LH Sân khấu kịch: Xóa dớp “Trẻ chưa qua, già đã tới”

Lan Hương00:43 16/07/2012

Bước vào Liên hoan Kịch chuyên nghiệp toàn quốc (khai mạc hôm 14/7 tại Huế), người ta tự hỏi: vì sao sân khấu phía Bắc vẫn có những đạo diễn trẻ tài năng nhưng lại đang lâm vào khủng hoảng? Có thể trả lời luôn: tất cả là lỗi từ cái cơ chế “sân khấu công lập” luôn sợ bóng sợ gió, luôn thờ phụng quy tắc “an toàn để giữ ghế” luôn không tin và không giao việc cho người trẻ…

So sánh, có thể thấy các đạo diễn trẻ cũng gần với số phận của những cầu thủ trẻ trong làng bóng đá hiện nay. Họ được đào tạo bài bản. Họ cháy bỏng khát vọng được làm nghề. Để rồi, một thời gian dài ngồi “ghế dự bị”, những đạo diễn – cầu thủ ấy luôn phải chầu rìa trong những trận cầu đinh và nhìn những lão tướng tuổi cao, sức yếu thi đấu suốt 90 phút trên sân.

Mùa hạ cay đắng hứa hẹn là một bất ngờ của đạo diễn Anh Tú tại LH này

Một thời “không tin người trẻ”

Nhìn lại, cũng chính vì căn bệnh không tin người trẻ ấy, Hội diễn Sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc 2004 tại Hải Phòng đã trở thành sân chơi của các “ông lớn” Doãn Hoàng Giang, Xuân Huyền, Lê Hùng (Đơn cử, riêng năm đó Lê Hùng có tới 6/15 tổng số vở với những Như một huyền thoại, Con thuyền chở linh hồn, Ngọt ngào trong cay đắng, Thông điệp từ Điện Biên…). Và tới khi trao giải, 3 vở Cát bụi, Ngoại phạm, Người cần được bảo vệ của ba ông trùm đó đã át vía 12 vở còn lại của hội diễn và mang về cho diễn viên Nhà hát Kịch Hà Nội, Nhà hát Tuổi trẻ và Nhà hát Ca múa Kịch Lam Sơn Thanh Hóa những cơn mưa huy chương vàng bạc.

Thậm chí, vở diễn đạt giải thưởng cao nhất hội diễn Thông điệp từ Điện Biên cũng rơi vào tay Lê Hùng. Bao người chỉ biết lắc đầu ngao ngán: “Tre” đã quá già mà “măng” chưa chịu mọc. Một nền sân khấu sẽ là già cỗi và hiu hắt khi không có những đạo diễn trẻ tài năng!”.

Để rồi, tới Hội diễn Kịch nói năm 2009, dù Lê Hùng vẫn có 3 vở, Trần Ngọc Giàu có 5 vở nhưng báo chí đã không ngần ngại tiên báo: “Đạo diễn trẻ “tấn công” hội diễn sân khấu toàn quốc 2009!” Và lời tiên tri ấy đã trở thành sự thực! Hai đạo diễn đạt giải xuất sắc năm đó là hai người trẻ tuổi mới qua hoặc xấp xỉ ba mươi của sân khấu phía Nam: Đức Thịnh ( Nỏ thần) và Hạnh Thúy (Dòng nhớ) đã giành vương miện trên tay hai “ông trùm hội diễn” Xuân Huyền và Lê Hùng.

Trẻ ở phía Nam

Video đang HOT

Thật may mắn cho các đạo diễn trẻ ở TP.HCM khi các sân khấu IDECAF, Kịch Hồng Vân, Nhà hát Sân khấu nhỏ, Kịch Sài Gòn… đã mở rộng cửa đón từ khi họ đang ngồi trên ghế nhà trường. Vì thế, thay vì làm vở tốt nghiệp ở sân khấu học đường, những Minh Nhí, Ái Như, Vũ Minh, Quốc Bảo, Minh Béo, Đức Thịnh, Tuấn Khôi, Trung Dân, Chánh Trực, Nguyên Đạt… đã được “phúc khảo” và khai thác doanh thu vở diễn đầu tay của mình trên các sân khấu chuyên nghiệp đó.

