Liên Hợp Quốc thông qua dự thảo nghị quyết giải trừ vũ khí hạt nhân của Nhật Bản

Mai Hoàng Minh13:23 04/11/2019

Ủy ban Giải trừ vũ khí của Liên Hợp Quốc (LHQ) hôm 1/11 đã thông qua dự thảo nghị quyết về giải trừ vũ khí hạt nhân của Nhật Bản.

Dự thảo này kêu gọi xây dựng một kế hoạch hành động để giúp xóa bỏ vũ khí hạt nhân trên toàn thế giới và liệt kê sáu biện pháp mà Nhật Bản kêu gọi cộng đồng quốc tế phải thực hiện ngay lập tức.

Liên Hợp Quốc đã thông qua dự thảo nghị quyết giải trừ vũ khí hạt nhân của Nhật Bản.

Theo đó, Nhật Bản kêu gọi tăng tính minh bạch các chính sách của các cường quốc vũ trang hạt nhân để xây dựng lòng tin giữa các quốc gia và đề xuất một khuôn khổ nhằm tạo điều kiện cho đối thoại giữa các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân và các quốc gia khác. Bên cạnh đó, nghị quyết cũng kêu gọi thúc đẩy các chương trình giáo dục như tương tác với những người sống sót sau những vụ thả bom nguyên tử.

Các thành viên của Ủy ban nói trên đã thông qua nghị quyết với đa số phiếu ủng hộ. Cụ thể, có 148 trong tổng số 178 nước bỏ phiếu thuận, 4 nước bỏ phiếu chống và 26 nước bỏ phiếu trắng.

Mỹ đã bỏ phiếu trắng với lý do kế hoạch này chưa phản ánh được môi trường an ninh đang thay đổi của thế giới. Brazil cũng phản đối bản dự thảo trên vì cho rằng, nghị quyết cần kêu gọi các cam kết mạnh mẽ hơn từ các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân để giải giáp vũ khí.

Phản ứng của các quốc gia nói trên phản ánh những khó khăn mà Nhật Bản phải đối mặt trong vai trò là cầu nối giữa các bên trong vấn đề giải trừ vũ khí hạt nhân.

Đại sứ Giải trừ vũ khí của Nhật Bản, ông Nobushige Takamizawa cho biết các quốc gia khác hiểu lập trường của Nhật Bản trong việc theo đuổi điểm chung giữa các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân và các quốc gia phi hạt nhân. Tuy nhiên, quá trình này còn cần nhiều nỗ lực hơn nữa.

Thu Trang (T/h)

Video đang HOT

Theo doisongphapluat

Giải mã lý do Nam Phi quyết định từ bỏ vũ khí hạt nhân

Cộng hòa Nam Phi là quốc gia duy nhất trên thế giới xây dựng chương trình vũ khí hạt nhân sau đó tự nguyện từ bỏ do điều kiện trong nước và quốc tế thay đổi.

Tại sao Nam Phi quyết định từ bỏ vũ khí hạt nhân? Câu trả lời mang tính đặc hữu nhưng nó có thể là bài học cho những nước đang định chạy đua phát triển vũ khí hạt nhân hiện nay.

Nam Phi đã từng sở hữu vũ khí hạt nhân nhưng đã tháo rời mọi thiết bị liên quan từ năm 1994

Tiền đề để phát triển vũ khí hạt nhân

Thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Nam Phi tìm đến vũ khí hạt nhân từ những lý do quen thuộc giống như các nước khác. Mặc dù Pretoria muốn vượt trội so với bất kỳ đối thủ nào trong khu vực, nhưng họ cũng lo lắng vì lợi thế có thể bị xói mòn theo thời gian. Vũ khí hạt nhân không chỉ là cách đối đầu trực tiếp với một cuộc tấn công quân sự nhằm vào Nam Phi mà còn là một phương tiện để thúc đẩy hỗ trợ ngoại giao và quân sự trong khủng hoảng. Chính phủ Nam Phi cho rằng, sự bãi bỏ hệ thống phân biệt chủng tộc của mình có thể ngăn viện trợ từ các nước phương Tây (bao gồm cả Mỹ) khi xảy ra đối đầu nghiêm trọng với Liên Xô hoặc các đồng minh.

