngũ cốc từ Ukraine lên trên 2 triệu tấn/tháng.
Ngay cả khi đạt mục tiêu này thì lượng hàng tồn kho vẫn lớn, bởi theo Giám đốc Câu lạc bộ Doanh nghiệp Nông nghiệp Ukraine, ông Roman Slaston, trung bình mỗi tháng Ukraine xuất khẩu từ 5-6 triệu tấn hàng qua các cảng ở Biển Đen trong điều kiện bình thường.
Tuyến đường sắt kết nối Reni (Ukraine) với Galati (Romania) thông qua Moldova chỉ một phần tương đối nhỏ trong mạng lưới vận tải xuất khẩu của Ukraine, nhưng nó cũng cho thấy những thách thức lớn trong khâu cải tạo, vận hành. TTS - công ty của Romania vận hành tuyến đường sắt Danube và cảng Constana, đã tiến hành phát quang cây cối để khai thông tuyến đường.
Romania muốn nâng cấp tuyến đường sắt đến Galati để giảm tình trạng tắc nghẽn ở cảng Constanta trên Biển Đen. Galati được kết nối đường sắt khổ rộng tương thích với hệ thống đường sắt của Ukraine và có thể giúp chuyển hướng vận chuyển ngũ cốc từ Ukraine nhanh hơn.
Tháng trước, Thủ tướng Romania, Nicolae Ciuca cho biết chính quyền Bucharest muốn đẩy nhanh tiến độ xây dựng đoạn đường sắt dài 4,6 km còn khuyết trên tuyến này, với dự kiến hoàn thành sau ba tháng. Nhưng theo TTS, hiện vẫn chưa rõ bên nào chịu trách nhiệm việc xây dựng này, vì tuyến đường sắt liên quan đến 3 nước và chịu sự quản lý của 3 công ty điều hành đường sắt khác nhau.
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Romania bày tỏ hy vọng trong tuần này sẽ chọn ra được một công ty đứng ra xây dựng đoạn đường còn bị khuyết. Ông cũng sẽ có chuyến thị sát tới Galati cùng với đồng cấp người Ukraine.
"Trước đây, Ukraine xuất khẩu trung bình khoảng 20 triệu tấn quặng sắt/năm và một lượng hàng thậm chí còn nhiều hơn thế với ngũ cốc và chỉ bằng đường biển. Vì vậy, việc tìm ra giải pháp vận tải thay thế triệt để là không thể. Điều mà chúng tôi đang cố thực hiện là trợ giúp tối đa trong khả năng", Giám đốc điều hành TTS, ông Petru Stefanut, bày tỏ. TTS đã vận chuyển được 200.000 tấn ngũ cốc, quặng kim loại từ Ukraine trong hai tháng qua và ông Stefanut tin tưởng lượng hàng sẽ tăng lên khi cung đường sắt Danube được hoàn tất và khai thác hiệu quả hơn.
Ukraine hiện tồn khoảng 30 triệu tấn ngũ cốc chưa xuất khẩu được. Bộ Nông nghiệp nước này cho biết lượng tồn kho có thể được bổ sung từ 30-40 triệu tấn nữa sau khi kết thúc thu hoạch vụ hè thu tới. Ngũ cốc có thể được tích trữ trong kho, nhưng nông dân Ukraine cần phải xuất được hàng mới có nguồn tiền để đầu tư cho các vụ mùa tiếp theo.
Trước đây, Kees Huizinga, một nông dân gốc Hà Lan sống ở Ukraine và là chủ nông trang với 400 nhân công, có thể thuê một xe tải loại 25 tấn chở ngũ cốc đến cảng Odessa trên Biển Đen và quay trở lại để vận chuyển chuyến hàng tiếp theo trong ngày. Nhưng để giao hàng trên cung đường bộ mới, các tài xế bây giờ phải mất một tuần đi lại, xếp hàng và làm các thủ tục kiểm tra, thông qua ở biên giới với Romania, với chi phí tăng ba lần.
Trước mắt, chưa thể sớm khôi phục hoạt động của các cảng của Ukraine trên Biển Đen. Litva đang đi đầu trong nỗ giải phóng ngũ cốc tồn đọng ở cảng Odessa, nhưng đó là nhiệm vụ khó khăn vì tình hình an ninh bất ổn ở Biển Đen. Litva có thể thông quan khoảng 8 triệu tấn hàng hóa/năm thông qua cảng Klaipeda của nước này. Nhưng Litva chỉ có thể xử lý 1 triệu tấn hàng hóa nhập khẩu bằng các tuyến đường sắt từ Ba Lan. Một chuyến vận chuyển ngũ cốc thử nghiệm bằng đường sắt đi từ Ukraine qua Ba Lan rồi đến Litva đã mất đến 3 tuần.
"Không có giải pháp vận tải thay thế cho vận tải hàng hải từ cảng Odessa có thể xử lý hết lượng ngũ cốc mà Ukraine đã tích lũy và sẽ tăng thêm trong mùa hè này... Chúng ta cần phải chấp nhận việc ngũ cốc ở Ukraine sẽ hư hại và một phần của thế giới sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực, hoặc chúng ta cần phải tìm cách tháo gỡ tình trạng cảng Odessa bị phong tỏa", Ngoại trưởng Litva, Gabrielius Landsbergis, phát biểu hôm 26/5.
Ở thời điểm hiện tại, giải pháp khả thi nhất vẫn là thông sử dụng kết hợp vận tải đường bộ, đường sắt với đường biển qua Romania, cảng Constanta và kênh Sulina nối Biển Đen với sông Danube.
Ai Cập cảnh báo khủng hoảng lương thực khiến nhiều triệu người thiệt mạng Hàng triệu người đối diện với nguy cơ thiệt mạng do đứt gãy nguồn cung lương thực khởi nguồn từ xung đột ở Ukraine - Bộ trưởng Tài chính Ai Cập Mohamed Maait cảnh báo. Ai Cập là nước nhập khẩu lúa mỳ lớn nhất thế giới khi bánh mỳ là mặt hàng tiêu thụ phổ biến đối với khoảng 103 triệu người...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Thế cuộc châu Á giữa trập trùng chính sách của ông Trump