Và giờ đây sân khấu xã hội hóa đã tạo ra những đạo diễn trẻ tài năng, thuyết phục được cả các ông bà bầu khó tính như Thành Lộc, Huỳnh Anh Tuấn, Hồng Vân, Phước Sang…và chiếm lĩnh gần như hầu hết các sân khấu thành phố, có thể thay thế những lớp đạo diễn cha anh: Huỳnh Nga, Đoàn Bá, Trần Minh Ngọc, Trần Ngọc Giàu, Hoa Hạ…

“Top 10″ thả sức trong liên hoan

Chẳng biết nên vui hay buồn khi LH Sân khấu kịch 2012 này đã vắng tên Lê Hùng và NSND Xuân Huyền thì đã “rửa tay gác kiếm” vì ốm. NSND Phạm Thị Thành thì bận và NSND Doãn Hoàng Giang chỉ tham gia đúng một vở. NSND Hoàng Dũng, NSƯT Trần Minh Ngọc và NSND Trần Ngọc Giàu, một trong những đạo diễn đắt show nhất miền Nam mỗi người cũng chỉ tham gia 1 vở mà thôi.

Ngược lại, vì nhiều lý do, một số đạo diễn xuất sắc của phía Nam cũng không có vở tham gia liên hoan. Họ là nữ đạo diễn Minh Nguyệt – người từng người mang đến Hội diễn 2009 vở Cánh đồng bất tận. Họ là Đức Thịnh và Hạnh Thúy, hai tân vương đạo diễn của hội diễn năm ấy.

Đã có người nói đùa rằng đây là một giải Grand Slam của tennis vắng Federer, Nadal và Djokovic, tạo điều kiện cho những Tsonga, Murray, Ferrer, Berdych Almagro và những tay vợt ngoài tốp 10 thỏa sức trổ tài.

Bù lại, là một trong những đạo diễn trẻ năng nổ, xuất hiện lần đầu ở Hội diễn 2009 với vở kịch thơ Kiều Loan, năm nay đạo diễn Anh Tú mang tới liên hoan 3 vở. Chí Trung có 1 vở. Tuấn Hải, không tham gia được Hội diễn 2009 vì nhà tài trợ rút lui nên lần này phục dựng một vở và dựng mới một vở. Xuân Bắc và Trung Hiếu mỗi người mang tới liên hoan một vở mới. NSƯT Đỗ Kỷ và NSƯT Đào Quang, NSƯT Trần Nhượng, NSƯT Khương Đức Thuận, NSƯT Hoàng Mai, đạo diễn Minh Nhí, đạo diễn Quốc Bảo và NSND Hồng Vân mỗi người mang một vở tham dự liên hoan.

Hy vọng đây sẽ là một sân chơi đầy hứng khởi của các đạo diễn trẻ vừa bước qua tuổi 50 và cả những người vừa qua hoặc mới xấp xỉ tuổi 30 để tài năng đích thực sẽ được vinh danh và xóa bỏ cái dớp “Trẻ chưa qua, già đã tới” mà vẫn không được làm nghề của đạo diễn trẻ phía Bắc.

Theo TTVH

Liên hoan kịch: nồng nhiệt lẫn thờ ơ

Liên hoan sân khấu kịch nói toàn quốc sẽ diễn ra trong một thời gian khá dài: đúng 14 ngày, từ 14-7 đến 28-7, ở một địa điểm rất... trung gian: thành phố Huế.

Cảnh trong vở Nước mắt người điên - một trong hai vở dự thi của sân khấu kịch Hồng Vân - Ảnh: G.Tiến

Nói trung gian bởi vì Huế - địa phương đăng cai - không có đơn vị nghệ thuật kịch nói nào nên không thể đăng ký dự thi. Các buổi diễn đều không bán vé và mở rộng cửa cho đông đảo khán giả đến xem.

