Libya: Chờ một trận quyết tử đẫm máu

Lực lượng trung thành với ông Moammar Gadhafi đang cố thủ tại 4 thành phố. Trong khi đó, tài liệu tối mật mà phe nổi dậy thu được tại các kho lưu trữ ở thủ đô Tripoli khiến Mỹ, Anh và Trung Quốc bối rối.

Lực lượng nổi dậy ở Libya. Ảnh: Reuters

Hai con trai ông Gadhafi rút khỏi Bani Walid

Người đứng đầu lực lượng nổi dậy Libya Mustafa Abdul Jalil hôm 5-9 nói rằng, hai con trai của ông Gadhafi là Saif al Islam và Mustassim cố thủ tại Bani Walid đã thoát ra ngoài thành phố này và di chuyển về phía nam Libya. Phe nổi dậy ra tối hậu thư hạn chót là ngày 3-9 cho phe chính phủ phải đầu hàng vô điều kiện nhằm tránh một cuộc giao tranh gây đổ máu không cần thiết. Đại diện của phe Gadhafi yêu cầu phe nổi dậy hạ vũ khí trước khi thành phố Bani Walid được mở cửa đón đoàn đàm phán vào làm việc. Yêu sách của mỗi bên đã không được đối phương đáp ứng vào phút chót nên cuộc đàm phán thất bại.

Tính đến ngày 5-9, phe chính phủ kiểm soát bốn thành phố Bani Walid, Jufra, Sabha và Sirte. Bani Walid cách thủ đô Tripoli chừng 150 km về phía đông nam, là trung tâm của bộ lạc Warfalla – bộ lạc lớn nhất và có thế lực nhất ở Libya. Người dân thành phố này được coi là những người trung thành nhất đối với chính quyền Gadhafi. Phe nổi dậy nói rằng, toàn bộ Bani Walid đã bị bao vây, nếu phe chính phủ không đầu hàng, thành phố này sẽ bị quân nổi dậy tấn công. Nếu điều này xảy ra, chắc chắn sẽ có một cuộc tắm máu ở Bani Walid vì nhiều người trung thành với chính quyền Gadhafi sẵn sàng làm lá chắn sống. Trong khi đó, ông Gadhafi hiện ở đâu vẫn là ẩn số. Chừng nào chưa bắt được cha con ông Gadhafi, phe nổi dậy dù đang kiểm soát phần lớn lãnh thổ Libya vẫn chưa thể tuyên bố cuộc nội chiến nhằm lật đổ chính quyền Gahdafi đã kết thúc.

Cty Trung Quốc từng đàm phán bán vũ khí cho phe ông Gadhafi

Ngày 5-9, Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận việc một số đại diện của chính quyền Gadhafi đến Bắc Kinh hồi tháng 7 để bí mật đàm phán mua vũ khí của một số Cty Trung Quốc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, bà Jiang Yu, xác nhận việc một số quan chức của chính quyền Gadhafi đã gặp đại diện một số Cty Trung Quốc, nhưng họ chưa cung cấp sản phẩm quân sự nào cho Libya. Tuần qua, báo Thư tín và Địa cầu của Canada nói rằng, các quan chức chính quyền Gadhafi đã đàm phán mua vũ khí đạn dược từ các Cty chế tạo vũ khí Trung Quốc như Tổng Cty Công nghiệp Miền bắc Trung Quốc, Cty Xuất nhập khẩu máy chính xác Trung Quốc và Cty Xuất nhập khẩu Xinxing Trung Quốc.

Bà Jiang Yu nói rằng, Trung Quốc tuân thủ nghiêm ngặt lệnh của Liên Hợp Quốc về việc cấm cung cấp vũ khí cho chính quyền Gadhafi, đồng thời Bắc Kinh ủng hộ vai trò của Liên Hợp Quốc trong thời kỳ hậu xung đột ở Libya.

Tình báo Anh, Mỹ từng cùng ông Gadhafi chống lãnh đạo phe nổi dậy

Nhiều tài liệu mà phe nổi dậy tịch thu được từ kho lưu trữ của chính quyền Gadhafi chứng tỏ tình báo Mỹ CIA và tình báo Anh MI6 từng hợp tác chặt chẽ với chính quyền Gadhafi để chống lại ông Abdel Hakim Belhaj hiện là tư lệnh quân nổi dậy tại thủ đô Tripoli. Từ năm 2004 trở về trước, ông Belhaj tham gia nhóm chiến binh Hồi giáo Libya LIFG, bị Mỹ và Anh liệt vào danh sách những kẻ khủng bố. Tài liệu mật thu được cho thấy CIA và MI6 đã hợp tác chặt chẽ với cơ quan tình báo Libya của chính phủ Gadhafi trong vụ bắt giữ và tra tấn ông Belhaj.

Vừa qua, ông Belhaj được Thủ tướng Anh David Cameron và Tổng thống Mỹ Barack Obama ca ngợi là người đứng lên lật đổ chế độ Gadhafi. Tuy nhiên, trước khi xảy ra cuộc nổi dậy của phe đối lập chống chính phủ Gadhafi hồi tháng 2, ông Belhaj từng bị nhân viên MI6 và CIA lôi ra khỏi máy bay tại Bangkok, Thái Lan. Ông Belhaj nói rằng, ngay tại Bangkok ông bị tra tấn sau đó đưa về Libya mà không qua một thủ tục pháp lý nào. Tại Tripoli, ông Belhaj lại bị tra tấn. Khi đó, ông Belhaj không nhìn thấy nhân viên CIA hoặc MI6 trong phòng tra tấn, nhưng sau mỗi cuộc như vậy, các quan chức CIA và MI6 đều tham gia thẩm vấn ông.

Ông Belhaj nói rằng, ông thu được rất nhiều tài liệu liên quan sự cấu kết giữa trùm tình báo Libya Moussa Koussa – người chạy trốn sang Anh hồi tháng 3 – với tình báo MI6 và CIA. Khi đó, ông Belhaj bị tình báo Anh coi là phần tử nguy hiểm của nhóm khủng bố thánh chiến. Ông Belhaj nói rằng, khi ở trong tù của chính quyền Gadhafi, chính Giám đốc Cục tình báo Trung ương Libya Moussa Koussa nói với ông: “Mày sẽ phải chết trong phòng giam này”. Trong tay ông Belhaj còn có các lá thư từ nhà lãnh đạo cao cấp tình báo Anh gửi cho ông Moussa Koussa viết: “Moussa thân mến, rất tiếc là bạn không thể tham dự bữa trưa ngày lễ Giáng sinh cùng chúng tôi”. Ông Belhaj nói rằng, ông muốn nhận được lời xin lỗi từ Washington và London về những điều nói trên.

Theo Tiền Phong