LHQ kêu gọi Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân JCPOA

Ngày 4/1, Liên hợp quốc (LHQ) kêu gọi Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015 với Nhóm P5 1 (gồm 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ và Đức), sau khi quốc gia Hồi giáo này tuyên bố khôi phục hoạt động làm giàu urani với độ tinh khiết 20% tại cơ sở hạt nhân Fordow.

Kỹ thuật viên Iran kiểm tra các thiết bị tại cơ sở làm giàu urani Isfahan, cách thủ đô Tehran 420 km về phía nam. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại LHQ, phát biểu tại cuộc họp báo trực tuyến, ông Farhan Haq – phó phát ngôn viên của Tổng Thư ký LHQ cho biết LHQ đã tuyên bố rõ rằng các bên liên quan thỏa thuận hạt nhân – tên chính thức là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) – cần tiếp tục tuân thủ cam kết, đồng thời kêu gọi Iran hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).

Cùng ngày, một người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng quyết định trên của Iran là động thái “tống tiền hạt nhân”. Người phát ngôn này nhấn mạnh Mỹ và cộng đồng quốc tế sẽ tiếp tục chờ đợi báo cáo của các thanh sát viên IAEA về tình hình thực tế tại Iran.

Israel ngày 4/1 cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế “phản ứng kiên quyết” với Iran sau khi Tehran công bố quyết định làm giàu urani ở mức 20%.

Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, Bộ Ngoại giao Israel cho rằng việc Iran tuyên bố khôi phục hoạt động làm giàu urani mức 20% là “một hồi chuông cảnh tỉnh đối với chủ trương tiếp cận hòa bình với Iran”.

Trước đó cùng ngày, Văn phòng Thủ tướng Israel dẫn phát biểu của Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho rằng tuyên bố của Iran cho thấy Tehran có ý định phát triển “một chương trình hạt nhân quân sự”.

Chính phủ Iran ngày 4/1 thông báo đã nối lại sản xuất urani với độ tinh khiết 20% tại cơ sở hạt nhân Fordow, vượt xa ngưỡng cam kết trong JCPOA. Cùng ngày, IAEA cũng đã xác nhận thông tin này. Trong một báo cáo gửi tới các quốc gia thành viên chiều cùng ngày, IAEA cho biết Iran đã bắt đầu đưa urani đã làm giàu ở mức 4,1% vào 6 máy ly tâm tại cơ sở hạt nhân Fordow để tăng mức làm giàu lên 20%. Liên minh châu Âu (EU) cũng lên tiếng cảnh báo động thái trên của Iran sẽ làm “chệch hướng đáng kể” các cam kết của chính quyền Tehran trong JCPOA.

JCPOA quy định Iran chỉ được làm giàu urani ở mức 3,67%, thấp hơn mức 20% mà Iran đã thực hiện trước khi thỏa thuận được ký kết. Mức làm giàu urani để chế tạo vũ khí hạt nhân là 90%.

Căng thẳng liên quan JCPOA gia tăng kể từ tháng 5/2018, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân này và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Iran nhằm gây áp lực buộc Tehran đàm phán lại về thỏa thuận. Đáp lại, Iran đã giảm một số cam kết trong thỏa thuận, đồng thời tăng mức làm giàu urani. Các bên còn lại trong JCPOA vẫn đang nỗ lực cứu vãn thỏa thuận.