Nhà nước tổ chức, nghệ sĩ tự lo

Những thông tin rất chính thống từ nhà tổ chức - NSƯT Đỗ Kỷ, phó phòng nghệ thuật Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TT&DL), chỉ đơn giản là những con số thống kê: có 26 vở diễn của 20 đơn vị sân khấu kịch nói, chủ yếu từ Hà Nội và TP.HCM sẽ dự liên hoan có sáu đơn vị sẽ dự thi với hai vở diễn: Nhà hát Kịch VN, Nhà hát Kịch Hà Nội, Nhà hát Tuổi Trẻ, sân khấu kịch Hồng Vân, sân khấu kịch Phước Sang. Cũng theo ban tổ chức, các buổi diễn sẽ kéo dài liên tục tại Trung tâm Văn hóa thành phố Huế trong các ngày từ 14 đến sáng 28-7, với hai vở dự thi một ngày vào sáng và tối (các buổi chiều dành cho việc chuẩn bị sân khấu và cho ban giám khảo họp) giải thưởng liên hoan không lớn do tổ chức bằng ngân sách, và cũng không huy động mạnh thường quân tài trợ giải thưởng...

Những thông tin đơn thuần ấy rất có thể làm... nản lòng người hâm mộ kịch nói, vốn đã rơi rụng khá nhiều do sự thoái trào của sân khấu, nhất là sân khấu Hà Nội mấy mùa hội diễn gần đây và nhất là khi nó làm người xem liên tưởng đến những hội diễn kiểu bao cấp: một ông đạo diễn dựng đến... chín vở cho chín đoàn khác nhau, một ông nhạc sĩ làm nhạc cho sáu, bảy đoàn. Rồi một cơn mưa huy chương, ra về ai cũng ẵm giải để có cái cớ xin kinh phí nhà nước dựng vở đi hội diễn lần sau.

Nhưng nếu đi sâu một chút vào cái tên của những đơn vị đăng ký dự liên hoan sẽ thấy màu sắc của liên hoan kịch nói lần này không u ám đến thế.

Bên cạnh sự tham gia khá nồng nhiệt của sân khấu TP.HCM, sân khấu "xã hội hóa" vốn im ắng của Hà Nội nay cũng khá rộn ràng với những cái tên lạ lẫm (tuy thành lập khá lâu nhưng ít có điều kiện diễn do... không có kinh phí dựng vở mới): Câu lạc bộ (CLB) kịch nói Trường ĐH Sân khấu - điện ảnh Hà Nội, CLB kịch nói Hội Sân khấu Hà Nội, CLB kịch nói Hội Nghệ sĩ sân khấu VN, Trung tâm Bảo tồn và phát triển nghệ thuật sân khấu VN. Khác với các nhà hát "chính thống" như Nhà hát Kịch quân đội, Nhà hát Kịch Hà Nội, Nhà hát Kịch VN, Nhà hát Tuổi Trẻ dự liên hoan bằng ngân sách, các CLB này đều do các nghệ sĩ tự đóng góp với nhau hoặc do mạnh thường quân yêu sân khấu, do các quỹ văn hóa tài trợ phần nào.

Với những chuyển động tự thân từ các nghệ sĩ, với tình yêu nghề vẫn nung nấu một cách đáng phục dù sân khấu Hà Nội đang xế chiều, có thể hi vọng chút màu hồng nào sẽ hé ra từ liên hoan?

Cảnh trong vở Nhà có năm anh em trai - vở dự thi của Nhà hát Tuổi Trẻ - Ảnh: H.O.

Liệu vẫn là "cơn mưa huy chương"?

Tại TP.HCM - nơi có hoạt động xã hội hóa sân khấu sôi nổi nhất nước, Nhà hát Kịch TP.HCM - đơn vị được coi là "gần gũi" với Hội Nghệ sĩ sân khấu - lại bất ngờ vắng mặt trong liên hoan sân khấu kịch nói năm nay. Nghệ sĩ Khánh Hoàng - giám đốc nhà hát - cho biết lúc đầu anh cũng tính đưa vở Tả quân Lê Văn Duyệt đi thi. Tuy nhiên, với quy định vở diễn dự thi phải là những câu chuyện xảy ra từ đầu thế kỷ 20 đến nay thì Tả quân Lê Văn Duyệt có lý do để... ở nhà!