Tỷ phú Elon Musk tiếp tục ủng hộ Mỹ rời NATO

Mỹ chuẩn bị trừng phạt quy mô lớn đối với thực thể Iraq liên quan tới Iran?

Kịch bản gìn giữ hòa bình ở Ukraine dưới góc nhìn các chuyên gia ở Geneva

Nga giải phóng 3 ngôi làng ở Kursk; khoảng 10.000 binh sĩ Ukraine có nguy cơ bị bao vây hoàn toàn

Pháp: Tham quan bảo tàng Pompidou trước thời khắc đặc biệt

Ông Trump gửi thư cho lãnh đạo Iran, đề nghị đối thoại

Nhà ga đông đúc nhất Paris tê liệt vì phát hiện bom thời Thế chiến 2

Tìm ra phương pháp giúp khôi phục khứu giác, vị giác ở bệnh nhân hậu Covid-19

Đài Loan nói phát hiện 11 khinh khí cầu Trung Quốc gần hòn đảo

Vận động viên trượt ván trở thành trùm ma túy, bị Mỹ truy nã

Thông điệp thu âm đầu tiên của Giáo hoàng Francis từ khi nhập viện
Có thể bạn quan tâm

Nguy hiểm khi tiêm insulin sai cách ở người bệnh tiểu đường
Sức khỏe
09:51:07 10/03/2025
Cam thường tóm dính nhan sắc thật của vợ Xuân Son, một khoảnh khắc của chàng cầu thủ còn rưng rưng xúc động, tự hào
Sao thể thao
09:50:45 10/03/2025
Mũi Né 'cháy phòng' đều đặn vào dịp cuối tuần
Du lịch
09:45:39 10/03/2025
Quảng Nam: Thêm một học sinh huyện miền núi tử vong chưa rõ nguyên nhân
Tin nổi bật
09:07:49 10/03/2025
Triệu Vy còn gì sau cú "gãy cánh" bí ẩn nhất lịch sử showbiz Hoa ngữ?
Sao châu á
08:37:54 10/03/2025
Một huyền thoại FPS 12 năm tuổi đời chuẩn bị "sống dậy" - từng là "đối chọi" với Đột Kích?
Mọt game
08:33:01 10/03/2025
Hôm nay xét xử 8 bị cáo vụ cháy chung cư mini làm 56 người chết
Pháp luật
08:31:31 10/03/2025
Sao Việt 10/3: Vợ chồng Salim Hải Long hạnh phúc trong đám cưới
Sao việt
08:24:25 10/03/2025
'Cha tôi người ở lại' tập 10: Bố đẻ của Việt dàn cảnh tai nạn để tiếp cận con trai
Phim việt
07:29:21 10/03/2025
Hai bộ phim đình đám tái hiện cuộc đời những thiên tài công nghệ cự phách
Phim âu mỹ
07:22:21 10/03/2025