Bên cạnh đó, Nam Phi có thể khai thác lượng uranium cần thiết trên lãnh thổ và làm giàu nó trong các cơ sở nội địa. Với nền kinh tế công nghiệp hiện đại, có sự tiếp xúc với các cơ sở nghiên cứu và công nghệ tinh vi ở Mỹ và châu Âu, Nam Phi khá dễ dàng phát triển chuyên môn kỹ thuật cần thiết nhằm chế tạo vũ khí hạt nhân. Từ năm 1948, Nam Phi rất quan tâm đến năng lượng nguyên tử và lợi ích về ngành công nghiệp khai thác, thương mại và năng lượng kèm theo.

"Chúng ta phải đặt câu hỏi, nghe có vẻ ngây thơ đối với những người đã xây dựng các lập luận tinh vi để biện minh cho việc họ từ chối loại bỏ những vũ khí hủy diệt hàng loạt khủng khiếp và đáng sợ này - tại sao họ vẫn cần chúng? Trong thực tế, không có câu trả lời hợp lý nào có thể được đưa ra để giải thích một cách thỏa đáng. Suy cho cùng, đó là hậu quả của Chiến tranh Lạnh và sự gắn bó với việc sử dụng mối đe dọa của vũ lực để khẳng định tính ưu việt của một số quốc gia khác"

Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela (phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp quốc năm 1998)

Năm 1957, Chính phủ Nam Phi đã mua của Mỹ lò phản ứng hạt nhân đầu tiên. Các báo cáo của Mỹ cho thấy, Nam Phi chính thức bắt đầu chương trình vũ khí hạt nhân vào năm 1973. Tuy nhiên, trước áp lực quốc tế lớn, họ không thể thử nghiệm những vũ khí này, thậm chí phải hủy bỏ việc tiến hành một vụ nổ ngầm vào năm 1977.

Năm 1982, Nam Phi phát triển và chế tạo thiết bị nổ hạt nhân đầu tiên và đến năm 1989, quốc gia này đã sở hữu 6 quả bom hạt nhân, mỗi quả chứa 55kg urani rất giàu, sức công phá tương đương 19 kiloton TNT (tương tự quả bom rơi xuống thành phố Hiroshima của Nhật Bản năm 1945). Tuy vậy, các thiết bị này lại quá lớn, không phù hợp với bất kỳ tên lửa nào của Nam Phi lúc đó. Nếu sử dụng thì chỉ còn cách đặt lên các máy bay ném bom như English Electric Canberra hoặc Blackburn Buccaneer.

Hỗ trợ của nước ngoài

Tin đồn về sự hỗ trợ nước ngoài đối với chương trình hạt nhân Nam Phi đã lan truyền trong nhiều năm. Theo nguyên tắc chung, các quốc gia không công khai về những đóng góp của họ cho sự phổ biến hạt nhân. Tuy nhiên, các nhà phân tích nghi ngờ hoặc có thông tin về ít nhất 4 quốc gia đã tham gia hỗ trợ ít nhiều cho chương trình hạt nhân của Nam Phi. Trong số đó, Mỹ cung cấp phần lớn công nghệ ban đầu liên quan đến chương trình hạt nhân dân sự của quốc gia này.

Mặc dù không có ý định tăng tốc, sự trợ giúp của Mỹ đã tạo cơ sở cho chương trình hạt nhân cuối cùng của Nam Phi. Pháp và Pakistan cũng có thể đã cung cấp hỗ trợ kỹ thuật tại các thời điểm khác nhau trong quá trình phát triển. Trường hợp thứ tư là Israel. Trong Chiến tranh Lạnh, Đài Loan (Trung Quốc), Israel và Nam Phi đã tạo thành "Trục những người bị ruồng bỏ" - tức các quốc gia và vùng lãnh thổ bị cộng đồng ngoại giao phớt lờ. Israel rất có thể đã cung cấp một số công nghệ liên quan đến chương trình tên lửa đạn đạo của Nam Phi, mặc dù việc kết hợp các tên lửa này với thiết bị hạt nhân không đạt được kết quả.

Israel và Nam Phi cũng trao đổi một số thành phần vật chất cơ bản của các thiết bị hạt nhân. Do được giữ bí mật, mức độ hợp tác kỹ thuật giữa 2 quốc gia có thể không bao giờ được tiết lộ, nhưng các thiết bị hạt nhân của Nam Phi nói chung không giống với những thứ ở trong kho vũ khí của Israel.