Ở sân khấu IDECAF, ông bầu Huỳnh Anh Tuấn cũng "xin phép" được đứng ngoài hội diễn, mặc dù tháng 7 này họ sẽ ra mắt vở diễn lịch sử được đầu tư khá công phu là Vua thánh triều Lê. Có lẽ ký ức không mấy vui vẻ gì về "cơn mưa huy chương" của kỳ liên hoan năm 2009 tại TP.HCM là một trong những lý do khiến IDECAF cảm thấy không còn niềm tin vào những từ "liên hoan sân khấu".

Ngoài Nhà hát Kịch thành phố, sân khấu kịch IDECAF thì sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh cũng vắng mặt. Khi hỏi lý do, đạo diễn Ái Như đơn giản trả lời: "Tôi không nhận được giấy mời nào của ban tổ chức". Một sân khấu đã nỗ lực sáng đèn với nhiều tác phẩm có chất lượng, sau hơn hai năm hoạt động (thành lập tháng 2 - 2010) lại "lọt sổ" chỉ vì một sơ suất. "Chúng tôi gửi văn bản thông báo cho các đơn vị sân khấu trong toàn quốc theo danh sách có sẵn từ lâu nay. Chính vì vậy mà thông báo gửi đi không có tên sân khấu Hoàng Thái Thanh, lúc phát hiện thiếu sót thì đã quá muộn" - NSƯT Đỗ Kỷ giải thích.

Như vậy danh sách tham dự hội diễn năm nay của sân khấu TP.HCM gồm có Làm..., Nước mắt người điên (sân khấu kịch Hồng Vân - với đăng ký chính thức là Công ty cổ phần sân khấu - điện ảnh Vân Tuấn) Tội ác quyền lực, Hồn ma báo oán (sân khấu kịch Sài Gòn - Công ty cổ phần đầu tư giải trí Phước Sang) Âm binh (Trường ĐH Sân khấu - điện ảnh), Đời như ý (Công ty cổ phần giải trí Sài Gòn Phẳng) Tình cha (Nụ Cười Mới), Đôi bờ (Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ 5B Võ Văn Tần). Về phía Nhà hát kịch Sân khấu nhỏ, lẽ ra họ đến với liên hoan bằng vở Tấm ván phóng dao (chuyển thể từ tiểu thuyết Tấm ván phóng dao của Mạc Can), nhưng giờ cuối đạo diễn Lý Khắc Linh lại bận... làm phim truyền hình nên vở diễn không kịp ra mắt. Có thể nói đây là một trường hợp đáng tiếc!

Nhìn chung, khi các liên hoan sân khấu ngày càng sa sút uy tín, từ lâu các nghệ sĩ đã mơ đến những mùa hội diễn, festival sân khấu... mà ở đó không có chuyện thi thố dẫn đến tiêu cực. Các sân khấu chỉ đến đó với những vở diễn đặc sắc nhất, đặc trưng phong cách nghệ thuật của mình nhất để giao lưu, học hỏi như một ngày hội của nghề nghiệp. Trước đây, vào những năm 1980, Liên hoan sân khấu mùa thu tại TP.HCM là một sự kiện như vậy, nhưng nay không còn nữa. Ý nghĩa nhiều nhất của những hội diễn hiện nay là thành tích huy chương để xét danh hiệu nghệ sĩ, thăng cấp chức vụ... từ đó dẫn đến những chuyện "thi cử" ganh đua không mấy vui vẻ. Một mùa liên hoan sân khấu nữa lại đến, và dư luận dù muốn hay không cũng gợn lên một câu hỏi: liệu có thoát khỏi "vết xe đổ" của những lần liên hoan trước đây?

