LHQ: Ngừng b.ắn tại Yemen có thể giúp đảo ngược cuộc khủng hoảng nhân đạo
Liên hợp quốc (LHQ) cảnh báo cuộc khủng hoảng nhân đạo đang “ngày càng xấu đi” tại Yemen, nhưng một lệnh ngừng b.ắn mong manh kéo dài 2 tháng kể từ đầu tháng 4 là cơ hội giúp đảo ngược tình hình.
Nhân viên an ninh điều tra tại hiện trường một vụ không kích xuống thủ đô Sanaa, Yemen, ngày 26/3/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Trong tuyên bố cuối ngày 30/4, điều phối viên nhân đạo của LHQ tại Yemen, ông David Gressly cho biết: “Cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng tồi tệ hơn tại Yemen là một thực tế mà chúng ta cần khẩn cấp đối phó. Hơn 23 triệu người, gần 3/4 dân số nước này, hiện đang cần hỗ trợ… tăng gần 3 triệu người từ năm 2021″. Ông kêu gọi các nhà tài trợ tận dụng lệnh ngừng b.ắn do LHQ làm trung gian đang được thực thi từ ngày 2/4 để hỗ trợ người dân Yemen.
Quan chức trên của LHQ cảnh báo để các cơ quan viện trợ nhân đạo tăng cường các nỗ lực của mình, “chúng tôi trông chờ vào số t.iền của các nhà tài trợ, nếu không, hoạt động viện trợ sẽ đổ vỡ, bất chấp cơ hội tích cực mà chúng ta đang có hiện nay ở Yemen”.
Theo ông Gressly, LHQ cần 4,3 tỷ USD cho kế hoạch ứng phó nhân đạo cho Yemen trong năm 2022 “để đảo ngược cuộc khủng hoảng nhân đạo đang ngày một tồi tệ”. Kế hoạch này sẽ hướng tới 17,3 triệu người, trong đó gần 13 triệu người đang cần hỗ trợ khẩn cấp.
Cuộc xung đột tại Yemen đã kéo dài từ năm 2014, khi lực lượng Houthi giành quyền kiểm soát thủ đô Sanaa, khiến chính phủ phải lưu vong sang Saudi Arabia. Các cuộc giao tranh bùng phát mạnh từ năm 2015, khi liên quân do Saudi Arabia đứng đầu can thiệp vào Yemen. Theo ước tính của các cơ quan LHQ, đến nay hơn 150.000 người đã t.hiệt m.ạng vì đạn pháo, hơn 200.000 người khác đã c.hết vì cuộc xung đột này một cách gián tiếp như vì đói, khát và dịch bệnh. 8% trong số 30 triệu dân Yemen đang sống phụ thuộc vào viện trợ.
Lệnh ngừng b.ắn nói trên đang đem lại cho đất nước nghèo đói này một quãng thời gian yên tĩnh hiếm hoi. Lệnh ngừng b.ắn cũng liên quan đến thỏa thuận nối lại các chuyến bay thương mại từ sân bay Sanaa lần đầu tiên sau 6 năm. Tuy nhiên, chuyến bay khai trương – được lên kế hoạch cuối tháng 4 vừa qua, đã bị hoãn vô thời hạn. Các bên đổ lỗi cho nhau về việc này.
Chính phủ Yemen: Houthi lợi dụng lệnh ngừng b.ắn, chuẩn bị cho chiến dịch mới
Các quan chức chính phủ Yemen đã cáo buộc lực lượng Houthi ở nước này lợi dụng thỏa thuận ngừng b.ắn để triển khai lực lượng và các thiết bị hạng nặng ở bên ngoài thành phố Marib, trong bối cảnh lực lượng này chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công khác nhằm chiếm giữ thành phố chiến lược.
Các tay s.úng mới gia nhập lực lượng Houthi tại thủ đô Sanaa, Yemen. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Phóng viên TTXVN tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi dẫn báo Arab News của Saudi Arabia ngày 5/4 đưa tin Ngoại trưởng Yemen Ahmed Awad bin Mubarak tuyên bố lực lượng Houthi đã vi phạm thỏa thuận ngừng b.ắn khi tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa vào các khu vực do chính phủ kiểm soát, cũng như triển khai nhiều binh sĩ và thiết bị cho các vị trí bên ngoài Marib. Trong một tuyên bố đăng tải trên tài khoản Twitter, ông Mubarak nêu rõ thỏa thuận ngừng b.ắn đã được cộng đồng hoan nghênh, nhưng nó đang bị Houthi vi phạm khi lực lượng này triển khai binh sĩ và phương tiện cũng như tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái.
Ông Yahiya Abu Hatem, một nhà phân tích quân sự, nói với báo Arab News rằng thành phố Marib đang phải đối mặt với "mối đe dọa nghiêm trọng" khi Houthi triển khai lực lượng mới, xe tăng, bệ phóng tên lửa, pháo và các phương tiện quân sự.
Trước đó, phát biểu tại cuộc họp với các quan chức cấp cao và những người tham gia cuộc tham vấn Yemen ở Riyadh ngày 4/4, Tổng thống Yemen Abdrabbuh Mansour Hadi đã kêu gọi Houthi ngừng giao tranh, từ bỏ ý thức hệ và tham vọng bành trướng, tham gia các cuộc đàm phán hòa bình với chính phủ để tìm giải pháp chấm dứt chiến tranh.
Chiến tranh dai dẳng, vốn đã cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người Yemen, bắt đầu nổ ra vào cuối năm 2014 khi lực lượng Houthi chiếm giữ thủ đô Sanaa và nhiều khu vực phía Bắc Yemen, buộc Tổng thống Hadi và chính phủ của ông phải chuyển tới thành phố miền Nam Aden.
Trong một nỗ lực tìm kiếm giải pháp cho cuộc xung đột Yemen, Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) đã bảo trợ cho các cuộc tham vấn trực tiếp và toàn diện giữa các phe phái của Yemen tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia.
Saudi Arabia hoan nghênh đề xuất ngừng b.ắn tại Yemen Ngày 31/3, một quan chức Saudi Arabia cho biết nước này đã phản ứng tích cực về đề xuất ngừng b.ắn tại Yemen do Đặc phái viên Liên hợp quốc (LHQ) về Yemen, ông Hans Grundberg, đưa ra. Khói bốc lên sau một cuộc oanh kích của liên quân do Saudi Arabia đứng đầu nhằm vào các mục tiêu của lực lượng Houthi...