Thay đổi mang tính bước ngoặt

Kết thúc Chiến tranh Lạnh, căng thẳng giảm đi, dẫn đến nhu cầu răn đe hạt nhân cũng giảm xuống. Các quốc gia châu Phi không còn có thể trông cậy vào Liên Xô và Cuba để được hỗ trợ và do đó không thể là mối đe dọa quân sự thực sự đối với Nam Phi. Đồng thời, Pretoria đã đưa ra những nhượng bộ ngoại giao quan trọng giúp giảm căng thẳng trong khu vực, bao gồm cả việc trao độc lập cho Namibia.

Đúng thời điểm đó, Nam Phi quyết định chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc. Trong quá trình thống nhất đất nước, Đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC) không thấy lợi ích gì khi phải trả giá về ngoại giao và quân sự để duy trì răn đe hạt nhân. Bởi vậy, đến năm 1994, tất cả các thiết bị hạt nhân của Nam Phi đã bị tháo rời. Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) xác nhận, Nam Phi đã tự phá hủy tất cả vũ khí hạt nhân của họ.

Tháng 2-2019, Nam Phi đã phê chuẩn và nộp lưu chiểu văn kiện phê chuẩn Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân (TPNW) lên Liên Hợp quốc, chính thức trở thành quốc gia thứ 22 trên thế giới phê chuẩn hiệp ước này. Trước đó, tại lễ ký kết TPNW vào tháng 9-2017, Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma nhấn mạnh: "Là một quốc gia tự nguyện dỡ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân, Nam Phi có quan điểm chắc chắn rằng, không có sự an toàn nào cho vũ khí hủy diệt hàng loạt. Chúng tôi kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên Liên Hợp quốc ký và phê chuẩn TPNW để thế giới và nhân loại loại bỏ những vũ khí hủy diệt hàng loạt này".

Như vậy, Nam Phi là quốc gia duy nhất trên thế giới tự nguyện từ bỏ tất cả vũ khí hạt nhân. Đây là trường hợp mang tính đặc thù, sự thay đổi chế độ cùng các mối đe dọa an ninh mất đi đã khiến Nam Phi có thay đổi lớn trong chính sách an ninh quốc gia. Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu gia tăng, cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân có nguy cơ "nóng" trở lại, khả năng tự từ bỏ vũ khí hạt nhân của những nước đang sở hữu vũ khí này dường như còn quá xa vời.

Dấu mốc chương trình vũ khí hạt nhân Nam Phi

- Từ năm 1948, Nam Phi - quốc gia giàu tiềm năng uranium - rất quan tâm đến năng lượng nguyên tử và lợi ích về ngành công nghiệp khai thác, thương mại và năng lượng kèm theo.

- Năm 1957, Chính phủ Nam Phi đã mua của Mỹ lò phản ứng hạt nhân đầu tiên.

- Năm 1973, Nam Phi chính thức bắt đầu chương trình vũ khí hạt nhân và năm 1982 đã chế tạo thành công thiết bị nổ hạt nhân đầu tiên.

- Năm 1989, Nam Phi đã sở hữu 6 quả bom hạt nhân, mỗi quả chứa 55kg urani rất giàu với sức công phá tương đương 19 kiloton TNT. Tuy nhiên, cùng năm đó họ chính thức chấm dứt chương trình hạt nhân.

- Năm 1991, với tư cách là quốc gia không sở hữu vũ khí hạt nhân, Nam Phi đã tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân.

- Năm 1994, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) xác nhận Nam Phi đã tự phá hủy tất cả vũ khí hạt nhân của nước này.

- Năm 2017, Nam Phi trở thành quốc gia thứ 22 trên thế giới phê chuẩn Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân và khẳng định luôn ủng hộ, không ngừng nỗ lực vì một châu Phi và thế giới không vũ khí hạt nhân.

Theo anninhthudo

Mỹ khơi mào 'chiến tranh thị thực', Nga tuyên bố đáp trả đích đáng Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov tuyên bố, Mỹ đã mở màn 'chiến tranh thị thực', và Matxcơva sẽ đáp trả đích đáng trong cuộc chiến này, RT đưa tin. Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov khẳng định, Matxcơva đã gặp "rất nhiều phiền phức" trong vấn đề đăng kí nhân sự sang công tác ở Mỹ. Cụ thể, Mỹ từ chối cấp...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Mỹ cảnh báo quân đội Triều Tiên đang 'thiện chiến' hơn nhờ chiến đấu với Nga14:04

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Lợi dụng cháy rừng ở California để đóng giả lính cứu hỏa hòng trộm cắp06:49

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

EU: Giá năng lượng cao ngất ngưởng là cái giá phải trả cho sự tự do

12:02:43 23/01/2025

EU thừa nhận giá năng lượng của khối tăng vọt trong thời gian qua do đoạn tuyệt với nguồn cung giá rẻ của Nga, song nhấn mạnh đó là cái giá châu Âu phải trả cho sự tự do.