NSƯT Anh Tú "đắt sô" Một gương mặt "trẻ" sẽ in dấu ấn khá sâu đậm trong liên hoan lần này không phải vì ôm sô (dựng quá nhiều vở như một vài vị đạo diễn gạo cội trước đây) mà là vì được khá nhiều CLB của các nghệ sĩ "chọn mặt gửi (ít) vàng": NSƯT Anh Tú. Với tư cách trưởng đoàn 1 của Nhà hát Tuổi Trẻ, anh sẽ dự thi chính thức bằng vở Nhà có năm anh em trai với tư cách hội viên Hội Nghệ sĩ sân khấu Hà Nội, anh sẽ đạo diễn vở Cầu vồng lục sắc - một vở về đồng tính nam đang gây dư luận. Và với tư cách "sinh viên già - thầy trẻ", anh kiêm luôn đạo diễn vở diễn đã rất nổi tiếng từ 20 năm trước: Mùa hạ cay đắng - kịch mục dự thi của CLB kịch nói Trường ĐH Sân khấu - điện ảnh Hà Nội. Hỏi kỹ hơn nữa mới biết do quá máu mê được diễn vai Thùy Linh (20 năm trước NSƯT Ngọc Huyền đã cực kỳ thành công), dù đã đầu quân làm BTV văn nghệ cho VTV, nghệ sĩ trẻ Kim Oanh (người nổi danh với vai cô Ló trong loạt phim truyền hình Ma làng) đã tự bỏ tiền túi dành dụm được suốt hơn 10 năm đi diễn để đầu tư cho Anh Tú dựng lại Mùa hạ cay đắng. Và họ sẽ cùng... đi thi.

Theo Tuổi trẻ

Vắng bóng cây cổ thụ, đạo diễn trẻ sẽ lên ngôi Không còn cảnh một tay che cả bầu trời của những vị đạo diễn gạo cội, Liên hoan Sân khấu Kịch 2012 tại Huế tới đây hứa hẹn nhiều điều mới khi sân chơi đã được nhường cho các đạo diễn trẻ. Theo NSƯT Đỗ Kỷ, phó phòng nghệ thuật Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TT&DL) thì năm nay số lượng đơn...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

'Cha tôi người ở lại' tập 7: Mẹ Nguyên trả tiền nuôi con cho bố Bình03:23

Không thời gian - Tập 55: Tâm ra mắt bố Đại03:05

Không thời gian - Tập 53: Tài lừa bắt cô giáo Tâm03:02

"Cha tôi, người ở lại" tập 9: Mẹ Liên tạm biệt Nguyên để về nước03:21

Những chặng đường bụi bặm - Tập 6: Chú Thụy mặc kệ Nguyên với đống nợ 3 tỷ 603:31

Cha tôi, người ở lại - Tập 4: Việt hiểu chuyện đến đau lòng03:44

Không thời gian - Tập 56: Niềm tin vào bộ đội của người dân bản đã trở lại03:27

'Cha tôi người ở lại' tập 10: Bố đẻ của Việt dàn cảnh tai nạn để tiếp cận con trai03:44

Những chặng đường bụi bặm - Tập 3: Ông Thụy ngả bài thuê người giám sát cháu trai03:16

Không thời gian - Tập 54: Cô giáo Tâm bị bắt làm con tin03:10

Cha tôi, người ở lại - Tập 9: Lớp trưởng cả gan trốn học đi chơi với An, bị mẹ bắt quả tang03:21

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Những chặng đường bụi bặm - Tập 6: Nguyên hoảng loạn phát hiện hũ tro cốt của bố biến mất

08:03:07 08/03/2025

Vào đúng thời điểm tìm ra địa danh bố nói trong di thư - ngã ba sông Vân, có bụi duối và phiến đá cổ - thì cũng là lúc Nguyên phát hiện ra lọ tro cốt của bố cậu đã bị mất.

