LHQ đánh giá khả năng gia hạn thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen

Ngày 26/10, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) phụ trách các vấn đề nhân đạo Martin Griffiths cho biết ông “tương đối lạc quan” về khả năng thỏa thuận do LHQ làm trung gian mở đường cho xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine từ các cảng tại Biển Đen sẽ được gia hạn sau giữa tháng 11 tới.

Tàu chở hàng Glory mang theo 66.000 tấn ngũ cốc xuất khẩu rời cảng Chornomorsk của Ukraine trên Biển Đen, ngày 7/8/2022. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Đầu tháng này, ông Griffiths đã cùng quan chức phụ trách thương mại của LHQ Rebeca Grynspan tới Moskva để thảo luận với giới chức Nga về việc gia hạn thỏa thuận trên. Văn bản này cũng có tác dụng tạo điều kiện cho việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga ra thị trường toàn cầu.

Ngày 22/7, tại thành phố Istanbul, Nga và Ukraine đã ký các thỏa thuận riêng rẽ với LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm giải quyết vấn đề cung cấp lương thực và phân bón ra thị trường toàn cầu. Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen có hiệu lực trong vòng 120 ngày, theo đó sẽ hết hạn trong nửa cuối tháng 11 tới.

Ngoài ra còn có một biên bản ghi nhớ giữa Bộ Quốc phòng Nga và LHQ về việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu lương thực và phân bón của Nga với thời hạn 3 năm.

Trong khuôn khổ thỏa thuận trên, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và LHQ đã nhất trí thành lập Trung tâm Điều phối chung (JCC) để giám sát các tàu chở ngũ cốc. Theo JCC, đến nay, Ukraine đã thực hiện 379 chuyến vận chuyển và xuất khẩu được 8,5 triệu tấn ngũ cốc và các loại lương thực trong khuôn khổ thỏa thuận. Các bên đang thảo luận về khả năng gia hạn và mở rộng thỏa thuận sau hạn chót vào ngày 19/11 tới.

LHQ đã hối thúc việc tham gia đầy đủ, cũng như nêu bật tầm quan trọng của việc thực hiện các biện pháp khẩn cấp bổ sung để chuỗi cung ứng không bị gián đoạn và sáng kiến này có thể tiếp tục tạo điều kiện cho việc vận chuyển lương thực thiết yếu ra thế giới. LHQ kỳ vọng thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen có thể gia hạn thêm một năm. Phát biểu với báo giới, ông Griffiths cho biết:

“Chúng tôi rất muốn thấy thỏa thuận được gia hạn ngay lập tức, ngay bây giờ. Điều này quan trọng đối với thị trường. Cần duy trì được tính liên tục. Và tôi vẫn tương đối lạc quan rằng chúng tôi sẽ đạt được điều đó. Chúng tôi đang hết sức nỗ lực”. Quan chức LHQ nêu rõ thỏa thuận này đã giúp “hạ nhiệt” giá lương thực, thúc đẩy sản lượng xuất khẩu và cải thiện niềm tin.

Hiện vẫn còn hơn 150 tàu chở hàng đang ùn tắc tại các cảng. Phó Tổng Thư ký Griffiths cho biết cần nỗ lực cải thiện công tác giám sát của JCC cho suôn sẻ hơn, đồng thời nhanh chóng giải quyết tình trạng ùn tắc nêu trên nhằm tránh nguy cơ gián đoạn chuỗi nguồn cung và cảm trở hoạt động tại các cảng.

Ông nêu rõ: “Tôi nghĩ chúng ta nên có giải pháp nhằm đơn giản hóa một số thủ tục”. Trong khi đó, một quan chức khác thuộc LHQ gợi ý rằng Ukraine có thể tìm cách mở rộng thỏa thuận xuất khẩu với việc bổ sung Mykolaiv vào danh sách các cảng biển thuộc khuôn khổ này.