Ukraine chào đón ông Trump vì đang rất "khao khát hòa bình"

12:00:09 23/01/2025

Nhiều người dân ở Ukraine đang đặt hy vọng vào Tổng thống mới của nước Mỹ bởi họ tin rằng ông Trump sẽ giúp chấm dứt cuộc chiến hiện nay và mang lại hòa bình cho Kiev.

Bí ẩn "túi quà" Hamas tặng cho con tin Israel được trả tự do

11:57:53 23/01/2025

Hamas đã tặng cho 3 con tin Israel những túi quà có chứa một số thứ bên trong khi trả tự do cho họ vào cuối tuần qua.

Tây Ban Nha bối rối khi ông Trump dọa áp thuế 100% vì là "thành viên BRICS"

11:54:00 23/01/2025

Tây Ban Nha lên tiếng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi nước này là thành viên của nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS).

Nghị sĩ Ukraine giải thích lý do đề cử ông Trump cho giải Nobel Hòa bình

11:51:17 23/01/2025

Nghị sĩ Ukraine Oleksandr Merezhko lý giải vì sao ông đề cử Tổng thống Mỹ Donald Trump cho giải Nobel Hòa bình năm nay.

Nga soạn luật mới để tịch thu tài sản phương Tây

11:46:33 23/01/2025

Chính phủ Nga đang soạn thảo một dự luật mới cho phép tịch thu tài sản của các quốc gia phương Tây đã tịch thu bất hợp pháp tài sản và quỹ của Moscow, báo Izvestia đưa tin hôm 21/1.

22 bang kiện ông Trump vì bỏ quy định "sinh ra ở Mỹ mang quốc tịch Mỹ"

11:36:24 23/01/2025

22 bang của Mỹ đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn nỗ lực của Tổng thống Donald Trump trong việc chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh tại Mỹ, vốn đã tồn tại gần một thế kỷ qua.

Đan Mạch bác tin phi công F-16 bị Nga bắn rơi ở Ukraine

11:33:40 23/01/2025

Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch bác bỏ thông tin cho rằng một phi công hướng dẫn lái máy bay F-16 của họ đã thiệt mạng ở Ukraine.

Israel đề xuất chuyển vũ khí do Nga sản xuất cho Ukraine

11:31:40 23/01/2025

Ukraine nói rằng Israel đã đề xuất kế hoạch chuyển vũ khí do Nga sản xuất mà Tel Aviv thu giữ được từ đối thủ cho phía Kiev.

Mỹ sơ tán hơn 19.000 người do đám cháy rừng mới lan rộng ở Los Angeles

11:07:39 23/01/2025

Sở cứu hỏa Los Angeles cho biết chính quyền đã ban bố lệnh sơ tán bắt buộc đối với khoảng 19.000 người, gần bằng toàn bộ dân số của cộng đồng Castaic. Trong khi đó, khuyến cáo sơ tán cũng được áp dụng đối với khoảng 16.000 người khác.

Trung Quốc khẳng định bảo vệ lợi ích quốc gia trong vấn đề thuế quan với Mỹ

09:04:53 23/01/2025

Cũng theo người phát ngôn này, Trung Quốc sẵn sàng duy trì liên lạc với Mỹ nhằm giải quyết các khác biệt, mở rộng hợp tác cùng có lợi, cũng như thúc đẩy sự phát triển ổn định và bền vững trong mối quan hệ giữa hai nước.

Syria hủy thỏa thuận cho Nga hiện diện tại quân cảng Tartus?

06:24:34 23/01/2025

Truyền thông Syria đưa tin chính quyền mới ở Damascus đã hủy thỏa thuận cho phép Nga duy trì hiện diện quân sự dài hạn ở Địa Trung Hải, vốn được ký kết khi ông Bashar al-Assad còn là Tổng thống Syria.