Không thời gian - Tập 56: Ông Nậm quyết định đi chuyến cuối trước khi điều trị bệnh

07:59:24 08/03/2025

Người lính già vẫn canh cánh trong lòng về việc tìm những đồng đội chưa được về nhà. Ông Nậm quyết định sẽ đi chuyến cuối trước khi điều trị bệnh theo lời bác sĩ.

Những chặng đường bụi bặm - Tập 6: Chú Thụy mặc kệ Nguyên với đống nợ 3 tỷ 6

16:44:46 07/03/2025

Theo chú Thụy, Nguyên không hề thay đổi. Việc Nguyên nói đi tìm hũ tro cốt của bố bị mất trên thực tế là để trốn nợ mà thôi.

'Quỷ nhập tràng' - phim kinh dị nặng đô, hấp dẫn với cốt truyện ám ảnh

14:46:52 07/03/2025

Lấy cảm hứng từ hiện tượng tâm linh quỷ nhập tràng trong dân gian Việt, Quỷ nhập tràng mang đến một câu chuyện vừa kinh dị rùng rợn, vừa đầy bi kịch và cảm xúc.

Không thời gian - Tập 56: Niềm tin vào bộ đội của người dân bản đã trở lại

13:42:24 07/03/2025

Bộ đội luôn hy sinh thầm lặng vì dân, dù vất vả xa nhà, những việc làm của họ là minh chứng cho điều đó. Và niềm tin của người dân dành cho họ chưa bao giờ vơi cạn.

Những chặng đường bụi bặm - Tập 5: Hũ tro cốt của bố Nguyên bị đánh cắp

07:32:04 07/03/2025

Hành trình của Nguyên đã xảy ra biến cố lớn khi cậu và chiếc balo đựng tro cốt của bố lọt vào tầm ngắm của kẻ gian ở phố huyện.

Không thời gian - Tập 54: Miên chuẩn bị lên đường làm nhiệm vụ, Lĩnh vẫn chưa tỉnh lại

07:29:24 07/03/2025

Miên chỉ còn 8 ngày nữa cô bước vào đợt huấn luyện, nhưng tâm trạng thì vẫn còn lo lắng cho Lĩnh vì anh chưa tỉnh lại.

Phim Việt mới chiếu đã lập kỷ lục chưa từng có, nam chính là cái tên ai nghe cũng sởn da gà

23:18:14 06/03/2025

Bộ phim Quỷ Nhập Tràng phải tới ngày 7/3 mới khởi chiếu chính thức nhưng đã có những suất chiếu sớm đầu tiên từ tối ngày 5/3 và hiện đang tạo ra cơn sốt ngoài phòng vé.

'Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối' tung trailer, kể cuộc chiến khốc liệt ở Củ Chi

22:19:13 06/03/2025

Phim điện ảnh Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối vừa tung trailer chính thức, hé lộ cuộc chiến cam go, nghẹt thở tại căn cứ Bình An Đông, Củ Chi.

Bộ phim nóng nhất sự nghiệp diễn viên Quý Bình vừa qua đời

18:45:54 06/03/2025

Năm 2014, khi chia sẻ về tác phẩm này, cố diễn viên Quý Bình từng thừa nhận bị sốc vì vai diễn này có nhiều cảnh nhạy cảm.

Vai diễn ám ảnh nhất của Quý Bình

17:51:28 06/03/2025

Năm 2018, Quý Bình cùng Minh Hằng đóng chính trong dự án Bao Giờ Có Yêu Nhau. Đây là bộ phim ồn ào, gây ám ảnh và khiến báo giới tốn hao nhiều giấy mực nhất của Quý Bình.

Những chặng đường bụi bặm - Tập 5: Ông Nhân gặp lại chiếc túi bị mất cắp, balo đựng tro cốt của bố Nguyên vào tầm ngắm của kẻ xấu

12:13:51 06/03/2025

Trong lúc ngồi ở quán nước ở chợ huyện để chờ Nguyên, ông Nhân tình cờ thấy một cậu bé đeo chiếc túi mà ông đã bị lấy cắp khi mới ra tù. Ông lập tức bám theo cậu bé.